به گزارش «نماینده»، هفدهمین سال فعالیت برنامه نود با تهیه کنندگی و اجرای عادل فردوسی‌پور از دوشنبه این هفته روی آنتن می‌رود؛ برنامه‌ای که بدون تردید پرمخاطب‌ترین و موثرترین برنامه صدا و سیما محسوب می‌شود و در این سال‌ها تاثیراتش را بارها و بارها بر فوتبال و سیاست‌ها و تصمیمات مدیران نشان داده است.
این برنامه گاهی به صحنه افشاگری جریانات پشت پرده فوتبال ایران تبدیل شده است؛ برنامه‌هایی مثل ماجرای کارت به کارت پول برای داوران فوتبال، تقلب در انتخابات هیات‌های فوتبالی، برگزاری جلسات مخفیانه برای دست بردن در نتایج فوتبال، سفارش عجیب حمید سجادی معاون وقت وزارت ورزش به علی کفاشیان در جلسه مجمع فدراسیون فوتبال برای کنار کشیدن از انتخابات و گاهی به محلی برای مناظره‌های داغ که مخاطبانش را تا پاسی از شب بیدار نگه دارد.
نوشتن از صحنه‌ها و برنامه‌های به یادماندنی و جنجالی نود که هر ساعت از آن می‌تواند برای سالیان سال در ذهن بینندگان تلویزیونی باقی بماند، کارساده‌ای نیست و نمی‌توان در یک گزارش تمام این برنامه‌ها را ذکر کرد. به بهانه هفدهمین سال فعالیت نود، به ۱۷ برنامه‌ای که در زمان خود بازتاب بسیار گسترده‌ای داشته و هنوز به مناسبت‌های مختلف به این برنامه‌ها استناد می‌شود، اشاره می‌‌کنیم:
١. بررسى دیدار جنجالى فجرسپاسى – استقلال؛ آبان ٧٨
یکی از نخستین برنامه‌های چالش برانگیز برنامه نود بود. هنوز چند ماهی از آغاز به کار این برنامه نگذشته بود که دیدار استقلال با فجرسپاسی برگزار شد؛ مسابقه‌ای که به خاطر نحوه داوری جلال مرادی و پرتاب سنگ از سوی تماشاگران جنجالی شد و نیمه تمام ماند. بعد از آن مسابقه هم احمد مومن زاده و فرهاد مجیدی محروم شدند. نکته جالب اینکه میهمان حضوری این برنامه امیر قلعه نویی بود که در سال‌های بعد روابطش با عادل فردوسی پور تیره شد. بحث عجیبی که در این برنامه مطرح شد این بود که داوران بازی شب قبل از مسابقه به شیراز رسیدند و به خاطر نداشتن محل اقامت، مجبور شدند در پارک بخوابند! جلال مرادی داور بازی هم در پاسخ به این سئوال فردوسی پور که به قضاوت خودت در این بازی چه نمره‌ای می‌دهید؛ گفت: نمره هشت!
٢. مناظره جلال طالبى، رزمجو و صفایى فراهانى – آبان ٧٩
بعد از حذف ایران در جام ملتهای آسیا و شکست ایران مقابل کره جنوبی، فدراسیون فوتبال با ریاست صفایی فراهانی مورد انتقادات زیادی قرار گرفت. فردوسی پور برای بررسی مشکلات تیم ملی و نقد عملکرد جلال طالبی سرمربی ایران در آن زمان، برنامه‌ای را با حضور محمد رزمجو، صفایی فراهانی و طالبی ترتیب داد که در آن برنامه رزمجو، با استفاده از تکه کلام «آق مهندس» خطاب به صفایی فراهانی، سرمربی تیم ملی را به نداشتن سابقه کار متهم کرد: «کل سابقه آقای طالبی سرمربیگری یک تیم دبیرستانی در آمریکا بوده است.» طالبی هم با بیان این جمله که «هوا بس ناجوانمردانه سرد است» نسبت به این انتقادات واکنش نشان داد.
