به گزارش ننماینده»، چند ساعت تا پروازِ بنیامین بهادری و گروهش به آمریکا مانده است. برای ساعتی بههمراه چند تن از خبرنگاران مهمان او میشویم در استودیویی که ضبط آلبومِ «۹۴» در آن انجام شده است. بهخلاف انتظار، صحبتهای ابتداییِ این دورِهمی درباره گرمای هوا نیست. همه چیز با بحث توافق هستهای آغاز میشود. بنیامین امیدوار به توافق ایران با کشورهای ۱+۵ است. او به حضور ظریف در تیم مذاکرهکننده ایران بسیار امیدوار است. به هر روی ما برای تنظیم متن توافق گردهم نیامدهایم. بحث ما آلبوم تازه بنیامین بهادری و البته تور کنسرتهای او در آمریکاست.
البته این دیدار حُسن بزرگی هم داشت و آن اینکه ما از نخستین کسانی بودیم که آلبوم «۹۴» را شنیدیم.
در همان ابتدا صحبت از قطعهای شد که بنیامین در آن، یکی از دعاهای معروف را با موسیقی خوانده اما اجازه انتشار نیافته است.
بنیامین ماجرای این قطعه را اینگونه شرح میدهد: «قطعهای است که بخشی از یک دعای مهم را با موسیقی اجرا کردم. مسئولان دفتر موسیقی صلاح بر انتشارش ندانستند. این بهمعنی حذف کردن این قطعه از آلبوم نبود و در واقع این قطعه از آلبوم حذف نشد. در نسخه نهایی آلبوم «۹۴» که برای دفتر موسیقی فرستادیم، این قطعه دعا نبود. بعدها از دفتر موسیقی و معاونت هنری برای انتشار این قطعه مشورت گرفتیم که نظرشان این بود که در حال حاضر زمان مناسب انتشار این قطعه نیست.
آقای مرادخانی گفت: "این قطعه را به من بدهید تا رویش کار کنم". ایشان روایتی خواند که براساس آن در آخرالزمان دعاها را با موسیقی میخوانند. من پرسیدم که از نشانههای خوب است یا بد. که آقای مرادخانی گفت: "من هم میخواهم همین را بدانم". به هر حال فعلاً این قطعه را منتشر نمیکنم.
گاهی متونی مانند دعا را با موسیقیهای بیجانی میخوانند که بهنظرم اگر همین موسیقی بیجان کنار این دعا نباشد بهتر است. اما ما در این قطعه واقعاً برای این دعا موسیقی ساختیم. به هر حال به هر دلیلی صلاح بر انتشارش نشد.
بنیامین که خودش سابقه حضور در فضاهای مذهبی را دارد به واکنشهای احتمالی به قطعههایی که برای دعاهای مذهبی ساخته میشود، اشاره میکند و میگوید:
«فضاهای مذهبی را بهخوبی میشناسم. پیش از این هم اینگونه بود، من برخی کارهای آسمانی و محرمی را با فضای موسیقی مدرن کار کردم. این آثار در ابتدا با واکنشهای دوگانهای روبهرو بود. در این گونه موارد که به اعتقادات مردم مربوط است، فضا بسیار حساس است.
آمادگی این را دارم که در آینده این قطعه را به رأیگیری مردم بگذارم و مردم دربارهاش نظر بدهند. بهطور حتم و با شناختی که از مردم ایران دارم، با کلّیت این قطعه مخالفت نمیکنند. مردم ایران بسیار پویا و بهروز هستند. تا همین چند سال پیش، دیگران ما را جهان سومی میدانستند اما همین الآن با جهان اولیها نشستهایم و حرف میزنیم. در کل ایرانیان با مسائل جدید بهطور یکبعدی مخالفت نمیکنند.
