«نماینده»/ زمانی که منتقدان برجام اعلام میکردند که این توافق نمیتواند دربرگیرنده تمام منافع ملی و خط قرمزهای ایران در مذاکرات هستهای باشد، بسیاری از موافقان این سند آنها را به تندروی محکوم میکردند. اما با گذشت زمانی کوتاه به نظر میرسد دولتهای ایران و آمریکا هر دو به این نتیجه رسیدهاند که متن در نظر گرفته شده برای توافق هستهای بین دو کشور آنچنان هم غنی و بدون نقص نبوده است و به همین دلیل احتمال دارد دور تازهای از گفتوگوها برای رسیدن به نتیجه نهایی و توافق بهتر در این زمینه یا اصلاح برخی بندهای توافق هستهای صورت گیرد.
البته هنوز این مسئله بهصورت کامل مطرح نشده است و با برخی گمانهزنیها و شایعات در این زمینه همراه بوده است اما مهمترین مسئله این است که بر اساس گفتوگوهای دو طرف، به نظر میرسد هیچکدام از طریقه اجرایی شدن توافق هستهای در مرحله فعلی رضایت ندارند. ایران هنوز نتوانسته از شرّ تمامی تحریمهای هستهای رهایی یابد و از سوی دیگر دولت اوباما و همچنین گروه ۱+۵ بر این عقیدهاند که میتوان راهکارهایی برای اجرایی شدن بهتر این توافق پیدا کرد.
این خبر را در ابتدا روزنامه «العربیه» منتشر کرد اما نگاهی به گزارشهاي منتشر شده و همچنین تحلیلهای نوشتهشده بر یکی از کتابهای تازه منتشرشده در خصوص توافق هستهای، نشان میدهد این خبر چندان هم بعید نباشد.
روزنامه «العربیه» وابسته به عربستان سعودی به نقل از یک خبرنگار نزدیک به جریان مذاکرات هستهای ایران و گروه «۱+۵» مدعی شد به دلیل مناسب نبودن اوضاع و قابل قبول نبودن وضعیت بعد از توافق هستهای بین ایران و قدرتهای جهانی به ویژه آمریکا، احتمال دارد ایران و آمریکا دوباره مذاکراتی را انجام دهند.
یکی از خبرنگارانی که از نزدیک در جریان توافق هستهای بوده و این توافق را پوشش میداده، هم اکنون معتقد است که مسئولان آمریکایی و ایرانی به این نتیجه رسیدهاند که این توافق در اجرا مشکلاتی داشته و کارایی ندارد و لازم است ایران و آمریکا دیر یا زود مذاکراتی را برای یافتن راهحلی در این زمینه آغاز کنند.
این روزنامه در ادامه با اشاره به وجود برخی مشکلات چون نگرانی بانکهای اروپایی از همکاری با ایران که مبدل به یکی از دشوارترین موضوعها شده است، نوشت: «آیتالله خامنهای» رهبر ایران این مشکلات را اقدامی عمدی از سوی آمریکا میداند. این مسئله البته چندان هم دور از نظر نیست چراکه خبرگزاریهای آمریکایی طی چند روز گذشته خبر دادهاند که نمایندگان کنگره در تلاش برای وضع تحریمهای جدید علیه ایران هستند. بر همین اساس یک سناتور ارشد آمریکایی هفته گذشته به رویترز گفت که تمایل دارد طرح مربوط به تمدید «قانون تحریمهای ایران» که در حال انقضاست را تصویب کرده تا زمینه برای اعمال تحریمهای جدید علیه برنامه موشکی ایران در صورت لزوم فراهم شود.
«قانون تحریمهای ایران»، مصوب سال ۱۹۹۶م. که زیربنای وضع تحریمهایی به بهانههای هستهای، موشکی و تروریسم علیه ایران را فراهم کرد، در پایان سال ۲۰۱۶م. منقضی میشود و قانونگذاران هر دو حزب آمریکا با تمدید آن موافقاند. چندین طرح، تاکنون برای تمدید این قانون در مجلس نمایندگان و سنای آمریکا ارائه شده است. اما به نوشته رویترز سناتور «بن کاردین»، نماینده ارشد حزب دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا روز چهارشنبه گذشته اذعان کرده که قانونگذاران آمریکایی هنوز بر سر طرحی که بتواند آرای کافی برای تصویب و تبدیل به قانون جذب کند، متحد نشدهاند. دولت باراک اوباما، رئیسجمهوری آمریکا گفته با قانونی که اجرای برجام را مختل کند، مخالف است و آن را وتو خواهد کرد.
از سوی دیگر سناتور «باب کورکر»، رئیس کمیته روابط خارجی سنا میگوید طرحی را با همکاری «کاردین» در دست تهیه دارد که امیدوار است از حمایت قوی نمایندگان هر دو حزب برخوردار باشد. جزئیات طرح این دو سناتور ارشد هنوز افشا نشده و دستیاران آنها در گفتوگو با رویترز گفتهاند اطلاعی از اینکه این طرح چه زمانی به کمیتههای مربوطه ارائه خواهد شد، ندارند.
بعد از اجرایی شدن «برجام»، «کاردین» طرحی را معرفی کرد که هدف آن افزایش نظارت واشنگتن بر این توافق هستهای است. این طرح، هنوز در مجلس سنا که اکثریت اعضای آن را جمهوریخواهان تشکیل میدهند به رأی گذاشته نشده است.
«کاردین» میگوید، احساس میکند که این طرح هنوز معتبر است و او قصد دارد با اضافه کردن بندهای الحاقی، آن را به نحوی اصلاح کند که «قانون تحریم ایران» را تمدید کرده و چارچوبی قانونی برای اعمال تحریم موشکی علیه ایران فراهم آورد. علاوه بر این، «کلی آیوت»، سناتور جمهوریخواه با حمایت ۱۸ سناتور دیگر از همین حزب طرحی دیگر معرفی کردهاند که خواستار تمدید قانون تحریم ایران تا سال ۲۰۳۱م. و وضع تحریمهای جدید به بهانه برنامه موشکی ایران است. سناتور «میچ مککانل»، رهبر اکثریت جمهوریخواه در سنا گفته خواستار آن است که طرحی برای رأیگیری به صحن علنی بیاید که از حمایت دستکم ۶۷ نماینده برخوردار باشد و بتواند وتوی احتمالی اوباما را باطل کند.