به گزارش «نماینده»، وبسایت آمریکایی پالتیکو طی گزارشی به ابعاد امنیتی توافق هسته ای و تسهیل زمینه های پرداختن به گزینه نظامی از راه توافق هسته ای پرداخته است که نکات جالب توجهی را در خود جای می دهد.
متن کامل این گزارش در متن ذیل می خوانید:
مقامات دولت اوباما و دیگر حامیان توافق هسته‌ای با ایران در تلاش برای کسب رأی تأیید کنگره در ماه آتی، خطاب به قانونگذاران آمریکایی گفتند که اگر خواهان بمباران ایران هستید، پس از توافق هسته‌ای حمایت کنید.
طی نشستی در کنگره آمریکا و با حضور تحلیلگران مؤثر، مقامات دولتی این مطلب را بیان کردند که بازرسی‌ها از تأسیسات هسته‌ای ایران براساس این توافق، جزئیات مهمی را آشکار خواهد کرد که اگر ایالات متحده تصمیم بگیرد به ایران حمله کند، می‌توانند برای هدف‌گیری بهتر به کار برده شوند.
آدام شیف، عضو برجسته دموکرات کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: «این مطمئنا مطلبی است که من شنیدم؛ اگر قرار بود به استفاده از زور نیاز داشته باشیم توافق برای ما بهتر خواهد بود.»
شیف همچنین حمایت خود را از توافق هسته‌ای اعلام کرد. اما این بحث و استدلال همزمان با تلاش دولت برای ترغیب دموکرات‌های میانه‌رویی که دیدگاهی جنگ‌طلبانه نسبت به ایران و حمایت از توافق دارند، می‌تواند مفید باشد، توافقی که می‌تواند کاهش تحریم‌ها را برای ایران در مقابل محدود کردن و بازرسی‌ها از برنامه اتمی آن در بر داشته باشد. انتظار می‌رود که کنگره ماه آینده در مورد این توافق رأی‌گیری کند.
مقامات دولت اوباما به ندرت از این موضوع (مفهوم) در ملاءعام صحبت میکنند، که تاحدودی ناشی از نگرانی‌ها بابت تنش‌های بسیار طولانی بین رژیم ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که براساس توافق بر مجموعه هسته‌ای ایران نظارت خواهد کرد. مقامات ایرانی اغلب بازرسان آژانس را متهم میکنند که جاسوس‌های غربی هستند.
شیف در ادامه گفت: «من مطئمنا می‌توانم درک کنم که چرا این مطلب برای ایرانی‌ها خوشایند نخواهد بود. اما ایرانی‌ها نیز مطالب زیادی را بیان کرده‌اند که خوشایند ما نبود».
روز چهارشنبه بود که آسوشیتدپرس گزارش داد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور محرمانه موافقت کرده است که به ایران اجازه دهد تا تحت نظارت آژانس نمونه‌‌گیری‌های محیطی خود را در یک پایگاه نظامی حساس انجام دهد، پایگاهی که گمان می‌شود تهران در گذشته تحقیقاتی در مورد سلاح‌های هسته‌ای را در آن انجام داده است. جزئیات این توافق واضح نیست، اما چنین ترتیباتی بیانگر شک و تردید عمیق ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و نگرانی‌های آن بابت این موضوع است که بازرسی‌های این نهاد می‌تواند طراحان جنگی آمریکایی را منتفع کند.
یک شخص که اغلب با سیاستگذاران حوزه ایران در دولت آمریکا هم‌صحبت و دم‌خور است، عنوان داشت در شرایطی که مقامات ایالات متحده در مباحثات خود از گزینه نظامی دفاع میکنند، «این موضوع (کاربرد گزینه نظامی) برای مدت زمانی در ذهن آن‌ها جای داشته است».
تحلیلگران گفته‌اند که انتفاع بخش نظامی (آمریکا) از طریق برخورداری از دیدگاهی شفاف‌تر در مورد برنامه (هسته‌ای) ایران، یک ویژگی انکارناپذیر توافق است.
آستین لانگ، استاد دانشکده امور بین‌الملل و عمومی دانشگاه کلمبیا که گزینه‌های نظامی آمریکا علیه ایران را مورد مطالعه و تحقیق قرار داده است، عنوان داشت: «اگر می‌خواهید ایران را بمباران کنید، باید از این توافق بسیار هیجان‌زده شوند. هرچه که درباره برنامه هسته‌ای ایران و زیرساخت‌هایی که مبنای این برنامه هستند بیشتر بدانید، بهتر می‌توانید آن را هدف بگیرید».
