هفته نامه «نماینده»؛ سعید باستانی*/ زمانی که می‌خواهیم یک پدیده را مورد بررسی قرار دهیم باید ببینیم که چه عواملی در آن دخیل هستند. در حوزه‌های بزرگ نیز باید تمامی جنبه‌های گوناگون آن حوزه همچون وضعیت بودجه، تخصیص اعتبارات، وضعیت رسیدگی حوزه ستادی وزراتخانه مربوطه به زیرمجموعه‌ها، فراهم و به‌روز نبودن امکانات زیرساختی و... را مورد بررسی قرار دهیم.
به‌طور مثال اعلام این مطلب از سوی مهمانداران هواپیما مبنی براینکه پرواز با تأخیر انجام می‌شود را جزو انانسمنت در پرواز قبول و به آن عادت کرده‌ایم یا هنوز در قرن جدید، ما قطار سریع‌السیر در کشور نداریم. سیستم حمل‌ونقل ریلی برای ۵۰ سال پیش است و هرازگاهی شاهد اتفاقات ناگوار همچون حادثه اخیر راه‌آهن سمنان هستیم.
معتقدیم که بعضی از حوادث ناشی از ناوگان حمل‌ونقل عمومی نباید به وجود بیاید. هرچند ممکن است در برخی از کشورهای توسعه یافته شاهد بروز اتفاقات ناگواری همچون سقوط هواپیما، غرق شدن کشتی یا حوادث جاده‌ای باشیم اما در موضوع حادثه ناگوار راه‌آهن سمنان می‌توانستیم با اتخاذ تمهیدات لازم از وقوع این اتفاق ناگوار جلوگیری کرد.
اتفاقی که در حال حاضر در حوزه وزارت راه‌وشهرسازی افتاده تجمیع چند وزارتخانه مهم و اساسی در یک وزارتخانه با یک معاونت خاص در حوزه ستادی وزارت راه‌وشهرسازی است. عملاً زمانی که حوزه‌های نامرتبط را در یک مجموعه مانند وزارت راه‌وشهرسازی در کنار هم قرار می‌دهیم، شاهد یک پراکندگی عظیم خواهیم بود.
حوزه حمل‌ونقل، مسکن، املاک، راهداری، ریلی، هوایی، جاده‌ای و... را بدون درنظر گرفتن جنبه‌های مختلف این کار با یکدیگر ادغام کرده‌ایم. زمانی که می‌خواهیم همه این حوزه‌ها را در یک مجموعه قرار دهیم باید شرایطی فراهم کنیم که وزیری که قرار است در رأس کار قرار گیرد، بتواند به تمامی امور مربوط به آنها رسیدگی دقیق کند. مشکلی که درحال حاضر در وزارت راه‌وشهرسازی با آن مواجه هستیم نشأت گرفته از آشفتگی این وزارتخانه به دلیل تجمیع و ادغام چندین حوزه با یکدیگر است.
البته ممکن است اگر همان وزارت راه‌وترابری و حمل‌ونقل سابق وجود داشت باز هم شاهد چنین اتفاقات ناگواری بودیم و این مسئله یک امر اجتناب‌ناپذیر است که آن زمان باید دخیل بودن عوامل مختلفی همچون به‌روز بودن ناوگان حمل‌ونقل عمومی، سیستم‌های کنترلی، وضعیت بودجه و اعتبارات را مورد بررسی قرار دهیم. اما معتقدم عامل اصلی در بروز این قبیل حوادث ساختار غلط حوزه‌های وزارتی است که بدون کار کارشناسی انجام گرفته است و وزیر محترم حتی در طول ۴ یا ۸ سال فعالیتش فرصت نخواهد کرد که حتی از یکی از حوزه زیرمجموعه‌های این حوزه بازدید کند.
امروز پروژه مسکن مهر بر روی زمین مانده، هواپیمای کشوری با نقص مواجه است، شبکه ریلی نیز هرازگاهی با اتفاقات ناگوار روبه‌رو می‌شود و حتی باید بزرگراه‌هایی در کشور داشته باشیم که نداریم. باید وضعیت دسترسی‌ها مشخص شود. در غیر این صورت باعث خواهد شد که این وزارتخانه هر لحظه آبستنی از حوادث شود. طبق آمار ما بزرگترین تلفات جاده‌ای را در دنیا داریم که همه ناشی از سیستم عریض و طویلی است که به دست یک وزیر سپرده‌ایم که قادر نیست از همه اینها مراقبت کرده و یک سیستم مطمئنی برای شهروندان عزیز ایرانی ایجاد کند. اگر قرار باشد که وزیر یک سازمان عریض و طویل همچون راهداری و حمل‌ونقل ریلی را به یک فرد واگذار کنیم آن وقت آن حوزه خارج از حوزه وزارتی خواهد بود. این مشکل اساسی است که در این حوزه با آن مواجه هستیم که باید در آن تجدید نظر صورت گیرد. وقتی که چندین حوزه را با هم تلفیق می‌کنیم و آن را به عنوان یک وزارتخانه درمی‌آوریم پس باید سیستمی برای رسیدگی یکسان به تمامی اجزای وزارتخانه وجود داشته باشد.
*نماینده مردم زاوه و تربت حیدریه و مه ولات و سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن