به گزارش «نماینده» سوسکها اغلب در آشپزخانهها یا حمامهای کثیف دیده میشوند و به محض روشن شدن لامپ پا به فرار میگذارند. این جانوران موذی اما دانشمندان را در زمینههای آنتی بیوتیک، رباتیک و اندامهای مکانیکی سخت درگیر خود کردهاند. ماری کولوِل به دنبال پاسخ این سوالها رفته است.
در هاوانا از سوسک سبزرنگ و روشنِ کوبایی به عنوان حیوان خانگی نگهداری میشود. این جانور حتی در ادبیات عامیانهی مردم نیز جایگاه ویژهای دارد. در یکی از همین داستانهای عامیانه، یک سوسک جوان و زیبای کوبایی به نام «مارتینا» شخصیت خواستگارانش را با اذیت کردن آنها در مراسم خواستگاری مورد ارزیابی قرار میدهد.
مادربزرگ آن سوسک جوان به او چنین توصیه میکند: «روی پاهای آنها [خواستگارانت] قهوه بریز تا عکسالعملشان را ببینی. دانستن میزان خشم و عصبانیت شوهر آیندهات خیلی مهم است. امتحان قهوه همیشه جواب میدهد.»
در ادامه این داستان جالب هاوانایی، خواستگاران پولدار دختر خانم به سرعت رنگ واقعی خودشان را نشان میدادند. یک سوسک مهربان و متین در نهایت از امتحان دختر خانم جوان سربلند بیرون میآیند و آن دو تا آخرین نفس پا به پای هم زندگی کردند.
ذکاوت و زیبایی را اغلب برای سوسکها به کار نمیبریم. در واقع، هیچ توجیهی برای بدنامیِ آنها وجود ندارد. از ۴۵۰۰ گونه سوسکی که تاکنون یافت شده، تنها چهار گونهی آن به عنوان آفت شناخته میشود.
اکثر سوسکها با فاصله از انسان زندگی میکنند و هیچ ضرری به انسان نمیرسانند. این سوسکها حتی نقش حیاتی در چرخه زیستی دارند و لاشهها را از بین میبرند.
ظاهر و رنگ برخی از گونهها زیباییِ خاصی دارند. برخی از سوسکها به شکل اجتماعی زندگی میکنند و دست جمعی تصمیم میگیرند. آنها راجع به غذا و پناهگاه به یکدیگر کمک میکنند. برخی دیگر از سوسکها تنها زندگی میکنند و برخی دیگر پس از انتخاب جفت، تولید مثل مینکند.
سوسکها میتوانند برای جذب جنس مخالف آواز بخوانند و یا صداها کوبشی تولید کنند. سوسکها خیلی هم سخت جان هستند و میتوانند از بدترین شرایط جان سالم به در برند. آنها با کمترین جیره غذایی هم زنده میمانند. مثلا یکی از سوسکها به نام «یوبلابِروس پوستیکوس» میتواند یک سال تمام و فقط با نوشیدن آب زنده بماند.
سوسک کرگدنیِ زیرزمینی، سنگین وزنترین نوع سوسک است که وزن آن به ۳۵ گرم و طول آن به ۸ سانتی متر میرسد و در استرالیا زندگی میکند. سوسک آلمانی نیز کوچکترین گونهی آن است که تنها یک سانتی متر طول دارد. مارتینا و مادربزرگش احتمالا نمیدانستند که از قهوه برای به دام انداختن سوسکها استفاده میشود.
سوسک دورف در پارک ملی «تسیمانام پت سوتسا» در ماداگاسکار
چرا سوسکها مفیدند؟
قضیهی تنفر ما از سوسک برای دانشمندان کاملا صحت ندارد. آنها به جای پس زدن سوسکها به چشم منبع پیشرفت در آینده نگاه میکنند. در سال ۱۹۹۹ میلادی، نحوه راه رفتن سوسکها پروفسور رابرت فول، استاد دانشگاه برکلی در کالیفرنیا، را مجذوب خود کرد. از این رو، او تصمیم گرفت تا ربات شش پایی را طراحی کند که بتواند سریعتر و آسانتر از مدلهای دیگر حرکت کند.
پروفسور فول در گفتگوی تالک در سال ۲۰۱۴ میلادی متذکر شد که پاهای فنری، بدن گرد و اسکلت بیرونی انعطافپذیر سوسکها به تیم او کمک فراوانی کرد. ویدیوهای گرفته شده از سوسکها بر روی تردمیل کوچک و برنامههای دیگر نشان داد که سوسکها تا چه اندازه باثبات هستند. حتی اگر سوسکها تعادل خود را از دست دهند، میتوانند به راحتی با کمک بالهایشان به حالت اصلیشان بازگردند.