هرچند ایالات متحده هم‌اکنون از سایت‌های هسته‌ای اصلی ایران همچون مراکز غنی‌سازی اورانیوم فردو و نطنز به خوبی آگاه است، اما طراحان پنتاگون فاقد دانش و اطلاعات لازم از جزئیات «زنجیره تأمین» این کشور هستند – تأسیساتی که مؤلفه‌ها و بخش‌هایی اساسی همچون سانتریفیوژها را تولید میکنند، همچنین معادن اورانیوم و استخراج آن را.
لانگ گفت: «این‌ها دقیقا از آن نوع چیزهایی است که شما می‌خواهید تا نابود کنید، پس در نتیجه شما تنها توان غنی‌سازی اورانیوم آن‌ها را فلج نمی‌کنید» بلکه توان ایران برای جایگزینی برنامه غنی‌سازی‌اش را هم از بین می‌برید.
کاخ سفید پیشتر این مطلب را یکبار عنوان کرده بود – که پاسخ خشمگینانه ایران را در پی داشت. در جریان یک نشست توجیهی در تاریخ ۱۷ جولای، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید گفت: با توافق «گزینه نظامی بهبود خواهد یافت». وی افزود «بر اساس اطلاعاتی که طی سال‌های توافق و از طریق رژیم بازرسی‌ها به دست می‌آید» تصمیمات ایالات متحده و اسرائیل برای هدف قرار دادن (تأسیسات هسته‌ای ایران) «به شکل عمده‌ای بهره‌مند خواهند شد».
پس از آن بود که ایران به سرعت اعتراضی رسمی را به خاطر سخنان ارنست به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرد و «نگرانی عمیق» خود را بیان کرد. ایران ایالات متحده را به نقض توافق متهم کرد و درباره «هرگونه تلاشی برای به دست آوردن اطلاعات محرمانه» هشدار داد.
توافق هسته‌ای ۱۴ جولای رژیم نظارتی و بازرسی‌های سرزده‌‌ای را برقرار کرد که از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مدیریت خواهد شد، و (آژانس) ۱۵۰ بازرس را به صورت تمام وقت برای این کار تعیین خواهد کرد. همچنین آن‌ها دسترسی ۲۴ ساعته‌ای را به تأسیسات هسته‌ای ایران خواهند داشت، و مجوز بازرسی از سایت‌هایی را گمان می‌رود مراکز هسته‌ای مخفی هستند را خواهند داشت. ایران باید با جزئیات بسیار بیشتری نسبت به قبل، تمامی برنامه هسته‌ای خود را برای آژانس شرح دهد. براساس رویه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، و متن توافق هسته‌ای، ایالات متحده به این اطلاعات دسترسی خواهد داشت.
شک و تردید تهران درباره جاسوسی و نفوذ غربی‌ها یک مانع عمده طی مذاکرات هسته‌ای بود. مقامات ایرانی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به همکاری با سازمان‌های اطلاعاتی غربی متهم کرده و می‌گوید که آن‌ها اطلاعات را به ایالات متحده و اسرائیل منتقل میکنند که خرابکاری‌ها در برنامه (هسته‌ای) ایران را تسهیل کرده و حتی به قتل دانشمندان هسته‌ای ایران منتهی شده است.
برای مثال، پس از قطع نیروی برق در فردو و نطنز در سال ۲۰۱۲، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران هشدار داد «تروریست‌ها و خرابکارها ممکن است که به آژانس نفوذ کرده باشند». و زمانی که یک دانشمند هسته‌ای اوایل آن سال کشته شد، یک مقام ایرانی این اعتراض را به زبان آورد «کسانی که به بهانه بازرسی از تأسیسات هسته‌ای کشور به ایران می‌آیند، دانشمندان ایرانی را شناسایی کرده و اسامی آن‌ها را به گروه‌های تروریستی می‌دهند».
روز دوشنبه، معاون وزیر خارجه ایران گفت که نهادهای اطلاعاتی ایران بایستی هر یک از بازرسان آژانس بین‌المللی اتمی را که به دنبال دسترسی به کشور هستند، مورد تأیید قرار دهند. توافق هسته‌ای به صراحت بیان کرده است که ایران «به طور کلی اجازه تعیین بازرسان از هر دولتی که روابط دیپلماتیک با ایران دارد را خواهد داد»، امری که آشکارا آمریکایی‌ها را از (حضور در) تیم‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منع می‌کند.