۳. بلاژویچ و پوست کروکدیل مربیگری در ایران – آذر ٨٠
ناکامی تیم ملی فوتبال ایران در راه رسیدن به جام جهانی ۲۰۰۲ کره جنوبی و ژاپن در زمان سرمربیگری «بلاژویچ» باعث شد تا عادل فردوسی پور برنامه‌ای را برای بررسی عملکرد این مربی کُروات تدارک ببیند. قرار بود این مناظره به صورت ۳ نفره میان سرمربی تیم ملی، راهبر (مدافع بلاژویچ) و احمدپور (منتقد بلاژویچ) برگزار شود اما با نظر مدیران شبکه سه و برای جلوگیری از دعوای احتمالی مقرر شد آنها جداگانه جلوی دوربین بروند. نکته جالب اینکه لحظه‌ای که راهبر و میروسلاو بلاژویچ در استودیو رو در رو شدند، سرمربی تیم ملی خطاب به روزنامه نگار جوان، گفت: بخاطر من خودت را خراب نکن! بلاژ در آن برنامه جمله‌ای به یاد ماندنی هم بر زبان آورد و گفت: «هر مربی خارجی که می‌خواهد در ایران مربیگری کند باید پوست کروکودیل داشته باشد!»
۴. دوئل صفایى فراهانى با وزارت ورزش – دى ٨۶
تعویق پیاپی انتخابات فدراسیون، زمان کم تا آغاز مسابقات مقدماتی جام جهانی، سردرگمی فدراسیون و مشخص نبودن سرمربی تیم ملی فوتبال باعث شد تا عادل فردوسی پور با دعوت از صفایی فراهانی نماینده فیفا در کمیته انتقالی فدراسیون فوتبال، حقایق را بر ملا کند. مناظره صفایی با مسئولان وقت سازمان تربیت بدنی حدود ۴ ساعت طول کشید که بخشی از حرفهای صفایی به این شرح بود:
من علیرغم میل باطنی خود مسؤولیت کمیته انتقالی را پذیرفتم و فقط زمانی حاضر به پذیرفتن مسؤولیت شدم که گفته شد در غیر این صورت، افرادی خارج از سیستم (خارجی ها) مسؤولیت امر را برعهده خواهند گرفت و بدین خاطر، ما آمدیم تا مساله را جمع کنیم.
مخالفان کمیته انتقالی همواره با به کار بردن عبارت «نماینده فیفا» سعی در تخریب ما دارند؛ درحالی که ما، اول ایرانی هستیم و بعد نماینده فیفا و در همه موارد هم، منافع ملی را بر خواست فیفا ترجیح داده‌ایم. وگرنه، همان روز اول ایمیل می زدیم که رئیس سازمان تربیت بدنی به شکل غیرقانونی وارد انتخابات شده است.
من اساسنامه فعلی را قبول دارم. اصلا مگر من منافعی دارم که بخواهم نقض مقررات کنم؟ مگر من نامزد انتخابات هستم؟ مگر من رییس سازمان تربیت بدنی و معاون آن هستم که از تضعیف موقعیت خود نگران باشم؟
آقایان بعد از همه این مسایل، از من می خواستند تا در اجلاس کوالالامپور، برای برگزاری انتخابات تاییدیه بگیرم. گفتم: مگر می‌شود که ما در اینجا مدام توافق کنیم و تاییدیه بگیریم و شما دوباره در داخل کشور خلاف توافقات عمل کنید؟
سخنگوی سازمان تربیت بدنی می‌گوید که آقای علی‌آبادی بر اساس تکلیف به عرصه انتخابات فدراسیون فوتبال آمد و بر اساس تکلیف هم رفت. مساله همین جاست. پس از اعلام رییس جمهوری که در تلویزیون گفت من خواستار نامزدی علی‌آبادی بودم، فیفا با من تماس گرفت. می‌گفتند رییس دولت ایران رسما اعلام می‌کند که دستور ورود و خروج را به نامزد اصلی انتخابات داده است. می‌پرسیدند که دولت بیش از این، چه مداخله‌ای می تواند در امور فدراسیون بکند؟ این حرف خودش، مصداق انتقادات فیفا بود.
