کارنامه عملکرد مجلس نهم در سال سوم نشان می‌دهد که عزم مجلسی‌ها برای تقویت بعد نظارتی بهارستان جزم است. اگرچه در این خصوص نیز به نظر نمایندگان، فاصله تا مطلوب بسیار است و تلاش‌های بیشتری برای نظارت قوی مجلس به جهت اثربخشی قوانین مصوب باید صورت گیرد. چراکه همگان متفق‌القول هستند، نباید کارکرد مجلس را به کارخانه تولید قانون تقلیل داد.
نگاهی به دو گزارش از سه گزارش ارائه شده توسط معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی در سال ۹۳، می‌تواند نگاهی نه‌چندان جامع اما درخور را از عملکرد نظارتی مجلس شورای اسلامی در سال ۹۳ فراهم آورد. گزارش پیش رو به دلیل تکیه و اولویت بر مستند بودن بر همان گزارش‌های متقن معاونت نظارت مجلس در ۳ ماهه اول و دوم از اجلاسیه سوم (از ۷ خرداد تا ۶ آذر ۱۳۹۳) بسنده کرده است و در بخش‌های ذیل ارائه می‌گردد؛
- نظارت بر ابلاغ و انتشار قوانین
- نظارت بر اجرای قوانین و عملکرد مسئولان و دستگاه‌های اجرایی
- تذکر نمایندگان به وزرا و رئیس‌جمهور
- سؤال نمایندگان از وزرا
- تحقیق و تفحص
- استیضاح و رأی اعتماد
- سفرها و بازدیدهای نظارتی کمیسیون‌های تخصصی مجلس
۱. نظارت بر ابلاغ و انتشار قوانین:
رئیس‌جمهور تنها یک قانون را در مهلت مقرر ابلاغ کرد/ تأخیر ۱۲۴ روزه سهم سایر قوانین شد
از مجموع ۲۳ قانون ابلاغ‌شده به رئیس‌جمهور در بازه زمانی فوق، دکتر روحانی تنها یکی از این قوانین را در مهلت قانونی ۵ روزه (مذکور در ماده اول قانون مدنی) ابلاغ کرده که آن‌هم مربوط به سه‌ماهه دوم سال بوده است. همچنین در ابلاغ ۲۳ قانون به روزنامه رسمی نیز مجموعاً به مدت ۱۲۴ روز تأخیر داشته است؛ که از دولت تدبیر و امید آن‌هم با شعار قانون‌گرایی بعید به نظر می‌رسد.
۲. نظارت بر اجرای قوانین و عملکرد مسئولان و دستگاه‌های اجرایی:
آیین‌نامه‌های بسیاری که در صف تصویب دولت ماندند!
بر مبنای گزارش معاونت نظارت مجلس پایش مصوبات دولت حکایت از آن دارد که هنوز آیین‌نامه‌های مربوط به تعداد زیادی از قوانین مصوب مجلس هشتم و نهم تصویب نشده است. از تعداد ۸۳ آیین‌نامه مربوط به قانون پنجم توسعه نیز تعداد ۳۸ مورد هنوز تهیه نشده است. همچنین در اجرای تبصره یک بند ۷ ماده ۴۹ آیین‌نامه داخلی مجلس دو گزارش از کمیسیون عمران در صحن علنی قرائت و برای اقدام مقتضی به بالاترین مقام مسئول ارسال شده است.
۳. تذکر نمایندگان به وزرا و رئیس‌جمهور:
۱۷۰۶ تذکر کتبی نمایندگان سهم تنها نظارت ۶ ماهه بهارستان از عملکرد دولت
نمایندگان مجلس نهم از ۷ خرداد ۱۳۹۳ تا ۶ آذر ۱۳۹۳ جمعاً ۱۷۰۶ مرتبه به وزرا و رئیس‌جمهور تذکر داده‌اند که از این میان رئیس‌جمهور با ۲۳۴ تذکر بیشترین مخاطب تذکرات کتبی نمایندگان بوده است که البته تنها ۲۲ مورد از تذکرات مربوط به شخص ایشان و ۲۱۲ مورد دیگر در خصوص عملکرد دستگاه‌های زیرمجموعه رییس دولت یازدهم محسوب می‌شود. همچنین وزیر راه و شهرسازی با ۲۱۳ تذکر و وزیر دفاع و پشتیبانی و نیروهای مسلح با ۷ تذکر مخاطب بیشترین و کمترین تذکر بهارستان نشینان بوده‌اند.
