به گزارش «نماینده» زهرهالسادات لاجوردی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در یادداشتی با اشاره به افزایش قیمت نان طی روزهای اخیر، گفت: با توجه به اینکه آخرین افزایش قیمت نان به دو سال قبل بازمیگردد و در این دو سال هزینههای جانبی مختلف از جمله دستمزد نیروی کار افزایش یافته، درخواست نانوایان برای افزایش قیمت نان درخواستی منطقی است، اما این افزایش قیمت نباید از جیب مردم پرداخت شود و باید یارانه نانوایان افزایش یابد تا در شرایط کنونی، سنگینی و بار مضاعفی بر دوش مردم تحمیل نشود.
متن کامل یادداشت نماینده مردم تهران درباره افزایش قیمت نان به شرح زیر است:
آخرین تغییر رسمی قیمت نان در دو سال پیش رخ داد و در این مدت، نهادههای تولید نان بهویژه دستمزد نیروی کار، حاملهای انرژی، حملونقل، افزودنیها و اجارهبهای واحدهای نانوایی دچار تغییرات جدی شدهاند. گلایه صنف نانوایان این است که در ۲ سال اخیر، هزینههای آنها به شدت افزایش پیدا کرده و به صرف تثبیت مهمترین نهاده تولید آنها یعنی آرد، نمیتوان انتظار داشت که قیمت نان ثابت بماند. اما رای منفی مسوولان دولتی در شورای آرد و نان، تعدیل قیمت رسمی نان را به تاخیر انداخته است؛ در عوض در این مدت با واکنشهای غیررسمی برخی نانوایان به این نرخها مواجه بودیم و اتفاقاتی نظیر کاهش نامحسوس وزن چانه نان، افزایش قیمت در قالب نانهای حاوی کنجد و سبزی خشک و...، در عمل بهعنوان راهکار دورزدن قیمتها مورد استفاده قرار گرفته است.
اکنون، اتحادیه صنف نانوایان که گستردگی قابل توجهی در سطح کشور دارد، با توجه به عدم افزایش قیمت نان در ۲ سال اخیر، خواستار بالا رفتن نرخ فروش نان شده است. این درخواست طبق اظهارات شفاهی تا ۱۰۰ درصد هم مطالبه شده اما تعدادی از نانوایان قبل از موافقت و اعلام رسمی از سوی مراجع ذیربط در اقدامی خودسرانه نرخهای دلخواه خود را به مشتریان اعلام میکنند و شاهد افزایش قیمت نان در برخی از نانواییها گاه تا ۵۰ درصد بیشتر از نرخ مصوب نان هستیم. علاوه بر افزایش غیر رسمی نرخ، هر نانوایی نیز براساس آنالیز هزینههای خود، قیمتی را برای نان تعیین کرده است و موجب چند نرخیشدن نان بیش از پیش شده است.
توجیه نانوایان برای این اقدامِ خود افزایش دامنه تورم، افزایش قیمت کالاها و خدمات، بالا رفتن میزان دستمزدها، افزایش هزینههای جانبی است. اگرچه با گذشت زمان و افزایش نرخ اکثر کالاهای ضروری و هزینههای اولیه، کماکان افزایش قیمت نان بصورت رسمی رخ نداده، ولی مراجعه حضوری و گزارشات همشهریان حاکی از افزایش قیمت نان در برخی از نانواییها است؛ که تعیین جزیرهای قیمت نان و اعلام خودسر نرخ آن از سوی گروهی از نانوایان به نوبه خود هرج و مرج جامعه را به دنبال دارد که تبعات آن دامنگیر حوزههای دیگر نیز خواهد شد.
اگر قرار باشد قیمت نان افزایش پیدا کند باید رسما در کارگروه ساماندهی گندم، آرد و نان کشور مصوب شده و پس از تأیید نرخنامه توسط استانداری ابلاغ شود. تا زمانی که این مساله ابلاغ نشده، افزایش قیمت از طرف واحدهای صنفی خلاف مقررات است. از سوی دیگر، با توجه به اهمیت نان در سبد کالایی خانوار، عدم تصمیمگیری به موقع و نیز عدم پاسخگویی مراجع ذیربط نیز روش مناسبی برای رفع مشکلات مردم نیست.