بعد از این برنامه بود که حتی شایعه اخراج عادل فردوسی پور هم در بعضی از رسانه‌ها مطرح شد.
۵. کفاشیان، برکناری علی دایی و ماجرای لیوان آب – فروردین ٨٨
بعد از باخت تیم ملی فوتبال ایران مقابل عربستان و اخراج علی دایی از سرمربیگری تیم ملی بود که فردوسی پور ویژه برنامه‌ای را در چهارشنبه شب برگزار کرد که به اتفاقات رخ داده می‌پرداخت. کفاشیان در این برنامه تاکید کرد که هیات رئیسه مسئول انتخاب علی دایی نبوده ولی برکناری او با نظر فدراسیون صورت گرفته است. جمله معروف کفاشیان در آن برنامه وقتی بود که فردوسی پور اعلام کرد که مسئولان فدراسیون کاملا تابع نظرات علی دایی بوده حتی یک لیوان را بدون اجازه او جابجا نمی‌کرده‌اند. در این هنگام رئیس فدراسیون فوتبال گفت: «اصلا لیوانی دست ما نبود»! البته دایی چند سال بعد در یکی دیگر از برنامه‌های نود گفت که به خاطر نبودن در ستاد انتخاباتی محمود احمدی نژاد از سرمربیگری تیم ملی برکنار شد.
۶. بررسی منشور اخلاقى با درگیری شاه حسینی و محمدی – آبان ٨٨
ماجرای منشور اخلاقی در فوتبال ایران در سال ۱۳۸۸ به اوج خود رسید؛ مجموعه قوانینی که صدای اکثر مربیان و بازیکنان و کارشناسان را در آورده بود. فردوسی پور با دعوت از افرادی مثل امیر حاج رضایی و عبدالرحمان شاه حسینی رئیس پیشین کمیته انضباطی یکی دیگر از برنامه‌های جنجالی خود را با برگزاری مناظره با عزیزالله محمدی برگزار کرد.
حاج رضایی در این برنامه با بیان اینکه سازمان لیگ وارد مسائل شخصی فوتبالی‌ها شده است، گفت: آیا همه مسائل فوتبال ما حل شده که به ریش لنگری بازیکنان گیر میدهیم؟ آیا آنها با این کار بازیکن بهتری می‌شوند. آقای عزیزمحمدی فرد ارزشی است اما اگر این منشور را پس بگیرند ارزش بیشتری پیدا خواهد کرد.
شاه حسینی هم در این برنامه به انتقاد از منشور اخلاقی پرداخت ولی بحث او با عزیزالله محمدی به تدریج رنگ و بوی دعوا به خود گرفت و کار به درگیری کلامی میان شاه حسینی و عزیزمحمدی کشید. حاج رضایی که بین این دو نفر نشسته بود از آنها خواست به احترام موی سفیدش از بی احترامی به یکدیگر در برنامه زنده تلویزیونی پرهیز کنند.
وقتی در دقایق پایانی برنامه محمدی خطاب به شاه حسینی گفت: «ما چندین بار از شما خواستیم نظرات کارشناسی تان را درباره منشور به فدراسیون بفرستید اما توجه نکردید و ترجیح دادید در برنامه های زنده تلویزیونی حاشیه سازی کنید» رییس پیشین کمیته انضباطی از کوره در رفت و گفت: «احترام خودتان را نگه دارید. من به بزرگتر از شما هم باج نمی دهم.»
در این لحظات حاج رضایی با چهره ای نگران دست های دو طرف را گرفته بود و به سبک میانجی های دعواهای خیابانی از آنها می خواست کوتاه بیایند. عادل فردوسی پور هم در سوی دیگر استودیو از تماشای این صحنه ریسه رفته بود و نمی توانست جلوی خنده اش را بگیرد. پس از این اتفاق فردوسی پور ترجیح داد بلافاصله خداحافظی کند تا کار در استودیوی نود به درگیری فیزیکی نکشد.
