به گزارش «نماینده»، کمپانی مک‌دونالد به عنوان بزرگترین رستوران زنجیره‌ای جهان با بیش از ۳۵ هزار شعبه در ۱۱۹ کشور جهان، بعد از اعلام توافق هسته‌ای ایران با گروه ۵+۱، درخواست راه‌اندازی نمایندگی در ایران را رسماً صادر کرد.
همچنین به تازگی دیده شده که علامت این شرکت، در ایران با نام تجاری "مک فلری" (McFLURRY) نام یکی از محصولات شرکت مک دونالد به ثبت رسیده است.
فارغ از اینکه خبر ورود این رستوران به صحنۀ اقتصاد ایران اکنون در چه مرحله‌ای است و چه حدس و گمان‌هایی دربارۀ حضور یا عدم حضور مک‌دونالد در کشورمان صورت گرفته، نگاهی به نتایج علم پزشکی در آزمایشگاه‌های اروپا و آمریکا از مطالعۀ غذاها و نوشیدنی‌های مک‌دونالد می‌اندازیم.
- "سیب زمینی سرخ شده"ای با طعم خاص:
یکی از علل شهرت و به اصطلاح "خاص بودن" مک دونالد، سیب زمینی سرخ شده‌های عرضه شده در شعبات این رستوران در سراسر دنیاست.
خاص بودنِ مزۀ سیب زمینی‌های سرخ شدۀ به این دلیل است که مک‌دونالد سیب‌زمینی‌ها را دو بار سرخ می‌کند، یک بار در کارخانه، قبل از خرد شدن و بسته‌بندی در کیسه‌های پلاستیکی بزرگ، و یک بار هم در رستوران پیش از تحویل به مشتری.
علاوه بر این، سیب زمینی‌های مصرفی مک‌دونالد نه به طور طبیعی، بلکه در زمین‌های زراعی مخصوصی با اسپری‌های شیمیایی کشت می‌شوند.
- روغن سرخ کردنی:
روغن‌های سرخ کردنی که برای تهیه همبرگر، چیزبرگر، مرغ، فیش‌برگر، سیب‌زمینی و سایر فراورده‌های مک‌دونالد به کار می‌روند، روغن کلزا، روغن ذرت و روغن سویا هستند. در علم پزشکی و بیوتکنولوژی، نام روغنی که از ترکیب این روغن‌ها به دست می‌آید، "بوتیل هیدروکوینون" (TBHQ) است.
این روغن با شیوه‌ای موسوم به "ارگانیسم دستکاری ژنتیک گیاهان" (genetically modified organism (GMO)) تولید می‌شود.
لازم است بدانیم این اسیدهای چرب اشباع شده، یکی از مضرّترین محصولات غذایی برای سلامت قلب و عروق می‌باشند.
"تئوری تکامل از دیدگاه مک دونالد! " پوستر طراحی شده توسط مخالفانِ مک‌دونالد به عملکردهای مخلّ سلامت
مصرف این روغن، تاکنون بروز علائم این بیماری‌ها را به اثبات رسانده: آسم، بیماری‌های پوستی، اختلالات هورمونی و بیماری‌های غدد درون‌ریز، سرطان و آسیب به DNA.
حتی روغن آفتابگردان که تصور ما از آن یک روغن گیاهی سالم است، طی سلسله مراحل آماده‌سازی غذا در شعبات این رستوران، در بالاترین درجه از حرارت مجاز سرخ کردنی گداخته شده و فرمول آن دچار چندین تغییر شیمیاییِ اجتناب‌ناپذیر می‌شود.
- طعم خاص غذاها:
"مزۀ طبیعی برای هر غذا": یکی از شعارهای معروف مک‌دونالد این است که فقط با استفاده از گیاهان طبیعی، چنین عطر و طعم اشتهاآوری به غذاهایش می‌بخشد.
برخلاف این ادعا، بررسی محققان آلمانی روی محتوای برخی از ساندویچ‌ها در سال ۲۰۱۲ حاکی است که طعمِ خاص و مشتری‌پسندِ غذاهای مک‌دونالدی برخاسته از مادۀ "منو سدیم گلوماتات" است و از قبل اثبات شده که این ماده یک سمّ مهلک برای اعصاب و ذهن انسان به شمار می‌رود.
- شکرهایی شیرین‌تر از شکر طبیعی:
طعم نوشیدنی‌های رستوران‌های مک‌دونالد که به همراه غذا به مشتریان ارائه می‌شود هم با نوشابه‌های بقیه رستوران‌ها تفاوت دارد.
