«نماینده»/ گفتوگو را با سیگار آغاز میکنیم. سوالات مربوط به دخانیات را پاسخ میدهد اما وقتی بحث به «مارلبرو» میرسد کمی مکث میکند و تاکید میکند که باید چیزی بگوید که سندی برایش دارد...
وقتی با اصرار ما برای یافتن پاسخ این سوال که چه کسانی پشت واردات سیگار مارلبرو هستند مواجه میشود به صراحت میگوید که «یا قدرتمندان یا نزدیکان قدرتمندان»...
کندوکاو در دخانیات بحث ما را به پشت درب اتاق وزیر کار میکشاند... از عملکرد وزیر انتقاد میکند و سخن از استیضاح به میان میآورد و تاکید دارد که وزیر این روزها به جای رسیدگی به امور مطرح توسط وکلای ملت سر نمایندگان منت گذاشته و میگوید «وزیر بهتر از من سراغ ندارید که بیاورید»
انتقاداتش از وزیر کار را ادامه میدهد و سخنش درباره این عضو کابینه را اینگونه پایان میدهد « در حوزه ایمنی کارگر و بهداشت کار چه اقدامی انجام دادهاید؟ در سال ۹۲ اعلام کردند ۱۰۰۰ کارگر دچار آسیب نخاعی شدهاند، بازرسی کار نمیتواند به درستی به وظایفش عمل کند »
ادامه گفتوگو به ارزیابی دیگر وزرای اقتصادی دولت اختصاص مییابد... «وزرای هزار میلیاردی متوجه درد شرمنده شدن مردم مقابل فرزندانشان نمیشوند»، این سخن را در ابتدای بررسی کارنامه اعضای اقتصادی کابینه به میان میآورد و ادامه میدهد که طبیعی است مدیری که منزلش متری ۲۵ میلیون تومان است نپذیرد که برای مسکن مهر که به اندازه انباری خانهاش است هزینهای به کشور تحمیل شود.
«مسکن مهر» را اقدام مثبتی میداند که اعتقاد دارد امروز بخشی از مردم حوزه انتخابیهاش یعنی «تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس» برای سکونت در آن دچار مشکل شدهاند چون به زعم این نماینده مجلس، دولت اهتمامی برای اتمام پروژههایی که به نام دولت قبل است، ندارد...
حسین طلا که خود هم متولد تهران است بر لزوم اتمام پروژه مسکن مهر تاکید میکند و اعتقاد دارد دولت باید تعهدات دولت قبل به مردم را دنبال و اجرایی کند...
مشروح این گفتوگو از نظرتان میگذرد:
* هیچگونه آمار درستی از میزان استعمال سیگار در کشور نداریم
***بگذارید بحث را از اینجا آغاز کنیم. میزان استعمال دخانیات در کشور ما چقدر است؟ و کلاً آیا آمار دقیقی از استعمال دخانیات در ایران وجود دارد؟
طلا: اولاً که در کشور آمار درستی از میزان استعمال سیگار نداریم چون اصلاً کار آماری در این زمینه انجام نشده است. سال ۸۹ میگفتند ۶۰ میلیارد نخ مصرف سیگار در کشور است. زمانی که درباره مبنای به دست آوردن این آمار سؤال میکردیم میگفتند ما یک فرمولی داریم که بر اساس آن فرمول محاسبه میشود.
*تنها راه به دست آوردن مصرف دخانیات « مرکز آمار ایران» است
اینکه آیا در این فرمول اقدامات وزارت بهداشت مبنی بر تبلیغ کاهش کنترل مصرف اثری دارد یا نه، نمیدانیم. به عنوان مثال وزیر بهداشت میگوید در مدت ۵ سال مصرف سیگار ۲ برابر شده است، اینکه آیا مبنایی دارد یا نه، معلوم نیست. تنها راه به دست آوردن آمار درباره مصرف دخانیات همان مرکز آمار ایران است. یعنی در سرشماری مرکز آمار که سال ۹۵ انجام خواهد شد باید گزینهای بیاورند مبنی بر اینکه آیا شما سیگار میکشید یا نه؟ چه تعداد در روز مصرف دارید؟
با این سؤالات میتوان تا حدودی آمار مصرف سیگار در کشور را به دست آورد. در حال حاضر هیچگونه آمار درستی از میزان مصرف سیگار در کشور نداریم اما آمار تولید داخلی سیگار را در اختیار داریم، آمار واردات رسمی را نیز داریم، اما از آنجایی که میزان مصرف سیگار در کشور و همچنین میزان قاچاق سیگار به کشور را در اختیار نداریم لذا نمیتوانیم آمار دقیقی از میزان واقعی مصرف سیگار در کشور ارائه دهیم.
سال گذشته شرکت دخانیات تقریباً کمتر از ۱۰ میلیارد شاید حدود ۸ تا ۹ میلیارد نخ سیگار تولید کرد و مجموعه شرکتهای مشارکتی هم به نظرم حدود ۸ میلیارد نخ سیگار تولید کردند، مقداری هم واردات سیگار داشتیم.
*تشریح چهار تعریف در حوزه قاچاق سیگار
***در بحث قاچاق چطور؟ ارزیابیای از میزان قاچاق هم دارید؟
طلا: چهار تعریف میتوان در حوزه قاچاق که معمولاً در قاچاق سیگار بسیار مشهود هستند، بیان کرد. یکی از این موارد قاچاق سیگارهایی با برند اصلی است و تاریخ مصرف هم دارند، اما عوارض و مالیاتهای قانونی را پرداخت نمیکنند.
دومین شکل در قاچاق سیگار این است که سیگار قاچاق شده برند اصلی است اما تاریخ مصرف آن گذشته است، البته تاریخ روی پاکت سیگار وجود ندارد که این یک آسیب محسوب میشود، چون وقتی شما یک خرمن سیگار درست میکنید به آن چیزی به عنوان سُس اضافه میکنید و ترکیب توتون و آن سُس میشود یک برند، یک برند ممکن است ۲۰ هزار تومان باشد، یک برند هم ممکن است هزار تومان باشد.
