به گزارش «نماینده»، با وجود اینکه شیوه نامه تسهیلات خرد در نیمه اول خردادماه امسال به شبکه بانکی کشور ابلاغ شد اما برخی از بانک‌ها هنوز هم از پرداخت تسهیلات خرد (خريدخودرو، خريد کالاهاي مصرفي بادوام، جعاله و کارت اعتباري بر پايه عقد مرابحه)، امتناع می‌کنند.
بخش دیگری از بانک‌ها که پرداخت این نوع تسهیلات را آغاز کرده اند، شیوه های عجیب گذشته در پرداخت تسهیلات را ادامه داده اند و تعدادی دیگری از بانک‌ها هم روش‌های جدیدی ابداع کرده اند که سود بیشتری کسب کنند.
در حالی که حداکثر نرخ سود تسهيلات عقود غيرمشارکتي بانک‌ها و موسسات اعتباري معادل ۲۱ درصد توسط بانک مرکزی براساس مصوبه شورای پول و اعتبار ابلاغ شده است، برخی از بانک‌ها باز هم به راحتی نرخ سود ۲۸ درصد و بیشتر را برای تسهیلات گیرندگان تعیین می کنند.
تعدادی از آنها بخشنامه های بانک مرکزی را دور می زنند، این در حالی است که بانک مرکزی از اینگونه اقدامات بانک‌ها آگاه است، زیرا بانک‌ها به راحتی نرخ سود ۲۸ درصد را به تسهیلات گیرندگان اعلام می کنند و این اقدام آنها بدون پنهان کاری است.
در عین حال، دریافت وام به شرط سپرده هم به یک روش معمول درآمده و پرداخت تسهیلات بدون دریافت سپرده و سپرده گیری بخشی از پول توسط بانک‌ها امکان‌پذیر نیست و این پول تا زمان بازپرداخت اقساط ماهیانه وام، نزد بانک مربوطه باقی می ماند.
با وجود اینکه نرخ‌های سود تسهیلات بانک‌ها در بسیاری از موارد بالای ۲۷ و ۲۸ درصد است اما بانک‌ها باز هم نسبت به سپرده گیری اقدام می کنند و این کار را برای جبران کاهش نرخ سود بانکی می دانند. این موضوع در بانک‌های دولتی و خصوصی، بانک‌های قرض الحسنه و تمامی موسسات مالی غیرمجاز و یا در حال دریافت مجوز مشاهده می شود.
به عنوان مثال، برخی از بانک‌ها پرداخت وام ۱۰ میلیونی خرید کالای اساسی را که البته براساس بخشنامه بانک مرکزی ۸ میلیون تومانی است، منوط به دریافت مبلغی به میزان یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان با نرخ سود ۲۸ درصد کرده اند و این مبلغ تا زمان بازگشت کامل اقساط ماهیانه نزد بانک باقی می ماند.
یکی از وام گیرندگان این نوع وام به خبرنگار مهر گفت: بانک‌ها انواع و اقسام راه‌ها را برای دریافت سود بیشتر از مردم بکار می گیرند، اینکه بانکی بخشنامه بانک مرکزی را به راحتی دور می زند، چگونه امکان‌پذیر است، مگر بانک مرکزی نظارتی بر عملکرد بانک‌ها ندارد و آیا برای بانک مرکزی مهم نیست که بانک‌ها دستوراتش را اجرا نکنند؟
وی افزود: بانک‌ها نباید سپرده از تسهیلات گیرنده دریافت کنند و آن را تا زمان بازپرداخت تسهیلات نزد خود نگه دارند، سود این پول هم علاوه بر سودی که هر ماه توسط وام گیرنده به بانک پرداخت می شود، به این مبالغ افزوده می شود و نرخ سود دریافتی بانک‌ها با این شیوه ها به ۳۰ تا ۳۲ درصد هم می رسد.
در بخش قرض الحسنه دریافت سپرده در کل ممنوع و دارای اشکالات شرعی است و در اصل پرداخت وام به شرط سپرده در بخش قرض الحسنه به هیچ وجه مجاز نیست اما با توجه به شرایطی که در حال حاضر در بخش تسهیلات دهی بانک‌ها به‌وجود آمده، بسیاری از افراد حاضرند که این شرط بانک‌ها را اجرا کنند.
در سال‌های گذشته نظام بانکی به صورت چراغ خاموش این کار را انجام داده است و در برخی از موارد بدون سپرده گذاری وامی نمی پردازد، اما این شیوه در حال حاضر به یک روش علنی تبدیل شده است و بخشی از سپرده هم تا پایان مدت بازپرداخت تسهیلات در اختیار بانک قرار می گیرد و با اتمام بازپرداخت تسهیلات، مبلغ سپرده هم به سپرده گذار بازگردانده می شود.
چندی پیش هم برخی از بانک‌ها به ویژه بانک‌های بزرگ در برخی از شعبات خود به راحتی این موضوع را از طریق نصب اعلامیه هایی اطلاع رسانی می کردند و آن را در معرض دید مشتریان قرار می دادند.