به گزارش «نماینده» افشین پروینپور اظهار کرد: شرایط بازار مسکن در حالت عادی نیست و ما به پدیدۀ «شکست بازار» در این بخش مبتلا شدهایم، این بدین معنی است که در بازار عرضه وجود دارد، نیاز هم وجود دارد اما معاملهای صورت نمیگیرد زیرا بر اثر سوداگری موجود در بازار، قیمت بهصورت غیرمنطقی و حبابوار بالا رفته و بسیاری از مردم و جوانها بهجهت همین بالا بودن قیمت، تقاضای مؤثری در بازار محسوب نمیشوند.
وی افزود: یکی از نشانههای «شکست بازار» در بخش مسکن، وجود همین پدیده ۳ میلیون خانه خالی در کشور است که درصد بالای انحصارگری و احتکار را که از مصادیق بارز «سوداگری» در بخش مسکن است نشان میدهد، این درحالی است که نیاز به مسکن در حال حاضر بهشدت مردم را تحت فشار قرار داده و تأمین مسکن یکی از موانع جدی بر سر راه ازدواج جوانهاست.
وی با بیان اینکه "نباید فریب برخی از اظهار نظرها را مبنی بر اینکه وجود خانههای خالی در کشور طبیعی و عادی است بخوریم"، ادامه داد: در دنیا مفهومی بهنام «نرخ طبیعی خانههای خالی» وجود دارد که این مربوط به شرایطی است که اولاً عرضه و تقاضا با هم برابر بوده، ثانیاً قیمت، قیمت منطقی باشد و ثالثاً سوداگری در بازار وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: در این شرایط معمولاً بین ۵ تا ۷ درصد تعداد مسکنهای موجود، اضافه ساخته میشود برای پوشش دادن تقاضاهای جدید و تقاضاهای جابهجایی. این ۵ تا ۷ درصد (که نرخ استانداردی نیز است) به نرخ طبیعی خانههای خالی معروف است. این شرایط ربطی به وضعیت فعلی کشور ما که در آن سطح تقاضا بسیار بالاتر از عرضه است، ساختوساز در حداقل خود انجام میشود، سوداگری در حد نهایت خود بازار را قبضه کرده و قیمت بهصورت غیرمنطقی بالاست، ندارد. در این شرایط حتی وجود یک واحد مسکونی خالی هم (تا زمان برابر نشدن عرضه و تقاضا) زیاد است و نباید خانهای خالی بماند.
عضو سابق شورای عالی مسکن در بیان راه حل خروج از وضعیت موجود گفت: ابزارهای مالیاتی (بر سوداگری و سوداگران بخش مسکن) را باید بهکمک گرفت تا بخش مسکن از این وضعیت بیرون آورده شود. مالیاتهایی نظیر «مالیات بر خانههای خالی»، «مالیات بر خانههای دوم و بیشتر» و «مالیات بر عائدی سرمایه» اگر به کار گرفته شوند، میتوانند موجب عرضه واحدهای موجود به بازار شوند و این سیاست میتواند بهمقدار زیادی حباب قیمتی بخش مسکن را بشکند و حتی قیمت مسکن را در کلانشهرها تا نصف کاهش دهد.
پروینپور یادآور شد: برای مثال این سیاست در دهه ۱۹۷۰ میلادی در کشور تایوان که دچار شکست بازار در بخش مسکن شده بود به کار گرفته شد و توانست بازار مسکن را به حالت طبیعی برگرداند.
وی ادامه داد: طبیعی بودن وضعیت موجود (بهلحاظ وجود خانههای خالی) عمدتاً بهقصد توجیه ناکارآمدیها و عدموجود اراده برای حل اساسی مشکل مسکن کشور و مهار سوداگری، توسط برخی عنوان میشود.
کارشناس اقتصاد مسکن گفت: اینکه گفته میشود جهش قیمت در بخش مسکن در راه است، گزاره کاملاً غلطی است چون بخش مسکن با توجه به وضعیت ضعیف اقتصاد کشور در حال حاضر و رکود عمیق موجود، ظرفیت تحمل افزایش قیمت بیش از این را ندارد و بالعکس تنها راه حل خروج از وضعیت موجود، تخلیه «حباب قیمتی» و منطقی شدن و کاهش قیمت مسکن است و در این صورت بازار به روال عادی خود برمیگردد و بسیاری از تقاضاهایی که توانایی خرید مسکن را ندارند، خودبهخود توانمند شده و خانه میخرند و سازندهها دوباره برای تولید مسکن انگیزه پیدا میکنند.