از سال ۹۳ تا ۹۸ نرخ نان با وجود افزایش هزینههای اولیه نانوایی هیچگونه تغییری نداشته است و در سال ۹۸ افزایش ۴۵ درصد نان را شاهد بودهایم، در بخشنامهای که دولت در سال ۹۸ مصوبه و ابلاغ کرده، قید شده تا زمانی که افزایش نرخی در هزینههای اولیه ایجاد نشده است، این مصوبات ملاک عمل نانوایی خواهد بود. لیکن، مشاهدات و گزارشات میدانی نشان میدهد دیگر نرخی که ملاک عمل نانواها باشد وجود ندارد و هر نانوایی مطابق با هزینههای اولیه خود نرخ فروش را تعیین میکند که هزینههای اولیه شامل آرد (حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد هزینه اولیه) و مابقی هزینههای اولیه که شامل دستمزد کارگر، پول برق و گاز، مایه خمیر و دیگر موارد است، افزایش قیمت قابل توجهی داشتهاند و چارهای جز افزایش نرخ نان برای جلوگیری از ضررکرد نانواها وجود ندارد.
مراجع ذیربط تعیین نرخ نان:
در مورد تعیین نرخ نان، در گذشته ستاد تنظیم بازار، کارگروه ملی آرد و نان را که جزئی از خودش بود، جدا و تعیین نرخ نان را به این کارگروه واگذار کرد و کارگروه ملی آرد و نان، بنا را بر این گذاشت که تصمیمات در سطح ملی را بگیرد اما تعیین نرخ نان در استان تهران بر عهده استانداری باشد.
آنچه در روزهای اخیر از سوی مقامات استانداری تهران اذعان شده (معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری) این بوده که ستاد آرد و نان استان وظیفه بررسی و کارشناسی موضوع را دارد، ولی برای اجرای آن باید از دولت اجازه گرفته شود و به این دلیل تصمیمگیری و اظهارنظر در این باره به هیئت دولت واگذار شده و آنگونه که پیداست بر اساس فرآیند یاد شده تا به حال هیچگونه تصمیم روشنی در این باره گرفته نشده است.
اقدام متناسب با شرایط جامعه در راستای افزایش نرخ نان:
با توجه به افزایش کلی قیمتها در دو سال اخیر (از آخرین ابلاغ نرخ رسمی نان تا کنون) و اینکه نانواها در حال ضرر هستند گریزی از افزایش قیمت نان وجود ندارد و باید در نظر داشت که با توجه به افزایش قیمت تمام کالاها و هزینههای جانبی و دستمزد نیروی کار، درخواست نانواییها برای افزایش قیمت نان درخواستی منطقی است؛ ولی باید توجه داشت که علاوه بر تسریع در فرایند تصمیمگیری و پاسخگو کردنِ مراجع ذیربط برای تعیین نرخ نان و جلوگیری از بروز هرج و مرج در این باب، دولت باید افزایش نرخ نان را طوری مدیریت کند که این افزایش قیمت از جیب مردم پرداخت نشود و با توجه به تأثیر نرخ نان بر نرخ برخی کالاهای دیگر و نیز اهمیت نان در سبد کالایی خانوار ایرانی شایسته است که میزان یارانه نانواها افزایش یابد تا در شرایط معیشتی کنونی افزایش نرخ نان، بار مضاعفی را به مردم تحمیل نکند و با استفاده از روشهای جایگزین مانند افزایش یارانه نانواها یا هر روش دیگری که هزینههای اولیه نانواییها کم شود باید به گونهای برنامهریزی کرد که باعث نشود مردم در کنارِ تنگناهای معیشتی فعلی، توان خرید نان را هم از دست بدهند.