به گزارش «نماینده» ایام پایانی سال فرا می رسد و بانکها به روزهای اوج کار خود رسیده اند. مردم تلاش دارند تا بدهی ها و مطالبات یکساله خود را در پایان سال تسویه نمایند و با حساب و کتابی مرتب، به استقبال سال نو بروند. همین امر سبب می شود تا شعب بانکی، بیش از هر زمان دیگری، شاهد تجمع مردم باشد. اگرچه امسال به نسبت سال های گذشته، حجم مراجعات مردم به بانکها بسیار کاهش یافته است.
البته دلیل این امر را می توان دو موضوع دانست. اول اینکه بسیاری از مردم رغبت به این دارند که کارهای خود را در خارج از شعب بانکی و در فضای الکترونیکی انجام دهند و در این روزهای پرترافیک پایان سال، کمتر برای انجام امور بانکی از منزل بیرون بیایند و دوم اینکه، سطح پس انداز به حداقل کاهش یافته و به نظر هم نمی رسد که پول زیادی در دست مردم باشد که بخواهند آن را وارد سیستم بانکی کنند یا اینکه جابجایی منابع داشته باشند؛ به هرحال دلیل اول محتمل تر به نظر می رسد.
در این میان برخی مردم با مراجعه به سیستم بانکی، به این نکته اشاره می کنند که برخی شعب، با کمبود اسکناس مواجه هستند و دلیل آن را هم انجام امور به صورت الکترونیکی عنوان می کنند؛ موضوعی که البته بانک مرکزی تمهیداتی اندیشیده تا بتواند کمبود اسکناس را در ایام پایانی سال برای شعب بانکی برطرف نماید.
اما به هرحال، از مجموعه شلوغی های آخر سال بانکها که بگذریم، موضوعی که بیشتر از همه چیز خودنمایی می کند؛ طرح های جدیدی است که به طرق مختلف تلاش دارد تا پای مردم را برای سپرده گذاری به سیستم بانکی باز کند. شاید بانکها هم می خواهند سهمی از عیدی و پاداش پایان سال مردم یا منابعی که آنها از طلبکارانشان طلب دارند، داشته باشند. به هرحال این روزها مسابقه بانکی برای جذب سپرده از مردم به اوج خود رسیده است.
کافی است از جلوی شعب بانکی که در یک خیابان به فاصله چند متری از هم قرار گرفته اند، رد شویم تا این فضا را به خوبی بتوان به چشم دید. اکنون بسیاری از بانکها برای آنکه بتوانند سپرده های مردم را جذب کنند، روش های متنوعی به کار می گیرند که عمدتا با تبلیغات جذاب پیش روی مشتریان قرار می گیرد و تلاش دارد تا خود را متمایز از سایر رقبای خود قرار دهد.
نکته دیگر آن است که برخی از این طرحهای جذاب، برای فرار از نظارت های بانکی و مصوبات شورای پول و اعتبار طراحی شده؛ یعنی کار به جایی رسیده است که برخی از شعب بانکی، از مشتری می خواهند که دو حساب به صورت همزمان را در مقابل سپرده گذاری خود در شعب بانکی گشایش کنند؛ به این معنا که نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار را در یک حساب و مابقی آن تا سقف تدارک دیده شده خودشان را در حساب دیگر مشتری واریز نمایند و این طور، از حساب و کتاب نظارتی بانک مرکزی هم در امان باشند.
این روش را یکی از سپرده گذاران به خبرنگار مهر می گوید. او می افزاید: وقتی به برخی بانکها برای اطلاع از سپرده هایشان مراجعه می کنیم، آنها روش های جذابی را پیشنهاد می دهند و نرخ های متفاوتی را هم بیان می کنند که بسته به پولی دارد که قرار است مشتری به آنها بسپارد، اما وقتی که از آنها در مورد نرخ سود سوال می شود، صحبت از ۲۰ و ۲۱ درصد به میان می آورند که حداقل دو تا ۳ درصد بالاتر از نرخ مصوبه شورای پول و اعتبار است.
به گفته این سپرده گذار، وقتی که فرم های سپرده گذاری از سوی متصدیان شعب در اختیار فرد قرار داده می شود، دو حساب همزمان گشایش می یابد که یکی از آنها برای واریز سود سپرده مطابق با شورای پول و اعتبار و دیگری برای نرخ اضافه بر درصد مصوب است که به حساب دیگر واریز می شود.
این یکی از شگردهایی است که این روزها بانکها به کار می برند. اما موضوع دیگر، بازاریابی برخی کارمندان شعب بانکی برای جذب سپرده بیشتر است. به خصوص اینکه مشتری رقم های بالایی در اختیار داشته باشد. آنها تلاش می کنند که مشتری را قانع کرده و با قیاس سود پیشنهادی خود با سایر بانکهای رقیب، تلاش در اغوا کردن مشتری دارند.
البته کف سپرده ای که مشتری برای برخورداری از سود بالاتر از نرخ مصوب شورای پول و اعتبار بیان می شود، حداقل ۵ میلیون تومان است. یعنی اگر یک مشتری بالای این رقم را سپرده گذاری کند، می تواند از طرح های به نسبت ویژه تری نسبت به سایر رقم های پایین تر برخوردار باشد. بنابراین این رقم هم مهم است که چه قدر باشد؛ ضمن اینکه این رنج برای سپرده های بالای ۱۰۰ میلیون تومان نرخ های جذاب تری می شود.
نکته دیگری که البته تنها در حد برخی حرف هایی است که در میان کارمندان شعب بانکی رد و بدل می شود، این است که دولت به بانکها تکلیف کرده که به هر روشی که می توانند نقدینگی را از دست مردم جذب کنند، چراکه دولت می خواهد استقراضی داشته باشد و حقوق کارمندان خود و پاداش پایان سال آنها را داشته باشد.
به هرحال این روند بانکها که بارها و بارها نسبت به آن هشدار داده شده است، مشخص نیست که راه به کجا خواهد برد. یعنی باید منتظر ماند و دید که سودهای موهومی، بانکها را به چه نقطه ای خواهد رساند.