به گزارش «نماینده» حسن یونسی عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان است؛ برای اینکه بدانیم مواضع حزب ندا درباره انتخابات مجلس دهم، عملکرد دولت، انتقادات تند برخی اصلاح‌طلب‌ها به ندا، انتخابات پیش رو، عملکرد اصلاح‌طلبان، فعالیت‌های سیاسی اصول گرایان و اصلاح‌طلبان و بسیاری از موضوعات دیگر چیست، با وی به گفت‌وگو نشستیم.

یونسی معتقد است: مجموعه مؤسسین حزب را بر آن داشت که با توجه به نیاز به نگاهی جدید در راه، روش و اندیشه اصلاح‌طلبی و با عنایت به تجربیات سال ۸۸ و ۹۲ آرمان‌های اصلاح‌طلبانه را دنبال کنند، با این امید که بتوان با یک روش، متد و اندیشه جدید فعالیت سیاسی کرد.

او در این گفت‌وگو تأکید می‌کند که، "دو قطبی اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در این انتخابات دچار تغییرات زیادی خواهد شد. " سپس به فعالیت‌های حزب متبوعش درباره انتخابات می‌پردازد و می‌گوید: حزب باید یک حداقل‌هایی در استان داشته باشد تا بتوانیم ادعا کنیم که شعبه استانی‌مان را به لحاظ کمی و کیفی راه‌اندازی کرده‌ایم.

یونسی همچنین پیش بینی می کند که جریان اصلاحات در انتخابات در اتئلاف با دولت قرار خواهد گرفت.

وی درباره عضویت حزب متبوعش در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات هم تأکید می‌کند: حزب ندا اصراری به عضویت در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ندارد و هم‌اکنون پیگیر این موضوع هم نیست.

عضو شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان، همچنین "مشکل برخی‌ها" با حزب متبوعش را از روی "جنبه شخصی و کینه فردی" می‌داند.

یونسی در این گفت‌وگو با بیان اینکه "دولت نباید یک شرکت سهامی باشد"، خاطر نشان می‌کند: ما قبول داریم که دولت باید در مناصب مختلف همفکران خود را بر سر کار بیاورد، اما بعضاً دولت در این زمینه مماشات می‌کند و به شرکت سهامی تبدیل شده است.

**** مشروح این گفت‌وگو را در ذیل بخوانید:

پیش نیازهای تشکیل حزب ندای ایرانیان چه بوده و عمده فعالیت این تشکل جدید التأسیس در حال حاضر چیست؟

-یونسی: در فضای سیاسی کشور نیازها و خلأهایی را از لحاظ تشکیلاتی و گفتمانی احساس می‌کردیم که معلول عوامل مختلفی بود و یک نوع رکود بر فعالیت‌های مجموعه احزاب اصلاح‌طلب حاکم شده و برخی احزاب برای انجام فعالیت‌های سیاسی خود دچار مشکل و ضعف بودند و به دلایلی امکان ادامه فعالیت نداشتند، از جمله این عوامل اتفاقات سال ۸۸ بود.

بعد از انتخابات سال ۹۲ این نیازها تشدید و زمینه‌های بهتری فراهم شد و ما را به سمت تشکیل یک حزب با گفتمانی که بتواند پاسخگوی این نیازها باشد، سوق داد. به اعتقاد ما فعالیت سیاسی و قانونی حتماً باید در چارچوب یک حزب و یا تشکل شناسنامه‌دار صورت گیرد. خلأهایی از این‌ دست به لحاظ تشکیلاتی در نسل دوم اصلاح‌طلبان احساس می‌شد و ما را مجاب کرد که چنین تشکیلاتی را سامان دهیم.

نیاز گفتمانی در جریان اصلاح‌طلبی منجر به تأسیس "ندا" شد

بعد از اتفاقاتی که سال ۸۸ و انتخابات سال ۹۲ رخ داد، مجموعه مؤسسین حزب را بر آن داشت که با توجه به نیاز به نگاهی جدید در راه، روش و اندیشه اصلاح‌طلبی و با عنایت به تجربیات سال ۸۸ و ۹۲ آرمان‌های اصلاح‌طلبانه را دنبال کنند، با این امید که بتوان با یک روش، متد و اندیشه جدید فعالیت سیاسی کرد. با این مقدمه، زمینه تشکیل حزب ندای ایرانیان فراهم شد و همفکری و همراهی اعضای مؤسس ساماندهی سریع حزب را در کشور  رقم زد.

 برای دریافت مجوز چه روندی را طی کردید؟

-یونسی: ندای ایرانیان جزو نخستین احزابی بود که با شیوه‌ها و آئین‌نامه‌های جدید وزارت کشور مراحل دریافت مجوز را طی کرد. مجوز حزب اواخر پاییز ۹۳ صادر شد و ما پس از صدور مجوز به‌ سرعت کنگره حزب را برگزار کردیم؛ البته هنوز پروانه حزب صادر نشده است، اما مجوز فعالیت داریم و امیدوار هستیم همین روزها و هر چه سریع‌تر وزارت کشور  پروانه حزب را نیز صادر کند؛ زیرا همه شرایط طبق قانون مهیاست.

برای تشکیل دفاتر استانی به یک یا دو نفر قانع نبودیم

ما سعی کردیم در این مدت بیشتر به ساختار تشکیلات حزب توجه کنیم و شعب استانی حزب ندا را در سراسر کشور تشکیل دهیم. به این موضوع هم قانع نبودیم که یک یا دو نفر را در یک استان قرار دهیم و آنها را نمایندگان استانی حزب بدانیم؛ زیرا معتقدیم حزب باید یک حداقل‌هایی در استان داشته باشد تا بتوانیم ادعا کنیم که شعبه استانی‌مان را به لحاظ کمی و کیفی راه‌اندازی کرده‌ایم.

علاوه بر این باید بخش‌های مختلف حزب را اعم از کمیته های اجرایی و دفاتر مختلف زیرمجموعه  شورای سیاست‌گذاری را  ساماندهی می‌کردیم. تاکنون بیش از دو هزار تقاضای عضویت به حزب ندا رسیده است. ما در مرام‌نامه و موضع‌گیری‌ها اعلام کردیم که هدف ما صرفاً تمرکز بر فعالیت سیاسی نیست.

یکی از نقاط ضعف و چالش‌های جدی که احزاب در ایران با آن مواجهه هستند، تمرکز بر شعارها و برنامه‌های سیاسی و غفلت از دیگر موضوعات مهم جامعه است که این موضوع موجب فاصله و شکاف میان احزاب و جامعه می شود و این ارتباط صرفاً در ایام انتخابات برقرار می‌شود. ما بنا داریم تا ارتباط اجتماعی و فرهنگی حزب ندا با زندگی روزمره مردم شکل بگیرد و این موضوع در مرام‌نامه حزب نیز بسیار پررنگ قید شده است.

اصطلاحی وارد ادبیات سیاسی امروز شده است که نشان دهنده عمق تغییرات فکری و متدی سیاستمداران امروز دنیاست. Every day life every day politic  سیاست امروز آمیخته با زندگی روزمره مردم شده است. سعی‌ ما بر این بود تا حزبی را سامان دهیم که برای زندگی مردم و همچنین در ارتباط مستقیم با آنها باشد و این موضوع را در شعارهای حزبی خود  پررنگ کردیم.

با توجه به اینکه انتخابات مجلس را در سال جاری پیش رو داریم، حزب ندا چه برنامه‌هایی برای فعالیت در انتخابات دارد؟

دو قطبی اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در انتخابات مجلس دچار تغییرات زیادی خواهد شد

-یونسی: کمیته دائمی انتخابات حزب ندا با هدف بررسی، ارزیابی و تحلیل به روز و کارآمد از وضعیت انتخابات به خصوص در استان‌ها از مدتی پیش تشکیل شده است. تجربه نشان می‌دهد که ما در هر انتخابات با یک فضای جدید مواجه می‌شویم. معتقدیم که دو قطبی اصول‌گرا و اصلاح‌طلب در این انتخابات دچار تغییرات زیادی خواهد شد.

کمیته دائمی انتخابات حزب ندا تشکیل شده است

ما چند هدف را برای حضور در انتخابات پیشرو دنبال خواهیم کرد. هدف نخست ما تقویت مشارکت آگاهانه مردم است. ما باید به سمت تقویت مشارکت آگاهانه حرکت کنیم. مشارکت آگاهانه در مقابل مشارکت توده وار و هیجان زده و مقطعی ...

