به گزارش «نماینده»، براساس تازه‌‌ترين برنامه دولت، مركز مبادلات ارزی با راه‌اندازی بورس ارز منحل خواهد شد. این خبری است که به تازگی روی خط رسانه ها رفته و بسیاری از کارشناسان اقتصادی از آن به عنوان شروع نامحسوس تک نرخی شدن ارز یاد می کنند. تک نرخی شدنی که از ابتدای کار ولی الله سیف به عنوان رئیس بانک مرکزی به عنوان یکی از اهداف این بانک بیان شده بود اما با گذشت بیش از دو سال هنوز به مرحله عمل نرسیده است.
مركز مبادلات ارزی در مهر ماه سال ۹۱ به دنبال تلاطم بازار ارز و افزايش نرخ دلار و در روزهایی که نرخ دلار را جمشید بسم الله ها تعیین می کردند و بالا و پایین می بردند، با تصميم كارگروه اقتصادی ستاد تدابير ويژه و تاييد محمود احمدی‌نژاد رئيس‌جمهور وقت ايجاد و با همكاری بانك مركزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان گمرك و با حمايت دستگاه‌های مختلف تحت مديريت بانك مركزی راه‌اندازی شد. مرکزی که البته وظیفه کنترل دستوری نرخ ارز را داشت و به تک نرخی کردن ارز نمی اندیشید.
بورس ارز به جای مرکز مبادلات
حال با گذشت حدود سه سال از فعاليت اين مركز بانك مركزي قصد دارد با يكسان‌سازي نرخ ارز كه وعده اجراي آن را ولي‌ا... سيف، رئيس كل بانك مركزي به ۶ ماه پس از توافقات موكول كرده است، منحل كند. اين در حالی است كه رئيس شورای پول و اعتبار از راه‌اندازی بورس ارز همزمان با انحلال اين مركز خبر داده است.
رئيس كل بانك مركزي با بيان اينكه در حال بررسی ايجاد بورس ارز هستيم، گفته است: با راه‌اندازي اين بورس، مركز مبادلات ارزی به كار خود پايان مي‌دهد. بانك مركزی در حال بررسی ايجاد بورس ارز است. سيف افزود: در صورتی كه ارز به صورت واقعي معامله شود، قيمت واقعی آن نيز مشخص خواهد شد كه البته اين بازار می‌تواند به صورت بين بانكی يا به صورت حقيقی باشد و با راه‌اندازی بورس ارز، مركز مبادلات ارزی به كار خود پايان می‌دهد.
اتفاقی که باعث می شود به نظر برسد تک نرخی شدن ارز نزدیک است و به زعم کارشناسان به زودی اعلام نرخ دستوری ارز متوقف می شود و این امر به بازار سپرده خواهد شد.
ارز تک نرخی از ابتدای دولت یازدهم تا امروز
در واقع می‌توان گفت طی چند سال گذشته، وجود سه نرخ ارز در بازار، ارز مرجع، ارز مبادله‌ای و ارز آزاد کار را برای بازار گرمی دلالان آسان‌تر کرده بود و به همین علت دولت یازدهم وعده به تک نرخی کردن نرخ ارز دادند.
با روی کار آمدن دولت یازدهم بود که دولتی‌ها در اواخر سال ۹۲ اعلام کردند، ارز تک نرخی را در نیمه دوم سال ۹۳ اجرایی خواهد کرد و اجرای این برنامه به تدریج خواهد بود، گرچه دولتمردان و مسئولان بانک مرکزی مطرح می‌کنند که مقدمات اجرای این برنامه در حال انجام است، اما آنچه در بازار ارز مشاهده می‌شد، دلار دو نرخی استکه در بازار حاکم است و این در حالی است که تنها چند روز تا پایان سال ۹۳ باقی مانده است.
محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت پیش از این اعلام کرده بود که رویکرد دولت در بودجه سال ۹۳ حرکت به سمت تک نرخی شدن ارز است و یکسان سازی نرخ ارز طبق برنامه دولت به یکباره انجام نخواهد شد؛ بلکه یکسان سازی به تدریج توسط دولت اجرا می‌شود. در عین حال اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری در آخرین روزهای سال ۹۲ در همایشی به صراحت اعلام کرد که قطعاً در سال آینده نظام تک نرخی شدن ارز در کشور اجرا خواهد شد.
برهمین اساس چند وقت پیش ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به سیاست‌های بانک مرکزی درخصوص نرخ ارز، مهم‌ترین سیاست را ادامه یکسان سازی نرخ ارز عنوان کردو تاکید کرد که این امر موجب نخواهد شد که از دیگر بخش‌ها و وظایف این بانک غافل شویم.
غلامعلی کامیاب معاون ارزی بانک مرکزی نیز در این خصوص گفت: این بانک به دنبال تک نرخی کردن نرخ ارز است زیرا نرخی که بازار تعیین می‌کند، بهترین نرخ و این نرخ ناشی از انتظارات بوجود آمده در مردم است.
البته به گفته مقامات بانک مرکزی اجرای این برنامه به تدریج خواهد بود و قرار بود در نیمه دوم امسال نظام تک نرخی ارز در بازار ارز کشور حاکم شود که این اتفاق رخ نداده است.
رئیس کل بانک مرکزی هم موضوع اصلی در این زمینه را ثبات اقتصادی اعلام و بیان کرد که دولت به دنبال نرخی است که بتواند تولید و اشتغال را در کشور پشتیبانی کند.
با این حال اما هر چند دولتی‌ها از بهبود وضعیت اقتصادی سخن می‌گویند و اگر چه آمارهای رسمی بانک مرکزی بیانگر برقراری ثبات نسبی در متغیرهای کلان اقتصاد بود به گونه‌ای که تورم در یک سال گذشته حدود ۱۵ درصد کاهش یافته و یا رشد اقتصادی مثبت و چندین درصد بهبود یافته است، اما این تغییرات نتوانسته تمام نظر بانک مرکزی برای تک نرخی شدن ارز را تامین کند.
حالا اما با روی خط رفتن تعطیلی مرکز مبادلات ارزی و ایجاد بورس ارز به نظرمی رسد بانک مرکزی و شورای پول واعتبار قصد دارند به زودی به ارز تک نرخی جامعه عمل بپوشانند و باید منتظر ماند و دید در حالی که بودجه کشور چندسالی است سیاست ارزی خود را بر مبنای یکسان سازی نرخ تعیین کرده و از سویی دیگر بانک مرکزی این موضوع را از اهداف اصلی خود عنوان می‌کند، بالاخره این مهم محقق خواهد شد یا خیر؟