به گزارش نماینده به نقل از ایسنا، علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی شب گذشته با حضور در گفتگوی ویژه خبری در ابتدای سخنان خود با اشاره به فرمایشات روز پنج شنبه مقام معظم رهبری در مورد مذاکرات اخیر هسته ای و بیانیه سوییس اظهار کرد: صحبت های ایشان همچون گذشته التیام بخش بود و موجب اطمینان بخشی است.

وی با بیان این که من سخنان امروز ایشان را از دو منظر ارزیابی می کنم، ادامه داد: صحبت های ایشان از یک طرف تذکری به مذاکره کنندگان ایرانی بود و این که ما باید با هوشیاری، هوشمندی و احتیاط لازم در برابر کسانی که خیرخواه ما نیستند، ظاهر شویم و تذکر دیگر ایشان، اخطار به طرف مقابل بود که فکر نکند گروه مذاکره کنندگان ایرانی حامی ندارد و بی دفاع است و آنها می توانند زیاده خواهی های خود را به این گروه تحمیل کنند.

صالحی تصریح کرد: صحبت های مقام معظم رهبری به موقع بود، تکلیف را برای ما و طرف مقابل تعیین می کند و راه را برای ما هموار می کند. من از صحبت های گران قدر ایشان که در زمان حساسی بیان شد، تشکر می کنم؛ چرا که این صحبت ها چراغ راه ما و رهنمودی برای ما خواهد بود که چگونه ادامه کار را به پیش ببریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: قبل از انقلاب ما هم با آلمان ها و هم با فرانسوی ها در ارتباط با ساخت نیروگاه اتمی بوشهر و دارخوین خوزستان قرارداد داشتیم.

علی اکبرصالحی افزود: اما وقتی که انقلاب شد آلمانها که نیروگاه بوشهر را می ساختند و تقریبا قریب به ۷۰ درصد ساخت یکی از نیروگاه ها انجام شده بود و زمان زیادی نیاز نداشت که این نیروگاه به سرانجام برسد و کامل شود.

وی ادامه داد: اگر این نیروگاهها آن موقع کامل می شد، می توانست به تامین برق آن زمان کمک کند چون کل تولید برق ایران در آن زمان کمتر از ۴ هزار مگاوات بود و این دو نیروگاه قریب به دو هزار مگاوات می توانست برق تولید کند.

صالحی گفت: فرانسویها کار کمتری در دارخوین کرده بودند و کار زیادی را پیش نبردند و اما وقتی که انقلاب شد، هر دو گذاشتند رفتند و این نخستین عهد شکنی بود که ما از طرف مقابل دیدیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: یک مورد دیگر که در بحث هسته ای عهد شکنی بود بحث در خصوص غنی سازی بود که فرانسویها قرار بود در اصفهان امکاناتی برای ساخت مجتمع سوخت فراهم کنند و یک امکانات اولیه را فراهم کردند در حد آزمایشگاهی، ‌اما آن را نیز گذاشتند و رفتند.

رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: از باب اورانیوم غنی شده نیز اجازه نمی دادنند تا قبل از انقلاب که البته یک توافق نانوشته ای بود که ایران بتواند غنی سازی کند بلکه اورانیوم غنی شده را به ایران می دادند تا در ایران تبدیل به مجتمع سوخت شود، ‌ یعنی فرانسویها این تعهد را کرده بودند لذا ایران در مجتمع غنی سازی اوریدیف فرانسه سرمایه گذاری کرد تا از این طریق سهمی در غنی سازی داشته باشد و این غنی سازی در خاک خودش انجام نمی گرفت بلکه در خاک فرانسه بود اما در اینجا نیز عهد شکنی شد.

وی افزود: ما چند تن یواف ۶ داشتیم اما فرانسه بعد از آنکه که انقلاب شد عهد شکنی کرد و اجازه نداد این کالایی که متعلق به ایران است به ایران بیاید.