ما وظیفه خود می‌دانیم که با اندیشه، روش و فکر اصلاح‌طلبی از وجه جمهوریت و مردم‌سالارانه نظام جمهوری اسلامی ایران با تمام توان پاسداری کنیم و از حقوق اساسی مردم دفاع کنیم.

انتخابات مجلس فرصتی مناسب در جهت معرفی شفاف‌تر "گفتمان ندا" است

دومین هدف، تقویت تشکیلات حزب است. انتخابات مجلس فرصتی مناسب در جهت معرفی شفاف‌تر و مطلوب‌تر گفتمان ندا در فضای انتخابات است. در این میان  سیاست کلی حزب ندا همراهی و همگامی با اندیشه، مرام و روش اصلاح‌طلبی خواهد بود.

نحوه حضور ندا در انتخابات آتی چگونه خواهد بود؟

-یونسی: اعلام نظر درباره موضوعاتی چون معرفی کاندیدای مستقل و یا ائتلاف با حزب یا احزاب، زودهنگام است؛ ما بارها اعلام کردیم و اکنون هم اعلام می‌کنیم که مشی، برنامه و سیاست ما همراهی و همگامی با تفکر جریان اصلاح‌طلبی است.

این موضوع به هیچ‌وجه به معنی الزام به همراهی با حزب و یا احزاب خاص یا شوراها...  نیست. برخی تصور می‌کنند برای همراهی و هماهنگی با یک جریان راهی بهتر از این شوراها نیست.

جریان اصلاحات در انتخابات در اتئلاف با دولت قرار خواهد گرفت

به گمان ما در جریان اصول‌گرایی افراد و یا احزاب زیادی هستند که می‌توانند در چارچوب فکری میانه روی و عدم افراط گرایی جای بگیرند و ممکن است از برخی جهات با ما قرابت فکری و گفتمانی داشته باشند؛ اما اینکه احیاناً حزب ندای ایرانیان با این افراد وارد ائتلاف انتخاباتی شود فعلاً نمی‌شود اظهار نظر کرد. بنابراین درباره اینکه حزب ندا کاندیدای مستقل خواهد داشت و یا مانند آن فعلاً نمی‌توانیم اظهارنظر کنیم.

البته اگر بتوانیم کاندیداهایی را که با معیارهای ما همخوانی داشته باشند، معرفی می‌کنیم. به ویژه اینکه برای ما پیروزی جریان اصلاحات در این انتخابات که فکر می کنم در اتئلاف با اعتدال‌گرایان و دولت قرار خواهند گرفت، اهمیت دارد. در نهایت باید گفت که با نزدیک شدن به انتخابات درباره نحوه حضورمان تصمیم خواهیم گرفت.

ندا به هیچ‌وجه از شفاف‌سازی ابایی ندارد

مدتی است از تشکیل حزب ندا می‌گذرد. به نظر شما مقبولیت حزب ندا در میان اصلاح‌طلبان به ویژه شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات چه اندازه است؟ بعضاً زمزمه‌هایی به گوش می‌رسد مبنی بر اینکه نسل اول اصلاح‌طلبان از وجود این حزب ناراحت هستند. با این وجود آیا حزب ندا توانسته جای خودش را در میان اصلاح‌طلبان باز کند؟

-یونسی: همواره تولد احزاب جدید در فضاهای سیاسی با مقاومت‌هایی همراه بوده و موضوع عجیبی نیست، کما اینکه سابق بر این نیز این موضوع وجود داشته و چنین فضایی برای برخی احزاب که بعدها پرچم‌دار اصلاحات شدند نیز در زمان تولدشان حاکم بوده است.

البته باید گفت در این میان حزب ندا با شفافیت بیشتری مواضع، برنامه‌ها و مرام حزبش را اعلام کرد و بعضاً باعث ایجاد شک و شبهه‌هایی شد، اما ما به هیچ وجه از شفاف‌سازی ابایی نداشتیم.

برخی احزاب اصلاح‌طلب به دلایلی با ندا مشکل دارند

منظورتان مقاومت برخی احزاب اصلاح‌طلب است؟

-یونسی: به هر حال بعضی از احزاب مقاومت‌هایی در این مورد دارند، اما اینها به مرور کم  و کمتر و بخشی از این شک و شبهه‌ها برطرف شد. هر چند هنوز بعضی از احزاب به دلایلی با ما مشکل دارند.

مشکل برخی‌ها با ندا از روی جنبه شخصی و کینه فردی است

بیشتر کدام گروه‌های اصلاح‌طلب مشکل جدی با حزب ندا دارند؟

-یونسی: بیشترین عاملی که در این باره مطرح است جنبه‌های شخصی و بیشتر کینه‌هایی است که برخی افراد از اعضای حزب دارند.

این مشکل همچنان باقی است؟

-یونسی: بله، بعضی موارد هنوز باقی است، اما اکثراً به مرور زمان برطرف شده است.

شاید این‌گونه صداها و مواضع بیشتر به چشم می‌آید. این در حالی است که ما بارها اعلام کردیم که از بیان شفاف مواضع و مرام‌نامه حزب حتی در صورت مواجه شدن با نامهربانی برخی افراد، جریانات و دوستان سابق هیچ ابایی نداریم و آن چیزی که به رشد فضای سیاسی کشور کمک می‌کند، اظهارنظر و اعلام مواضع افراد در فضای شفاف است، اما در مجموع باید گفت ما چندان جو و فضای منفی در این مورد نمی‌بینیم.

اخیراً مباحثی پیرامون ریاست آقای عارف در ستاد انتخاباتی اصلاح‌طلبان در استان تهران مطرح شده است. آیا حزب ندا در انتخابات محوریت شورای مشورتی را قبول خواهد کرد و یا محوریت آقای عارف را؟

-یونسی: محوریت افراد نباید به‌ عنوان راهکار انتخاباتی قرار گیرد. باید مرام و اندیشه و برنامه‌ها محور قرار بگیرد.

در این میان ممکن است یک نفر به دلایلی در اواخر زمان تنظیم لیست، سرلیست شود و اگر این لیست توانست اکثر صندلی‌های مجلس را از آن خود کند، آن یک نفر مدعی ریاست پارلمان باشد، اما اینکه بخواهیم افراد را به‌ عنوان محور انتخاباتی مطرح کنیم خیلی راهگشا نیست.

پیش‌بینی ما این است که حزب ندای ایرانیان در زمان نزدیک به انتخابات با به‌ کارگیری توانایی‌ها و ظرفیت‌ها به جهات مختلف تأثیرگذاری بیشتری در فضای انتخابات داشته باشد، بنابراین از حالا نمی‌شود اعلام کرد که حزب ندای ایرانیان چه موضوعاتی را محور فعالیت خود در زمان انتخابات قرار می‌دهد.

ما یک چارچوب فکری را برای حزب در نظر گرفتیم که بعضی از این چارچوب بیرون هستند. در جریان اصول‌گرایی هم به نظر ما بعضی افراد و جریانات هستند که از چارچوب قانون اساسی و معیارهای ما بیرون هستند.

دو معیار برای آنکه با جریان‌هایی وارد گفت‌وگو شده و به برنامه‌های مشترک برسیم، مدنظر داریم. نخست جریانات و افرادی که در شعارها و عمل‌شان از چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی بیرون آمده‌اند. اینها در جریان اصول‌گرایی نیز وجود دارند که در عمل مدعی پیروی از ولایت‌فقیه و قانون اساسی هستند، اما در عمل نشان داده اند در این چارچوب نمی‌گنجد.

مواضع‌ اصلاح‌طلبان داخلی و خارجی در سال‌های گذشته شفاف شده است

این روند بعضاً در جریان اصلاح‌طلب هم دیده می‌شود، اما حسنش این است که مواضع‌شان در سال‌های گذشته شفاف شده است. بسیاری از آنها چه در داخل و چه در خارج مواضع‌شان را به طور شفاف اعلام کردند.

رقابت در این انتخابات تغییر شکل می‌دهد و رقابت لزوماً بین اصول‌گرا و اصلاح‌طلب نیست، بلکه دوگانگی بین جریانی است که برمبنای عقلانیت، خردگرایی، تدبیر و کارآمدی حرکت می‌کند و جریانی که در مقابل آن قرار می‌گیرد.

برخی جریانات اصول‌گرا به خصوص در دولت نهم و دهم که سمبل تقابل با خردگرایی، عقلانیت و کارآمدی بود را خارج از جریان گفت‌وگو و ائتلاف و حمایت می‌دانیم. بنابر این معیار دوم ما برای گفت‌وگو و همراهی؛ خردگرایی، عقلانیت و کارآمدی است.

