هفته نامه «نماینده»؛ مهدی کاشی‌پزها/ ۲۰ روز قبل بالاخره بعد از مدت‌ها وعده‌ وعید از سوی دولتمردان، روز اجرای برجام فرا رسید. در همان ساعات اول اجرای برجام، دولت و رسانه‌های حامی‌‌اش اخبار مختلفی را مبنی بر لغو تحریم‌های مختلف اقتصادی مطرح کردند که حتی دامنه این اظهارنظرها به نشست خبری رئیس‌جمهور بعد از اجرای برجام هم باز شد. رئیس‌جمهور در نشست خبری خود مدعی شد که در ساعات نخست اجرای برجام، ۱۰۰۰ «ال.سی» بازگشایی شده است. ادعایی که از سوی اعضای اتاق بازرگانی تکذیب شد و با توجه به تعطیل بودن روز اجرای برجام، کمی عجیب به نظر می‌رسید.

اما در همان ساعات نخست روز اجرای برجام، روابط عمومی بانک مرکزی هم ادعایی جدید را مطرح کرد. اهالی ساختمان میرداماد اعلام کردند که بنا به اعلام وب‌سایت سوئیفت، تحریم این ابزار مهم نقل‌وانتقال پولی لغو شده است. این خبر بلافاصله از سوی رسانه‌های مختلف کشور بازنشر پیدا کرد و مورد استقبال قرار گرفت. اما چند ساعت از اعلام این خبر نگذشته بود که «اسدالله عسگراولادی» در مصاحبه‌ای ضمن تکذیب این مسئله آن را دروغ دانست و گفت: «مدیران بانک مرکزی در این باره به مردم دروغ می‌گویند. سوئیفت حالاحالاها باز نخواهد شد.» رفته‌رفته مدیران عامل بانک‌ها هم وارد میدان شدند و اعلام کردند که تحریم سوئیفت همچنان پابرجاست و برای لغو آن باید تا هفته آینده صبر کرد. رئیس کل بانک مرکزی هم که اوضاع را آشفته مي‌دید، به تلویزیون آمد و اعلام کرد تا ۱۰ روز دیگر تحریم سوئیفت به طور کامل لغو خواهد شد. اما با گذشت حدود دو هفته از وعده آقای رئیس کل، تحریم سوئیفت همچنان به قوت باقی ماند تا اینکه «سیف» بار دیگر وعده‌ای درباره لغو مهم‌ترین بخش اقتصادی برجام داد. رئیس کل بانک مرکزی بدون نام بردن از بانکی خاص مدعی شد تا پایان شب ۱۲ بهمن، سوئیفت به طور کامل  لغو خواهد شد. اما این بار هم خبری از لغو سوئیفت نبود و مدیران عامل بانک‌ها یکی از پس از دیگری خبر از پابرجا ماندن تحریم سوئیفت و بدقولی رئیس کل بانک مرکزی می‌دادند.

تمامی این اظهارنظرها بعد از اظهارنظر رئیس کل بانک مرکزی مبنی بر لغو تحریم سوئیفت انجام شده است

اما گمانه‌زنی‌های مختلف حاکی از این است که تحریم سوئیفت علی‌رغم مذاکرات گسترده‌ای که در دو سال نیم گذشته توسط تیم مذاکره کننده هسته‌ای اتفاق افتاده است، قرار نیست، لغو شود. گویا دست بانک‌های ایرانی بعد از اجرای برجام هم سوئیفت نخواهد رسید و تنها قرار است کارگزاری‌های خارجی در دوران اجرای برجام نقش رابط را برای بانک‌های ایرانی ایفا کنند. در دوران تحریم‌ها بانک‌های چین و کره جنوبی کارگزاری بانک‌های ایرانی برای دسترسی به سوئيفت را بر عهده داشتند، اما تغییری در این روند ایجاد نخواهد شد و این بانک‌های اروپایی هستند که با دریافت وجوه از بانک‌های داخلی شرایط را برای دسترسی بانک‌های وطنی به سوئیفت باز می‌کنند. حالا به نظر با این کار نه تنها گره‌ای از کار بانک‌های کشور باز نشده است، بلکه این اروپایی‌ها هستند که با دریافت باج از بانک‌های کشور نقل‌وانتقال پول از طریق سوئيفت را اجرایی می‌کنند.

اما بررسی دقیق برجام اطلاعات جالبی را هم در خصوص نحوه لغو تحریم سوئیفت می‌دهد. گویا قرار نیست زیرساخت‌های تحریم سوئیفت از کشورمان رخت برببندد، بلکه تحریم سوئیفت در خصوص نهادهای خارج شده از لیست انسداد دارایی‌ها و نهادهای اصلی کشور مانند: «بانک مرکزی، بانک ملت و بانک تجارت»، رفع خواهد شد و با توجه به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بعد از ۸ سال نه تنها لغو نمی‌شود، بلکه تنها به حالت تعلیق در خواهد آمد. این بند از قطعنامه شورای امنیت باعث خواهد شد که دارایی‌های هر شخص حقیقی و حقوقی مسدود شود، بلافاصله موجبات تحریم سوئیفت هم برای آن فراهم گردد. همچنین برای اعمال تحریم سوئیفت از سوی اتحادیه اروپا فهرستی تهیه شده که طی آن کسانی که از این لیست خارج شوند، شامل لغو تحریم سوئیفت نخواهند شد، بلکه این تحریم برایشان تعلیق می‌شود. همچنین بانک‌هایی مانند: «صادرات» که نامشان همچنان در این لیست موجود است، شامل تحریم سوئیفت باقی خواهند ماند. این نکته‌ای بود که «محمدجواد ظریف» وزیر امورخارجه و مسئول اصلی تیم مذاکره کننده هسته‌اي در تلویزیون مجبور به تأیید آن شد. بنابراین می‌توان گفت دو سال نیم صرف وقت و هزینه برای مذاکرات هسته‌ای هیچ آورده‌ای برای اقتصاد کشور نداشته است و مهم‌ترین بخش تحریم‌های اقتصادی که تحریم آن از تحریم فروش نفت هم پر اهمیت‌تر به نظر می‌رسد همچنان به کار خود ادامه خواهد داد.

در نهایت باید گفت در روزهایی که کشور بیش از پیش به پول‌های بلوکه شده ناشی از تحریم سوئیفت نیاز دارد، ما مجبوریم که به جای دریافت پول‌هایمان از کشورهای اروپایی، از آنها کالا وارد کنیم. این یعنی دوران پسابرجام نه تنها اقتصاد کشور به رونق رشد نخواهد رسید، بلکه فاتحه اقتصاد مقاومتی هم خوانده می‌شود. باید دید دولتمردان چه پاسخی برای بقای تحریم سوئیفت با گذشت حدود ۲۰ روز از اجرای برجام خواهند داشت.