مجری برنامه در ادامه از صالحی پرسید: گذشته، چراغ راه آینده است با توجه به تجربه ای که ما داریم به سراغ نطنز می رویم ما اکنون قرار است ۵ هزار سانتریفیوژ فعال در نطنز داشته باشیم به نظر شما این کفاف میزان انرژی که ما در سالهای آینده نیاز داریم آیا کفاف ۱۹۰ هزار سو رامی دهد؟

صالحی پاسخ گفت: من برای پاسخ به این سوالها باید این مقدمه را بگویم که مجری ادامه داد من سوالات زیادی دارم اما صالحی گفت، این یک فرصتی است که ما می خواهیم این موضوع برای ملت ایران خوب جا بیافتد که ما همینطور وارد این عرصه نشده ایم بلکه بعد از خاتمه جنگ تحمیلی، ‌ جمهوری اسلامی تصمیم گرفت مجدداً در خصوص فعالیت های صلح آمیز هسته ای فعالیت های خود را به طور جد آغاز کند اما چون ما تجربه از جنگ داشتیم و هم از عهد شکنی آنها که در ابتدای انقلاب و در طول جنگ تحمیلی دیدیم که کسی به کمک ما نمی آمد، متوجه شدیم ما اگر بخواهیم نیروگاههای هسته ای خود را بسازیم قطعاً بایستی از تامین سوخت مطمئن آنها نیز اطمینان حاصل کنیم.

وی ادامه داد: نمی توانیم میلیارد ها دلار هزینه کنیم و نیروگاه بسازیم ولی تامین سوخت را به دیگران واگذار کنیم که اگر نخواستند بدهند، ‌ میلیاردها دلار سرمایه گذاری معلق بماند.

صالحی گفت: تصمیمی که جمهوری اسلامی ایران به درستی گرفت اوایل دهه هفتاد یعنی درست بعد از جنگ این بود که اگر شما وارد این عرصه می شوید فکری نیز به حال تامین مطمئن سوخت داشته باشید.

وی افزود: این به مفهوم این است که ما بخواهیم همه سوخت های نیروگاههایی که در یک چشم انداز بلند مدت دیده شده است تامین کنیم نبود، ‌ بلکه گفتیم یک مقداری را ما تامین کنیم تا اگر طرف مقابل گفت من نمی دهم بداند که ما این توانمندی را داریم.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: اکنون سوال می کنند که برای چه دنبال غنی سازی می گردید، قبل از انقلاب بر اساس توصیه هایی که خود آمریکاییها کرده بودند و یک گزارش ۲۰ جلدی آن موقع داده بودند، یک شرکتی به نام اس آی آر در ارتباط با توسعه اجتماعی اقتصادی ایران داده بود که ایران باید در سبد انرژی خود قریب به ۲۰ هزارمگاوات برق هسته ای داشته باشد که این توصیه خود آمریکایی ها قبل از انقلاب است.

وی ادامه داد: جالب است که خود همین سیاستمداران آمریکایی که ایران تصمیم گرفت مجددا این نیروگاهها را احیاء‌کند، ‌گفتند ایران با این همه نفت و گاز، ‌ نیروگاه هسته ای را برای چه می خواهد و گویی فراموش کردند که خودشان این توصیه ها را کرده بودند.

وی گفت : البته ما به توصیه آنها نگاه نمی کنیم و بعد از انقلاب خودمان نشستیم و فکر کردیم و دیدیم از نظر اقتصادی و از جهات دیگر، زیست محیطی و مسایل دیگر ضرورتاً بایستی به سمت این فناوری برویم.

صالحی گفت: همانطور که مقام معظم رهبری نیز امروز به درستی اشاره فرمودند این فناوری یک فناوری بسیار مهمی است که میعادگاه بسیاری از فناوریهای دیگر است.

وی افزود : یعنی اگر ما فناوری هسته ای را در کشور به درستی جا بیندازیم و به همه آن آستانه های فناوری دست پیدا کنیم این لاجرم ما را به سمتی می برد که بسیاری از فناوریها را بایستی احراز کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی ادامه داد: پس ما رفتیم به سمت غنی سازی زیرا نیاز داشتیم.