از یک طرف می‌توان ساده‌لوحانه به نام لذّت، تنوع و تجربه این محصولات را خورد و نوشید، اما از طرف دیگر می‌توان دست نگه داشت و پرسید که واقعاً دلیل این طعم متفاوت چیست؟
"دکستروز" نام علمیِ شکری است که در نوشابه‌های مک‌دونالد از آن استفاده می‌شود. ترکیب خاص این شکر، طعم آن را شیرین‌تر و خوشمزه‌تر از شکر طبیعی می‌کند و مسلّماً کالری بالاتری از شیرینی‌جات معمول دارد. بنابراین اگر مصرف نوشابه‌های قنددار به حدّ کافی باعث اضافه وزن و چاقی می‌شوند، دکستروز، تناسب اندام را با خطرهای مضاعفی تهدید می‌کند.
پوستر فوق مربوط به روزهای نخستی است که پای رستوران‌های زنجیره‌ای مک‌دونالد به آفریقا باز شد. همین عنصر "دکستروز" در نوشابه‌ها، پزشکان و محققان را به راه انداختن کمپین‌های اعتراضی علیه ورود مک‌دونالد به آفریقا وادار کرد.
- چیپس‌های طلایی‌رنگ:
یکی از جذابیت‌های مک‌دونالد که در عکس و فیلم‌های تبلیغاتیِ غذاهای این رستوران‌ها نیز به خوبی مشهود و عامل جلب توجه و تحریک اشتهای مشتری است، به درخشش و شفافیت رنگ غذاها برمی‌گردد.
برگرهای بیرون زده از نان تازه، برق می‌زنند و کچاپ گوجه فرنگی روی چیپس‌های طلایی می‌درخشند، اما منشأ این درخشندگی‌های خاص روی سطح فست فودها ماده‌ای است به نام "پیرو فسفات سدیم".
مصرف مداوم این ماده برای سلامتی بسیار خطرناک است.
- نگهدارنده‌ها:
"اسید سیتریک" اغلب به نام علمیِ E۳۳۰ شناخته می‌شود. این ماده، چیزی فراتر از صرف یک مادۀ نگهدارنده است و در تمام فست فودهای مک دونالدی بکار می‌رود.
مطالعات صورت گرفتۀ بسیاری، سرطان‌زا بودن اسید سیتریک را تأیید کرده‌اند و برخی نیز هنوز در حال آزمایش و نتیجه‌گیری هستند.
********************
علاوه بر انتقادات عمومی در خصوص فقدان سلامت ارزش غذایی در مک‌دونالد که در بالا به آن اشاره شد، تخریب محیط زیست، مصرف‌زدگی بازگشت به دوران سرمایه‌داری و بالاخره عدم رعایت بهداشت کافی در این رستوران‌ها نیز تاکنون بارها دستمایۀ نقد قرار گرفته است:
به گزارش خبرگزاری n-tv روز ۲۰ آوریل ۲۰۱۵ موجی از اعتراضات مردمی به رستوران‌های مک‌دونالد در نیوزلند شکل گرفت.
جرقۀ این اعتراضات از آنجا شروع شد که یک زن نیوزلندی در همبرگرش یک سوسک پیدا کرد و از این شعبه شکایت کرد. پس از مدتی کمپین‌هایی نیز از دل شبکه‌های مجازی بیرون آمدند.
"سوسک در همبرگر؟ مک‌دونالدِ نیوزلند زیر تیغ نقد"
"استیون" دختر ۲۶ ساله نیوزلندی در مصاحبه با این شبکه خبری گفت:
"در گاز اولِ لقمه‌ام، چیز سفتی را زیر دندانم حس کردم و فکر کردم غضروف لای گوشت همبرگرم است. ولی وقتی آن را از دهانم بیرون آوردم، آنقدر عصبانی بودم که تنها کاری که به ذهنم رسید این بود که از آن صحنۀ حال بهم‌زن عکس بگیرم تا بتوانم این اتفاق را پیگیری کنم. من این عکس را با توضیح، روی صفحۀ فیسبوکم گذاشتم و می‌بینید که چه طور در عرض مدت کوتاهی همه جا پخش شد. "
********************
همۀ این عوامل دست به دست هم داده تا امروز حدود ۳۰% شعبات مک‌دونالد در جهان با خطر ورشکستگی روبرو باشند.
حال باید دید در دورانی که توجه بشر امروز، به محتوای فرهنگ غذایی و سلامت بهداشتِ تغذیه‌اش به مراتب افزایش یافته، آیا بازگشایی رستوران‌های مک‌دونالد در ایران دارای چشم‌انداز روشن برای نسل آیندۀ کشور است؟
آیا در شرایطی که کیفیت "آشپزخانه ایرانی" هر گردشگرِ غیرایرانی را از سراسر دنیا شیفتۀ خود می‌کند و از فرسنگ‌ها دورتر به این نقطه می‌کشاند، یک تصمیم عقلانی است اگر نهادهای مسئول مانند وزارت صنعت، معدن و تجارت، یا ادارۀ امور اصناف، بی‌توجه به مضرّات بهداشتی، سلامتی، فرهنگی و اقتصادی که چنین اقدامی خواه ناخواه به دنبال خواهد داشت، فریفتۀ شهرت یک رستوران زنجیره‌ای آمریکایی شوند؟