چه درباره جریان اصول‌گرا و چه اصلاح‌طلب این موضوع مطرح است و ما براساس ملاک و معیار خود در انتخابات حرکت می‌کنیم، بنابراین ممکن است ما در جایی به این نتیجه برسیم که فردی با این معیارها می‌تواند در تقویت خردگرایی، کارآمدی و  عقلانیت مؤثر باشد و از او در مقابل فردی که ممکن است بگویند اصلاح‌طلب و یا اصول‌گراست حمایت کنیم.

محوریت افراد و شورا برای حزب ندا ملاک نیست

ما برنامه‌های خاص خودمان را داریم و البته  گفتمان خردگرایی، کارآمدی و  عقلانیت را بیشتر در جریان اصلاح‌طلبی و جریان اعتدال که در حال حاضر به دولت نزدیک است، می‌بینیم.

قاعدتاً ممکن است براساس این معیارها کاندیداهایی که به‌ عنوان‌ مثال در حمایت از دولت شفاف‌تر عمل می‌کنند و در عمل هم نشان داده‌اند، در اولویت قرار بگیرند.

در حزب ندا محوریت افراد و یا فلان شورا برای‌مان ملاک نیست و اندیشه و مرامی که داریم هویت ما را تعیین می‌کند. البته ما درخواست عضویت در شورای هماهنگی اصلاح‌طلبان را ارائه کرده‌ایم اما اصلاً به این معنا نیست که برای فعالیت حزبی مؤثر و کارآمد حتماً باید عضو این شوراها بود، بلکه معتقدیم همراهی احزاب و جریان‌ها به پیشبرد و موفقیت این گفتمان کمک می‌کند.

 شورای مشورتی با محوریت رئیس دولت اصلاحات، اگر برای انتخابات فردی را با عنوان محور اصلاح طلبان معرفی کند، آیا حزب ندا به عنوان مجموعه اصلاح‌طلبی براساس آن در انتخابات عمل می‌کند؟

-یونسی: اگر با این معیارها و ملاک‌ها که گفتم منطبق باشد، بله قبول خواهیم کرد. به هر حال ما از نظر مرام و شعار برنامه‌هایی برای حزب داریم.

سرلیست اعلامی شورای مشورتی اگر با ما هماهنگ نباشد، آن را نمی‌پذیریم

دوم اینکه حزب ندای ایرانیان قرار است حضور پررنگ در انتخابات مجلس داشته باشد. اگر با همه این معیارها و ملاک‌ها هماهنگ باشد، بله با آنها همراهی خواهیم کرد. اما اگر هماهنگ نباشد ما خودمان را ملزم به آن نمی‌دانیم که با آنها هماهنگ باشیم، البته ما فکر می‌کنیم پیروزی این گفتمان و جریان اصلاحات، جریان اعتدال‌گرا و عقلانیت و کارآمدی در گرو این است که جریانات اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا در اجماع و هماهنگی با هم قرار گیرند.

ما هم برنامه داریم که به این ائتلاف و اجماع کمک کنیم، اما معیارها و ملاک‌هایی که در حزب داریم، هویت حزبی و فکری ما را شکل می‌دهد که اگر این محور با معیارها و ملاک‌های ما هماهنگ باشد، بله حتماً این کار را می‌کنیم.

مستقل وارد شدن در انتخابات از سوی ندا را رد نمی‌کنم

اگر حزب ندا نزدیک انتخابات احساس کرد که براساس آرمان‌ها و مسائلی که مدنظرش است، می‌تواند لیست واحدی در انتخابات دهد و به صورت مستقل عمل کند، مستقل وارد انتخابات خواهد شد؟

-یونسی: من این گزینه را رد نمی‌کنم، ولی هنوز برنامه‌ای برای اینکه لزوماً این کار را انجام دهیم نداریم، اما این طور نیست که بگوییم به هیچ‌وجه این کار را نخواهیم کرد و حتماً تابع جریانات و شوراهایی که ممکن است شکل بگیرد، خواهیم بود؛ خیر، اما از الآن برنامه‌ای برای این امر نداریم، چون فکر می‌کنیم موفقیت این گفتمان در گرو اجماع و هماهنگی با یکدیگر است؛ بنابراین اگر به این نتیجه برسیم که رفتار ما موجب شکست این اجماع می‌شود و به خصوص خط قرمزی که گفتم یعنی زمینه پیروزی برخی جریان‌ها و افراد افراطی و تندرو در جریان مقابل اصلاحات را فراهم می‌کند، اجازه نمی‌دهیم آنها پیروز انتخابات مجلس شوند، بنابراین این جزو اولویت‌های ما در انتخابات آینده است. ممکن است تصمیمات ما بر این اساس در هنگام انتخابات تغییر کند و با این معیارها در انتخابات به هماهنگی‌هایی برسیم که برنامه‌های حزبی را در اولویت‌های بعدی قرار دهیم، لذا خیلی زود است که بگویم چه می‌شود، ولی همه این گزینه‌ها را روی میز داریم.

برخی اطرافیان رئیس دولت اصلاحات برای ندا مانع‌تراشی می‌کنند

نظر رئیس دولت اصلاحات درباره حزب ندای ایرانیان و تأسیس این حزب چیست؟ گفته‌ها حاکی از این است که وی از تأسیس حزب ندای ایرانیان ناراضی است؟ تا به حال نظر وی را درباره حزب ندای ایرانیان کسب کردید؟

-یونسی: آقای خاتمی به هر حال ابهام‌ها و سؤال‌هایی را درباره برنامه‌ها و اهداف حزب ندا در شروع داشت، البته این‌ ابهامات به مرور رفع شد. آقای خاتمی بنایش بر این بود که خیلی وارد این موضوعات نشود؛ شاید به این دلیل که بعضی از نزدیکان و اطرافیان ایشان به جد نسبت به حزب ندا موضع داشتند.

هنوز هم بعضی‌ از این افراد به حزب ندا بدبین هستند، موضع دارند و تلاش می‌کنند موانعی برای فعالیت ایجاد کنند، اما خود آقای خاتمی شخصاً موضع منفی یا مثبت شفافی به دلیل فضایی که حول شکل‌گیری حزب ندای ایرانیان از مخالفان و موافقان در جریان اصلاحات  بود، نگرفت.

رئیس و شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان تاکنون با وی دیدار داشتند و درباره حزب ندا و مواضعش دیدگاه‌های خود را مطرح کردند؟

-یونسی: بله، دیدار داشتیم. در اوایل تشکیل شورای مرکزی حزب ندا، اعضای این شورا با آقای خاتمی دیدار داشتند.

ماجرای دیدار اعضای حزب ندا با رئیس دولت اصلاحات

در آن دیدار که یک دیدار خصوصی بود، وی سعی کرد خیلی اظهارنظری درباره حزب نکند. جلسه بیشتر به بیان دیدگاه‌ها و برنامه‌‌های حزب گذشت. به هر حال آقای خرازی رئیس شورای مرکزی حزب ندا از دوستان و نزدیکان قدیمی آقای خاتمی هستند؛ همچنین اعضای شورای مرکزی حزب ... با وجود اختلاف دیدگاه‌هایی که بعضا به لحاظ روشی است، اما از دوستان قدیم و مورد اعتماد همدیگر هستند، لذا در این دیدار، دیدگاه‌ها بیان شد. مطالب جلسه بیشتر بر این بود که در حزب چه کار می‌کنیم و برنامه‌های‌مان برای انتخابات چیست. همین‌گونه که اکنون شفاف برنامه‌ها را به شما می‌گویم، همین برنامه‌ها و مواضع را به آقای خاتمی اعلام کردیم.

برخی از چهره‌های حزب منحله مشارکت در حزب ندا حضور دارند. از آن طرف می‌بینیم مسائلی که در حزب منحله مشارکت درباره آرمان‌ها و اندیشه‌ها بود، د‌ر حزب ندا نیست و برخی از این‌ افراد در سال ۸۸ هم بازداشت شدند. فکر می‌کنید امکان رسوخ این تفکرات و آن بحث‌های مطرح در حزب منحله مشارکت در حزب ندای ایرانیان ایجاد شود؟

-یونسی: متأسفانه ما هنوز از فضای احساسی که بعد از انتخابات سال ۸۸ و اتفاقاتی که رخ داد، فاصله نگرفته‌ایم. هنوز هم یک فضای منطقی و آرام برای گفت‌وگو و ابراز و اظهارنظر وجود ندارد. این فضا باعث می‌شود همین که اسم فردی به عنوان عضو شورای مرکزی حزب مشارکت می‌آید، خیلی اوقات رسانه‌‌ها و گردانندگان رسانه‌ها او را مساوی با براندازی می‌بینند.

