به گزارش «نماینده»، کبری خزعلی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی به تشریح علت و تبعات فاجعه منا و زوایای پنهان این حادثه پرداخت و اظهار داشت: اگر مسئولیت برگزاری حج بر عهده آل سعود باقی بماند در سال‌های بعد شاهد فجایع بسیار عظیم‌تری نسبت به حادثه منا خواهیم بود.
متن کامل مصاحبه با وی را در زیر می‌خوانید:
تحلیل و نظرتان را درباره فاجعه منا بفرمایید.
با عرض تسلیت به مناسبت جان باختن عزیزان و حجاجی که مظلومانه در حادثه منا جان خود را از دست دادند.
اگر بخواهیم این حادثه و علل بروز آن را تشریح کنیم در ابتدا باید به ابعاد مختلف آن اشاره کنیم.
به طور کل فاجعه فنا دارای سه بعد است، بعدی که به شهدای مظلوم و تشنه لب آن برمی‌گردد، بعد میهمان‌کشی حکومت نالایق آل‌سعود که ضیوف‌الرحمان را در روز عید بزرگ مسلمین به خاک و خون کشیدند و سوم بعد ستمگری و رفتار ظالمانه و غیرمسئولانه با کشته‌ها و مجروحین این حادثه تلخ و دردآور است.
باید گفت متأسفانه بحث و گفت‌وگو درباره این فاجعۀ بزرگ به حدی دردآور است که حتی فکر کردن در مورد آن، تمام وجود انسان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
به نظر می‌رسد بیان مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه انسان لحظه‌ای نمی‌تواند خود را از این غم فارغ بداند و این غم در چند روز اخیر بر دل‌های ما و همه مسلمانان سنگینی می‌کند، جامع‌ترین بیان از این مسئله است. فرمانده معظم کل قوا فرمودند جواب ما سخت و خشن است و این دقیقا تعبیری از آیه "و اعدو لهم ماستطعتم من قوه" است.
ساده‌انگاری است با بیان چند عبارت و تحلیل ناقص در عرصه بین‌الملل، فاجعه منا را تنها سوء مدیریت آل‌سعود به عنوان خادمین حرمین شریفین بدانیم، در حالی که گفته می‌شد مدیریت و مهندسی شده بود، فاجعه‌ای که بسیار پیچیده و پرابهام و دارای ابعاد وسیعی است و اگر امروز که زمانی از وقوع این حادثه نگذشته، کشورهای اسلامی با تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب به بررسی ابعاد درونی این ماجرا نپردازند شاید برای همیشه واقعیت‌های این حادثه مغفول بماند.
سرزمین منا و دوربین‌های مدار بسته و نظارت‌های همیشگی سیستم امنیتی آل‌سعود از سال‌ها قبل به شدت قدرت و امکانات نظارت و کنترل جمعیت را داشت و امسال نه تنها جمعیت تغییر نکرده بود، بلکه طبق آمار کاهش چشمگیری هم داشت و لذا به جاست که دو حادثه مکرر کشتار و قتل فجیع حجاج در حج امسال ریشه‌یابی شود.
با یک مطالعه مختصر در تاریخ، به مصادیقی برمی‌خوریم که بررسی آنها می‌تواند برای مشکلات امروز جهان اسلام راهگشا باشد. به طور مثال نصب حجرالاسود در یک برهه از زمان محل تجربه از ایجاد وحدت قبایل و جامعه انسانی قبل از اسلام در زمان پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) می‌شود.
طبق نقل‌های تاریخی از نصب حجرالاسود بر دیوار کعبه توسط حضرت ابراهیم علیه السلام حوادثی رخ داد که پس از آن باعث شد این سنگ از جا کَنده شود.
یکی از این موارد در زمان حیات پیامبر(ص) و چند سال پیش از بعثت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم رخ داد و بر اثر سیل دیوارهای ساختمان کعبه آسیب دید. قبایل قریش تصمیم گرفتند آن را تعمیر و بازسازی کنند، کارها به گونه‌ای تقسیم شد که همه در افتخار تجدید بنای بخش‌هایی از کعبه سهم داشته باشند.
وقتی کارها با موفقیت به پایان رسید نوبت قرار دادن حجرالاسود در جای مخصوصش رسیده بود که بر سر کسب افتخار نصب این سنگ بین قبایل اختلاف شدیدی رخ داد.
هیچ قبیله‌ای حاضر نبود اجازه دهد قبیله دیگری این افتخار را نصیب خود سازد. کشمکش به جایی رسید که طایفه بنی عَبْدالدّار با طایفه بنی‌عدی پیمان بستند که تا پای جان ایستادگی کنند و نگذارند کس دیگری جز بزرگ قبیله شان صاحب این افتخار شود.
جالب اینجاست که این اختلاف صرفاً با یکی دو روز مذاکره حل نشد، بلکه قبایل طی چهار یا پنج روز برای جنگ در آماده‌باش کامل به سر می‌بردند تا اینکه پیرترین مرد قریش پیشنهاد داد همه قبایل برای جلوگیری از خونریزی به داوری نخستین کسی که وارد مسجد شود، تن بدهند.
از قضا این نخستین فرد رسول رحمت و محبت حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم بود. پیامبر هم به اصرار مردم داوری این ماجرا را به عهده گرفتند. پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم از آنان خواست پارچه‌ای بیاورند.