من اجرای خودم را دوست دارم و فکر میکنم که از معنویت دعا چیزی کم نشده است. حد و مرز را میشناسم. حدی که شنونده دعای همراه با موسیقی را میشنود و از حس و حال دعا خارج میشود؛ من این حد را میشناسم و وارد آن نمیشوم. نمیخواستم شنونده از محتوا که همان دعاست، غافل شود».
پرسش بعدی که با بنیامین مطرح میشود، توضیح درباره سابقه مداحی اوست. این خواننده موسیقی پاپ تا همین روز گذشته توضیح کاملی ارائه نکرده بود. اما بنیامین برای نخستین بار به نکتههای جالبی اشاره کرد. بنیامین میگوید:
«من در محلههایی (منظور محلههای جنوب شهر تهران است) زندگی کردم که در آنجا همه نوع آدمی از هر تیپی هست و با تیپهای متفاوت بهتر کنار میآیند. در خانواده ما گرایشهای متفاوتی بود که ترکیبی از آنها شد «بنیامین». البته من سعی کردم که از هر گرایشی که بود بهترینهایش را برگزینم. در خانواده ما رگههای مذهبی وجود دارد و کنارش رگههایی هست که اصلاً مذهبی نیستند؛ البته همینها هم اصول خاصی در زندگیشان دارند.
همه ما یادمان هست که وقتی وارد دبستان میشدیم هر کسی استعداد خاص خود را داشت و در همان زمینه گام برمیداشت. من اهل خواندن قرآن و سرود بودم. باید میرسیدم پشت میکروفن. هر چیز سالمی را که میشد خواند من میخواندم.
برای کسی که قرار است بخواند، خواندن و تریبون مهم است. من مجالس روضه را بسیار دوست دارم. عشق بیقید و شرطی که هر کسی آرزویش را دارد، در این مجالس جاری است. آدمهایی آمدهاند و از وقت خود گذشتهاند و خودشان را آرام کردهاند تا کنار هم به مسائلی بپردازند که مربوط به سالهای بسیار دور است. از این بیقید و شرطتر من ندیدهام. در این فضاها بودم، شعر هم میگفتم. برای مداحان بزرگ شعر و نوحه میساختم.
مداحی را از فضاهای مدرسه و دبیرستان آغاز کردم. اما اصلیترین مداحیام در تکیهای در سلسبیل بود. آنجا را بسیار دوست دارم. چند سالی در این تکیه نوحه خواندم. آخرین باری که آنجا خواندم ۲۰سالم بود. موهای بلندی داشتم و شکل و شمایلم به آدمهای هیئتی نمیخورد. با چنین چهرهای آنها نمیگذاشتند که من به تریبون نزدیک شوم. هرچقدر هم که استعداد نشان میدادی به شما فضا نمیدادند. تنها کسانی که به من تریبون دادند، همین هیئتی بود که در «سلسبیل» بود. بقیه هرگز اجازه نزدیکی به تریبون را نمیدادند. کسانی که در هیئت سلسبیل بودند از مردم عادی و از تیپهای مختلف بودند که تنها در ۱۰ روز محرم تشکیل میشد.
بیشتر نوحهها و آثاری را که در این زمینه میساختم مداحان بزرگ در جاهای خاص اجرا میکردند. جالب این که خودم در این فضاهای خاص مجالی برای خواندن نداشتم. تنها کسی که در چنین فضاهایی به من مجالی داد، آقای «خلج» بود. ایشان مداح مستقلی است. ایشان تنها مداحی است که سالهای بعد بدون ترس به کنسرت من هم آمد. کسان دیگری که دعوت کردم یا نمیآمدند یا بهگونهای پنهانی میآمدند و میرفتند. در آن زمان جوانی، تنها کسی که تریبونی مهم به من داد، همین آقای خلج بود.
بعد از آلبوم «۸۵» هم خیلیها از من خرج میکردند و میگفتند: بنیامین پیش ما میآمده، در حالی که پیش هیچ کسی نمیرفتم».
