به گزارش «نماینده»؛ ۲۷هزار نفر در تصادفات ترافیکی سال ۸۵ کشته شدند، رقمی که حدود یک دهه بعد، به عبارتی سال ۹۴ کاهش ۱۰هزار نفری را تجربه کرد. حوادثی که جدا از داغدار کردن تعدادی از خانوادهها، خسارت اقتصادی زیادی را نیز به کشور وارد کرده و میکند، شاید هم چهره برخی از جادههای ایران در ذهن سایر مردم ناامن و خشن تداعی کنند.
این درحالی است که با وجود کاهش چشمگیر این آمار، همچنان تصادفات جادهای در فهرست مرگها و حوادث غیر طبیعی صدرنشین هستند. موضوعی که احمد شجاعی، رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور نیز در گفتوگو با «حمایت» آن را تائید میکند. حوادث منجر به فوتی که به گفته این مقام مسئول بیشتر برای رده سنی ۲۰ تا ۴۰ سال رخ میدهد و همچنان دلیلی برای پایان زودهنگام قصه زندگی تعداد زیادی از ایرانیان است. دراین میان اما دانستن اینکه عامل انسانی، نا ایمن بودن خودروها و مشکلات جادهای هر یک چه سهمی در بروز چنین حوادث دلخراشی دارند، نکته مهمی است که نه تنها برای برنامهریزان و قانونگذاران حوادث جادهای بلکه برای عموم مردم جامعه کاربرد دارد، زیرا که با اصلاح هر یک از این عوامل میتوان نقش مهمی در کاهش آمار تلفات ناشی از تصادفات جادهای داشت.
آن هم در شرایطی که به گفته سرهنگ داود قاسمیان، جانشین فرمانده پلیس راه کشور ۹۰ درصد جابجایی مسافر و کالا از مسیر ترانزیت و جاده انجام میشود و علت ۷۰ درصد تصادفات در جادهها نیز عامل انسانی بوده است. البته وی در گفتگو با «نماینده» به این نکته نیز اشاره میکند که در مقایسه با سالهای گذشته تمامی معابر جادهای ارتقاء یافته و همه آنها ب تبدیل به بزرگراه و آزادراه شدهاند، همچنین ما قوانین خوبی داریم که متاسفانه برخی از رانندگان انها را نادیده میگیرند.
خواب آلودگی در محورهای کویری و رخ به رخ شدن در مسیرهای کوهستانی
نتیجه این بیتوجهی بروز تصادفات مرگبار در محورهای مواصلاتی کشور است. بحثی که ناصر چرخساز، رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر هم با آن موافق است. البته وی در صحبت با خبرنگار «نماینده» یک دسته بندی نیز در این زمینه دارد. اینکه هرچند در مقاطع مختلف آمار تصادف و حادثه خیز بودن جادهها متفاوت است، اما در یک دسته بندی کلی میتوان گفت؛ خواب آلودگی واژگونی خودرو، در محورهای کویری که طولانی نیز هستند، بیشتر مشاهده میشود، درحالی که در مسیرهای کوهستانی بیشتر تصادفات به صورت رخ به رخ یا در عبارت عامیانه شاخ به شاخ به وقوع میپیوندد. البته به طور کلی در هر محور یا فصلی که تردد زیاد باشد، تصادفات نیز افزایش مییابد.
بنابراین در سلسله علتها، بیتوجهی به رعایت ضوابط، مقررات و احتیاط در هنگام رانندگی، بی توجهی به نکات ایمنی همه و همه موجب میشود تا بسیاری از رانندگان جان خود را از دست دهند. بحثی که رئیس سازمان پزشکی قانونی کشور به آن اشاره میکند.
آموزش همگانی و فرهنگسازی مدنظر قرار گیرد
باید توجه داشت؛ به دلیل اینکه سرعت خودروها در جادههای بین شهری بیشتر از معابر شهری است و به طور تقریبی در بیشتر موارد در جاده ها خودروها به صورت رخ به رخ حرکت میکنند آمار تصادف در این محورها بیشتر از داخل شهرها است.
البته در شهرها بیشتر تصادفات به صورت خسارت دیدن خودرو یا جرح افراد بوده و در موارد کمی منجر به فوت شخص میشود. اما تعداد کشتهشدگان در حوادث رانندگی که در محورهای مواصلاتی رخ میدهد بیشتر است به ویژه اینکه بسیاری از تصادفات در ۳۰کیلومتری ورودی شهرها به وقوع میپیوندد که خودروها بدون توجه به نزدیک شدن به مسیر تردد افراد پیاده و خانهها، همچنان با سرعت بالا حرکت میکنند.
شاید به همین دلیل است که چرخساز عنوان میکند؛ باید آموزش همگانی و فرهنگسازی در این حوزه مد نظر قرار گیرد، ضمن اینکه رعایت بحثهای ایمنی از جانب تولید کنندگان خودرو، آموزش در زمینه کمکهای اولیه، همچنین همرا داشتن حداقل وسایل کمکهای اولیه در خودروها میتواند چالشها و خطرات مربوط به تردد وسایل نقلیه در جادهها را کم کند.
بااین وجود سرهنگ قاسمیان عقیده دیگری دارد، به باور وی اگرچه ابزارهایی مانند جرائم رانندگی که شکل تنبیهی دارند، به میزان کافی وجود دارد، اما به نظر میرسد انگونه که انتظار میرود نتوانسته گره از این مشکل باز کند. دلیل آن هم شاید وجود یک حلقه مفقوده است که باید آن را بررسی و رفع کرد تا تدابیر اندیشیده شده کارساز باشد؛ ایدههایی مانند برخورد قضایی با متخلفان، ممنوعیت رانندگی و محرومیتهای اجتماعی برای رانندگانی که به نوعی هنجار شکن هستند.
براین اساس بهنظر میرسد در کنار سایر تدابیر مانند آموزش و فرهنگسازی، باید تنبیهاتی بیش از پرداخت جرائم مالی برای متخلفانی که موجب بسته شدن کتاب زندگی خود و سرنشینان دیگر وسایل نقلیه میشوند در نظر گرفت. شاید با این تدبیر بتوان با کاهش علتی که نقش ۷۰درصدی در تصادفات جادهای و به تبع آن مرگ افراد دارد، به میزان چشمگیری آمار تلفات کنونی را در بازه زمانی نه چندان طولانی کاهش داد.