صالحی افزود : سال ۶۹ و ۷۰ بود که آنها آن را نمی دادند و در کشورهای در حال توسعه نیز کشوری نداریم که غنی سازی کند.

وی گفت: از ۵ کشور شامل چین، آمریکا، فرانسه، روسیه و انگلیس که عضو شورای امنیت و دارنده سلاح هسته ای هستند و توانایی غنی سازی، تولید آب سنگین و تولید کالاهای استراتژیک را دارند، فقط ۳ کشور هند، پاکستان و کره هم وارد این عرصه شدند و رژیم غاصب صهیونیستی نیز درحال فعالیت است.

صالحی افزود : پس درمجموع ۹ کشور هستند که فعالیت گسترده ای در زمینه غنی سازی دارند.

وی تصریح کرد: در کشورهای در حال توسعه برزیل هم اندازه ما و شاید کمتر از ما غنی سازی می کند زیرا آنها هم نیروگاه هسته ای دارند و آرژانتین آب سنگین تولید می کند، در حقیقت برزیل، آب سنگین تولید نمی کند و آرژانتین هم غنی سازی نمی کند.

وی گفت: جمهوری اسلامی ایران تنها کشور در حال توسعه ای است که به لطف الهی توانسته هم آب سنگین تولید کند و هم غنی سازی کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه در دنیا به کسی مواد غنی شده نمی دهند گفت : تهیه این مواد مانند خرید از سوپرمارکت نیست که کالاهایی را انتخاب کنیم و خرید کنیم، کسی به شما این فناوری را نمی دهد، حتی ماشین سانتریفیوژ و کیک زرد به عنوان مواد اولیه هم به شما نمی دهند.

صالحی گفت: پس بنابراین جمهوری اسلامی بایستی به نحوی با اتکا به توانمندی و ظرفیت های داخلی خودش این کار را می کرد و چاره دیگری نداشت.

وی افزود: ما حتی از کشورهای دیگر همانطور که آقای روحانی در صحبت هایشان اشاره کردند درخواست کردیم اما آنها امتناع کردند و جمهوری اسلامی نیز نمی توانست دست بسته بنشیند.

صالحی گفت: برای اینکه به کار سرعت بدهیم به سراغ بازار سیاه هم رفتیم.

وی افزود: در سال ۶۹ تعدادی سانتریفیوژ و علاو بر آن نقشه های سرهم کردن آنها را از بازار سیاه تهیه کردیم.

معاون رئیس جمهور گفت : در زمان مسئولیت آقای دکتر امراللهی زحمات فراوانی کشیده شد و از سال ۶۹ تا ۷۶، دو ماشین راه اندازی شد.

وی تصریح کرد : راه اندازی ماشین ها کار بسیار دشواری است و سانتریفیوژ، فناوری بسیار پیچیده ای است با اینکه ظاهر ساده دارد و از ۱۰۰ قطعه تشکیل شده اما سرهم کردن این قطعات و به کار انداختن آن بسیار دشوار است زیرا ۶۰ هزار دور در دقیقه می زند، تکان نباید بخورد و حتی صدایی از آن درنیاید.

صالحی با بیان اینکه راه اندازی ماشین های سانتریفیوژ کار بسیار دشوار و اولین تجربه جمهوری اسلامی ایران در این زمینه بود گفت: اما از آنجایی که ما در جنگ به خوبی فرا گرفته بودیم دانشمندان جوان ما همت عالی به خرج دادند؛ هفت سال طول کشید و دو ماشین سانتریفیوژ پیوسته به هم به کار افتاد و غنی سازی آغاز شد.

وی گفت: تا سال ۸۵ که آقای آقازاده مسئولیت سازمان را برعهده گرفت از سال ۷۶ تا ۸۵ یک آبشار یا زنجیره ۱۶۴ تایی از ماشین هایی که از خارج وارد کردیم، راه اندازی شد.

صالحی تصریح کرد: ۱۵ سال طول کشید تا از ماشین هایی که از بازار سیاه تهیه شده بود، یک زنجیره ای راه بیافتد چون که اولین تجربه ما بود، قدری طول کشید.

