به گزارش «نماینده» محمد هاشمی می‌گوید تجربه به من ثابت کرده است که هیچ کدام از گروه‌های سیاسی اکثریت مطلق را در انتخابات مجلس به دست نخواهند آورد. با نگاهی به انتخابات‌های گذشته به درستی متوجه خواهیم شد که محمد هاشمی درست می گوید. هر چند تجربه ما به اندازه او نیست اما نتیجه انتخابات های گذشته همین را می گوید. رئیس دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام یادآور می شود «سبد رای اصلاح طلبان، اعتدال گرایان و گروه های اصول گرارا بایکدیگر تفاوت دارد. اما با آرای خاموش هم روبرو هستیم. بخشی از جامعه آرای خاموش محسوب می شود معمولا در انتخابات ها شرکت چندانی ندارند اما وقتی پای صندوق رای بیایند بر نتیجه تاثیر خواهند گذاشت. اگر دولت عملکرد درستی داشته باشد می تواند آرای خاموش جامعه را به نفع خود تا انتخابات مجلس پای صندوق های رای بیاورد. اما در سطح کلان انتخابات توافق هسته ای به تنهایی تاثیری نخواهد داشت.»
متن گفتگوی ندای ایرانیان با محمد هاشمی بدین شرح است:
**رفع تحریم‌ها و توافق هسته ای؛ آیا شرایط اقتصادی و شرایط داخلی را دگرگون خواهد کرد؟
مسلما رفع تحریم‌ها تاثیر بسیار زیادی بر روند اقتصاد برقرار کرده بود. این تاثیرات هزینه مبادله پول در خریدهای طرف ایرانی و حتی صادرات را بالا برده بود . فرض کنیم یک خریدار ایرانی وقتی می توانست با ده درصد یا بیست درصد پیش پرداخت گشایش اعتبار انجام دهد. بعد که جنس اش وارد می شد به تدریج پول اش را بپردازد. در دوران تحریم کسی که می خواست کالایی را بخرد باید ۱۰۰ درصد نقدینگی را داشته باشد و بعد بتواند کالا را بخرد. به هر حال تحریم ها خسارات زیادی را در حوزه اقتصاد، صنعت و تجارت به کشور وارد کرد. پس بی تردید امروز اگر تحریم ها برداشته شود کمک بزرگی به رونق اقتصادی در داخل می شود به معنای بهتر این امر کمک مهمی به توسعه اقتصادی کشور می کند.
**دولت یازدهم چکونه می تواند از فرصت رفع تحریم ها به بهترین نحو استفاده کند ؟
دولت باید از حضور هیات‌های اقتصادی اروپایی، آمریکایی و اروپای شرقی استقبال کرده اما از امکانات آنها در غالب سرمایه گذاری بهره بگیرد. فرض کنید پژو؛ شرکت پژو در ایران سرمایه گذاری نکرد به همین دلیل با آغاز تحریم‌ها راحت و بی دغدغه از بازار کشور خارج شد. اگر پژو در کشور سرمایه گذاری می‌کرد به راحتی حاضر نبود از کشور خارج شود. اگر سرمایه گذاری به هر نسبتی که قانون مشخص کرده است در غالب شرکت ها و صنایع تولیدی رخ می داد ما فشار کمتری در دوران تحریم ها تحمل می کردیم. امروز هم لازم است دولت یازدهم از فرصت سرمایه گذاری شرکت های خارجی بهره بگیرد تا اینکه فقط به واردات خام و قراردادهای یک طرفه توجه کند. از سوی دیگر همگان انتظار دارند پس از توافق هسته ای ما به سمت رونق اقتصادی حرکت کنیم، بی تردید دولت نباید انتظار عمومی را بالا ببرد چرا که از یک سو سرمایه کافی برای این جهش اقتصادی در کوتاه مدت را در اختیار نداریم و از سوی دیگر شرایط و موقعیت اقتصاد ایران به گونه ای نیست که اقتصاد کشور یک شبه بعد از رفع تحریم ها دگرگون شود. بنابراین دولت در حالت نخست نیازمند سرمایه است. اگر بخواهد در جهت رفع نیاز جامعه سالانه یک میلیون شغل ایجاد کند تنها با جذب سرمایه گذار خارجی می تواند محقق نماید.