توضیحات بنیامین که به اینجا رسید، این پرسش را با او در میان گذاشتیم: این که میگویند هفتهای یک بار پیش حاج منصور ارضی میروید واقعیت دارد؟
بنیامین میگوید: «تقریباً هفتهای یک بار به دیدن حاج منصور ارضی میروم و این روند تا هماکنون هم ادامه دارد».
از بنیامین میپرسیم: همین قطعهای که در آن دعایی با همراهی موسیقی خواندهاید، بهنوعی بازگشت به دوران مداحی محسوب میشود؟ میتوان این حرکت را بهنوعی «بازگشت پسر نافرمان» تلقی کرد؟
بنیامین میگوید: چه بسا وقتی که منتشر شود و یا منتشر میشد، دوستان مداحمان از نخستین مخالفان باشند.
پرسش بعدی درباره حکایت مرگ همسر او و انتشار آلبومش بعد از مرگ اوست. بنیامین در این باره توضیح کاملی ارائه میکند:
«در شهریور ۱۳۹۲ طی جلساتی روی پروژه «بارانا» کار میکردیم. چندین نفر در آن جلسه بودند که میتوانند این مسئله را تأیید کنند. آن پروژه بهدلایلی ترمزی ناگهانی داشت. در همان حین بود که همسر من تصادف کرد و درگذشت.
مسیر همه ما رو به جلوست که هر لحظه ممکن است دچار اتفاقهای ناگهانی شود. چند ماه پیش از مرگ همسرم، ما «نیما وارسته» را از دست دادیم. نیما دوست و دست راست من در کار بود. او در جانسوزترین حالت ممکن از دست رفت. پدرش اجازه نداد کنسرت هفته بعدمان را لغو کنیم.
وقتی برای «نسیم» این اتفاق افتاد برخی از روزنامهنگاران قدیمی پیش من آمدند و میگفتند: "دیگه اصلاً نخوان". دلایلی میآوردند که برای من قابل قبول نبود.
من موفقیت برای گروهم را در این میبینم که متوقف نمیشود. بدترین اتفاقها و خوبترین اتفاقها برایمان افتاده است. در اتفاقهای خوب هرگز سرمست نشدیم که دچار حاشیه شویم. در بدترین شرایط هم آنقدر کرخت نشدیم که دیگر توان کار کردن نداشته باشیم. اتفاقها گاهی شما را به زیر میکشند و گاهی شما را به بالا میبرند. شما فقط باید کار بکنی. آدمی که واقعاً عشق بوده، باید اینقدر برکت بیاورد و ببرد. این اتفاقها یک روحیه جمعی بود.
هنرمندان چندین دستهاند. آنان بهخوبی دنیا و اتفاقهای خوب و بدش را میشناسند. هر کدام از این هنرمندان درباره بخشی از این اتفاقها کار میکنند. ما تصمیم گرفتیم که تنها درباره اتفاقهای خوب در زندگی حرف بزنیم. همین الآن ممکن است هر اتفاقی برای هر انسانی بیفتد. مهم این است که شما با آن رخداد چه خواهید کرد».
بنیامین نکات جالبی هم درباره آلبومش گفت.
این بهترین آلبومم است. نام آلبوم «بنیامین ۹۴» نیست. نام این آلبوم «۹۴» است.
بنیامین درباره برگزاری کنسرت در آمریکا و استقبال مخاطبان میگوید:
برگزاری کنسرت در آمریکا و جلب سلیقههای مردم آنجا یک موفقیت برای همه ماست. ما توانستیم بخش زیادی از سلیقه مردم آمریکا و ایرانیان مقیم آنجا را به خود جلب کنیم. خبر هنری از ایران بیرون نمیرود. معمولاً خبرهای بد و خبرهای هستهای از ایران به دیگر جاهای دنیا مخابره میشود.