پاهای این جانوران به پژوهشگران ایده داد تا آنها بتوانند نسلهای بعدی پای مصنوعی را به شکلی متفاوت طراحی کنند. مکانیک فنری بودن دست و پاهای سوسکها نیز در ساخت دست مصنوعیِ مکانیکی به کار گرفته خواهد شد. رابرت دی هوو، مدیر آزمایشگاه بیو رباتیک دانشگاه هاروارد، میگوید که هدف تولید دستی است که بتواند دور اشیا حرکت کند و سپس آنها را تکان دهد؛ درست مانند حرکت دست انسان در زمان برداشتن یک فنجان قهوه.
سوسک ویژه عملیات «امداد و نجات» که در دانشگاه کارولینای شمالی طراحی شده است
تلفیقی از سوسک واقعی و مینی کامپیوتر
حال نوبت به سوسک رباتیک رسیده است: تلفیقی از یک سوسک واقعی و مینی کامپیوتری که با پشت آن متصل شده است. این سوسک رباتیک میتواند به مناطقی که انسان دسترسی ندارد، برود و اطلاعاتی را برای انسان ارسال نماید؛ کافی است ساختمانها فرو ریخته و شبکه فاضلاب تخریب شده را در نظر بگیرید.
هونگ لیانگ، پژوهشگر پروژهی دانشگاه A&M تگزاس، میگوید: «وقتی اولین بار سوسک رباتیک را دیدم، مو بر تنم سیخ شد. اما بعد تصمیم گرفتم که چند سوسک را در دفترم به عنوان حیوان خانگی نگهداری کنم. آنها واقعا جانوران زیبایی هستند و مرتب خودشان را تمیز میکنند.»
دانشجویان دانشگاه شانگهای ژیائو تونگ در ماه ژوئن نشان دادند که میتوانند سوسکها را با قدرت ذهنشان کنترل کنند. آنها با تبدیل امواج مغز انسان به امواج الکتریکی توانستند مسیر حرکتِ سوسک مجهز به حسگر دریافت کننده را کنترل کنند. این گروه از دانشجویان فقط باید به مسیر پیشنهادی فکر میکردند.
فواید پزشکی سوسکها
در زمینههای پزشکی نیز تحقیقاتی بر روی سوسکها شده است. مدتها است که مسئلهی زنده ماندن سوسکها علیرغم زندگی در محیطهای کثیف، ذهن دانشمندان را درگیر خود کرده است. چنین به نظر میرسد که سوسکها آنتی بیوتیک قدرتمند مخصوص به خودشان را تولید میکنند.
کلید مبارزه با برخی از باکتریهای کشنده نظیر ای کولی، MRSA و دیگر باکتریهای مقاوم به آنتی بیوتیکها شاید دست سوسکها باشند. این باکتریها انسان را بیمار کرده و اغلب درمانهای موجود توانایی درمان کامل آنها را ندارند.
موارد درمانی سوسکها البته چیز جدیدی نیست. لافکادیو هارن، روزنامه نگار و نویسنده، در قرن ۱۹ میلادی به ایالات جنوبی آمریکا رفت و نوشت: «چای سوسک برای کزاز تجویز میشد. من اطلاعی ندارم که در هر فنجان چه تعداد سوسک باید انداخته شد، اما مطمئن شدم که این شیوه درمانی به خصوص در نیو اورلینز بسیار موثر بوده است.»
امروزه نیز روش درمانی سوسکها در برخی از بیمارستانهای چین به بیماران توصیه میشود: کرم تهیه شده از پودر سوسک برای درمان سوختگی و شیره سوسک برای التیام درد بیماری التهاب معدهای - رودهای.
وانگ فومینگ متوجه افزایش درخواستها شده بود. به همین دلیل، او مزرعهی پرورش سوسک خود را در استان شاندونگ در شرق چین به راه انداخت؛ مزرعهای که گنجایش ۲۲ میلیون سوسک را در انبارهای زیرزمینیاش دارد. او میگوید که قیمت سوسک خشک شده از سال ۲۰۱۰ افزایش ۱۰ برابری مواجه شده است.
قیمت سوسکِ خشک شده از سال ۲۰۱۰ با افزایش ۱۰ برابری مواجه شده است
سوسکها را همچنین میتوان خورد. «سوسک آمریکایی» محبوبترین غذای سوسکی در چین محسوب میشود. گفته میشود که با دو بار سرخ کردن این سوسکهای آمریکایی در روغن داغ میتوان به پوستهی ترد و داخل آبدار رسید.
افزایش جمعیت انسانها بر روی زمین و همچنین افزایش نیاز به پروتئین شاید باعث شود تا روزی برای تامین نیاز مردم جهان به همین سوسکهای منفور رو بیاوریم. کافی است مردم کمی نظافت را رعایت نکنند تا سوسکها خودشان به سراغ شما بیایند!