به واسطه آن سس، اگر مصرف سیگار مدتی طول بکشد، کپک میزد لذا آسیب مصرف سیگار چند برابر میشود. سومین شکل در حوزه قاچاق سیگار این است که برند قاچاق شده اصلی نیست و جعلی است. به عنوان مثال برند سیگار بهمن مربوط به کشور ماست، ولی در اقلیم کردستان این برند را میزنند و سیگار را وارد میکنند، در حالی که برند آن متعلق به شرکت دخانیات ایران است.
*برخی کارگاههای زیرزمینی در حاشیه خلیجفارس برندهای معروف را تولید و صادر میکنند
در بعضی از کارگاههای زیرزمینی در کشورهای حاشیه خلیج فارس برندهای معروف را تولید و سپس صادر میکنند، در حالیکه کالا اصالت ندارد و وقتی اصالت نداشته باشد، ضمانتی برای اینکه حداقلیترین پروتکلهای سلامت را در سیگار و مواد افزودنی آن رعایت کرده باشند، وجود ندارد.
به عنوان مثال برخی از خنکی که تَهِ حنجره با مصرف سیگار ایجاد میشود، احساس رضایت میکنند، گاهی سفیدکنندهای به سیگارها اضافه میکنند که آن ماده سفیدکننده خنکی در حلق به وجود میآورد در حالی که واقعیت این است که سرطانزاست. بنابراین برخی برندها هم گاهی اوقات تقلبی وارد میشود.
*به سیگار نگاههای تروریستی وجود دارد
نکته آخر اینکه نگاههای تروریستی نیز وجود دارد. «جان مک» سناتور آمریکایی میگوید ما مردم ایران را میکُشیم، این سیگار مگر آن سیگاری نیست که مردم خودشان هم استفاده میکنند، پس مردم خودشان را هم میکُشند. اگر این موضوع را عقلاً قبول نکنیم اتفاق دیگری در راه است و ممکن است با سیگار کار دیگری انجام دهند.
*هشدار نسبت به استعمال سیگار قاچاق
مثلاً میتوانند در حوزه کاشت و برداشت توتون برای سیگارهای قاچاق موادی به آن اضافه کنند که این مواد به نوعی مشکلات در بارداری ایجاد کند، در این شرایط چه کسی پاسخگوست یا به عنوان مثال سوش بیماریزا به توتون سیگارهای قاچاق اضافه کنند، سوش بیماریزا همان سیاه زخم است، ۱۲ میلیون نفر در ایران سیگار میکِشَند، اگر سوش بیماریزای سیاه زخم در توتونها باشد، یک دفعه دهان همه زخم میشود، چه کسی میخواهد جواب دهد؟
با نگاه بیوتروریسم میتوان مواد رادیواکتیو را به عنوان کود پای ساقه توتونها بریزند، در نهایت آسیب جدی برای باروری بانوان ایجاد نماید.
در زمان فتنه ۸۸ شخصی را به نام حمید زمانی بازداشت کردند که عضو انجمن پادشاهی بود. این شخص کسی بود که اتوبوس را در خیابان مطهری به آتش کشید، زمانی که به دادگاه آمد گفت ما برای کشتار وسیع آموزش دیدهایم، وقتی رسماً دشمنان ما افراد را برای کشتار وسیع آموزش میدهند تا رسماً بمب سیانوری درست کنند، آیا این احتمال نباید به ذهن ما متبادر شود که آنان به دنبال خشکاندن نسل ایرانیان هستند؟ آیا این قرائن و شواهد کافی نیست تا افراد روی این موضوع حساس شوند و از قاچاق سیگار به داخل کشور به طور جدی جلوگیری کنند؟
***البته قاچاق به اقتصاد کشور هم لطمههای جدی میزند....
طلا: بله، قاچاق هم به ضرر اقتصاد کشور است و هم به ضرر سلامت و امنیت کشور. در پوشاک هم این اتفاق ممکن است بیفتد. مثلاً در رابطه با آبنباتها و آدامسهای خارجی که وارد میشود، همه این موضوعات باید مد نظر قرار گیرند.
***آیا تاکنون مرکز آمار ایران آمار درست و دقیقی از میزان مصرف سیگار در کشور ارائه کرده است؟
طلا: مرکز آمار باید آمار درستی از میزان مصرف سیگار در کشور ارائه دهد، شاید دستگاههای مسئول چنین آماری را از مرکز آمار ایران نخواستهاند. زمانی با آقای عادل آذر رئیس مرکز آمار در این خصوص جلسهای داشتیم، ولی چون ما شرکت دولتی بودیم، نتوانستیم سر عدد و رقم و هزینههای آن به توافق برسیم.
*معیارهای آمار استعمال سیگار در کشور مشخص نیست
مجموعه بهداشت و درمان هم باید در این موضوع به صورت ذینفع وارد شود و آمار دقیقی ارائه دهد. تاکنون دستگاهها بیشتر بر اساس مطالعات آماری یا بر اساس میزان مراجعان آمار مصرف سیگار آمار ارائه میدادند یا مرکز قاچاق بر اساس استانداردهای میزان کشف قاچاق آمار میداد در حالی که معیارهای آن مشخص نیست.
*احتمال مطرح شدن چند سؤال درباره میزان مصرف سیگار در سرشماری سال ۹۵
***آیا سایر دستگاهها و نهادها مانند وزارت بهداشت یا صنعت مسئولیتی برای ارائه آمار مصرف سیگار ندارد؟
طلا: در این بین وزارت بهداشت، صنعت، شرکت دخانیات و ناجا و همچنین ستاد مبارزه با قاچاق میتوانند کمک کنند اما قبلاً ما با جناب رمزی مدیر مرکز مدیریت کالای دخانی صحبت میکردیم که میگفت با مجموعه مرکز آمار رایزنیهایی شده است تا در سرشماری سال ۹۵ سه یا چهار سؤال مبنی بر میزان و تعداد مصرف مواد دخانی مطرح شود.
*مسئولان در رابطه با فرهنگسازی در حوزههای مختلف خوب عمل نمیکنند
***به نظر شما در این بخش مشکلاتی در حوزه فرهنگسازی وجود ندارد؟ یعنی دستگاههای فرهنگی به وظیفه خود در این زمینه عمل میکنند؟
طلا: ما در کل در کشورمان در حوزههای مختلف در رابطه با فرهنگسازی خوب عمل نمیکنیم. مثلاً در موضوع مصرف نان ایرانیها شش برابر کشورهای دیگر مصرف نان دارند، در مصرف تخممرغ یک سوم جهان یعنی مواد غذایی که به سلامتی برمیگردد و غذای سالمی است میزان مصرف ایرانیان کم است.