بسیاری از افراد شاخص اصلاح‌طلب در حال حاضر مانند حزب ندا فکر می‌کنند

به نظر من در این ماجرا ظلمی به جریان اصلاحات شد. به دلیل اینکه وقتی نمی‌گذارید یک فضای شفاف و غیراحساسی ایجاد شود، افراد هم دیگر نمی‌توانند راحت ابراز نظر کنند و مواضع خود را اظهار کنند. اگر به شما بگویم خیلی از افراد شاخص اصلاح‌طلب که قبل از سال ۸۸ در حزب مشارکت و یا جاهای مختلفی بودند، الان دارند مثل حزب ندا فکر می‌کنند شاید باور نکنید، ولی این واقعیت است.

فضای منصفانه به این معنا که حداقل اجازه بدهند اسم افراد برده شود یا اینکه افراد اجازه داشته باشند وقتی تلوزیون پشت سر هم انواع اتهام‌ها را علیه آنها اعلام می‌کند بروند و از خودشان دفاع کند. در این شرایط افراد در موضع حفظ هویت خودشان قرار می‌گیرند، دیگر نمی‌تواند بیاید و بگویند، قبول داریم ما هم اشتباهاتی در سال ۸۸ داشتیم.

این‌طوری نیست که شما می‌گویید، یعنی یک دگردیسی در افراد رخ داده باشد که از مشارکت و آن اندیشه فاصله گرفتند و به ندا آمدند. همان موقع در جبهه مشارکت خیلی‌ها منتقد بعضی فعالیت‌ها بودند. روش‌هایی آن زمان وجود داشت و بحث‌های مختلفی وجود داشت، همان زمان هم برخی از فعالیت‌ها مخالفینی داشت.

دوستانی که در ندا هستند در مشارکت مخالف برخی رفتارها بودند

بعضی از این دوستانی که اینجا هستند بعضا در مشارکت مخالف برخی رفتارها بودند بعضی‌ها هم آن زمان موافق بودند. همین الان اگر فضای منصفانه‌ای ایجاد شود خواهید دید برخی از افراد شاخص در مشارکت و جاهای دیگر برخلاف فضایی‌که علیه آنها ساخته می‌شود شاید امروز متوجه بعضی از تغییر فضاها نسبت به ۸۸ شده باشند. اینها تجربیاتی است که در گذر زمان رخ می دهد. اما وقتی با فضای سیاسی مواجه هستند که به شکل‌های مختلف می‌گوید شما برانداز و فتنه‌گر بودید یعنی یک فضای عاقلانه و منصفانه‌ای برای ابراز نظر وجود ندارد و  به راحتی نمی‌توانند ابراز نظر کنند.

می‌خواهم بگویم افرادی که بعضا قبلاً در جبهه مشارکت بودند و الان هم فعالیت می‌کنند، غالباً مرام حزب ندای ایرانیان را پذیرفتند؛ اختلاف دیدگاه‌هایی با بعضی از دوستان مشارکت که قبلاً با آنها  همکاری داشتند، دارند، یا ممکن است به لحاظ فکری هم به آنها نزدیک باشند. به این دلیل که ما فکر می‌کنیم خیلی از دوستانی که در مشارکت بودند و  همین الان هم هستند و رفتند احزاب دیگری تشکیل دادند. به مرور هم خواهید دید که این احزاب جدید شاید تفاوت زیادی با مرام حزب ایرانیان نداشته باشند.

این  اتفاقاً از نظر ما از ویژگی‌های جریان اصلاح طلبی است که می‌تواند نوزایی کند و پذیرش تغییر، پذیرش اندیشه‌‌‌های جدید، پذیرش روش‌های متناسب و به روز داشته باشد.

واقعیت این است بچه‌هایی که با ندا همراهی کردند یک شجاعت و جسارتی به خرج دادند و خیلی وقت‌ها  نظراتی را بیان می‌کنند که دوستان خودشان در مجالس خصوصی‌‌تر می‌گویند و قبول دارند، ولی می‌گویند الان گفتن این حرفها نامردی است. یا وقتی طرف پایش را گذشته روی خرخره ما و فشار می‌دهد و انتظار دارد ما بگوییم  اشتباه کردم؟ این برداشت، برداشت خیلی درستی نیست که بگوییم اینها آمدند و ممکن هنوز تفکراتی این گونه در آنها وجود داشته باشد نه به نظر من نگرانی در این خصوص در حزب ندای ایرانیان وجود ندارد.

 چند صباحی از تأسیس حزب ندا نگذشته بود که خبر تأسیس حزب اتحاد ایران اسلامی مطرح شد. در عقبه این حزب و افراد شاخص آن افرادی مثل محمدرضا خاتمی حضور دارند. نظر شما درباره ایجاد این حزب و این اشخاص به خصوص بعد از تأسیس حزب ندا چیست؟ آیا آنها بحث تقابل با حزب ندا را در پیش دارند؟

-یونسی: من واقعاً اطلاعی از اینکه این افرادی که شما می‌گویید پشت پرده این حزب هستند ندارم و نمی‌دانم، شاید هم  باشند. علاوه بر این حزب اتحاد هنوز موضع رسمی و خیلی شفافی نداشته که بتوانیم درباره آنها قضاوت کنیم. شنیدیم تشکیل دهندگان آن جمعی از دوستانی که سابقه اصلاح‌طلبی دارند، هستند.

همین که فعالیت سیاسی در قالب تشکیلات قرار گیرد از نظر ما خیلی مبارک است، برای اینکه خیلی از این افراد ممکن است اگر حزب تشکیل نشود فعالیت محفلی انجام دهند. اینکه فعالیت آنها در قالب یک حزب و تشکیلات قرار می‌گیرد، خودش مبارک است. تا آنجایی که من می‌شناسم برخی از آنها سابقه اصلاح‌طلبی دارند و حتما یک ظرفیتی وجود داشته و دارد که آنها به صحنه آمدند.

تلاش ما این بوده کسانی که با اندیشه و مرام حزب ندای ایرانیان همراه هستند را جذب کنیم. برای ما توسعه کمی لزوما ملاک نبود. در خیلی از استان‌ها افرادی نیامدند جذب ندا شوند. به نظر آنها ندای ایرانیان نوعی اصلاح‌طلب میانه‌رو است یا حتی عبارت‌های دیگری مانند سازش‌کار، حتی می‌گفتند اینها اصول‌گرا هستند و اصلاح‌طلب نیستند و نیامدند جذب ما شوند؛ ما هم نمی‌خواستیم این اتفاق بیفتد.

شاید برخی از احزاب دیگر شکل بگیرند و بتوانند افکار و اندیشه‌های دیگری را ساماندهی و جذب کنند که این خودش مبارک است. اینکه چیزی به عنوان تقابل با ندا وجود داشته باشد، خیر این‌طور نیست. من اطلاع دارم در حال سامان‌دهی تشکیلات‌شان هستند و احتمال دارد به زودی کنگره‌شان را برگزار کنند.

یعنی فرکانس‌هایی هم از طرف آنها به شما نرسیده که مخالفت‌ها یا ناراحتی‌هایی با شما داشته باشند؟

افرادی جذب اتحاد شدند که منتقد حزب ندا هستند

-یونسی: چرا، تا آنجایی که می‌دانم بعضا افرادی جذب اتحاد شدند که تا حدودی منتقد حزب ندا هستند.

یعنی حزب اتحاد بدل حزب منحله مشارکت است؟

-یونسی: خیر، من این طور فکر نمی‌کنم. اگر مؤسسین که آقای شجاع پوریان و آقای انصاری هستند را در نظر داشته باشیم، خیر این‌طور نیست.

به نظر نمی‌رسد که بگوییم حزب اتحاد بدل مشارکت است. ما فکر می‌کنیم هر حزبی در جریان اصلاحات که در فضای جدید شکل بگیرد، به شکلی یک "ندای جدید" خواهد بود.

از "نداهای جدید" در جریان اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی استقبال می‌کنیم

ما از نداهای جدید در جریان اصلاح‌طلبی استقبال می‌کنیم، کما اینکه از نداهای جدید در جریان اصول‌گرایی هم استقبال می‌کنیم. متاسفیم که چرا در جریان اصول‌گرایی شکل نمی‌گیرد.