٧. حضور دادکان و حملات شدید به علی آبادی – دى ماه ٨٨
حضور محمد دادکان در برنامه نود هم بازتاب بسیار گسترده و وسیعی داشت و آثار صحبت‌هایش حتی تا ماه‌‌ها بعد از آن برنامه نمایان بود. مهمترین بخش صحبتهای دادکان در آن برنامه به این شرح بود:
دعوا بر سر رییس شدن بود. علی آبادی می‌خواست رییس (فدراسین فوتبال) و کاندیدا شد. او اگر طمعی به این پست نداشت اصلا ثبت نام نمی‌کرد و نمی‌دانم چرا با داشتن جایگاه ریاست سازمان به دنبال جایگاه پایین‌تر هم بود. دعوا بر سر رییس شدن بود. علی آبادی می‌خواست رییس شود و کاندید شد. او اگر طمعی به این پست نداشت اصلا ثبت نام نمی‌کرد و نمی‌دانم چرا با داشتن جایگاه ریاست سازمان به دنبال جایگاه پایین‌تر هم بود.
من این اخراج را جزو افتخاراتم می‌دانم و همواره به خانواده‌ام می‌گویم سه افتخار در زندگی‌ام وجود دارد که به آن می‌بالم. نخست دریافت نشان لیاقت در دوره‌ی آقای خاتمی، دوم رفتن تیم ملی به جام جهانی ۲۰۰۶ و سوم اخراج در دوره‌ی علی‌آبادی.
متاسفانه بازنشسته‌هایی از ارتش، سپاه و وزارتخانه‌های صنعتی و ادارات دولتی را که هیچ شناختی از ورزش ندارند، در راس مدیریت آن می‌آورند اما، مدیران توانمند و آشنا به کار خانه‌نشین می‌شوند. وقتی هم که مرد می‌دوند زیر تابوتش تا عکس‌های یادگاری بگیرند.
٨. عصبانیت شدید فردوسی‌پور و پاسخ به یک نماینده مجلس – آذر ٨٩
بحث انتقال تیم نفت تهران به اراک در آذر ۸۹ فوتبال ایران را تحت تاثیر خود قرار داده بود. تهیه کنند و مجری برنامه نود که همیشه یکی از منتقدان اصلی انتقال تیمهای تهرانی به شهرستان بوده است، در یکی از برنامه‌های خود احمدی بیغش نماینده شازند در مجلس را روی خط تلفنی برنامه آورد و از او برای تلاش «سیاسی» اش برای انتقال نفت توضیح خواست.
این نماینده مجلس با اشاره به بیانات حضرت علی (ع)، خطاب به عادل فردوسی پور گفت: «شما مجری تلویزیون هستید و قاضی نیستید. حق ندارید در جایگاه قضاوت بنشینید و نظر خودتان را به عنوان نظر مردم از رسانه ملی اعلام کنید. خدا به شما لطف کرده و در چنین جایگاهی قرار گرفته اید پس نباید نظر خودتان را به عنوان نظر مردم پخش کنید.»
فردوسی‌پور اما واکنش بسیار تندی به این صحبتها داشت و گفت: «دین و ایمان فقط برای شما نیست اقای محترم! هر کسی دین و ایمان دارد برای خودش. شما توهین زیادی کردید اما من همچنان معتقدم که این تصمیم ورزشی نبوده است.»
٩. صحبتهای علی دایی علیه حبیب کاشانی و اتمام برنامه حوالی اذان صبح – خرداد٩٠
طولانی‌ترین برنامه نود مصادف با آخرین برنامه سال ۱۳۹۰ شد. این برنامه بعد از قهرمانی پرسپولیس در جام حذفی و زمان سرمربیگری علی دایی روی آنتن رفت که آن روزها ارتباط تیره‌ای با حبیب کاشانی مدیرعامل باشگاه داشت. ابتدا حبیب کاشانی در برنامه حاضر شد و سپس علی دایی. صحبتها آنقدر طولانی شد که برنامه تا ساعت ۳:۳۰ بامداد طول کشید و حتی دایی پیشنهاد داد صبحانه کله پاچه بخورند!
