«نماینده»/سیدباقر پیشنمازی*: وقتی خدای متعال خود را معلم توصیف، و رحمت و محبت را مقدمه تعلیم(۱)، وتعلیم هدفمند را مقدمه “رشد” (۲) اعلام می کند، احساس کرامت و بالندگی وصف ناپذیری را به همه معلمان انسان پرور و تاریخ ساز جهان ارزانی می دارد.

دوازدهم اردیبهشت نیز سالروز شهادت استادگرانقدری است که با علم وعمل و سلوک حکمت آمیز خود منزلت معلمی را بیش از پیش رفعت بخشید وبه مقام قرب رساند و به نشان افتخاری برای تعیین روز بزرگداشت مقام معلم تبدیل شد. با این امید که مسئولان عالی نظام تعلیم وتربیت کشور از قبیل شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، وزارت آموزش و پرورش و آموزش عالی در تربیت معلم و استاد، استاد شهید علامه مرتضی مطهری را الگوی کادرسازی خود قرار دهند و تلاش کنند مانند او پرورش دهند تا انقلاب اسلامی بتواند افق‌هایی را که ترسیم کرده است را محقق نماید.

اکنون انقلاب اسلامی در گام دوم ، برای تحقق اهداف وآرمان‌های خود، به ظرفیت سازی بیشتر برای تربیت راهبران و مدیران توانا، پاکدست، امین و آزاد ازتعلقات پَست ، ومصمم واستوار و شجاع و پرتلاش نیازمند است، تا بتواند راه پر فراز و فرود خود را آن گونه که برایش ترسیم شده است طی کند و با صلابت و اقتدار موانع پیش رو را یکی پس از دیگری بردارد و با ایجاد و عرضه تمدّن عظیم اسلامی به جهان بشریت، و کسب شایستگی از معبر آزمون‌های دشوار ، زمینه را برای ظهور «ولایت عظمی» عجل الله تعالی فرجه الشریف، فراهم سازد. چرا که بر اساس سنت الهی ،رشد یافتگی و توانمندی برای رسیدن و رساندن به قله آرمانها، جز با مجاهدت و مقاومت در برابر دشمنان، و اندوخته سازی تجربه های کلان، حاصل نخواهد شد.

اگر چه انقلاب اسلامی در بستر حوادث و رویدادهای پیش روی خود ازجمله سال‌های دفاع مقدس توانست از بسیاری تهدیدها، فرصت سازی کند و مدیران جهادی و کارآمد مورد نیاز خود را پرورش دهد اما در گام دوم وبرای ادامه راه، بیش از گذشته نیازمند کادر سازی هدفمند وتربیت انسان‌های پرهیزگار، دانشمند، ماهر، ومصمم است تا بتواند این کشتی را از میان امواج سهمگین حوادث ودشمنی ها عبور داده و به ساحل نجات برساند.

بدون تردید برخورداری از نیروی انسانی پرورش یافته در «تراز انقلاب اسلامی» گنجینه‌ای ارزشمند وبه‌مثابه پشتوانه اساسی برای اعتلای کشور است، اما این دستاوردی نیست که تصادفی حاصل شود و یک فرایند هدفمند و زمان‌بر است و از لوازم آن برخورداری از بینش مبتنی بر وحی ونگرش غیر التقاطی نسبت به انسان برنامه‌ریزی، همت بلند و پشتکار است و سنگ بنای آن نیز توسط نظام تعلیم وتربیت کشور باید پی‌ریزی شود.

آیا در آموزش و پرورش و آموزش عالی فعلی که مسئولیت اصلی را در این زمینه برعهده دارند، چنین قابلیت و ظرفیتی به وجود آمده است؟

