با نزدیک شدن به اجرای زمان اجرای برجام، مردم انتظار دارند که کشور گامبهگام به سمت بهبود شرایط اقتصادی حرکت کند، اما انگار همه چیز به سمت عکس انتظارهاي عمومی در حال پیش رفتن است. در هفتههای اخیر موج جدید گرانیها در میان بخشی از کالاهای مهم و اساسی مردم ایجاد شد. ابتدا معاون سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان خبر از افزایش قیمت ۶ درصدی لبنیات از ابتدای زمستان را داد. براین اساس قرار بر این شد که از فردای شب یلدا مردم ماست، شیر و پنیر را ۶ درصد گرانتر از قبل بخرند و قیمت شیرخام هم به ازای هر لیتر ۱۰۰ تومان، افزایش پیدا کند.
سایة گرانیها در چند روز گذشته بر سر تخممرغ هم افتاد تا نیمروها و املتهای مردم هم از ابتدای زمستان ۱۵ درصد گرانتر از قبل شود. اما در این خصوص علیرغم انتظارها، تولیدکنندگان لبنیات و تخممرغ چندان با افزایش قیمتها موافق نیستند. تولیدکنندگان فرآوردههای لبنی در این خصوص میگویند که دولت خودش اقدام به افزایش قیمت این محصولات کرده و ما توقع دیگری از دولتمردان داشتیم.
«فربد»، نائبرئیس انجمن صنایع لبنی در این خصوص عنوان کرد که در همه جای دنیا دولت به محصولات لبنی یارانه میدهد و ما هم همین توقع را از دولتمردان داشتیم، اما متأسفانه آنها به جای اینکه مشکلات ما را از طریق یارانه و حمایتهای زیرساختی برطرف کنند، با افزایش قیمت محصولات لبنی به دنبال حل معضلات ما هستند.
به نظر میرسد، با این وجود روشی که دولت برای حمایت از برخی از تولیدکنندگان کالاهای اساسی از جمله تولیدکنندگان لبنیات انتخاب کرده است، تنها یک بازنده دارد و آن هم مصرفکنندگان هستند. اما دولت یازدهم در هفتههای اخیر علاوهبر گرانی برخی از کالاهای اساسی، آغاز گرانیها در بخشهای دیگری از اقتصاد کشور را هم کلید زده است. طی هفتههای اخیر قیمت بلیط هواپیما و قطار با افزایش قیمت به قول دولتمردان آزاد شد، تا نارضایتیهاي زیادی را در جامعه به دنبال داشته باشد. در خصوص افزایش قیمت بلیط قطار حتی پای سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان هم به این مناقشه باز شد و تنشهای زیادی را بین وزارت راه و شهرسازی و این سازمان به وجود آورد.
سازمان حمایت که با آزادسازی قیمت بلیط قطار مخالف بود، بعد از اینکه نظر خود را در این خصوص اعلام کرد، با هجمههای بیسابقة وزیر راهوشهرسازی روبهرو شد. «عباس آخوندی»، سازمانهایی مانند سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرفکنندگان را سازمانی غیرمسلمان و برگرفته از مفاهیم مارکسیستی و سوسیالیستی دانست!
این اظهارنظرها روز بعد تندتر هم شد و آخوندی وعده داد که قیمت تمام بخشهای حملونقل کشور آزاد میشود و نهادهایی مانند سازمان حمایت هم نمیتوانند جلوی این مسئله را بگیرند. اتفاقهاي چند هفتة اخیر یک سؤال مهم را در ذهن مردم و فعالان اقتصادی ایجاد کرده است. چرا دولت همواره از گرانی و آزادسازی قیمتها حمایت میکند؟ به نظر میرسد پاسخ این سؤال را باید در نوع تفکرات دولتمردان تدبیر و امید جستوجو کرد. براساس تفکرات یاران روحانی، اقتصاد کشور در صورتی توسعه پیدا میکند که قیمتها به سمت آزادسازی حرکت کند. اکثر اعضای تأثیرگذار بر تصمیمگیریهای اقتصادی دولت حسن روحانی تحصیلات خود را در آمریکا و انگلستان گذراندهاند و به شدت به دنبال اجرای مفاهیم اقتصاد بازار آزاد در کشور هستند.
«مسعود نیلی»، «محمد نهاوندیان» و بسیاری از وزرای دولت یازدهم از جمله عباس آخوندی به شدت روی این نظریهها پافشاری میکنند. این در حالی است که اقتصاد ما به هیچوجه ظرفیت رقابتپذیری و آزادسازی قیمتها را ندارد و تجربة چند سال گذشته نشان داده که اقتصاد ایران با منطق آزادسازی قیمت به بنبست میخورد. با توجه به اینکه افزایش قیمتها در ایران هیچگاه به بهتر شدن کیفیت نیجامیده است، احتمالاً این بار هم نباید منتظر بهبود کیفیت بعد از آزادسازی قیمتها باشیم. با این تفاسیر باید دید مرغ یاران روحانی تا چه زمانی فقط یک پا دارد و اصرار بیمورد آنها بر آزادسازی قیمتها چه زمانی به پایان میرسد.