گفت‌وگوی «نماینده» با معاون سابق سازمان توسعه تجارت
گمرک می‌داند که خودروهای لوکس چگونه وارد می‌شود!
«نماینده»؛ مهدی کاشی‌پزها/ داستان واردات خودروهای خارجی به ویژه خودروهای لوکس و گران قیمت علی‌رغم ممنوعیت قانونی، همچنان ادامه دارد. در سال‌های اخیر که تشدید تحریم‌ها محدودیت‌های ارزی شدیدی را برای اقتصاد کشور ایجاد کرد، بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران در خصوص جلوگیری از واردات اینگونه خودروها هشدار دادند. در دولت گذشته قرار بر این شد که واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی ممنوع شود. با روی کار آمدن دولت یازدهم، این ممنوعیت همچنان پابرجا ماند اما با این وجود، شاهد افزایش تعداد این خودروها در سطح کشور بودیم. به نظر می‌رسد که برخی از سوءاستفاده‌ها در این زمینه با دست‌کاری موتور و دور زدن قانون انجام می‌شود. با این حال مسئولان دولت یازدهم علی‌رغم تذکرات مداوم مقامات بالاتر در خصوص جلوگیری از واردات خودروهای لوکس، همچنان در این خصوص موضع و اقدام خاصی را اتخاذ نمی‌کنند و به همان ممنوعیت قانونی که از دولت قبل باقی مانده است اکتفا کرده‌اند. افزایش واردات اینگونه خودروها بهانه‌ای شد تا سراغ «کیومرث کرمانشاهی»، معاون سابق سازمان توسعه تجارت برویم و نظر وی را در این خصوص جویا شویم:
واردات خودروهای لوکس در چند سال اخیر به دلیل تشدید تحریم‌ها و محدودیت‌های ارزی از لحاظ قانونی ممنوع شده است. به نظر شما چرا این ممنوعیت‌ها نتوانسته در این خصوص کارساز واقع شود و ما باز هم شاهد وجود اینگونه خودروها در سطح شهر هستیم؟
ضابطه‌ای که قبلاً برای واردات خودرو در خصوص جلوگیری از واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی وجود داشت، اکنون هم وجود دارد. طبیعتاً نباید شاهد واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی سی باشیم. در حال حاضر مسئولین هم ادعا می‌کنند که روند واردات خودرو به همین شکل است. اما در این خصوص مسئله‌ای فراتر وجود دارد.
چه مسئله‌ای؟
هنوز هم محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها به قوت خود باقی است و بعد از برجام تغییری در وضع اقتصادی کشور ایجاد نشده است. در اقتصاد مقاومتی قرار بر این بوده که واردات مدیریت شود. طبیعتاً با توجه به لزوم حمایت از صنایع داخلی سازمان توسعه تجارت، گمرک و دیگر نهادها تا آن جایی که ممکن است باید از صنایع داخلی حمایت کنند. اما باید به این مسئله هم توجه کرد که این حمایت از تولیدات داخلی نباید به قیمت ارائه تولیدات بی‌کیفیت باشد. تولیدات داخلی ما هم حتماً باید با افزایش کیفیت روبه‌رو شوند. در حال حاضر کیفیت پایین بسیاری از خودروهای داخلی باعث شده که مصرف کنندگان ما تمایل زیادی به خرید خودروهای تولید داخل نداشته باشند و به سمت خودروهای خارجی گرایش پیدا کنند. ما با وجود اینکه ۵۰ سال است در زمینه خودروسازی سابقه داریم، همچنان نتوانستیم کیفیت بالایی از خودرو را در اختیار مردم قرار دهیم. البته من موافق واردات خودرو نیستم و معتقدم که مدیریت واردات خودرو طبق اقتصاد مقاومتی باید انجام شود. اما این نباید باعث پایین آمدن کیفیت خودروهای داخلی شود. وقتی خودروهای داخلی ما با این کیفیت پایین و قیمت‌های بالا برای مردم مشکل آفرینی می‌کند باید فکری به حال این مسئله شود. سال‌ها با دیوار تعرفه از خودروهای داخلی حمایت کرده‌ایم اما بالاخره چه زمانی خودروهای داخلی به کیفیت مطلوب و مورد نظر مردم می‌رسند. باید به سمت این برویم که خودروسازان ما هم روی کیفیت و هم روي قيمت خودروهای خود کار کنند. اگر این اتفاق بیفتد، هیچ کس نه خودروی خارجی وارد می‌کند و نه كسي از این خودروها خریداری می‌کند.