همچنین یک سوم میزان مصرف اروپا شیر استفاده میکنیم، شکر ۶ برابر، نوشابه ۴ برابر و سویا یک بیستم جهان، نمک ۲ برابر و میوه و سبزیجات یک چهارم استاندارد جهانی استفاده میکنیم، ماهی یک سوم و دارو ۳ برابر جهان، فضای سبز یک سوم و برق ۳ برابر جهان، بنزین ۶ برابر و ساعت کار مفید یک چهارم سرانه جهانی کار مفید داریم. میزان مطالعه یک چهارم و زمان مکالمه تلفن همراه ۴ برابر.
*وزارت بهداشت حتی نتوانسته پزشکان خودش را برای عدم مصرف سیگار قانع کند
ما در حوزه فرهنگسازی اقدامات خوبی انجام ندادیم، البته یک زمانی خوب کار کردیم، مثلاً در رابطه با مصرف نمک یُددار و یا واکسیناسیون یا بستن کمربند ایمنی توسط راننده و سرنشینان فرهنگسازیهای بسیار خوبی انجام شد، اما در رابطه با سیگار باید پرسید چقدر کار کردیم؟ البته به صورت جسته گریخته در این رابطه اقداماتی انجام شده است ولی وزارت بهداشت که مسئولیت اصلی را در این حوزه دارد، حتی نتوانسته پزشکان خودش را برای عدم مصرف سیگار قانع کند. اینکه دیگر بیسوادی و عدم اطلاع نیست.
این موضوع ایمان و باور است، وگرنه کدام پزشک است که نداند مصرف سیگار ضرر دارد. اما چرا برخی پزشکان ما سیگار میکشند؟ پس نشان میدهد که ما خیلی در این حوزه خوب عمل نکردیم، دستگاههای مسئول و در رأس آن وزارت بهداشت و سایر دستگاهها و صدا و سیما برای کار تبلیغی گسترده عدم مصرف سیگار به خوبی عمل نکردند.
اگر ما در حوزه مصرف سیگار درست عمل میکردیم، آسیب جدی به ما وارد نمیشد، معمولاً اصل در وزارت بهداشت این است که پیشگیری مقدم بر درمان است.
هیچ وقت وزارت بهداشت در رابطه با بودجههایی که برای مبارزه با مصرف مواد دخانی در اختیارش قرار میگرفته، به درستی اطلاعرسانی نکرده یا پاسخگو نبوده است، مثلاً میگفت در مراکز مبارزه با ترک اعتیاد مصرف کردم یا مشکل بیماران تنفسی را حل کردم.
***آقای دکتر! در بحث سیگار یکی از موضوعات مطرح سیگار مارلبرو است که پیشتر پرونده هم در مجلس داشته، آیا اسراییلی بودن این سیگار به اثبات رسیده و قرار است اقدامی در جهت جلوگیری از ورود آن به کشور انجام گیرد یا نه؟
* سیگار مارلبرو با وجود شائبه صهیونیستی بودن به وفور در دست مردم دیده میشود
طلا: بعضی موضوعات در کشور در حجم بالا رخ میدهد که ما حس میکنیم با یک پدیده تصادفی روبرو نیستیم. مشخصاً من به سیگار مارلبرو اشاره میکنم. به دلیل اینکه شائبه صهیونیستی دارد نه در داخل تولید میشود و نه اجازه واردات دارد، ولی به وفور در دست مردم است.
سیگار هم یک کالای حجیم است. یعنی یک میلیون نخ آن در یک تریلی جا میگیرد و اگر میگوییم یک میلیارد نخ سیگار قاچاق یعنی ۱۰۰۰ تریلی آمده است. ۲ میلیارد نخ یعنی ۲۰۰۰ تریلی. سؤال من این است چگونه ممکن است کالایی که ما میگوییم صهیونیستی است به راحتی در داخل توزیع میشود و همه میگویند کی بود کی بود من نبودم!
***اگر ما هم این سؤال را از شما بپرسیم که «کی بود» شما چه پاسخی میدهید؟
طلا: اگر من بخواهم روی آدم دست بگذارم، باید سند و مدرک ارائه دهم، اگر از من بخواهید بپرسید چرا من سکوت میکنم، چون سندی در دست ندارم.
***آیا افراد بزرگی یا قدرتمندی پشت آن هستند؟
طلا: بله یا افراد قدرتمند هستند یا ارتباط با قدرت دارند.
اما از موضوع مصرف سیگار در جامعه که بگذریم، موضوع شرکت دخانیات، به عنوان شرکتی با سابقه و هزاران نفر شاغل مطرح میشود.
*همین الآن نزدیک به ۱۰۰ میلیارد کالای غیرقابل استفاده در شرکت دخانیات وجود دارد
***مگر شرکت دخانیات چه مشکلاتی دارد؟
طلا: همین الآن در شرکت دخانیات نزدیک به ۱۰۰ میلیارد کالای غیرقابل استفاده وجود دارد که در انبارهایشان نگهداری میکنند، وضعیت شرکت دخانیات پس از واگذاری شرایط خوبی را ندارد و گویا یک اتفاقی در حال رخ دادن است که همه ما نسبت به آن بیتوجهیم.
*شرکت دخانیات باید پس از اصلاح ساختاری و نیروی انسانی واگذار میشد
شرکت دخانیات در ابتدا میبایست ساختار و نیروی انسانی خودش را اصلاح میکرد، اصلاح تشکیلاتی انجام میشد و سپس واگذار میشد اما شرکت دخانیات بدون انجام اینگونه کارها با حجم بالای کالا و با سود غیرواقعی واگذار شد.
