جعفر قادری، نماینده شیراز و عضو کمیسیون برنامه بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی است. وی در خصوص نحوه مدیریت دوران پساتحریم معتقد به اصلاح ساختارها و تقویت تکنولوژی در کارخانههای داخلی است و میگوید اگر در این ایام واردات بیرویه کالاهای مصرفی صورت بگیرد ممکن است مدت کوتاهی بتواند رفاه نسبی را در کشور ایجاد کند، اما در نهایت منجر به تضعیف تولیدکنندگان داخلی خواهد شد. قادری میگوید بهتر بود روز دوشنبه نیز هیئترئیسه مجلس جلسهای را برای بررسی توافق میگذاشت و در مقایسه با مدت دوماهه کنگره آمریکا، فرصت دوهفتهای ایران را خیلی کم میداند.
مشروح گفتگوی سایت «نماینده» با جعفر قادری، نماینده شیراز را در ادامه بخوانید:
از روز اعلام پایان مذاکرات دولت از دوران پساتحریم میگوید و با اعلام موفقیتهای به دست آمده مردم را به حل مشکلات نوید میدهد. مردم نیز تصورشان از دوران پس از تحریم ارزانی کالاها و حل مشکلات اقتصادی است. این رفاه و ارزانی از کی در جیب مردم دیده خواهد شد؟
باید ببینیم دولت چقدر سیاستهای اقتصادی را هماهنگ با شرایط اقتصادی و بهدرستی تنظیم خواهد کرد. اینکه توافق چقدر بر قیمتها تأثیر بگذارد بستگی به سیاستهای مکملی دارد که توسط دولت اعمال میشود. ممکن است اگر منابع آزاد شده و ظرفیتهای فراهمشده در جهت واردات کالاهای مصرفی بکار گرفته شود، یک رفاه زودرس را برای مردم به وجود بیاورد و تنوع کالای موقتی را نیز در کشور ایجاد کند؛ ولی به دنبال خودش اشتغال را کم کرده و رقابتها را تحلیل میبرد و احتمال دارد حتی در نتیجه این اتفاقات نیازهای ارزی و وابستگی ما به اقتصادهای بینالمللی بیشتر شود. این روش دقیقاً میتواند بدترین شکل استفاده از شرایط اقتصادی پساتحریم باشد؛ اما اگر از این منابع برای توسعه زیرساختها، تنوع در تولید کالا و خدمات، انتقال تکنولوژی و رقابتیتر کردن و مبتنی بر علم و دانش کردن اقتصادمان استفاده کنیم، می توانیم بهترین برد را داشته باشیم و آسیبپذیری اقتصاد ما کمتر و اقتصاد ما مقاومتر میشود. همه این موارد بستگی به این دارد که ببینیم اقتصاد مقاومتی در این شرایط جدی گرفته میشود یا همان برخوردهای شعاری گذشته را در این خصوص خواهیم داشت.
ما باید توجه کنیم که از شرایط جدید هوشمندانه استفاده کنیم، بیش از اینکه در این مقطع واردات افزایش پیدا کند باید ورود تکنولوژی ماشینآلات و فنآوریهای نوین را شاهد باشیم که ظرفیت واحدهای تولیدیمان بیشتر شود تا ما بتوانیم هزینه تمامشده را پایین بیاوریم. اینطور نشود که دقیقاً این واردات منجر به بیکاری هم بشود. این مراقبتها باید موردتوجه سیاستگذاران اقتصادی قرار بگیرد. اصلاح ساختارها صورت بگیرد تا بتواند پاسخگوی شرایط فعلی باشد.