نظام تعلیم وتربیت ما درچند دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی نقشه راه نداشت وحالا که بیش از هفت سال ازتصویب و ابلاغ سند تحول آموزش و پرورش در شورایعالی انقلاب فرهنگی می گذرد، انگیزه اجرای آن وجود ندارد! چون سند، مدیران مجری خود را توصیف نکرده است! و مدیرانی که خود در تراز انقلاب پرورش نیافته اند و مبانی آن را باور ندارند و بعضی از آنها نقشه راه «دشمن نوشته» ۲۰۳۰ را بدون سر و صدا کاشت می کنند نمی توانند یا نمی‌خواهند با اجرای سند تحول در جهت حذف منافع دراز مدت دشمنان اسلام و انقلاب در این کشور ریل‌گذاری کنند! رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند: نکته‌ مهمی که باید آینده‌سازان در نظر داشته باشند این است که در کشوری زندگی می‌کنند که از نظر ظرفیت‌های طبیعی و انسانی کم‌نظیر است و بسیاری از این ظرفیت‌ها با غفلت دست‌ اندرکاران تاکنون بی‌استفاده یا کم‌استفاده مانده است. همت‌های بلند و انگیزه‌های جوان و انقلابی خواهند توانست آنها را فعال و در پیشرفت مادی و معنوی کشور به معنی واقعی جهش ایجاد کنند.

مهم‌ترین ظرفیت امیدبخش کشور، نیروی انسانی مستعد و کارآمد با زیربنای عمیق و اصیل ایمانی و دینی است.(۳)

این که هفته بزرگداشت مقام معلم پس از چند دهه هنوز دولتی برگزار می شود و از سوی خانواده ها (بدون دستور العمل‌ها و یادآوری های وزارتی و مطالبه مدرسه ای) به ندرت اقدام خودجوشی درجهت تجلیل ازمعلمان فرزندشان دیده می شود نشانه آن است که مردم ما هنوز نظام آموزش وپرورش فعلی را خیرخواه ودلسوز فرزندان خود باور ندارند. بدون تردید کلاس ومدرسه وکتاب و درس و تمرین و ورزش و اردو و… حول محور یک معلم ومربی «لایق و اهل» اعتبار و مفهوم پیدا کرده و اثر بخش می شود وتغافل نسبت به این مسئله مهم است که کارآمدی این وزارت را هم در حوزه آموزش وهم درحوزه پرورش هرسال بیشتر از سال قبل کاهش داده است.

اسناد بالا دستی هرچه متعالی باشند، راهبردها وراهکارها هرچه عالی باشند

برنامه ریزی‌های آموزشی وپرورشی هرچه ممتاز باشند و کتابهای درسی هرچه گسترده و آموزنده ، تا نیروی خط مقدم ارتباط بادانش آموز یعنی معلم ومربی، ممتاز ومتعالی تربیت نشده و ممهز ولایق نباشند، درجهت «رشد» متعلم و متربی اتفاق مهمی نخواهد افتاد .

نتیجه اینکه اگر ملت ایران بتواند به کمک مدیران پرورش یافته و لایق وپاکدست، از آزمون‌ها و چالش‌هایی که با آن مواجه می شود، موفق و سربلند عبور کند، به خوبی از عهده راهبری این انقلاب و پیشرانی آن در ادامه مسیر تا رسیدن به تمدن نوین اسلامی در گستره جهان، برخواهد آمد. و این معلمان کشور هستند که باید بتوانند مدیرانی در تراز انقلاب اسلامی پرورش دهند. امام خمینی رضوان الله تعالی علیه که افق متعالی انقلاب را همیشه یادآوری می کردند خطاب به معلمان کشور فرمودند: شماها معلم نسلی هستید که درآتیه «همه مقدرات کشور» به آن نسل سپرده می شود.(۴)

به همین دلیل باید تاکید شود که اعتقاد و باورمندی مسئولان عالی وزارت آموزش وپرورش نسبت به بزرگداشت مقام معلم را صرفا ازطریق اقداماتی از قبیل ریل‌گذاری صحیح برای تربیت معلم در تراز انقلاب اسلامی وتحقق مطالبات آموزشی و پرورشی خانوادها از معلم و مدرسه و همچنین تأمین کرامت و آسودگی خاطر معیشتی معلمان که بارها دربیان رهبر معظم انقلاب اسلامی وسیاست‌های کلان اجرائی ابلاغ شده، می توان باور کرد و نه صرفا با سالی یک بار مراسم تقویمی موسوم به بزرگداشت.

پی نوشت:

۱- سوره الرحمن آیات ۱و۲

۲- استفاده ازمقارنه آیه ۲ سوره رحمن وجن

۳-بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی

۴-صحیفه امام خمینی جلد۱۴ صفحه ۳۶

* عضو شورای عالی آموزش و پرورش کشور