**به نظر شما اکنون زمان آن فرا نرسیده است که دولت یازدهم به سمت سیاست داخلی و حل مشکلات داخل کشور حرکت کند؟
بیشتر ناهنجاری ها و نابسامانی های داخلی ریشه در مسائل اقتصادی و معیشتی دارد. به هر حال مسائل اقتصادی تاثیر زیادی در رفتار سیاسی و اجتماعی مردم دارد. بخش زیادی از جامعه در زیر خط فقر قرار دارند. اگر مشکلات اقتصادی حل شود قطعا می توانیم در حوزه های داخلی شاهد گشایش باشیم. به شرط آنکه از فرصت ها به درستی استفاده کنیم. اما نباید انتظار معجزه داشته باشیم.
**مذاکرات هسته ای و توافق هسته ای منتقدانی هم داشته و دارد. دولت یازدهم در طول سال های باقی مانده با منتقدان خود چه برخوردی داشته باشد؟
مذاکرات هسته‌ای و توافق صورت گرفته بر پایه آن یک امر ملی است . امری جناحی و گروهی نیست. بنابراین هیچ دولتی نمی تواند از این رویداد استفاده جناحی کند. اگر نگاه ما ملی باشد می تواند در جهت انسجام گروه های سیاسی از آن استفاده شود منتهی یک نکته مهم باید در نظر داشت ممکن است همه جنبه های توافق مثبت باشد. بالاخره در توافق و مذاکرات هم جنبه مثبت وجود دارد و هم جنبه منفی بنابراین این امر ملی است و نباید از آن استفاده جناحی کرد. تفرقه در شرایط حاضر بزرگ ترین خطر برای جامعه اسلامی ما است.
**اصلاح طلبان بر این باورند که توافق هسته ای باعث می شود نتیجه انتخابات مجلس تغییر کند؟
گروه های سیاسی هر کدام ظرفیت و جامعه هدف خود را در انتخابات دارند. بر اساس تجارب قبلی می توان گفت ۱۸ درصد تا ۲۰ درصد ضریب نفوذ جناح های سیاسی در جامعه است، در انتخابات هر گروهی رای جامعه هدف خود را به طور ثابت خواهد داشت. هیچ وقت یک اصول گرا به دلیل توافق هسته ای به یک اصلاح طلب رای نخواهد داد. بنابراین هر گروهی سبد رای خاص خود را در هر انتخاباتی خواهد داشت که چندان تغییر نمی کند سبد رای اصلاح طلبان، اعتدال گرایان و گروه های اصول گرارا بایکدیگر تفاوت دارد . اما با آرای خاموش هم روبرو هستیم. بخشی از جامعه آرای خاموش محسوب می شود معمولا در انتخابات ها شرکت چندانی ندارند اما وقتی پای صندوق رای بیایند بر نتیجه تاثیر خواهند گذاشت. این گروه یا در انتخابات شرکت نمی کنند یا تحت تاثیر اینگونه حوادث معمولا در روزهای آخر پای صندوق می روند . نمونه حرکت این آرای خاموش را می توان در رد صلاحیت آیت ا... هاشمی در سال ۹۲ دید. به هر حال حدود ۱۰ درصد جامعه همیشه در قسمت آرای خاموش بوده است اتفاقاتی از این دست آرای خاموش را به حرکت وا می دارد . البته باید دید که تا اسفند ماه شرایط جامعه چگونه تغییر پیدا می کند. اگر دولت عملکرد درستی داشته باشد می تواند آرای خاموش جامعه را به نفع خود تا انتخابات مجلس پای صندوق های رای بیاورد. اما در سطح کلان انتخابات توافق هسته ای تاثیری نخواهد داشت. بخصوص در انتخابات مجلس که دغدغه های قومی و استانی بر مسائل ملی اولویت پیدا می کند. البته شرایط در انتخابات ریاست جمهوری متفاوت است.