مطمئناً در پی برداشته شدن برخی تحریمها حجم تقاضا برای به دست گرفتن بازار ایران توسط قدرتهای اقتصادی زیاد خواهد شد. توصیهتان برای برخورد صحیح با این تقاضا چیست؟
مزیت شرایط تحریم اینست که بازار در اختیار تولیدکنندگان داخلی است و با رقبای کمتری مواجه هستند؛در شرایط جدید همه هجوم میآوردند که از ظرفیت بازار ایران استفاده کنند، ورود کالاهای خارجی نباید عرصه را بر تولیدکنندگان داخلی تنگ کند. مزیت شرایط تحریم این است که بازار در اختیار تولیدکنندگان داخلی قرار دارد و با رقبای کمتری مواجه هستند؛ اما با برداشته شدن تحریمها رقبای جدیتری در کنار تولیدکنندگان داخلی قرار میگیرند و سهمشان از بازار نیز کاهش پیدا میکند. در این شرایط تولیدکنندگان داخلی فقط در صورتی میتوانند خودشان را حفظ کنند که تکنولوژی بهروزتر و مواد اولیه باکیفیتتر در اختیارشان قرار بگیرد. همچنین باید منابع مالی و سرمایهدرگردش بیشتری داشته باشند تا بتوانند هزینه تولید را کاهش بدهند و در کنار افزایش تولید به بازارهای دیگر هم دسترسی پیدا کنند. همه اینها باید بسترسازی شود. بدترین شکل مواجهشدن با دوران پساتحریم این است که ما فقط مسیر را برای تولیدکنندگان خارجی باز کنیم.
در پس اظهارنظرهایی که این چندروزه مطرح میشود توقعاتی در همه اقشار مردم و تولیدکنندگان شکل میگیرد. اگر به هر دلیلی توافق در کنگره آمریکا یا مجلس ایران تصویب نشد، چه پیامدهایی خواهد داشت؟
در صورت عدم تصویب در جامعه بار روانی ایجاد خواهد شد. دولت باید بهگونهای برخورد کند که پیش از قطعی شدن توافق اینقدر هیجان و التهاب در جامعه ایجاد نکند. اینکه مردم را به خیابانها بیاورند و بهصورت صوری جشن برگزار کنند منطقی نیست. این روزها توقعاتی در مردم شکل میگیرد که برآورده نشدنش احتمالاً عصبانیتی را ایجاد خواهد کرد و به همین خاطر دیوار بیاعتمادی بین دولت و مردم را بلندتر میکند. اثرات روانی این عدم تصویب موجب افزایش شدیدتر قیمت ارز و گرانیها میشود. اکنون همه باید کاملاً هوشمندانه عمل کنند تا مردم احساس نکنند همه محدودیتها تمام شده است.
در مورد روال بررسی جمعبندی مذاکرات در مجلس تحلیلتان چیست؟
ما انتظار داریم هیئترئیسه با توافق جدیتر برخورد کند و وقت بیشتری را بگذارند. حتی به نظر میآید لازم بود روز دوشنبه نیز جلسه میگذاشتند و از وقت استفاده میشد. متأسفانه شرایط تصویب توافق در مجلس ایران و کنگره آمریکا برابر نیست. این وضعیت و کمبود زمان، رسیدگی را دشوار میکند. ما باید از فرصت دو هفتهای نهایت استفاده را داشته باشیم.
اظهارنظر نمایندگان در خصوص انتصابات دولت، با انتقاداتی مواجه میشود. اخیراً نیز مجمع نمایندگان استان فارس در واکنش به انتصاب استاندار موضع سخت و محکمی گرفتند. پاسختان به این منتقدین چیست؟
نتیجه عدم دخالت نمایندگان بیثباتی مدیریت است. وزیر کشور چه توجیهی دارد که برای فرمانداری شیراز در ۲ سال گذشته ۴ سرپرست به کار بگیرد؟برخی افراد حرفهای غیر قابل توجیهی را مطرح میکنند مبنی بر اینکه «نمایندگان نباید در این مسائل دخالت کنند» بارها نیز به این سخنان پاسخ داده شده است. چطور میشود وزیر کشور در هنگام رأی اعتماد مطرح میکند که ما با نمایندگان مشورت خواهیم کرد و نظر نمایندگان را اعمال میکنیم! اگر این موضوع خلاف قانون است، چرا وزیر به خودش اجازه میدهد قول خلاف قانون بدهد؟ از طرف دیگر میگویند این حق وزیر است؛ ما به کرات گفتهایم در دولت گذشته گروههایی به نمایندگان فشار میآوردند که چرا در انتصابات دخالت نمیکنید که هر استاندار بیتجربهای را بگذارند؛ این «یک بام و دوهوا» چه توجیهی دارد؟ در دولت گذشته نماینده حق داشت در همه مسائل دخالت کند ولی در دولت آقای روحانی حق دخالت ندارد!