۴. سؤال نمایندگان از وزرا:
عملکرد وزیر صنعت، سؤال برانگیزترین عملکرد در نگاه بهارستانی‌ها
در بازه زمانی این گزارش (۷ خرداد تا ۶ آذرماه ۱۳۹۳) عملکرد اعضای هیئت وزیران به‌گونه‌ای بود که آن‌ها را مخاطب ۵۳۲ سؤال نمایندگان دوره نهم کرد. در این میان وزیر صنعت، معدن و تجارت با ۶۴ فقره مخاطب بیشترین سؤال و وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با ۵ سؤال مخاطب کمترین سؤال بهارستانی‌ها بوده است.
از مجموع سؤالات ارجاعی به کمیسیون‌ها، ۶۹ سؤال در مراحل مختلف خاتمه یافته؛ بدین ترتیب که نمایندگان مردم در مجلس در این بازه زمانی از ۵۶ سؤال انصراف دادند و همچنین وزرا توانستند در ۱۳ مورد نماینده سؤال‌کننده را قانع کنند و طرح سؤال به بررسی در کمیسیون و نوبت صحن نکشد.
۵. تحقیق و تفحص:
رشد چشمگیر تحقیق و تفحص‌ها در مجلس نهم
مطابق با دو گزارش آخر معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی در بازه زمانی ۷ خرداد تا ۶ آذرماه ۱۳۹۳ در مجموع ۳۵ تقاضای تحقیق و تفحص جدید به هیئت‌رئیسه مجلس تقدیم شد. مجموع درخواست‌های تحقیق و تفحص واصل شده از ابتدای دوره نهم ۱۳۸ فقره بوده که در مقایسه با مجالس قبلی رشد چشمگیری را نشان می‌دهد.
از میان ۱۳۸ تقاضای تحقیق و تفحص، پرونده ۹۴ تقاضا همچنان مفتوح (۸ پرونده نزد هیئت تحقیق و تفحص، ۳۲ پرونده نزد کمیسیون و ۵۴ پرونده نزد هیئت‌رئیسه) است.
پرونده ۴۰ تحقیق و تفحص (۲۵ پرونده با انصراف متقاضیان، ۶ پرونده با رد تقاضا در صحن علنی و ۹ پرونده با دستور هیئت‌رئیسه) مختومه شده و گزارش نهایی ۴ پرونده در صحن علنی قرائت گردیده است.
۶. استیضاح و رأی اعتماد
اعتمادی که از وزیر علوم گرفته شد و به وزیر علوم داده شد...
بهارستان نشینان در این سال پس از طی جلسات بسیار جلسه علنی روز ۲۵ مردادماه را به استیضاح وزیر علوم اختصاص دادند و با ۱۴۵ رأی موافق استیضاح و ۱۱۰ رأی مخالف و ۱۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۷۰ نفر حاضر در مجلس، تنها استیضاح سال سوم از مجلس نهم را به نام فرجی دانا ثبت کردند.
به دنبال برکناری رضا فرجی دانا توسط نمایندگان، سه جلسه رأی اعتماد در مجلس تشکیل شد؛ در تاریخ ۷ آبان ماه نمایندگان ضریب اعتمادشان به محمد نیلی احمدآبادی را برای تصدی وزارت علوم به رأی نشستند که درنهایت ۷۹ رأی موافق، ۱۶۰ رأی مخالف و ۷ رأی ممتنع، عدم اعتماد قاطعی بود که حکایت از بی‌میلی بهارستانی‌ها نسبت به میلی داشت.
دومین جلسه رأی اعتماد به فاصله بیست روز بعد یعنی ۲۷ روز آبان ماه تشکیل شد و این بار نیز فخرالدین احمدی دانش آشتیانی ۱۷۱ مخالف و ۷۰ موافق و ۱۳ رأی ممتنع، اعتماد بهارستانی‌ها را به خود جلب نکرد و از هدایت وزارت علوم بازماند.
سومین جلسه رأی اعتماد تنها رأی اعتماد سال ۹۳ بود که اعتماد نمایندگان را جلب کرد و در تاریخ ۵ آذرماه در کارنامه بهارستانِ نهم ثبت شد. مجلسی‌ها با ۱۹۷ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۱۰ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۵ رأی مأخوذه، به محمد فرهادی به‌عنوان سکان‌دار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعتماد کردند.
۷. سفرها و بازدیدهای نظارتی کمیسیون‌های تخصصی مجلس:
سفرها و بازدیدهایی که نیم صد را رد کرد
در بازه زمانی دو گزارش آخر معاونت نظارت مجلس شورای اسلامی (۷ خرداد تا ۶ آذرماه ۱۳۹۳)، درمجموع ۵۹ سفر و بازدید به‌منظور نظارت بر نحوه اجرای قوانین در دستگاه‌های اجرایی و بررسی آسیب‌ها و مشکلات عمومی کشور از سوی کمیسیون‌های تخصصی انجام شده است.
نظر شما