جریان اصول‌گرایی ظرفیت و زمینه ایجاد نداهای جدید را دارد. در حقیقت نسل گذشته در جریان اصول‌گرایی به شکلی مانع این نوزایی شده است. ما با نسل‌‌های جدید و جوان‌تر اصول‌گرایی در احزاب و رسانه‌ها ارتباط داریم و متوجه این مرزبندی‌ها و تفاوت‌های فکری می‌شویم، اما اینکه مانع ایجاد می‌کنند، دلیلش را  نمی‌دانم.

جریان اصلاح‌طلبی این مزیت را دارد که نداهای جدید در آن شکل می‌گیرد، چون به نظر ما اقتضای فضای سیاسی امروز نگاه متفاوت و روش متفاوتی از ۴ و ۵ سال پیش است. هر حزبی در این فضا شکل گیرد با همین مقتضیات حرکت خواهند کرد، بنابراین ما استقبال می‌کنیم، حتی اگر بگویید پشت سر اینها همان حزب مشارکت هستند. همین‌ها هم اگر فضای شفافی برایشان ایجاد شود و بتوانند در یک تشکیلات رسمی و شناسنامه‌دار عمل کنند باید در همین چارچوب مشخص عمل کنند و خارج از چارجوب نخواهند بود.

مخالفت‌ها و انتقادهای حزب اتحاد به حزب ندا به چه دلیل است؟

-یونسی: اصلاً هنوز موضع شفافی نسبت به ندای ایرانیان نداشته‌اند، بنابراین من نمی‌توانم دقیق بگویم، اما قرائن و شواهد نشان می‌دهد به لحاظ فکری و روشی یک فاصله‌ای با مجموعه حزب ندای ایرانیان دارند که طبیعی است.

حزب اتحاد به لحاظ روشی متفاوت از ندا فکر می‌کند

اگر این فاصله و تفاوت وجود نداشت که نیازی به تأسیس حزب جدید نبود. لابد می‌آمدند در احزاب موجود از جمله ندای ایرانیان فعال می‌شدند. خیلی‌ از آنها هم دوستان ما هستند، اما از این جهت که برخی از آنها در مواقع مختلف و در موضع‌گیری‌های مختلف نقدهایی را متوجه ندا داشتند، این نشان می‌دهد به لحاظ روشی متفاوت از ما فکر می‌کنند.

 براساس آماری که دارید، ندا بیشتر در جذب نیرو از اصلاح‌طلبان موفق بوده یا حزب اتحاد؟

-یونسی: من ارزیابی در این جهت ندارم. حزب ندا زودتر فعالیتش را شروع کرد، مجوز حزب ندا زودتر اخذ شد، کنگره را زودتر برگزار کردیم و تشکیلات را زودتر ایجاد کردیم، بنابراین اگر نیروهای حزب ندا به لحاظ کمی و کیفی بیشتر است، نمی‌توانیم بگوییم حزب ندا موفق‌تر است. واقعاً برای حزب اتحاد ملت ایران آرزوی موفقیت دارم، چون می‌دانم مجموعه خوبی از نظر فکری و تشکیلاتی ایجاد شده که می‌تواند به جریان اصلاح‌طلبی کمک کند.

دفتر حزب ندای ایرانیان در بیشتر استان‌ها راه‌اندازی شده است

دفاتر حزب ندای ایرانیان در تمام استان‌ها راه‌اندازی شده است؟

-یونسی: دفاتر حزب ندای ایرانیان در بیشتر استان‌ها راه‌اندازی شده و شوراهای شعب استانی ما به صورت شورایی شکل گرفته‌اند.

برنامه ما برگزاری کنگره‌های استانی در استان‌ها به صورت تدریجی است تا اعضای حزب در استان‌ها به مرور بتوانند کنگره برگزار کنند و مجمع عمومی داشته باشند و بتوانند مسئولان استانی حزب را انتخاب کنند.

هم‌اکنون به جز یکی دو استان مابقی استان‌ها شکل، ساختار و سازمان خود را پیدا کرده و برنامه‌هایی که برگزار کرده‌ایم، مورد استقبال قرار گرفته است. آقای دکتر خرازی اخیراً در کرمان سخنرانی داشت که جمعیت قابل توجهی در این جلسه حضور داشتند. ما نسبتاً از این جهت راضی هستیم و تصور می‌کنیم حزب ندا به خوبی جلو می‌رود.

عضویت ندا در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات "گیر" پروانه است

عضویت حزب ندای ایرانیان در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات به دلیل عدم دریافت پروانه معلق مانده است؟

-یونسی: عضویت حزب ندای ایرانیان در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات "گیر" پروانه است؛ علاوه بر اینکه ما پیگیر موضوع نیستیم.

حزب ندا اصراری برای عضویت در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ندارد

یعنی اصراری برای عضویت در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات ندارید؟

-یونسی: اصراری نداریم و دلیل آن این است که هدف ما از این عضویت این بود که اعلام کنیم ما می‌خواهیم در تصمیمات مهم و کلی با جریان اصلاحات هماهنگ و همراه باشیم. این اقدام لزوماً از کانال شوراها نمی‌گذرد و تجربه نشان داده که در انتخابات مکانیزم‌های دیگر بهتر از شورایی عمل کردن جواب می‌دهد، بنابراین ما اصراری به این موضوع نداریم و هم‌اکنون نیز پیگیر این موضوع نیستیم.

احتمالاً ممکن است آنها به دلیل پروانه، عضویت حزب ندا در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات را معلق نگه داشته‌اند، اما در هر صورت ما اصراری به عضویت در این شورا نداریم و الان پیگیر موضوع نیستیم.

صادق خرازی؛ نماینده حزب ندا در شورای مشورتی اصلاح‌طلبان

حزب ندا در شورای مشورتی رئیس دولت اصلاحات نماینده دارد؟

-یونسی: بله، آقای خرازی هستند.

برخی گروه‌ها و جریان‌های اصلاح‌طلب مانند حزب منحله مشارکت مطرح می‌کنند که آقای خرازی از جایی مأموریت پیدا کرده تا حزب ندای ایرانیان را تأسیس کند. نظر شما در این باره چیست؟

-یونسی: ما درباره این‌گونه اظهارنظرهای غیرسیاسی و غیرحرفه‌ای برخی افراد لازم نیست، جواب دهیم. همیشه این حرف‌ها هست و خیلی از این اظهارنظرها به کینه‌های شخصی آنها باز می‌گردد. آقای دکتر خرازی در اندیشه و جریان اصلاح‌طلبی و دولت اصلاحات سابقه روشنی دارد.

برخی به دلیل مرزبندی‌های ساختگی، ندا را دستاویز حرف‌های غیرسیاسی قرار می‌دهند

سابقه و همراهی آقای خرازی در دولت اصلاحات و آقای خاتمی مشخص است. آقای خاتمی مأموریت‌های مهمی را در داخل و خارج از کشور به آقای خرازی داده بود و برگزاری اجلاس سران کشورهای اسلامی از برنامه‌های موفقی محسوب می‌شود که وی انجام داده است.

خصومت برخی به دلیل دوستی صادق خرازی با قالیباف

سابقه و ارتباطات آقای خرازی با افراد روشن است. متأسفانه به دلیل برخی مرزبندی‌های ساختگی که بعضاً وجود دارد و برخی به آن دامن می‌زنند، حزب ندا را دستاویز حرف‌های غیرسیاسی و غیرحرفه‌ای قرار می‌دهند و یا به دلیل اینکه آقای خرازی با آقای قالیباف ارتباط دوستانه دارد. این مرزبندی‌ها را چه کسی ایجاد کرده که مثلاً یک اصلاح‌طلب نمی‌تواند با آقای قالیباف ارتباط یا همفکری سیاسی در برخی موضوعات داشته باشد؟ یعنی اگر یکی اصلاح‌طلب و یکی اصول‌گرا شد، اصلاح طلب باید یک طرف بنشیند و اصول‌گرا طرف دیگری قرار گیرد و در هر موضوع، برنامه و آرمانی همدیگر را با تیر بزنند تا نشان دهند که اصلاح‌طلب و اصول‌گرا هستند؟

مرزبندی‌های ساختگی سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا به توسعه کشور لطمه زده

یعنی یک اصلاح‌طلب با یک اصول‌گرا نمی‌توانند سر یک برنامه و موضع مشترک کنار همدیگر قرار بگیرد؟ این موضوعات ناشی از مرزبندی‌های ساختگی است که به کشور ما لطمه زده و همین طوری ادامه پیدا می‌کند.