*ماشینآلات قدیمی شرکت دخانیات نمیتوانند سیگار با کیفیت تولید کنند
یعنی اینکه درآمدهای ناشی از هالوگرام و حق انحصار در این پولها وجود داشت و همیشه به نوعی چرخ خودش را میگرداند. ولی وقتی واگذار شد این درآمدها از شرکت دخانیات گرفته شد. در حالی که شاید ماهانه رقمی بالغ بر ۲۱ میلیارد پرسنلی باید برای حقوق، دستمزد، بیمه و سنوات، پرداخت میشد طبیعی است که اگر شرکتی به صورت منطقی نتواند تولید داشته باشد دچار مشکل میشود از آنجایی که ماشینآلات شرکت دخانیات قدیمی هستند لذا نمیتوانند سیگار با کیفیت بالا تولید کنند به همین دلیل این موارد در برند کالای دخانی تأثیرگذار است.
مواد اولیه اگر خوب نباشند، نمیتوان کالایی با استاندارد بالا تولید کرد لذا قیمت آن کاهش مییابد و از آنجایی که هزینه تمامشده به دلیل تعداد زیاد کارگر بالاست، لذا شرایط خوبی در شرکت فراهم نمیشود.
*تشریح برخی مشکلات هیأت مدیره شرکت دخانیات ایران
پس از خصوصیسازی هنوز شرکت طرف حساب وزراست، ۳ نفر از اعضای هیأت مدیره باید توسط وزیر کار منصوب شوند و ۲ نفر دیگر توسط وزیر صنعت، آنچه که الآن رخ داده این است که نزدیک به ۱.۵ سال است، در هیأت مدیره شرکت دخانیات اختلاف وجود دارد و متأسفانه ۶ ماه بود که مدیرعامل هم نداشت، سرپرست مربوطه هم اختیار قانونی ندارد چون طبق اساسنامه یک ماه مدیرعامل میتواند سرپرست باشد.
بنابراین یک مشکل هزینههای بالای تولید است و مشکل دیگر هم در هیأت مدیره شرکت دخانیات وجود دارد.
***پس با این اوصاف چه کسی اسناد و چکهای شرکت دخانیات را امضا میکند؟
طلا: رئیس هیأت مدیره با یکی از اعضای هیأت مدیره نسبت به امضای چکها اقدام میکردند چون سرپرست حق امضای چک را هم نداشت، بنابراین شما چه انتظاری از شرکتی با این همه مشکلات دارید؟!
مدتی است میگوییم آقای وزیر کار اینکه شما شبها در تلویزیون باشید به نظرم خیلی مهم نیست، بهتر بود خیلی زودتر یک جلسهای با وزیر صنعت میگذاشتید و مشکل هیأت مدیره شرکت دخانیات را حل میکردید.
*اگر شرکت دخانیات با ۷۵۰۰ کارگر زمین بخورد دیگر نمیتوان آن را جمع کرد
اگر اینگونه نشود ۷۵۰۰ کارگر شرکت دخانیات با مشکلات جدی مواجه میشوند و اگر این شرکت زمین بخورد دیگر نمیشود آن را جمع کرد، شرکت دخانیات با ماهی ۱۸ میلیارد تومان نخ سیگار پرداختی چطور میخواهد اداره شود؟ همین الآن نزدیک به ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد کالا در انبار این شرکت وجود دارد که نمیتواند آنها را بفروشد.
*فاجعهای در حال رخ دادن در شرکت دخانیات ایران است
وقتی ما این مسائل را به مسئولان مربوطه مطرح میکنیم، حرف ما را قبول میکنند و میگویند درست است، فاجعهای در حال رخ دادن است ولی باید بررسی کنیم اما سؤال من از آقای ربیعی این است که حضور در تلویزیون و گفتن اینکه بچه جوادیه هستی مهمتر است یا رسیدگی به وضعیت شرکت دخانیات؟
*وزارت کار متولی نگهداشت شغل است
***اخر مقامات وزارت کار مدعی هستند که متولی ایجاد شغل نیستند...
طلا: وزارت کار متولی ایجاد شغل است، ولی این وزارتخانه میگوید من متولی ایجاد شغل نیستم، قبول، بالاخره شما متولی نگهداشت شغل که هستی، متولی حمایت بین روابط کارگر و کارفرما که هستی و شغل پایدار را که باید حفظ کنید، اما امروز شاهدیم ۷۵۰۰ کارگر شرکت دخانیات در حال از بین رفتن هستند، مثلاً یک شرکت یا سازمانی به نام سازمان بازنشستگی فولاد با مشکلات مالی دست و پنجه نرم میکند.
*واگذاری شرکت دخانیات اشتباه بود
***آقای دکتر! به موضوع بحث یعنی واگذاری شرکت دخانیات بازگردیم...
طلا: پس باید گفت واگذاری شرکت دخانیات به دو دلیل اشتباه بوده است، یکی فرآیند واگذاری که باید درست طی میشد اما نشد و دیگری واگذاری این شرکت به جایی که خودش مشکل مالی داشت.
***شما در خلال بحث دخانیات انتقاداتی را نسبت به عملکرد وزیر کار مطرح کردید. آیا انتقادات شما به مجموعه وزارت کار فقط به حوزه دخانیات منحصر میشود یا به حوزههای دیگر هم انتقاد دارید؟
طلا: انتقادات دیگری هم هست، باید بگویم در مجموعه شرکتهای شستا و صندوق بازنشستگی و نحوه انتصابات و مدیریتها مشکلاتی وجود دارد که این مشکلات به شخص آقای ربیعی باز میگردد، قرار بود سهم تعاونیها در اقتصاد به ۲۰ درصد برسد، اما الآن زیر ۵ درصد است، پس باید پرسید وزارت کار چه اقدامی در این عرصه انجام داده است؟ در حوزه اعتراضات کارگری میگویند اعتراضات کارگری را کاهش دادیم، ولی واقعیت این نیست بلکه واقعیت آن است که اعتراضات کارگری افزایش یافته است و بسیاری از بنگاههای ما دچار مشکلاتی شدهاند که عمده این مشکلات مربوط به نقدینگی و عدم حمایت ایجاد میشود.
*۱۰۰۰ کارگر در سال ۹۲ دچار آسیب نخاعی شدند
در حوزه ایمنی کارگر و بهداشت کار چه اقدامی انجام دادهاید؟ در سال ۹۲ اعلام کردند ۱۰۰۰ کارگر دچار آسیب نخاعی شدهاند، بازرسی کار نمیتواند به درستی به وظایفش عمل کند.