**در نهایت چه عواملی باعث پیروزی یک جناح در انتخابات می شود؟
بر اساس تجربه انتخابات های گذشته می توان گفت جناح های سیاسی در ایران؛ به اندازه کافی رای لازم را برای برنده شدن و به دست آوردن اکثریت مطلق در هیچ انتخاباتی نخواهند داشت. جناح های اصول گرا، اصلاح طلب و اعتدال گرایان در طیف های مختلف تنها با ائتلاف می توانند اکثریت را از آن خود یا به اصطلاح پیروز شوند. به تعبیری دیگر بتوانند ۵۱ درصد آراء را از آن خود کنند. این ائتلاف ها است که پیروز انتخابات مجلس آینده را مشخص می کند. تنها راه پیروزی در انتخابات مجلس ائتلاف است آنهم به اندازه ای که یک جناح در یک حوزه نیاز دارد تا ۵۱ درصد آراء را کسب کند. می توان گفت اگر اصلاح طلبان و گروه های معتدل با یکدیگرائتلاف کنند می توانند پیروز انتخابات خواهند شد . اگر اصلاح طلبان ائتلاف نکنند احتمال برنده شدن شان کم است.
**رفع تحریم‌ها و توافق هسته ای؛ آیا شرایط اقتصادی و شرایط داخلی را دگرگون خواهد کرد؟
مسلما رفع تحریم‌ها تاثیر بسیار زیادی بر روند اقتصاد برقرار کرده بود. این تاثیرات هزینه مبادله پول در خریدهای طرف ایرانی و حتی صادرات را بالا برده بود. فرض کنیم یک خریدار ایرانی وقتی می توانست با ده درصد یا بیست درصد پیش پرداخت گشایش اعتبار انجام دهد. بعد که جنس اش وارد می شد به تدریج پول اش را بپردازد. در دوران تحریم کسی که می خواست کالایی را بخرد باید ۱۰۰ درصد نقدینگی را داشته باشد و بعد بتواند کالا را بخرد. به هر حال تحریم ها خسارات زیادی را در حوزه اقتصاد، صنعت و تجارت به کشور وارد کرد. پس بی تردید امروز اگر تحریم ها برداشته شود کمک بزرگی به رونق اقتصادی در داخل می شود به معنای بهتر این امر کمک مهمی به توسعه اقتصادی کشور می کند.
**دولت یازدهم چکونه می تواند از فرصت رفع تحریم ها به بهترین نحو استفاده کند؟
دولت باید از حضور هیات‌های اقتصادی اروپایی، آمریکایی و اروپای شرقی استقبال کرده اما از امکانات آنها در غالب سرمایه گذاری بهره بگیرد. فرض کنید پژو؛ شرکت پژو در ایران سرمایه گذاری نکرد به همین دلیل با آغاز تحریم‌ها راحت و بی دغدغه از بازار کشور خارج شد. اگر پژو در کشور سرمایه گذاری می‌کرد به راحتی حاضر نبود از کشور خارج شود. اگر سرمایه گذاری به هر نسبتی که قانون مشخص کرده است در غالب شرکت ها و صنایع تولیدی رخ می داد ما فشار کمتری در دوران تحریم ها تحمل می کردیم. امروز هم لازم است دولت یازدهم از فرصت سرمایه گذاری شرکت های خارجی بهره بگیرد تا اینکه فقط به واردات خام و قراردادهای یک طرفه توجه کند. از سوی دیگر همگان انتظار دارند پس از توافق هسته ای ما به سمت رونق اقتصادی حرکت کنیم، بی تردید دولت نباید انتظار عمومی را بالا ببرد چرا که از یک سو سرمایه کافی برای این جهش اقتصادی در کوتاه مدت را در اختیار نداریم و از سوی دیگر شرایط و موقعیت اقتصاد ایران به گونه ای نیست که اقتصاد کشور یک شبه بعد از رفع تحریم ها دگرگون شود. بنابراین دولت در حالت نخست نیازمند سرمایه است. اگر بخواهد در جهت رفع نیاز جامعه سالانه یک میلیون شغل ایجاد کند تنها با جذب سرمایه گذار خارجی می تواند محقق نماید.
**به نظر شما اکنون زمان آن فرا نرسیده است که دولت یازدهم به سمت سیاست داخلی و حل مشکلات داخل کشور حرکت کند؟
بیشتر ناهنجاری ها و نابسامانی های داخلی ریشه در مسائل اقتصادی و معیشتی دارد. به هر حال مسائل اقتصادی تاثیر زیادی در رفتار سیاسی و اجتماعی مردم دارد. بخش زیادی از جامعه در زیر خط فقر قرار دارند. اگر مشکلات اقتصادی حل شود قطعا می توانیم در حوزه های داخلی شاهد گشایش باشیم. به شرط آنکه از فرصت ها به درستی استفاده کنیم. اما نباید انتظار معجزه داشته باشیم.