حزب ندای ایرانیان در برنامه‌های خود این موضوع را پیگیری می‌کند که بتواند به بهبود این فضای سیاسی کمک کند. مرزبندی‌های ساختگی سیاسی اصلاح‌طلب و اصول‌گرا به رشد و توسعه کشور لطمه زده است.

بسیاری از این تفکرات درباره حزب ندا ناشی از این تنگ نظری‌هاست، مثلاً آقای خرازی با فلانی رفیق است. از ویژگی‌های بارز و شاخص مثبت آقای خرازی ارتباط فکری، سیاسی و دوستانه با بسیاری از شخصیت‌های اصلاح‌طلب و اصول‌گراست.

برخی آدم‌های تنگ نظر این موضوعات را مبنای قضاوت قرار می‌دهند و مثلاً به دلیل ارتباط فامیلی آقای خرازی با رهبری می‌گویند وی از آنجا خط می‌گیرد و "بیت ساخته" است. این اظهارات ادبیات و فکر سخیفی است که در فضای سیاسی کشور حاکم شده و برخی از افراد به آن دامن می‌زنند.

در بین اصلاح‌طلبان مطرح می‌شود که حزب ندای ایرانیان امنیتی، غیراصلاح‌طلب، تازه به دوران رسیده و اختلاف‌افکن است.

واکنش به تازه به دوران رسیده بودن ندا

-یونسی: حزب ندا تازه به دوران رسیده و این موضوع اشکالی ندارد. تازه به دوران رسیده، یعنی اینکه تازه شکل و مجوز گرفته و ما ادعایی نداریم.

آنهایی که زمان زیادی است به دوران رسیده‌اند چه کاری انجام می‌دهند که مدعی هستند؟ اگر به تاریخ سیاسی ایران باز گردیم، مشاهده می‌کنیم که تمام این فضاها تکرار شده و ریشه طرح این موضوعات به تفکرات چپ‌گرایانه در سیاست ایران و قبل از انقلاب باز می‌گردد.

تاریخ زندانی‌های سیاسی قبل از انقلاب را مطالعه کنید؛ عین این موضوعات و فضاها بعضاً تکرار می‌شود. تهمت‌ها و اَنگ‌هایی که به برخی جریان‌های سیاسی می‌زنند، در حال حاضر تکرار می‌شود. کسی که منتقد است برای از میدان به دَر کردن رقیب خود باید چه انگی به او بزند؟ اینکه گفتم ریشه در تفکرات چپ‌گرا  "چپ" به لحاظ اندیشه‌ای نیست؛ بلکه به لحاظ روشی است.

۲ نوع اصلاح‌طلب "چپ‌گرا" و "راست‌گرا" داریم

ما دو نوع اصلاح‌طلب داریم؛ اصلاح‌طلب چپ‌گرا و اصلاح‌طلب راست‌گرا. اصلاح‌طلب چپ‌گرا اصلاح‌طلبی است که ریشه در جریان‌های کمونیست در قبل و بعد از انقلاب دارد که این‌ افراد به بدترین شیوه‌ها برای منکوب کردن رقیب یا مخالفین خود به آنها انگ می‌زنند.

اصلاح‌طلب چپ‌گرا اصلاح‌طلبی مبتنی بر شیوه‌های مبارزه جویانه دارد. آنچه در حزب ندا می‌خواهیم، تبیین کنیم این است که اصلاح‌طلبی با مبارزه فرق می‌کند و این دو روش جدا هستند.

اصلاح‌طلبان چپ‌گرا مبارزه را به عنوان روش رسیدن به اهداف خود دنبال می‌کنند

برخی می‌توانند بگویند که مبارزه با شیوه‌های قانونی نیز اصلاح‌طلبی است، اما بنده نفی نمی‌کنم که این نوع شیوه‌ها هم می‌تواند اصلاح‌طلبی باشد. این نوع اصلاح‌طلبی ریشه در چپ‌گرایی دارد که مبارزه را به عنوان روش و شیوه رسیدن به اهداف خود دنبال می‌کند.

ما در ندا گفته‌ایم که برای رسیدن به اهداف اصلاح‌طلبانه، شیوه‌ها و روش‌های دیگری نیز وجود دارد، به خصوص در کشور ما که با دو جریان(اصلاح‌طلب و اصول‌گرا) ریشه‌دار عمیق فکری و اجتماعی روبرو هستیم.

تا چه زمانی می‌خواهیم با مبارزه و شیوه‌های حذفی به دنبال رسیدن به اهداف‌مان باشیم؟ ما هیچ راهی نداریم جز اینکه با بخش قابل توجهی از جریان‌هایی که در این چارچوب می‌گنجند، بر سر یک سری اهداف و برنامه‌ها به اصول مشترک برسیم.

ما در حزب ندا در مرام‌نامه و بیانیه خود ذکر کردیم که اجماع‌سازی را یکی از راه‌های مفید برای حل مشکلات کشور می‌دانیم، یعنی با افراد و احزابی که در این چارچوب می‌گنجند، به اصول مشترک برسیم.

ما برخی اصول‌گرایان را در این چارچوب نمی‌دانیم و حاضر نیستیم با آنها گفت‌وگو کنیم و برای اینکه آنها در قدرت نباشند و به مجلس نیایند، ایستادگی می‌کنیم و تصور می‌کنیم این افراد به جمهوری اسلامی ایران لطمه می‌زنند.

ما راهی جز اینکه بخش قابل توجهی از نخبگان کشور بر سر حل مسائل به اجماع و راه‌حل مشترک برسند، نداریم. وقتی ما این موضوع را مطرح می‌کنیم، برخی منتقدان می‌گویند که شما کجای کار هستید که چنین کاری انجام دهید؟

واکنش به امنیتی بودن حزب ندا

ما حزب نوپا و به دوران رسیده‌ای هستیم، اما برنامه‌های بلندمدت و راه‌گشا داریم و برای آینده این کشور برنامه داریم و  تصور می‌کنیم این برنامه‌ها، مشکلات کشور را حل می‌کند، البته در مقابل این برنامه‌ها مقاومت می‌شود. روش‌ها و شیوه‌ها متفاوت است و کسانی که این روش‌ها را نمی‌پسندند، ممکن است بگویند ندا امنیتی است، چون با آنها نشست و برخاست می‌کند یا ساخته و پرداخته فلان جاست. این حرف‌ها مهم نیست.

حزب ندا از نظر روش "اصلاح‌طلب راست‌گراست"

 با توجه اظهارات شما آیا ندای ایرانیان اصلاح‌طلب راست‌گراست؟

-یونسی: ندای ایرانیان راست‌گرا به لحاظ اندیشه‌ای و فکری نیست. من به لحاظ روشی می‌گویم که ندا مبتنی بر روش‌های مسالمت جویانه‌ای کار می‌کند که از گفت‌وگو، اجماع‌سازی و اقناع‌سازی به دست می‌آید. نه روش‌هایی که مبتنی بر نوعی مبارزه‌جویی است. ما از روش‌های مبتنی بر نوعی مبارزه‌جویی دوری می‌کنیم.

 آقای خرازی در اظهارات خود می‌گوید "من به برخی رفتارهای اصلاح‌طلبان انتقاد دارم. " منظور وی به کدام گروه است؟

-یونسی: این سؤال را از خودشان بپرسید. من درباره حزب ندای ایرانیان پاسخ می‌دهم، اما در مورد اشخاص از خود آنها سؤال کنید، چون ممکن است آقای خرازی مسائلی که مطرح می‌کند، مواضع حزب باشد که در نحوه بیان آن دقت دارند. من ممکن است دیدگاه شخصی داشته باشم، البته چون بنده سخنگو هستم سعی می‌کنم دیدگاه شخصی‌ام را مطرح نکنم.

 حزب کارگزاران می‌گوید ما آمده‌ایم که با مجموعه اصلاح‌طلبان برای انتخابات تعامل داشته باشیم، اما آنها نفرات شاخصی در دولت دارند و احتمال دارد در انتخابات سرلیستی داشته باشند و بخواهند رهبری جریان اصلاحات را به دست بگیرند. نظر شما چیست؟

-یونسی: من از اینکه آنها دنبال چه هستند و چه فکر می‌کنند، اطلاعی ندارم. به هر حال حزب کارگزاران از احزاب قوی، استخوان‌دار و قدیمی اصلاح‌طلب است.

 آیا شما نظری که گفتم را قبول دارید؟

-یونسی: نمی‌دانم و ارزیابی در این مورد ندارم، البته کارگزاران دچار مشکلاتی نیز بوده‌اند که اخیرا با تحولاتی مواجه شده و اخیرا هم همایش موفقی برگزار کردند.