آقای ربیعی که معتقد است خیلی هم بر سر ما مِنّت گذاشته که وزیر شده، باید به این موضوعات و مشکلات رسیدگی کند. آقای ربیعی وقتی به کمیسیون میآید میگوید «شما بهتر از من وزیر بهتر پیدا نمیکنید، منت من را هم باید بکشید که این مسئولیت را ادامه دهم».
***با این توصیفات و با توجه به اینکه طرح استیضاح وزیر کار در مجلس تدوین شده چرا طرح استیضاح را اعلام وصول نکردهاند؟
طلا: از جهتی اقدام رئیس مجلس در رابطه با عدم اعلام وصول استیضاح وزیر کار از طرفی درست و از طرفی هم درست نیست؛ از این جهت که حجم بسیاری از استیضاحها در ترافیک و نوبت است و اگر واقعاً قرار باشد اینگونه طرحهای استیضاح وزرا مطرح شود، نمیتوان کشور را اداره کرد. از طرفی هم بالاخره استیضاح وزرا، حق قانونی نمایندگان مجلس است چون نمایندگان مجلس احساس میکنند با سؤال از وزرا نظرشان مرتفع نشده است. فکر میکنم مابین این دو باید شرایطی پیش آید، ولی به نظرم وزرای اقتصادی در بررسیها اولویت دارند.
*مجلس دستگاه ناظر و دولت مجری است و نباید از ناظر انتظار اجرا داشت
***کدام وزرای اقتصادی اولویت دارند؟ البته به نظر میآید یکی از وزرای اولویتدار از دید نمایندگان وزیر راه و شهرسازی است زیرا نمایندگان اعتقاد دارند وی در بحث مسکن مهر به وظیفه خود عمل نکرده است؟
طلا: در واقع مجلس دستگاه ناظر است و دولت مجری و نباید از ناظر انتظار اجرا داشت، ما فقط میتوانیم پیشنهاد دهیم یا اگر محدودیت قانونی وجود دارد آن محدودیت را برطرف کنیم، وقتی کسی به طرحی اعقتادی نداشته باشد به هر علتی یا نگاه سیاسی یا علمی و بگوید طرح مسکن مهر مزخرف است، نباید در اینجا انتظار معجزه داشت، همانطور که اتفاق افتاد و دولت اعلام کرد، مسکن مهر نقدینگی را بالا برده و طرح کارشناسی شده نبوده است.
*دولت یازدهم نمیتواند نسبت به تعهدات دولت قبل درباره «مسکن مهر» بیتفاوت باشد
***حال طرح مسکن مهر کارشناسی شده بود یا نه؟
طلا: اینکه آیا طرح کارشناسی شده بوده یا نبوده، مهم نیست، بلکه باید بدانیم تعداد بسیار زیادی از مردم در اینجا دچار مشکل هستند و به امیدی برای صاحبخانه شدن ثبتنام کردند و پول دادند و دولت یازدهم نمیتواند نسبت به تعهدات دولت قبل درباره مسکن مهر بیتفاوت باشد. من اعتقاد ندارم مسکن مهر طرح مزخرفی است، چون زمانی میتوانید بگویید طرح بدی است که جایگزین خوبی برای آن معرفی و اجرایی کنید.
*دولت یازدهم اگر اعتقادی به مسکن مهر ندارد چرا آنها را افتتاح میکند؟
الآن نزدیک به ۴ میلیون واحد در مسکن مهر داشتیم که دولت میگوید قبول ندارم. پس اگر معتقدید طرح مسکن مهر مزخرف بوده چرا راه افتادید میروید افتتاح میکنید؟
یکی از راهکارها این است که وقتی منطقهای را به عنوان مسکن مهر اعلام میکنید، یکسری کاربردهای دیگر در آن زمینهها اجرا کنیم که میتواند با آن کاربریهای مختلف از قبیل تجاری یا...، کسب درآمد ایجاد و با آن درآمد مشکل را مرتفع کند.
نکته دوم از محل صرفهجویی یارانههاست. دولت قبل این کار را میکرد، سؤالی که در این زمینه پیش میآید این است که آیا ما درآمد ناشی از یارانهها را باید به یک مجموعه بدهیم؟ شما اگر امکانات را میبرید یک جایی پل تأسیس میکنی یا خانه بهداشت میزنی از بودجه عمومی خرج نمیکنی؟
*دولت با طول دادن تکمیل مسکن مهر هزینهها را به شدت بالا برده است
راهکار آن این است که بخشی از درآمد هدفمندی یارانهها به علاوه واگذاری بخشی از املاک با کاربری بهینه شده را عملیاتی کنیم، مثلاً میپرسیم چرا با مسکن مهر این کار کردید؟ میگویند مسئله انشعابات و تونل است، خُب تونل را همه جا دارید میزنید اینجا هم بزنید مگر هزینه آن را صاحبان مسکن مهر باید بدهند، مگر معابر دیگر را آسفالت نمیکنید؟ چطور آنجا باید مسکن مهریها هزینه را بدهند؟ من فکر میکنم برخی به دنبال تلخ کردن شیرینی مسکن مهر به کام متقاضیان هستند در هر صورت دولت با طول دادن تکمیل مسکن مهر هزینهها را به شدت بالا برده است.
***برخی میگویند دلیل مخالفت دولت با مسکن مهر این است که اسم آقای احمدینژاد دنبال مسکن مهر است و کاری است که برند دولت قبل محسوب میشود؟
طلا: دولت یازدهم از همان ابتدا که روی کار آمد، این ژست را گرفت که هر کاری که دولت قبل انجام داده بد بود و باید لغو شود.
***آیا بحث مطرح شده توسط شما مربوط به اقدامات مثبت انجام شده از سوی دولت قبل هم میشود؟
طلا: علیالظاهر یکی از معیارهای کارشناسی این است که دولت قبل این کار را کرده یا نه؟ اما بعضیهایش را نتوانست تاب بیاورد، مثلاً از طرح سفرهای استانی انتقاد کرد و گفت که این چه کاری است که مردم دنبال آن میدوند؟ اگر این نگاه پوپولیستی بود، پس چرا خود شما هم آن را دنبال کردید؟!