تیم کاری (بازرسی و نظارت) آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران زمانی که در سال ۲۰۱۲ ایجاد شد، در ابتدای امر شامل ۵۰ بازرس تمام‌وقت بود. اما توافق هسته‌ای وسعت این تیم را تا سه برابر گسترش داد، چیزی بین ۱۳۰ تا ۱۵۰ نفر. این تیم کاری (بازرسی و نظارت) شامل کارشناسان فنی، تحلیلگران اطلاعاتی و متخصصان سلاح‌های هسته‌ای است که در وین، مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، مستقر است.
بازرسی‌های سرزده آژانس تمرکز نهادهای اطلاعاتی غربی بر سایر اهداف را تسهیل می‌کند
کسب نگرش جدید از برنامه (هسته‌ای) ایران تنها منفعتی نیست که مدنظر بخش نظامی ایالات متحده و مقامات اطلاعاتی آن است، کسانی که همکاری نزدیکی با تیم مذاکره‌کننده جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا داشته و به شکل‌گیری توافقی که مورد پسندشان بود کمک کردند.
برای مثال، براساس توافق ایران بایستی غنی‌سازی اورانیوم در فردو را متوقف کند، تأسیساتی که در عمق ۲۰۰ متری و در اعماق کوهستانی سنگی ایجاد شده که چالشی بر سر هدف قرار دادن آن است. دیگر تأسیسات غنی‌سازی ایران در نطنز است که آن نیز زیر زمین قرار دارد، اما نه آن‌چنان عمیق و در نتیجه در مقابل مهمات سنگرشکن آمریکایی آسیب‌پذیرتر هستند.
بازرسی‌های سرزده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به مقامات اطلاعاتی (غربی/ آمریکایی) اجازه می‌دهد تا درباره نظارت بر تأسیسات هسته‌ای شناخته شده ایران نگرانی کمتری داشته باشند، و به آن‌ها اجازه دهد تا بر شکار (کشف) هرگونه فعالیت هسته‌ای از سوی ایران که ممکن است در خفا انجام شود، تمرکز کنند.
آمریکا و اسرائیل با اشتراک اطلاعات، لحظه به لحظه از هرچیزی در هرسایتی مطلع می‌شوند
چندین نهاد اطلاعاتی دولت ایالات متحده آمریکا بر ایران متمرکز هستند، که شامل «آژانس اطلاعات مکانی»، «آژانس اطلاعات دفاعی» و «بخش عملیات ایران در سازمان سیا» هستند.
آدام شیف، عضو برجسته دموکرات کمیته اطلاعاتی مجلس نمایندگان آمریکا گفت که وی آن تعداد از همکاران خود را که هنوز تصمیمی درباره تأیید یا رد توافق هسته‌ای اتخاذ نکرده‌اند، تشویق کرده است تا ارزیابی‌های طبقه‌بندی شده ارائه شده از سوی نهادهای اطلاعاتی به کنگره را مطالعه کنند، ارزیابی‌هایی که به‌گفته شیف، به او بابت توانایی‌های سازمان‌های جاسوسی ایالات متحده برای کشف هرگونه اقدام متقلبانه (ناقضانه) ایران، اطمینان داده است. aa
وی گفت که واشنگتن برای نظارت بر ایران فراتر از گستره اعلام شده درباره بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس توافق هسته‌ای، همکاری‌های خود را با متحدان خود افزایش خواهد داد. این نکته‌ای بود که در گفتگوی اخیر آمی آیالون، رئیس سابق سرویس اطلاعات داخلی اسرائیل (شین‌بث) با نشریه پولیتیکو نیز بیان شد.
آیالون گفت: «من در مورد قابلیت‌های (اطلاعاتی) آمریکایی‌ها چیزهایی می‌دانم، و می‌توانم به شما بگویم که در برخی حوزه‌های خاص، ما می‌توانیم با استفاده از برخی قابلیت‌های خاصی که داریم آن‌ها را بهبود بخشیم. من باور دارم که ما می‌توانیم به نقطه‌ای برسیم که اگر اطلاعات خود را به اشتراک بگذاریم ... می‌توانیم تقریباً هر چیزی را در مورد آنچه در هر سایتی و در هر لحظه‌ای در ایران رخ می‌دهد، بدانیم.»