کارگزاران هم‌اکنون خیلی خوب فعالیت می‌کند و شعب استانی خود را فعال کرده‌ و تشکیلات خود را ساماندهی کرده‌ و جزو احزاب خوب و تأثیرگذار اصلاح‌طلب است، البته انتظار ما این است که احزاب نه فقط احزاب اصلاح‌طلب، بلکه سایر احزاب شفاف‌تر عمل و موضع‌گیری کنند.

با برخی افراد و جریان‌ها در اصلاح‌طلبی نیز مرزبندی داریم

ما در حال تبیین مرزهای مشخص و شفاف هستیم. برخی تفکراتی را که خود را اصول‌گرا می‌دانند خارج از عقلانیت و خرد می‌دانیم، چرا که برخی از این گروه جمهوریت نظام و مردم‌سالاری را قبول ندارند و به صورت شفاف و در عمل این را گفته‌اند. ما با برخی افراد و جریان‌ها در اصلاح‌طلبی نیز مرزبندی داریم، بنابراین ما از دو طرف در موضع انتقاد قرار می‌گیریم.

آقای خرازی بر ولایت فقیه تأکید کرده و در برخی از محافل انتقادهایی از وی شده است.

حزب ندا از ولایت‌فقیه دفاع می‌کند

ما در مرام‌نامه حزب ندا به صورت شفاف ولایت فقیه را به عنوان یکی اصول اساسی جمهوری اسلامی ایران تعریف کرده و آن را تبیین کرده و از آن دفاع می‌کنیم.

برخی ولایت فقیه را قبول دارند، اما آن را به زبان نمی‌آورند. ما از بیان اصول‌مان به صورت شفاف اِبایی نداریم.

اصلاح‌طلب خوب و بد نداریم

 حزب ندا را به عنوان اصلاح‌طلبان میانه‌رو می‌شناسند؟

-یونسی: ما اصلاح‌طلب خوب و بد نداریم، کسی که در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند، اصلاح‌طلب است.

ما به هر حال تفاوت‌هایی با تفکر اصول‌گرایی داریم و آن تاکید و پاسداری از وجه مردم‌سالارانه نظام سیاسی و دفاع از حقوق مردم است.

حزب ندا به اصلاحات گام به گام همراه با اقناع‌سازی اعتقاد دارد

حزب ندای ایرانیان به اصلاحات تدریجی و گام به گام، همراه با اجماع و اقناع‌سازی اعتقاد دارد، بنابراین ما تصور می‌کنیم حمایت ما از دولت آقای روحانی حمایت تاکتیکی نیست، یعنی این‌گونه نیست که بگوییم آقای روحانی هم‌اکنون روی کار است و ما از وی حمایت می‌کنیم و فردا اگر جان گرفتیم، بگوییم آقای روحانی برو کنار، ما آمده‌ایم.

حمایت ندا از دولت روحانی تاکتیکی نیست

ما به دولت آقای روحانی انتقادهایی داریم، اما ندا در بسیاری از اصول خود را با نوع شیوه و روش و برنامه‌های آقای روحانی همگام و همراه می‌داند، البته آقای روحانی درباره سیاست داخلی کوتاهی‌هایی دارد.

به دولت روحانی انتقادهایی داریم/ دولت در سیاست داخلی کوتاهی می‌کند

نظر ندای حزب ایرانیان درباره اتفاقات سال ۸۸ و اقدامات سران فتنه و رفع حصر چیست؟

-یونسی: به نظر بنده یک زمانی در فضای منصفانه‌ای باید به مسائل ۸۸ رسیدگی کرد، اما ما هم‌اکنون این فضا را مناسب نمی‌دانیم.

به دلیل حضور دولت یازدهم مناسب نمی‌دانید؟

-یونسی: به خاطر دولت یازدهم. به نظر ما طرفین اشتباهات جدی در بروز این اتفاقات و دامن زدن به این فضا داشتند.

ارزیابی کلی حزب ندا از دولت آقای روحانی مثبت است

اقدامات دولت آقای روحانی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا به دولت آقای روحانی انتقاد دارید؟ دولت وی در کدام زمینه خوب عمل کرده و در کدام زمینه ضعف داشته است؟

-یونسی: ما باید دولت آقای روحانی را این‌گونه ارزیابی کنیم که وی در چه فضایی دولت را به دست گرفته است. آقای روحانی در آغاز به کار با مشکلات عدیده‌ای برای اداره کشور روبرو بود و با میراثی از فساد اقتصادی، بی‌انضباطی مالی در اداره کشور و ترویج شعارگرایی و توده‌گرایی در مقابل عقلانیت و خردگرایی روبرو بود و چنین دولتی را تحویل گرفته بود، لذا برگرداندن کشور به مسیر درست، مسئولیت خطیر و سنگینی است، پس باید این‌گونه دولت آقای روحانی را ارزیابی کنیم.

اگر حمایت مقام معظم رهبری در مسئله هسته‌ای نبود، دولت موفق نمی‌شد

با توجه به مسائلی که ذکر کردم، ارزیابی کلی ما از دولت آقای روحانی مثبت و موفقیت‌آمیز است، به خصوص دولت در مسائل هسته‌ای دستاورد بزرگی تاکنون برای کشور به ارمغان آورده و جا دارد بگوییم موفقیت دولت در عرصه هسته‌ای تا این مرحله و در عرصه‌هایی که آقای روحانی موفق بوده، جز با حمایت مقام معظم رهبری امکان تحقق نداشت.

اگر حمایت مقام معظم رهبری در مسئله هسته‌ای نبود، دولت موفق نمی‌شد. برخی متأسفانه این موضوع را نادیده می‌گیرند و توجهی ندارند، به خصوص در موضوع هسته‌ای همراهی و پشتیبانی واقعاً مدبرانه رهبری به مسئله کمک زیادی کرد، به ویژه اینکه در مقطعی خطوط قرمز ما را تعیین کردند. برخی نگران شدند که ممکن است مذاکرات به هم بخورد و موفق نشویم، اما بعدا معلوم شد که نوع موضع‌گیری ایشان چقدر مدبرانه بوده است.

حل موضوع هسته‌ای دستاورد بزرگی است و ما موفقیت آقای روحانی را در چند مورد می‌دانیم؛ دولت در چارچوب خط اعتدال و میانه روی در منش و رفتار خود تقریباً حرکت دارد و به آن پایبند است.

نیاز امروز کشور این است که از فضای دو قطبی و دوگانه و جدل و مبارزه‌جویی و رفتارهای خصمانه که بین جریان‌های سیاسی حاکم است، فاصله بگیریم، چرا که به فضایی آرام برای حل مسائل و توسعه کشور نیاز داریم.

آقای روحانی باید با جدیت بیشتری درباره فضای سیاسی داخلی عمل کند

البته در برخی از موضوعات آقای روحانی باید با جدیت بیشتری عمل کند، به خصوص درباره فضای سیاسی داخلی، البته آقای روحانی حتماً برنامه، دلایل و تدبیری برای کمتر پرداختن به این موضوعات دارد. به هر حال انتظار جدی ما از آقای روحانی این است که فضای سیاسی برای فعالیت‌های سیاسی بازتر شود و این انتظار از دولت آقای روحانی وجود دارد.

تعارف داشتن با افراد به دولت ضربه می‌زند

به هر حال دولت نباید تعارف داشته باشد، چرا که تعارف داشتن دولت با افراد به دولت ضربه می‌زند. دولت نباید یک شرکت سهامی باشد و از‌ آدم‌های مختلف تشکیل شود.

دولت مماشات می‌کند و به شرکت سهامی تبدیل شده است

ما قبول داریم که دولت باید در مناصب مختلف همفکران خود را بر سر کار بیاورد، اما بعضاً دولت در این زمینه مماشات می‌کند و به شرکت سهامی تبدیل شده است.

دولت نباید تعارف کند و باید از افرادی استفاده کند که از لحاظ فکری، مرامی و اندیشه‌ای با آن همراه هستند. این نقدها به دولت وجود دارد، اما مجموعاً ارزیابی ما از فعالیت دولت آقای روحانی با وجود نقدها، مثبت است.

حزب ندای ایرانیان مجموعاً خود را حامی و همراه دولت یازدهم می‌داند و در انتخابات نیز قطعاً یکی از معیارهای ما این است که به برنامه‌ها و وعده‌هایی که دولت داده، کمک کنیم.