یا بعضاً میگفتند کسی در دولت حاشیه ایجاد کرده است، خب الان مگر حاشیهسازی در این دولت نیست؟ آیا آقای یونسی حاشیه برای نظام درست نکرد؟ آیا آقای یونسی همه افتخاراتی که ما در مجموعه همراهی با کشورهای عضو مقاومت مثل عراق سوریه داشتیم را زیر سؤال نبرد؟ مسئولان دولت یازدهم از دولت گذشته به واسطه ادبیاتش انتقاد میکردند اما خودشان چه ادبیاتی درباره منتقدان به کار گرفتند؟!
آقای رئیسجمهور در گزارششان به شدت با مسکن مهر مخالفت و از آن انتقاد کردند، یک خبرنگاری در مجلس نظر مرا پرسید که من گفتم باید نظر میلیونها نفری که در این پروژه ثبتنام و کسانی که خانهدار شدند را بپرسیم و ببینیم که آیا با نظر رئیسجمهور یکی است یا نه؟
*کسی که منزلش در برج چند صد متری باشد مسکن مهر را طرح بیهوده تلقی میکند
یکی از معاونان رئیسجمهور مقالهای نوشت و در آن هر چه شایسته خودش بود به ما گفت؛ کسی که منزلش در برج چند صد متری پلوتونیوم و متری حدوداً ۲۵ میلیون است، دامادش مازراتی سوار میشود و ۵ کارخانه دارد، طبیعی است که مسکن مهر به اندازه انباری خانه اوست و او نمیپذیرد که برای یک انباری هزینهای به کشور تحمیل شود.
*وزرای هزار میلیاردی متوجه درد شرمنده شدن مردم مقابل فرزندانشان نمیشوند
اما وقتی به آن روی سکه نگاه میکنیم میبینیم مردمی هستند که فقط با یک واحد ۶۰ متری همه آرزوهایش مبنی بر داشتن سرپناه محقق شده متفاوت میشود.
وزرای هزار میلیاردی متوجه نمیشوند مردم چه میکشند، کسی که در شرمندگی بچهاش نباشد درد مردم را نمیفهمد.
***به موضوع اصلی یعنی استیضاح بازگردیم. به نظر شما چه میزان استیضاح در این زمینه کارساز است و مشکلاتی که شما مطرح میکنید را مرتفع میکند؟
طلا: من یک سؤالی میکنم، ابزار یک جراح چیست؟ تیغ که میخواهد با آن شکم پاره کند، آیا میتواند با پنبه این کار را انجام دهد؟ آیا شما هیچگاه به یک جراح انتقاد میکنید که چرا با تیغ شکم بیمار را پاره میکنی و چقدر تو خشونتطلب هستی.
خُب! ابزار مجلس هم همینهاست، تذکر، سؤال، تحقیق و تفحص و استیضاح؛ آیا جز اینها ابزاری در دست مجلس وجود دارد؟
*جهانگیری و نوبخت شخصاً وارد موضوع انتخابات مجلس دهم شدند
***برخی نمایندگان میگویند ممکن است افراد نزدیک به دولت این استیضاحها را نوعی اخلال در روند حرکتی دولت معرفی کنند، حال اگر با این توضیحات همین افراد استیضاح را در انتخابات آینده علیه شما استفاده کنند، باز هم شما از این ابزار استفاده خواهید کرد؟
طلا: دولت که اساساً کاری به این حرفها ندارد و در حال پیش بردن فعالیت انتخاباتی خود است. رسماً دارد کار انتخاباتی انجام میدهد، آقایان جهانگیری و نوبخت شخصاً وارد موضوع انتخابات شدند و همه هم به صراحت از مجلس نام میبرند. پیشنهاد میکنم سازمان بازرسی کل کشور و شورای نگهبان این رفتار دولتمردان را ارزیابی کنند شاید ما در حال اشتباه هستیم و این اقدامات خلاف قانون نیست.
آیا اینگونه اقدامات منجر به آسیب رساندن به افکار عمومی برای ایجاد یک مجلس فرمایشی و دولتخواه نخواهد شد؟ وقتی میبینید در جمعی یکی از مسئولان اجرایی میگوید که بالاترین مقام اجرایی مرتب به من میگویند چرا شما در عرصه انتخابات فعال نیستید، چه حسّی به شما دست میدهد؟ آنها هم میگویند خوب است ایشان در جمع ما حاضر شود. کس دیگری میگوید اگر مجلس بعدی طرفدار دولت نباشد، کار دولت نیمهتمام خواهد ماند.
آقای رحمانیفضلی رسماً میگوید در مسائل انتخاباتی دخالت نمیکنیم. آسیبی که این دولت به اعتماد مردم به نظام وارد میکند کم نیست؛ یک مورد آن بحث بنزینهای آلوده بود که همه شاهد بودند آخر آن چه شد؟
***توضیحی درباره موضوع بنزینهای آلوده که اکنون مطرح کردید، میدهید؟
طلا: خودشان اعلام کردند که اولاً بنزین پتروشیمی مشکلی ندارد، دوماً اینکه این بنزین اصلاً در تهران توزیع نشده بود و سوم اینکه بنزین وارداتی هم استانداردهای یورو ۴ نداشت. و در انتهای آن هم حرف و حدیث راجع به شوهر خانم عضو کابینه درآمد، درست یا غلطش را دیگر نمیدانم.
بعد هم با موضوع پارازیت؛ مردم تهران را نگران کردند، مدتها به مردم فشار میآورند که مشکلات فلان و فلان ایجاد شده است، سپس خود وزیر بهداشت رسماً گفت که پارازیت تأثیر زیادی در سلامت مردم نداشته است.
یا چرا شورای نگهبان تبدیل به «بده» شده بود، برای اینکه شورا مسئول بررسی مصوبات بود، تا مدتها میگفتند شورای نگهبان فقط مصوبات را رد میکند در حالی که شورای نگهبان آماری ارائه داد که حدوداً در برابر هر ۱۰ مصوبهای که تأیید میشود ۲ مصوبه رد میشود لذا جو تا حدودی به نفع شورا برگشت.
اگر کسی بخواهد وارد این موضوع شود باید بپرسد شما که این اظهارات را مطرح کردی بر چه اساسی صحبت کردید؟ آن فرد یا سند دارد و ارائه میدهد یا ندارد و باید پاسخگو باشد، یا اینکه حداقل بگوید من «احتمال میدهم» که پارازیت برای سلامت مردم مشکل ایجاد میکند، بروید بررسی کنید، یا بگوید من «احتمال میدهم» که این آلودگی به خاطر بنزین پتروشیمی باشد تا بروند بررسی کنند.