رئیس سازمان انرژی اتمی گفت: از سال ۸۵ بومی سازی آغاز شد و در آن زمان ماشین های اولیه پی وان یعنی پاکستان ۱ و ماشین های آی آر وان، یعنی ایران یک، ‌ که هم اندازه و هم ظرفیت هستند در نطنز مشغول غنی سازی شد.

وی گفت: ما هم اکنون قریب ۲۰ هزار ماشین سانتریفیوژ داریم، ده هزار ماشین آن در حال کار است و ۱۰ هزار غیر فعال و از ۱۰ هزار ماشین فعال، هزار ماشین از نوع آی آر ۲ ام، است.

صالحی افزود: به علت اینکه ماشین های آی آر وان، یک اشکال ذاتی طراحی دارد ما نتوانستیم این ماشین را آنگونه که مورد اطمینان باشد دربهره برداری به درجه مطلوب برسانیم زیرا خرابی این ماشین ها نسبت به نرم جهانی، قدری بیشتر است.

وی افزود: به این علت رفتیم به طرف نسل های بعدی که طراحی اش از اساس به دست خودمان صورت گرفته ومانند ماشین های آی آر وان، ‌ مهندسی معکوس نبوده است و خودمان طراحی آن را انجام دادیم.

صالحی گفت: بعد نسل های آی آر ۲ ام، آی آر ۴، آی آر ۵، آی آر ۶ و آی آر ۸ را خودمان طراحی کردیم.

وی افزود: مراحل تست دو نسل آی آر ۲ ام و آی آر ۴ انجام شده و طول عمر آنها نیز مشخص شده است، ‌هر دوی این ماشین ها خوب هستند و نرم های بین المللی یک ماشین را دارند.

صالحی گفت: آی آر ۴، ‌ ماشین بسیار خوبی است و آن را به عنوان ماشین هایی که بالقوه در آینده از آن استفاده خواهیم کرد حفظ می کنیم.

وی افزود : توان ظرفیت واقعی غنی سازی این ماشین بالاست.

صالحی گفت : ظرفیت اسمی نسل آی آر وان، ‌ سه ونیم سو بود اما در عمل یک سو شد اما ظرفیت آی آر ۴، ظرفیت اسمی آن پنج و نیم سو است که در عمل هم همین ظرفیت را به ما می دهد، الان در نطنز حدود ۱۰ هزار ماشین در حال کار است اما کفاف ۱۹۰ هزار سو را نمی دهد.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه گفت: ما برای اینکه به ۱۹۰ هزار سو برسیم ۱۹۰ هزار از این ماشین ها می خواهیم.

علی اکبر صالحی افزود: اگر ما فرض کنیم فشار ۱+۵ نیست و می خواهیم به سمت غنی سازی ایی برویم که هزینه و فایده اش با هم بخواند، ما قطعاً با quotation mark آی آر وان quotation mark نمی رویم به ۱۹۰ هزار سو، ‌ چون اگر با quotation mark آی آر وان quotation mark برویم زود خراب می شود و به لحاظ سطح بین المللی نیز ماشینهای خوبی نیستند.

وی گفت: از طرفی باید بدانیم که نطنز نیز جای ۱۹۰ هزار سو ندارد؛ نطنز جای ۴۸ هزار ماشین دارد و فردو هم حداقل ۳ هزار ماشین می گیرد.

معاون رئیس جمهور با بیان اینکه ما برای رسیدن به ۱۹۰ هزار سو نیازمند ماشین های پیشرفته تری هستیم افزود: ما باید به گونه ای از این ماشین های پیشرفته استفاده کنیم که با توجه به وجود تاسیسات نطنز ضرورتی ندارد که بخواهیم نطنزهای متفاوت بسازیم.

صالحی گفت : نطنز می تواند ۴۸ هزار ماشین بگیرد و چون ماشین های آی آر ۸، ‌ کمی بزرگتر است حدود ۴۴ تا ۴۵ هزار ماشین را می توانیم در نطنز جا دهیم.