دولت روحانی هم اصلاح‌طلب و هم اصول‌گرا است

 یکی از مباحثی که از ابتدای کار دولت دهم مطرح بود اصلاح‌طلب بودن یا نبودن دولت آقای روحانی است. به نظر شما دولت آقای روحانی اصلاح‌طلب است؟

-یونسی: خیر، به نظر بنده اصلاً چنین ملاک و مرزبندی‌هایی همه جا معتبر نیست و جواب نمی‌دهد که ما بخواهیم افراد، جریان‌ها و دولت را با این معیارها بسنجیم.

این مرزبندی دوگانه که این فرد اصلاح‌طلب است یا اصول‌گرا، همه جا پاسخ‌گوی تحلیل‌های ما نیست. ما می‌توانیم شیوه‌ها و روش‌ها را مورد برسی قرار دهیم و بگوییم دولت براساس چه برنامه‌ای عمل می‌کند.

اگر بخواهیم با این معیارها دولت را مورد ارزیابی قرار دهیم، باید بگوییم که دولت آقای روحانی هم اصلاح‌طلب و هم اصول‌گراست، به این معنی که دولت آقای روحانی به حفظ و حمایت از حقوق مردم و انضباط مالی و اداری پایبند است؛ از طرف دیگر نوع ارتباط آقای روحانی با محافلی که دغدغه‌هایی نسبت به مسائل دینی دارد و ارتباطش با مراجع، علما و جریان‌های اصولگرا که با هدف رفع دغدغه‌های آنها انجام می‌شود، مشهود است.

اینکه آقای ظریف به مجلس می‌رود و در کمیسیون امنیت ملی با تندترین جریان‌های اصولگرا جلسه برگزار کرده و به دنبال اقناع، جلب نظر و توجه آنها است، روش‌هایی است که دولت می‌تواند بگوید به این روش‌ها عمل کرده‌ام و این موارد پاسخگو و راهگشاست.

حالا شما می‌خواهید نام آن را اصلاح طلب یا اصولگرا بگذارید؛ برای آقای روحانی و ظریف این مرزبندی‌ها خیلی مطرح نیست؛ پس نباید دولت را با این معیارها ارزیابی کرد و باید تحلیل کنیم که اقدامات دولت درست است یا نیست یا راهگشا است یا نیست. بنابراین باید به این صورت رفتار دولت آقای روحانی را ارزیابی کرد.

ممکن است مجلس آینده ترکیبی از اصول‌گرایان، اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان باشد

برخی اصلاح‌طلبان طرح عبور از آقای روحانی را مطرح کردند. هدف آنها چیست؟

-یونسی: من چنین چیزی نشنیده‌ام و نمی‌دانم که چرا برخی به دنبال عبور از آقای روحانی هستند. بنده عبور از آن یا عبور از این را متوجه نمی‌شوم و نمی‌دانم منشأ این اظهارات کجاست.

 ارزیابی شما از انتخابات آینده مجلس چیست؟

اکثریت مجلس آینده در اختیار جریان خردگرا و میانه‌رو خواهد بود

-یونسی: بنده تقریباً مطمئن هستم که به اقتضای شرایط کشور اکثریت مجلس در دست جریان عاقل، خردگرا و میانه‌رو خواهد بود.

ممکن است مجلس آینده ترکیبی از اصول‌گرایان، اعتدالگرایان و اصلاح‌طلبان باشد، اما این موضوع اهمیتی ندارد که اکثریت مجلس دست چه حزب و جریانی بیفتد.

آن چیزی که دارای اهمیت است و بنده به آن ایمان دارم و رخ خواهد داد، این است که اکثریت مجلس آینده دست جریان عاقل، خردگرا و میانه‌رو خواهد بود.

در پایان اگر مطلبی دارید، بفرمایید.

پایبندی به اخلاق سیاسی را باید در همه جریان‌ها دنبال کنیم

-یونسی: دو نکته دارای اهمیت است؛ اول نیاز جدی ما به پایبندی اخلاق سیاسی است که به نظر بنده نیاز جدی جامعه امروز و فضای سیاسی کشور است. اصلاح‌طلب و اصول‌گرا ندارد و ما پایبندی به اخلاق سیاسی را در همه جریان‌ها باید دنبال کنیم.

اینکه تمام قضاوت‌های افراد درباره جریان‌ها، احزاب و حزب ندای ایرانیان به تهمت، اَنگ و بدگویی آلوده می‌شود، آزاردهنده است و به فضای سیاسی کشور لطمه می‌زند. دوم اینکه تلاش برای گفت‌وگو و اجماع‌سازی نیاز جدی جامعه ماست.

تلاش برای گفت‌وگو و اجماع‌سازی نیاز جدی جامعه ماست

کشور در مسیر رشد و توسعه قرار نمی‌گیرد، مگر اینکه بخش قابل توجه و اکثریت نخبگان آن بر سر اصول و برنامه‌هایی به اشتراک برسند. مثلاً بگویند در مورد ۱۰ یا ۲۰ موضوع اتفاق نظر و در مورد این موضوع یا اجرای آن به لحاظ روشی اختلاف نظر داریم، اما اینکه نخبگان کشور درباره اصولی‌ترین و مهمترین مسائل کشور با هم اختلاف دیدگاه داشته باشند و با هم سر و کله بزنند، فاجعه است.

ما هم اکنون دچار این مشکل هستیم و کمتر در مورد این مشکل صحبت می‌شود و کمتر کسی جرأت می‌کند وارد این فضا شود و بگوید من می‌خواهم با فردی که شما نام آن را اصلاح‌طلب یا اصول‌گرا می‌گذارید، گفت‌وگو کنم. این موضوع چارچوب فکری همه ماست که با توجه به اینکه در جمهوری اسلام ایران کار می‌کنیم، نفس می‌کشیم و فعالیت سیاسی داریم، اتفاق نظر داشته باشیم.

این موارد اصول مشترکی است که همه ما روی آن اتفاق نظر داریم و نمی‌توان در همه چیز اختلاف دیدگاه داشت. بنده می‌خواهم شخصیت‌های سیاسی و احزاب را دعوت کنم که تلاشی جدی برای رسیدن به این هدف را آغاز کنند.

حقوق شهروندی مردم، اصلاح‌طلب و اصولگرا ندارد

در بسیاری از کشورهایی که در مسیر رشد و توسعه قرار گرفته‌اند، نخبگان‌شان بر سر اصولی به وحدت نظر رسیده‌اند. به طور مثال حفظ محیط زیست، اصلاح‌طلب و اصول‌گرا ندارد. اینکه ما به آب نیاز داریم و ۱۰ سال دیگر با بحران بی‌آبی روبرو می‌شویم، چپ و راست ندارد.

متأسفانه در مجلس وضعیت این‌گونه شده است که مثلاً وقتی می‌خواهند درباره بحران آب صحبت کنند، نگاه می‌کنند که فردی که مخالف صحبت می‌کند در دسته آنهاست، یعنی اصلاح‌طلب است یا اصولگرا تا آنها هم مخالفش حرف بزنند.

وقتی با بحرانی روبرو می‌شویم، همه ما به مشکل برمی‌خوریم، یعنی اگر مشکل محیط زیست پیدا شود همه ما آن مشکل را احساس خواهیم کرد.

حق داشتن زندگی امن و همراه با رفاه و بهداشت عمومی و حقوق ابتدایی و شهروندی مردم، اصلاح‌طلب، اصولگرا، چپ و راست ندارد که بر سر این موضوعات با هم دعوا می‌کنیم. به طور مثال روزی نخبگان کشور باید درباره مفاسد اقتصادی با هم توافق کنند که باید فساد اقتصادی و اداری را از کشور ریشه‌کن کنیم. این موضوعات اصلاح‌طلب، اصول‌گرا، چپ و راست ندارد و به همه ما آسیب می‌زند.

در هر موردی که این جریان‌ها با هم و کنار هم نشسته‌اند، کشور موفق شده است؛ مانند مسئله هسته‌ای که تقریباً اتفاق افتاد.

مشاهده می‌کنیم که نظر شخصیت‌های شاخص اصلاح‌طلب و اصول‌گرا به طور مثال آقای لاریجانی تقریباً با هم نزدیک است، یا به نظر آقای روحانی نزدیک است. نخبگان کشور در این زمینه با همدیگر به یک راه‌حل مشترک رسیدند، چرا که احساس کردند اگر نتوانیم این موضوع را حل کنیم، با مشکل روبرو می‌شویم.

از فرصتی که در اختیار ما گذاشتید، تشکر می‌کنم.

-یونسی: من هم سپاسگذارم.