***برخی اعضای کمیسیون بهداشت و اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی انتقاداتی را به عدم قرائت گزارش بنزینها در مجلس مطرح میکنند و عدم قرائت را متوجه هیات رئیسه مجلس میدانند.
طلا: بالاخره آقای لاریجانی به عنوان رئیس مجلس خیلی کارها در مجلس انجام میدهد، یکی از آنها موضوع بورسیههای دانشجویی است. شما میدانید جوانها خیلی به موضوعات حساس هستند. اگر بیعدالتی رخ دهد واکنش نشان میدهند.
اعلام شد ۳۷۰۰ بورسیه غیرقانونی در کشور وجود دارد، اما از این میان در نهایت چه تعدادی به عنوان تخلف رسمی اعلام شد؟! تنها ۳۷ نفر!
وزارت علوم میگفت بقیه باید خودشان هزینه تحصیلشان را بدهند، اما در نهایت آنچه به عنوان آمار و اطلاعات مسئلهدار اعلام شد، ۳۷ نفر بودند. یعنی یک درصد آمار اولیه و این واقعاً جای تأسف دارد.
باید پرسید به چه قیمتی میخواهند مجلس و نظام را تحتالشعاع قرار دهند؟ چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ آقای رئیسجمهور وارد شد و گفت وزیر مرا به خاطر اعلام تخلفات بورسیهها و ایستادن پای آنها استیضاح کردند. آیا این آسیبها و مطالب خلاف واقع که میگویند آسیبهای کمی است؟
***دولت در این زمینه ادعایی دارد که همواره مطرح میکند و آن اینکه تاکید دارند منتقدان درد مردم را نداشته و به فکر قدرت هستند، از سوی دیگر ۱۰۰ نماینده مجلس هم درباره ادبیاتی که آقای رئیسجمهور نسبت به منتقدان دارند، نامه نوشته و تاکید کردند که منتقدان به فکر اصلاح امور هستند، نظر شما در این زمینه چیست؟
طلا: ادعایشان را اثبات کنند، مردم مخاطبند و قضاوت خواهند کرد. ما همه پیش قاضی اول خداوند و وجدان مردم نشستهایم، مثلاً در موضوع یارانهها همه ما به همراه دولتمردان از مردم خواهش کردیم که مردم یارانه خود را دریافت نکنند. اما چند درصد ثبتنام نکردند؟
*از برجساز تا مستحق واقعی برای دریافت یارانه ثبتنام کردند
اگر تعداد نسبت به قبل کمتر شده است به خاطر امواتی است که قبلاً در لیست بودند. یعنی الآن از برجساز ثبتنام کرد تا کسی که واقعاً مستحق دریافت یارانه بود. آیا مجلس عامل این موضوع بود؟ ابزار تبلیغاتی که در اختیار خودشان بود، خودشان هم تبلیغات کردند و از مردم خواهش کردند. صدا و سیما هم که خیلی مؤثر است و در این زمینه هم خیلی افکار عمومی را جهت داد. یا در مورد بحث پولهای کثیف رسانهها عامل طرح آن بودند؟
اینکه بنزین پتروشیمی مشکلی ندارد را که ما نگفتیم، خودشان اعلام کردند یا بحث روغن پالم اولین بار از کجا مطرح شد؟ خودشان نشستند با تولیدکنندگان و گفتند ببخشید ما اشتباه کردیم.
در این راستا باید تاکید کنم که یکی از مشکلات این است که محاوره عادی به رسانه آمده است، محاورات عادی گاهی اوقات سند و مدرک و دلیل ندارد. این محاوره عادی اکنون وارد کلام رئیسجمهور و مقامات شده است و این بسیار آسیبزاست.
***بحث مربوط به فرهنگ سازی نیمه تمام ماند....
طلا: بگذارید اینگونه بیان کنم. ما در کشور از ابتدا دو جریان داشتیم یکی جریان مقاومت و دیگری جریان سازش. جریان مقاومت که معلوم بود سپاه و بسیج و مردم بودند. جریان سازش هم عمدتاً کسانی هستند که در خارج از کشور تحصیل کردند و یا برخی مناصب و پستهایی داشتند که به مرور زمان نگاهشان لیبرالیستی و سکولاریستی شده است.
حضرت امام(ره) گفت جنگ در رأس امور است، اما برای این قشر در رأس امور نبود. لذا در پذیرش قطعنامه ۵۹۸ این افراد در موضوع منابع مالی نظام را به تنگنا انداختند. همزمان امام مردم را به مقاومت تشویق میکرد و آنها مجمعی به نام عقلا به راه انداختند که به دنبال سازش بود. الآن هم همین طور است. آن زمان امام ۲ بار آقای هاشمی را خواست و از او پرسیدند این مجمع عقلا به چه عنوان تشکیل شده است و حرف از سازش میزند؟ بگویید ما تا آخر ایستادهایم و حرف از سازش نزنید. سرسلسه آنان چه کسی بوده است؟
امروز هم در موضوع هستهای همینطور است. رهبر معظم انقلاب میدانند که در مذاکرات چیزی دست ما را نمیگیرد. اما چرا ایشان در موضوع هستهای صحبت میکنند تا این باور ملی ایجاد شود که غرب طرفی نیست که ما بتوانیم به آن اعتماد کنیم. اما بعضی این موضوع را قبول ندارند که در مصادیق و موضوعات مختلف عینیت یافته است.
اکنون روسیه هم در تحریم است، ما همین الآن با اتحاد میتوانیم کارهای بزرگی انجام دهیم.
*عدهای در دولت فعلی معتقدند بدون غرب نمیتوانیم اقتصاد کشور را شکوفا کنیم
***در همین بخش بحث حذف دلار از مبادلات مطرح شده اما برخی کارشناسان اقتصادی معتقدند که در دولت اهتمامی برای حذف دلار از مبادلات وجود ندارد، شما علت را در چه میبینید؟
طلا: اعتقاد بعضی به ویژه در دولت فعلی این است که بدون غرب نمیتوانیم اقتصاد کشور را شکوفا کنیم، چرا که غرب را کدخدا میدانند.