سپس حجرالاسود را میان آن قرار داد. بعد از سران قبایل خواست هر یک گوشه‌ای از آن را بردارند. وقتی پارچه را برداشتند و بالا بردند خود حضرت حجرالاسود را برداشتند و در جایش قرار دادند.
پیامبر(ص) ما با این تدبیر هوشمندانه از بروز بحرانی که می‌توانست دامن گیر تمام اعراب شود و زمینه‌ساز عداوت و کینه‌ها گردد جلوگیری کردند و این روش زیبای پیامبر در دعوت از قبایل برای اشتراک در تولیت بیت‌الله الحرام، اسباب آرامش و همکاری و تعاون تمام اعراب را فراهم کرد.
در واقع پیامبر(ص) با این تصمیم نه تنها از بروز اختلافات جلوگیری کردند، بلکه با سپردن مسئولیت به همه قبایل به آنها فهماندند که وحدت شما و اشتراک مسئولیت شما حافظ مسئله‌های بسیار مهمتر به نام حفظ بیت‌الله الحرام و کعبه است و این تجربه در دنیای پیشرفته و عقلانی امروز اسلام با وجود علما و فقها و دانشمندان جهان اسلام بیشتر قابل تحقق است.
به نظر می‌رسد برای جلوگیری از این‌گونه فجایع که به علت بی‌کفایتی آل‌سعود امسال واقع شد و جان هزاران مسلمان را گرفت، کلیه امت‌های اسلامی ضمن چاره‌اندیشی به سبک تصمیم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در ماجرای نصب حجرالاسود، سعی در مشارکت در تولیت بیت‌الله الحرام و مناسک حج شود، چرا که حفظ شعائر اسلام و تعظیم مشاعر مکرمه از اهداف و ارکان اسلام است و نه تنها قابلیت تحقق دارد، بلکه از ضروریات است.
یکی از نمادهای عملی این مشارکت به ساده‌ترین شکل، نهاد سازمان ملل است که علیرغم استقرار آن در سرزمین آمریکا می‌بایست، توسط نمایندگان ملل اداره شود یعنی تولیت اشتراکی روش اداره سازمان ملل است.
لذا علاوه بر حضور نمایندگان کشورها می‌بایست عملاً کشورها در مدیریت این سازمان نقش داشته باشند. حالا شما همین قالب را برای اداره بزرگ‌ترین همایش دینی، معنوی و سیاسی مسلمین یعنی بیت‌الله‌الحرام در نظر بگیرید، آن وقت دیگر شاهد عملکردهای سلیقه‌ای و ضعیف و احیاناً اعمال نفوذها نخواهیم بود.
در صورت ادامه مدیریت قبیله آل‌سعود بر حج شاهد بروز فجایع بزرگ‌تری خواهیم بود
تأکید می‌کنم کشوری که از طرفی هر روز درگیر نابسامانی‌های داخلی، کشمکش‌های سیاسی و رقابت‌های سخیف برای کسب مناصب قدرت توسط شاهزاده‌های رقیب است و از طرف دیگر مشغول تعرض به کشورهای دیگر چون یمن، بحرین، سوریه و نسل‌کشی در آنجا آن هم در ماه حرم و در عید قربان است، قطعاً صلاحیت اداره چنین مناسک عبادی سیاسی بزرگی را ندارد و این فجایع در سال‌های آینده در صورت ادامه مدیریت قبیله آل‌سعود شاهد بروز فجایع بزرگ تر خواهیم بود.
سعودی‌ها نشان دادند به جای خادم حرمین، خائن حرمین هستند و از مهمترین نشانه‌های این خیانت با وجود این همه پلیس و ماموران حاضر در محل پس از سه ساعت ممانعت از امداد، به جای کمک‌رسانی به مجروحین فاجعه، به سراغ پیکر‌ها و انباشات آنها اعم از جانباختگان و مجروحین در کانتینرها رفته و با بی‌حرمتی تمام به جمع‌آوری آنها پرداخته‌اند.
جای تاسف است که مدعیان حقوق بشر در دنیا در این خصوص سکوت معنا داری را اتخاذ نموده‌اند. مسائل موجب می‌شود که ملل مسلمان از سازوکارهای قانونی از جمله سازمان همکاری‌های اسلامی بخواهند با تشکیل کمیته حقیقت‌یاب به بررسی بی‌طرفانه و منصفانه موضوع بپردازند و در صورت احراز قصور، مجازات خاطیان را پیگیری نمایند.
با توجه به عمق فاجعه و امتناع عربستان از محاکمه مسببان و عاملان این جنایت، از دادستان دیوان کیفری بین‌المللی این انتظار وجود دارد که تحقیقات پیرامون این موضوع را فورا در دستور کار قرار دهد.
جا دارد به مردم متعهد و مؤمن حجاز و قطیف اعلام کنم که اعراب به میهمان‌نوازی و نسبت به اکرام میهمان غیور هستند پس کجا رفتند آن مردان گی، آن هم میهمانانی که محرم هستند و به ضیوف الرحمن مشهورند.
ما در اربعین شاهد نهایت لطف و محبت هم کیشان خود در عراق هستیم. آن هم در کشوری جنگ زده، شاهد ورود و خروج میلیون‌ها مسلمان از اقصی نقاط جهان برای زیارت کربلا هستیم، در مسیری طولانی راهپیماییعظیم شکل می‌گیرد، اما طی این سال‌ها به احدی آسیبی نرسیده است.