همچنین بارها به اشکال مختلف مطرح کردیم که نتیجه عدم دخالت نمایندگان بیثباتی در مدیریت شهرستانها و استان در دو سال گذشته بوده است. وزیر کشور چه توجیهی برای این دارد که برای فرمانداری شیراز در دو سال گذشته چهار سرپرست به کار گیرد. شاید اگر نمایندگان بهخوبی دخالت کرده بودند این تغییرات اتفاق نمیافتاد. در حقیقت عدم دخالت نمایندگان است که برخی مشکلات را ایجاد میکند. اگر مسائلی مانند تخصص و آشنایی با فرهنگ بومی هر منطقه در انتصابات مد نظر قرار نگیرد موجب عدم ثبات و نهایتاً منجر به فشار گروههای مختلف برای تغییر مدیریت میشود. گزینههایی که فقط بر اساس پیشنهاد برخی افراد خاص انتخاب شده باشند، معمولاً در آینده تعامل مناسبی را با سایر مدیران یا بدنه ندارد. وظیفه نظارتی نمایندگان نیز ایجاب میکند در این مسائل ورود داشته باشند.
در پایان اگر مشکل خاصی در حوزه انتخابیه وجود دارد، مطرح بفرمائید.
مگر از ابتدای سال به پیمانکارها پول دادهایم که انتظار داریم مالیات و بیمهشان را پرداخت کنند؟یکی از مطالبات اساسی از نمایندگان موضوع عدم تخصیص اعتبارات عمرانی است که مشکلات جدی را برای پیمانکاران ایجاد کرده است. دولت در این زمینه نتوانسته بهدرستی منابع را مدیریت کند. علیرغم اینکه تقریباً در پایان ماه چهارم سال هستیم اما اعتبارات عمرانی هنوز تخصیص داده نشده است. این موضوع در دورههای قبل نیز اتفاق نیفتاده است. البته اینطور نیست که دولت امکان پرداخت را نداشته یا محدودیت قانونی داشته باشد، این بهانهها از دولت قابلقبول نیست. راههای حل این مسئله نیز فراوان است. دولت اگر محدودیت قانونی داشت، باید تقاضای رفع محدودیت میکرد. اگر مشکل از جانب خزانه بود نیز باید قبلاً درخواست میشد تا این امکان ایجاد شود که در ماههایی که وصولیهای دولت کمتر است از محل دیگری این اعتبارات تأمین شود. بههرحال میتوانستند از طریق تهاتر بدهیهای پیمانکاران و بخشهای دولتی از بروز این مشکل جلوگیری میکردند. یا اینکه میتوانستند آئیننامههای لازم برای قانون رفع موانع تولید را سریعتر تنظیم و ابلاغ کنند.
اگر در این شرایط سخت به پیمانکاران پولی پرداخت نمیکنیم، حداقل به خاطر مالیات و بیمه از آنها نقدینگی طلب نکنیم. اینها مسائلی است که مشکلات جدی ایجاد کرده است و برخی پروژهها را نیز به تعطیلی کشانده است.
این موضوع مانند مثلی است که میگوید: پلیس از یک راننده گواهینامهاش را مطالبه کرده بود و جواب شنید که مگر قبلاً گواهینامه دادهای که حالا میخواهی آن را ببینی! حالا مگر ما به پیمانکارها پول دادهایم که امروز انتظار داریم مالیات و بیمهشان را بهموقع پرداخت کنند. امیدواریم دولت هر چه زودتر این مسئله را حل کند.