***اگر اجازه بدهید کمی از این بحث دور شده و به سراغ یکی از موضوعات مورد توجه در پارلمان برویم. طرح استانی شدن انتخابات مجلس در این ایام مورد توجه نمایندگان است. شما محاسن و معایب طرح را در چه میبینید؟
طلا: این طرح نه استانی است و نه شهرستانی و در عین حال هم استانی است هم شهرستانی. یعنی هم باید آرای شهرستان را جمع کنیم و هم آرای استانها را. به نظرم طرح پختهای نیست، لذا از صحن به کمیسیون ارجاع شد. پس اینکه میگویند استانی اصلاً استانی به آن معنا نیست.
صرف نظر از محسنات و معایب آن، پیشنهادی که من دارم این است که حتی اگر به بهترین وجه تصویب شد، حداقل با یک سال تأخیر اجرا شود و در این دوره اعمال نشود.
***چرا؟
طلا: برای اینکه دوباره این باور اجتماعی شکل میگیرد که مجلس برای خودش این کار را کرده است. در بعضی کشورها قانون که میگذارند برای یک دوره بعد اعمال میکنند ما هم باید به این شکل عمل کنیم. فرصت ۶ ماهه یا یکساله بدهیم و از دور بعد آن را اجرایی کنیم.
*ارتباط با «احزاب» نه «مردم» از معایب طرح استانیشدن انتخابات مجلس است
***معایب و محاسن طرح....
طلا: یکی از افتخارات ما این است که با مردم ارتباط داریم. الآن تقریباً یکی ائمه جمعه و دیگری نمایندگان هستند که با مردم ارتباط زیادی دارند. اگر این را هم حذف کنیم چه اتفاقی میافتد؟
یکی از مهمترین تبعات آن است که نظام در آن صورت باید با احزاب تعامل داشته باشد نه با مردم. این استانی شدن انتخابات مجلس در جایی پا میگیرد که مردم حضور جدی داشته باشند. من از شما میپرسم آیا حزب در سیستم کشور ما به راه افتاده است؟ ما الان حداقل ۲۰۰ حزب ثبت شده داریم اما از شما میخواهم بپرسم فقط ۱۵ تای آن را بشمارید. همان حزبهای معروف هم برنامههایشان فقط برای ورود به عرصه انتخابات است. کدام حزب آمده است برای مدت زمان فعالیت خود بیلان کار ارائه داده باشد؟
*روحانی هنوز شعار اعتدال را تعریف نکرده است
هنوز آقای روحانی شعار اعتدال را تعریف نکرده است. پس ما میخواهیم نظام انتخاباتی خود را حزبی کنیم در حالی که هنوز حزب «بما هو حزب» در کشور شکل نگرفته است.
پس ما با این کار عملاً کاری میکنیم که کسانی که میخواهند به مجلس راه یابند باید بروند به دنبال کسانی که صاحبان قدرت و ثروتند چرا که میخواهند در یک استان ۱۳ میلیونی تبلیغات کنند. وقتی زیر چتر افراد صاحب ثروت و پول رفتید پس از انتخاب و تصدی کرسی نمایندگی باید به چه کسی جوابگو باشیم؟ به همان فرد پولدار. اگر منافع حزب و منافع مردم با هم متفاوت بود، نماینده منتخب باید حامی منافع کدامیک باشد؟
یکی دیگر از مسائل این طرح این است که شرایط را برای کسانی که ارتباطات زیاد و منابع مالی زیاد ندارند فراهم نمیکند؟ و آن عدالت سیاسی و اجتماعی را که باید محقق شود زیر سؤال میبرد؟
من این طرح را به صورت کامل رد نمیکنم، البته وقتی بخشینگر شدیم، سبب میشود قسمتی از منافع ملی خود را نادیده بگیریم، اما باید بپذیریم که با این سرعت نمیتوانیم استانی شدن انتخابات مجلس را اجرایی کنیم و باید بگذاریم برای پس از انتخابات و برای یک سال مسکوت بگذاریم.
***آقای دکتر! در بخش پایانی مصاحبه میخواهم از شما به عنوان دبیر اجرایی مجمع نمایندگان تهران یک انتقاد مردمی را مطرح کنم. برخی میگویند که ارتباط نمایندههای تهران با مردم خیلی کم است...
طلا: من نمیتوانم بپذیرم که ارتباطشان خیلی کم است، حوزه تهران خیلی گسترده است، دوم اینکه کار نمایندگی خیلی سنگین است، برای یک قانونگذاری چقدر باید مطالعه کنند، چقدر باید با افراد متخصص مشورت کنند؟ چه قدر باید جلسه بگذارند؟ مثلاً بررسی اشتباه احتمالی در ماجرای فوت ۹ کودک در بیمارستانهای تهران چقدر زمان میبرد؟ چه کسی باید این کار را انجام دهد؟ یک رئیسجمهور و وزیر، دفتر و نهاد و سازمان و تشکیلات دارد، نماینده اینگونه نیست و نماینده ناظر بر یک حوزه نیز نیست بلکه بر همه حوزهها باید نظارت کند.
ما اکنون ۴۵۰۰ مسجد در تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر و پردیس داریم، من هر شب یکی از این مسجدها را بخواهم بروم، چند سال یک بار نوبت به هر کدام میرسد؟ ۱۲ سال طول میکشد حال شما به این هیأتها، کارخانهها، مدارس، دانشگاهها، بیمارستانها و ... را اضافه کنید. اکنون نزدیک ۲ ماه است که میخواهم با رئیس یکی از بیمارستانها جلسه بگذارم فرصت نکردهام. مگر نمایندگان بیش از ۲۴ ساعت در شبانهروز فرصت دارند؟
من از بعضی از نمایندگان شهرستانها پرسیدم بیشترین حضور شما در حوزه انتخابیهتان چقدر بوده است، گفتند ۵۰ بار در حالی که من شخصاً ۲۰۰ بار در حوزه اسلامشهر حضور داشتهام. اما مثلاً این آمار را در تهران چگونه میتوان ارائه داد؟ کار سختی است.
***از اینکه وقتتان را در اختیار فارس قرار دادید، از شما تشکر میکنم.
طلا: بنده هم از شما ممنونم.