او درباره کم شدن میزان استقبال مخاطبان از کنسرت خوانندگان پاپ هم نکاتی را بیان کرد.
کنسرت در تهران و ایران زیاد شده و کنترلی ندارد. در سینما این کنترل هست. فیلمها طی یک برنامه ریزی اکران میشوند. اما در موسیقی اینگونه نیست. بهیکباره همه سالنها پر از کنسرت میشود و همه خوانندگان در یک بازه زمانی بهروی صحنه میروند. بهطور حتم در چنین شرایطی مردم زده میشوند.
گرفتن مجوز آلبوم «۹۴» ماجرای جالبی دارد که بنیامین به آن اشاره میکند.
برای گرفتن مجوز آلبوم «۹۴» بیشترین کسانی که با ما مخالفت کردند موزیسینها بودند. شورای نظارتی که در دفتر موسیقی حضور دارد و روی آلبومها نظر میدهند، میان ۱۳ قطعهای که برای آلبوم «۹۴» ارسال کردیم، تنها به یک قطعه مجوز دادند. شورای نظارت در دفتر موسیقی زیر برگه درخواست ما نوشته بود: "ما متأسفیم که مردم این نوع موسیقی را میشنوند". این شورا نوشته بود: "این اثر فاقد ارزشهای فرهنگی و هنری است و متأسفیم که مردم این چیزها را گوش میکنند". بعد از آن بود که پیروز ارجمند در آخرین روز حضورش در دفتر موسیقی و با مسئولیت خودش مجوز آلبوم «۹۴» را امضا و صادر کرد.
دوست داشتیم آلبوم «۹۴» را با خودمان به آمریکا ببریم و بهصورت هدیه به مردم بدهیم. اما متأسفانه دیگر دیر شده بود و متوجه شدیم که نمیرسیم به انتشار آلبوم. کسانی به اثر ما گیر داده بودند که از مردم دور هستند و با فضای مردم امروز آشنا نیستند.
سلیم احمدی مدیر برنامههای بنیامین بهادری است. سلیم که برنامههای کنسرت آمریکا و قراردادش را تنظیم کرده است؛ درباره این کنسرتها توضیحاتی ارائه میکند.
از روزی که من وارد این گروه شدم قرار بر این بود که کنسرت آمریکا انجام شود. بررسیهای بسیاری کردیم و بعد از زمانی طولانی توانستیم به نتایج خوبی برسیم. تور کنسرتهای بنیامین در آمریکا اتفاقی است که تا کنون سابقه نداشته است. پیشتر از این محسن یگانه و احسان خواجهامیری و قبلتر از آنان گروه «آرین» برنامههایی در آمریکا داشتهاند که در ۷ یا ۸ شهر کنسرت میدادند. اما ما برای اولین بار قراردادی بستیم که ۱۳ اجرا در آمریکا و ۲ اجرا در کانادا دارد.
بنیامین در سال ۲۰۱۰ سالنی را «سولداد» (فروش تمام بلیتها چند روز قبل از برگزاری کنسرت) کرد که تا کنون نشده بود. این سابقه قبلی به ما کمک کرد که مردم استقبال خوبی از اجراها داشته باشند.
سلیم احمدی خبری ویژه هم داشت:
کنسرت «سنخوزه» ما سولداد شده است. ۶ روز مانده به کنسرت ما در عید فطر بلیتهای این کنسرت تمام شده است. و این اتفاق خوبی است برای ما که نخستین کنسرت در نخستین شهر با استقبال خوبی مواجه شده است.
احمدی درباره دیگر سالنها میگوید:
سالنی که در لسآنجلس هست، ۷هزار نفر ظرفیت دارد. پیشبینی ما این است که این سالن هم سولداد شود. لسآنجلس، سنخوزه، اورنجکنتی، سیاتل، دالاس، فینیکس، پورتلند، نیویورک، واشنگتندیسی، هیوستون، تورنتو و ونکوور.