**مذاکرات هسته ای و توافق هسته ای منتقدانی هم داشته و دارد. دولت یازدهم در طول سال های باقی مانده با منتقدان خود چه برخوردی داشته باشد؟
مذاکرات هسته‌ای و توافق صورت گرفته بر پایه آن یک امر ملی است. امری جناحی و گروهی نیست. بنابراین هیچ دولتی نمی تواند از این رویداد استفاده جناحی کند. اگر نگاه ما ملی باشد می تواند در جهت انسجام گروه های سیاسی از آن استفاده شود منتهی یک نکته مهم باید در نظر داشت ممکن است همه جنبه های توافق مثبت باشد. بالاخره در توافق و مذاکرات هم جنبه مثبت وجود دارد و هم جنبه منفی بنابراین این امر ملی است و نباید از آن استفاده جناحی کرد. تفرقه در شرایط حاضر بزرگ ترین خطر برای جامعه اسلامی ما است.
**اصلاح طلبان بر این باورند که توافق هسته ای باعث می شود نتیجه انتخابات مجلس تغییر کند؟
گروه های سیاسی هر کدام ظرفیت و جامعه هدف خود را در انتخابات دارند. بر اساس تجارب قبلی می توان گفت ۱۸ درصد تا ۲۰ درصد ضریب نفوذ جناح های سیاسی در جامعه است، در انتخابات هر گروهی رای جامعه هدف خود را به طور ثابت خواهد داشت. هیچ وقت یک اصول گرا به دلیل توافق هسته ای به یک اصلاح طلب رای نخواهد داد. بنابراین هر گروهی سبد رای خاص خود را در هر انتخاباتی خواهد داشت که چندان تغییر نمی کند سبد رای اصلاح طلبان، اعتدال گرایان و گروه های اصول گرارا بایکدیگر تفاوت دارد. اما با آرای خاموش هم روبرو هستیم. بخشی از جامعه آرای خاموش محسوب می شود معمولا در انتخابات ها شرکت چندانی ندارند اما وقتی پای صندوق رای بیایند بر نتیجه تاثیر خواهند گذاشت. این گروه یا در انتخابات شرکت نمی کنند یا تحت تاثیر اینگونه حوادث معمولا در روزهای آخر پای صندوق می روند. نمونه حرکت این آرای خاموش را می توان در رد صلاحیت آیت ا... هاشمی در سال ۹۲ دید. به هر حال حدود ۱۰ درصد جامعه همیشه در قسمت آرای خاموش بوده است اتفاقاتی از این دست آرای خاموش را به حرکت وا می دارد. البته باید دید که تا اسفند ماه شرایط جامعه چگونه تغییر پیدا می کند. اگر دولت عملکرد درستی داشته باشد می تواند آرای خاموش جامعه را به نفع خود تا انتخابات مجلس پای صندوق های رای بیاورد. اما در سطح کلان انتخابات توافق هسته ای تاثیری نخواهد داشت. بخصوص در انتخابات مجلس که دغدغه های قومی و استانی بر مسائل ملی اولویت پیدا می کند. البته شرایط در انتخابات ریاست جمهوری متفاوت است.
**در نهایت چه عواملی باعث پیروزی یک جناح در انتخابات می شود؟
بر اساس تجربه انتخابات های گذشته می توان گفت جناح های سیاسی در ایران؛ به اندازه کافی رای لازم را برای برنده شدن و به دست آوردن اکثریت مطلق در هیچ انتخاباتی نخواهند داشت. جناح های اصول گرا، اصلاح طلب و اعتدال گرایان در طیف های مختلف تنها با ائتلاف می توانند اکثریت را از آن خود یا به اصطلاح پیروز شوند. به تعبیری دیگر بتوانند ۵۱ درصد آراء را از آن خود کنند. این ائتلاف ها است که پیروز انتخابات مجلس آینده را مشخص می کند. تنها راه پیروزی در انتخابات مجلس ائتلاف است آنهم به اندازه ای که یک جناح در یک حوزه نیاز دارد تا ۵۱ درصد آراء را کسب کند. می توان گفت اگر اصلاح طلبان و گروه های معتدل با یکدیگرائتلاف کنند می توانند پیروز انتخابات خواهند شد. اگر اصلاح طلبان ائتلاف نکنند احتمال برنده شدن شان کم است.