١٠. حضور رامبد جوان و دو هنرمند دیگر در نود – اسفند٩٠
تهیه کننده و مجری برنامه نود، برای ویژه برنامه پایان سال ۱۳۹۰ دست به ابتکار جالبی زد و رامبد جوان، سروش صحت و حبیب رضایی را دعوت کرد تا در استودیو حاضر شوند تا برنامه شاد و مفرحی برای بینندگان رقم بخورد.
رامبد جوان که خیلی راحت با فردوسی پور صحبت می‌کرد، حتی روی صندلی این مجری هم نشست و گفت: من جای فردوسی پور هستم، چقدر حال می دهد!
۱۱. برملا کردن تقلب در انتخابات هیات فوتبال فارس – مهر٩١
در مهرماه ۹۱ فردوسی پور تصاویری را از انتخابات هیات فوتبال فارس را پخش کرد که نشان از تلاش برای ابقای هادی آیت اللهی در سمت ریاست هیات فوتبال این استان داشت. جعفر جعفری مدیرعامل باشگاه فجر برگه‌های رای را در جیب خودش نگه داشته بود. جعفری در توجیه این اتفاقات گفت: «من نمی‌دانم چه اتفاقی برای رأی‌های مخدوش افتاده، ولی شاید همان گونه که نماینده آموزش و پرورش گفت، در مجمع حضور نداشته است.» او پس از این مکالمه خداحافظی کرد تا از زیر فشار اتهام تخلف در انتخابات خارج شود. این در حالی بود که اصلا معلوم نشد، رأیی را که جعفری در جیبش گذاشته، چه بوده است!
١٢. اشک‌های مهدوى کیا در شب غم انگیز نود – اسفند٩١
هر چقدر که آخرین برنامه فردوسی پور در سال ۱۳۹۰ با خنده و شوخی تمام شده بود، در آخرین برنامه سال ۱۳۹۱ یک شب تراژیک رقم خورد. مهدی مهدوی کیا که میهمان حضوری برنامه بود، مهدی مهدوی کیا پس از آنکه نیم فصل دوم نتوانست در ترکیب پرسپولیس جایی داشته باشد روز ۲۴ اسفندماه جاری بعد از جلسه با گل محمدی خداحافظی اش از فوتبال را اعلام کرد.
پس از این خداحافظی حرف و حدیث فراوانی پیرامون اختلاف او با یحیی گل محمدی مطرح شد. مهدوی کیا در این برنامه هرچند تاکید کرد که از گل‌محمدی دلخور نیست اما گریه‌های او در بخشی از این برنامه، گویای ناراحتی او از تصمیم سرمربی پرسپولیس بود. پس از گریه‌های مهدوی کیا و البته خداحافظی‌اش از مردم در این برنامه تلویزیونی و آرزوی موفقیت برای سرمربی پرسپولیس در سال ۹۲، یحیی گل محمدی روی خط برنامه آمد و گفت که تصمیم گرفته از سرمربیگری پرسپولیس استعفا بدهد!
١٣. گفتگوی جذاب با پروین – اردیبهشت ٩٢
بدون شک گفتگوی مفصل عادل فردوسی پور با علی پروین را باید یکی از به یادماندنی ترین برنامه‌های تاریخ نود بدانیم. پروین که از حضور در برنامه زنده خودداری می‌کند، تهیه کننده و مجری برنامه نود را مجاب کرد تا آنها به سراغش بروند و مصاحبه‌ای مفصل و خواندنی را با وی ترتیب بدهند.