درباره تداوم واردات خودروهای لوکس چه نظری دارد. این انتظار وجود داشت که با اعمال محدودیت‌های تعرفه‌ای و قانونی، وجود خودروهای لوکس در کشور کاهش یابد. چرا این اتفاق نیفتاد؟
خودروهای ۲۵۰۰ سی‌سی براساس اقتصاد مقاومتی نباید وارد شود. هزینه تعویض لنت برخی از خودروهای گران قیمتی که وارد می‌شود، برابر هزینه خودروی پراید است. یعنی دارنده این خودرو دو ماه یک بار که می‌خواهد لنت آن را عوض کند، باید به اندازه یک پراید هزینه کند. افراد خاصی از این خودروها استفاده می‌کنند که آنها اکثریت مردم نیستند. اصلاً مخاطب ما این افراد نیست. باید به عامه مردم خودروی با کیفیت و قیمت مناسب داد. خودروسازان داخلی باید کیفیت خودروهای خود را بالا ببرند و قیمت‌هایشان را به نوعی رقابتی کنند. همچنین مزیت ما هم در صنعت قطعه‌سازی است که باید به آن توجه شود. اگر قرار گذاشتیم که خودروی بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی وارد نشود. تحت هیچ شرایطی چنین خودرویی نباید وارد شود.
به نظر شما چه کسانی پشت واردات این قبیل خودروها هستند؟
معلوم نیست اینگونه خودروها با وجود ممنوعیت چگونه وارد کشور می‌شوند و از کجا مجوز می‌گیرند. اگر ضابطه‌ای داریم مبنی بر اینکه خودروی بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی نباید وارد شود، برای هیچ‌کس نباید تخفیف قائل شویم. من هیچ اطلاعی از چگونگی واردات خودروهای لوکس و گران قیمت به کشور ندارم و مسئولان دولتی به ویژه آقای کرباسیان که اکنون ریاست گمرک را بر عهده دارند، باید در این خصوص پاسخ دهند.
آیا راهی برای تشخیص چگونگی واردات این خودروها وجود ندارد؟
فهمیدن اینکه خودروهای لوکس چگونه وارد کشور می‌شود، کار چندان دشواری نیست و گمرک به راحتی می‌تواند در این خصوص اطلاعات کسب کند. در حال حاضر هم می‌داند که چه کسانی این خودروهای لوکس و گران قیمت را در این شرایط سخت ارزی وارد کشور می‌کنند. همه آمارها در این زمینه در دست گمرک است و تعداد خودروهای لوکس موجود در کشور هم کاملاً مشخص است. گمرک باید به طور شفاف اعلام کند که از میان خودروهای وارداتی چه مقدار از آنها لوکس و بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی بوده، زیرا با وجود ممنوعیت واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی همچنان اینگونه خودروها به وفور درون کشور وجود دارند و وارد می‌شوند. کاملاً مشخص است که این همه پورشه و مازراتی که در کشور وجود دارد، بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی هستند و چگونه وارد کشور می‌شوند. البته ظرفیت ۲۵۰۰ سی‌سی بنا به ادعای رئیس انجمن خودروسازن معیار اشتباهی است زیرا بسیاری از موتورها دست‌کاری می‌شود و مشکل واردات اینگونه خودروهای لوکس از این طریق حل شده است.
پس با وجود امکان دور زدن قانون باید در سازوکار جلوگیری از ورود خودروهای لوکس تغییر ایجاد شود؟
شاید وقت آن رسیده که سازمان توسعه تجارت با توجه پیشرفت تکنولوژی و دست‌کاری موتور خودروها در خصوص چگونگی ورود این خودروها تجدید نظر کند. اما بهتر است گمرک جواب دهد که با وجود ممنوعیت واردت خودرو چگونه این همه پورشه و مازراتی وارد کشور می‌شود؟ سازمان توسعه تجارت هم کمیسیون تخصصی را برای بررسی واردات اینگونه خودروها دارند. بعضاً مشاهده می‌شود که برخی از مجوزها برای واردات خودروهای بالاتر از ۲۵۰۰ سی‌سی هم در این کمیسیون به برخی از اقشار جامعه مانند مدال آوران المپیکی و ... داده می‌شود که باید در خصوص اعطای این مجوزها هم دقت بیشتری انجام شود. باید دقیقاً بررسی شود تعداد خودروی لوکسی که وارد کشور می‌شود، با این مجوزها منطبق است یا خیر. گمرک می‌تواند به خوبی در این زمینه اطلاع‌رسانی کند تا مشکل واردات این خودروها مشخص شود.
درباره واردات خودروهای آمریکایی مانند شورولت هم در این چند وقت اخیر انتقادات زیادی مطرح شده و حتی رهبر معظم انقلاب هم در این خصوص صراحتاً از دولت انتقاد کرده‌اند. به نظر شما چرا سازوکار مشخصی برای جلوگیری از واردات خودروهای آمریکایی وجود ندارد؟
ما یک بحثی در تجارت داریم، به اسم رفتار تجاری و رفتار متقابل تجاری، وقتی آمریکا به راحتی به منابع مالی ما دست اندازی می‌کند فارغ از تقسیم‌بندی‌های بالاتر و یا پایین‌تر از ۲۵۰۰ سی‌سی، نباید اجازه واردات این خودروها داده شود. باید فرصت واردات خودرو از آمریکایی‌ها گرفته شود. شنیده‌ام که وزیر صنعت اعلام کرده باید مجوز واردات خودروی آمریکایی برای شخصی که واردات انجام می‌دهد باطل شود که البته هنوز مشخص نیست که این کار انجام شده است یا خیر.