وی افزود: سو آی آر ۸، بیست و چهار است یعنی ۲۴ برابر quotation mark آی آر وان quotation mark، بنابراین اگر در نطنز ۴۰ هزار ماشین بگذاریم می شود یک میلیون سو، که می تواند سوختی به اندازه ۵ نیروگاه بوشهر را جواب دهد.

صالحی در ادامه گفت : ماشین های quotation mark آی آر ۸ quotation mark را تازه طراحی و ساخته بودیم که مسائل ۱+۵ پیش آمد و قرار شد کار را روی آن متوقف کنیم.

وی افزود : طبق توافق اخیر (اگر به نتیجه برسد)، از زمان عملیاتی شدن این توافق ما کار بر روی ماشین های آی آر ۸ را شروع خواهیم کرد.

رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به این سوال که از فکت شیت ما چه خبر؟ گفت : فکت شیتی که آمریکاییها دادند یک سری درست ونادرست بر اساس روایات خودشان بود که خیلی هم این کار آنها برای ما تعجب انگیز نیست چرا که این کار آنها سابقه داشته است.

صالحی افزود: به عنوان مثال ما در مذاکرات در مورد تحقیق و توسعه به یک جمع بندی رسیدیم، من به همتای خودم گفتم مسائل تمام است گفت بله، خداحافظی کردیم ومشخص کردیم بحث فنی کارش تمام شده است، یکی دو ساعت بعد همتای من تقاضا کرد جلسه مجددی داشته باشیم و دیدم مطالب را عوض کرده است که در پاسخ به سوال من گفت اروپایی ها خواستند و این موضوع چند بار دیگر نیز رخ داد هر چند در پایان او از من عذرخواهی کرد.

وی گفت: هر فرآیندی اصولی دارد و فرآیند مذاکره هم اصولی دارد و ما هم نمی توانیم به اصول اخلاقی مذاکره پایبند نباشیم.

صالحی در پاسخ به اینکه وندی شرمن یکبار گفته بود ما مسائل را بر روی تخته وایت برد تشریح می کنیم اظهار داشت : ما یک بار در مسئله فنی برای اینکه مقداری نیاز به تشریح بود، وایت برد آوردیم.

وی گفت: فکت شیت ما هست و چیزی نیست که الان بنویسیم؛ سیاهه آن برای وزارت خارجه بوده است؛ سازمان انرژی اتمی با کمک وزارت خارجه، فکت شیتی را تنظیم کردیم و در اختیار دکتر ظریف به عنوان مسئول ارشد مذاکرات قرار دادیم.

صالحی افزود: فکت شیت ما قطعا با فکت شیت آمریکا متفاوت است چرا که فکت شیت ما حقیقت آنچه که در مذاکرات رخ داده است می باشد.

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به موضوع آب سنگین اراک و جزئیات مسائل مطرح شده در این باره در مذاکرات پرداخت وگفت : تاسیسات اراکی که داشتیم و الان هم داریم با آب سنگین و اورانیوم طبیعی کار می کند.

صالحی افزود: در آب سنگین اراک، مخزنی که سوخت در آن قرار می گیرد تمامش محل سوخت می شود و وقتی اورانیوم طبیعی است همه سطح مخزن را می پوشاند و طبق طراحی، سالی قریب به ۹ تن پلوتونیوم باید تولید می کرد.

وی گفت: آنها روز اول گفتند باید آب سنگین را تعطیل کنید و ما گفتیم این کار را نخواهیم کرد و یکی از خطوط قرمز مقام معظم رهبری این بود که آب سنگین باید آب سنگین بماند بنابراین ما، هم باید خط قرمز ایشان را رعایت می کردیم و هم نگرانی های ساختگی غرب را پاسخ می دادیم.

معاون رئیس جمهور افزود: بر اساس طراحی فعلی درحال حاضر در قلب رآکتور اراک اورانیوم غنی شده می گذاریم و تعداد لوله های اورانیوم کمتر است بنابراین چون فضا باز می شود امکان تحقیقاتی بیشتری پیدا می کنیم و شار نوترونی را بالا می بریم.