١۴. افشای ماجرای واریز پول به حساب داوران – مهر٩٢
باخت پرسپولیس به سپاهان و نحوه قضاوت محسن قهرمانی در این بازی و بررسی اتفاقات مربوط به آن در برنامه نود کاری کرد که آثارش هنوز هم ادامه دارد. افشاگری گسترده‌ای که با صحبتهای علی دایی آغاز شد و ماجرای «کارت به کارت» کردن پول به حساب داوران که به محرومیت محسن قهرمانی منجر شد. همچنین دو داور دیگر و دو دستیار علی دایی یعنی مربی بدنساز تیم محمدرضا مولایی و کمک سرپرست تیم یعنی علی حاتم منجر شد.
١۵. مصاحبه با اسطوره‌های میلان – آذر٩٢
حضور تیم پیشکسوتان میلان در ایران و بازی با پیشکسوتان پرسپولیس این فرصت را در اختیار فردوسی پور گذاشت تا با چند تن از آنها مصاحبه جالبی داشته باشد. در این ویژه برنامه که پنجشنبه شب روی آنتن رفت، «دنیل ماسارو» و «فرانکو باره‌سی» به صورت حضوری و «جنارو گتوز» به صورت تصویری میهمان بودند.
شماره شش افسانه‌ای روسونری در این برنامه از استقبال مردم ایران تشکر کرد، پرسپولیس را باشگاهی بزرگ نامید و از خاطراتش در میلان گفت. ماسارو هم بعدتر توضیح داد که چرا در ژانر باشگاهی موفق‌تر از بازی‌های ملی بوده است. جالب‌ترین بخش از این برنامه اما مصاحبه ماسارو با گتوزو بود؛ جایی که مهاجم سابق میلان از گتوزو پرسید گردنش بعد از ضربه کریم چطور است و جنارو گفت: «نگران نباش، کله‌ام سفت است!» ماسارو که خیلی با گتوزو شوخی می‌کرد در ادامه به او گفت: «برو بخواب، صبح باید ساعت شش‌و‌نیم بیدار شویم!»
١۶. پخش قرعه کشى جام جهانى به صورت زنده و شکستن رکورد تاریخ پیامک – آذر٩٢
خاص‌ترین برنامه نود را باید به همین برنامه اطلاق کرد. فردوسی پور برنامه ای دو ساعته را برای پوشش زنده قرعه کشی جام جهانی برزیل با حضور نکونام و مهدوی کیا روی آنتن برد و بیش از ۶ میلیون پیامک ظرف دو ساعت به این برنامه ارسال شد. لباس منشوری مجری مراسم قرعه کشی راهی جز سانسور برای صدا و سیمای ایران باقی نمی‌گذاشت و پخش مدام تصاویر تکراری از قرعه کشی، ناراحتی مهدوی کیا را در پی داشت.
١٧. بررسى اتفاقات مشکوک تبریز – اردیبهشت ٩۴
برنامه نود در اردیبهشت ۹۴ و بعد از اتمام لیگ برتر فوتبال، پرونده ویژه‌ای را درباره اتفاقات عجیب و غریب بازی تراکتورسازی با نفت تهران و اینکه چه کسی اعلام کرده بود دیدار سپاهان با سایپا ۲ بر ۲ شده است، روی آنتن برد. هرچند گفتگوهای زیادی در این برنامه صورت گرفت ولی در نهایت مشخص نشد که چه کسی این دروغ بزرگ را به نیمکت تراکتورسازی رسانده بود؛ اتفاقی که با از دست رفتن عنوان قهرمانی برای تراکتورسازی همراه بود. منصور قنبرزاده مدیرعامل باشگاه نفت تهران که تیمش یکی از مدعیان قهرمانی در روز آخر بود در این خصوص گفت: «یکسری از دوستانی که بیسیم دست شان بود، می گفتند بازی مساوی شده است. این دوستان احتمالا همین مسئولان برگزاری بازی بودند. ما می گفتیم چطور تو ۲ دقیقه همه چیز عوض شد اما این قدر شایعه سریع پیچید که کسی صدای ما را دیگر نمی شنید.»