به گزارش «نماینده»، این روزها بحث امضای قرارداد جدید ایران خودرو با شرکت پژو برای سپردن دوباره بازار پرعطش خودرو ایران به فرانسوی‌ها در حالی داغ شده که هیچ خبری در مورد جبران خسارت وارد شده به ایران از محل ترک یک شبه مسئولان پژو در ایران، به گوش نمی‌رسد و ظاهراً قرار است بازار پرسود خودرو کشورمان باز هم به راحتی در اختیار فرانسوی‌ها قرار گیرد.
قرارداد جدید ایران خودرو و پژو قرار بود در جریان سفر روحانی رئیس جمهور به فرانسه به امضا برسد که این سفر در پی حملات تروریستی در فرانسه لغو شد. در نهایت، انعقاد قرارداد جدید دو خودروساز ایرانی و فرانسوی با اقدام داعش به نتیجه نرسید و مدیرعامل ایران خودرو که زودتر از روحانی خود را به فرانسه رسانده بود، دست خالی به ایران بازگشت.
حال دوباره بحث امضای این قرارداد مطرح شده و گفته می‌شود در جریان سفر آینده روحانی به فرانسه منعقد خواهد شد. هرچند برخی نیز از احتمال امضای این قرارداد در آینده‌ای نزدیک حتی بدون حضور رئیس جمهور سخن می‌گویند.
این در حالی است که با وجود برآورد خسارت حداقل ۸۰۰ میلیون یورویی معادل ۳.۲ تریلیون تومان وارد شده به ایران در پی خروج ناگهانی پژو از کشورمان، هیچ خبری از تعهد فرانسوی‌ها به جبران این خسارت نیست و علاوه بر این، بحث‌های مطرح شده در مورد تولید دوباره محصولات پژو در ایران از قدیمی بودن خودروهای مورد بحث، حکایت دارد.
هاشم یکه زارع، مدیرعامل ایران خودرو پیشتر در مورد مفاد نهایی شده با طرف فرانسوی برای بازگشت پژو به ایران گفته بود: صادرات ۳۰ درصدی از تولیدات مشترک ایران و فرانسه و سرمایه‌گذاری ۵۰ درصدی فرانسوی‌ها در ایران از جمله موارد نهایی شده با شرکت پژو است.
این در حالی است که چنین مواردی از سوی مدیران شرکت پژو عنوان نشده و حتی مدیران این شرکت، انعقاد قرارداد با ایران را به نهایی شدن موضوع مذاکرات ۱+۵ موکول کرده بودند.
پشت پای پژو به مشتریان ایرانی پس از ۲۳ سال سودجویی
پس از تشدید تحریم‌ها علیه ایران و تحریم صنعت خودرو، کارشناسان شرکت پژو بدون توجه به قرارداد این شرکت با ایران خودرو و بدون کوچکترین پایبندی به آن، یک شبه ایران را ترک کردند و به همه سرمایه‌گذاری‌های انجام شده و برنامه‌ریزی صورت گرفته برای تأمین نیاز بازار خودرو ایران پشت پا زدند.
به این ترتیب، در شرایطی که ایران سرمایه‌گذاری بالایی برای برند پژو انجام داده بود، پس از ۲۳ سال همکاری، طی فراخوانی تنها در عرض یک هفته ۳۰ کارشناس شرکت پژو از ایران خارج شدند.
پس از این اقدام، شرکت پژو هیچ پاسخی به تماس‌های ایران خودرو نداد و رابطه پژو و ایران خودرو برای مدتی قطع شد. چنین برخوردی با یک شرکت پس از ۲۳ سال همکاری مشترک، در تاریخ صنعت خودرو جهان بی‌سابقه بود.
هزینه تولید محصول پژو در ایران، دو برابر طراحی و تولید یک خودرو داخلی
مدیران خودروساز ایرانی در حالی به حضور دوباره شرکت‌های خارجی مانند پژو در ایران روی خوش نشان می‌دهند که هزینه صرف شده برای تولید محصولات این شرکت‌ها در ایران دو برابر هزینه لازم برای طراحی و تولید یک خودروی داخلی است.
به گفته کارشناسان صنعت خودرو، اگر سرمایه‌گذاری که برای تولید پژو ۲۰۶ صندوق‌دار صورت گرفت، برای طراحی و تولید محصولی مانند رانا انجام می‌شد، دو محصول جدید داخلی در کشور تولید می شد.
برای تولید ۲۰۶ صندوق‌دار ۱۳۰ میلیارد تومان هزینه شد که اگر این سرمایه‌گذاری برای توسعه برند ملی صورت می‌گرفت، علاوه بر تولید خودروی داخلی، به جای یک خودرو، ۲ یا ۳ محصول در کشور تولید می‌شد.
علاوه بر این، شرکت پژو در مورد داخلی‌سازی موتور و همچنین قطعات حساس محصولاتش در ایران سنگ‌اندازی می‌کرد و نمی‌گذاشت در این بخش‌ها خودکفایی صورت گیرد.
بی توجهی به گزارش تحقیق و تفحص مجلس
موضوع زیان ایران در اثر خروج یک شبه پژو از کشورمان در حالی در مذاکرات جدید ایران خودرو و پژو مورد بی‌توجهی قرار گرفته که در گزارش تحقیق و تفحص مجلس از شرکت‌های خودروساز نیز بر این ضرر و زیان و لزوم جبران آن تأکید شده بود.
در متن گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان نیز بر ایجاد زیان برای ایران در همکاری مشترک ایران خودرو و پژو تأکید شده و آمده بود: طبق قراردادی که در سال ۲۰۰۳ بین روسای جمهور ایران و فرانسه امضا و از سال ۲۰۰۴ اجرایی شد، شرکت پژو فعالیت خود را در ایران آغاز کرد، با وجود آنکه این قرارداد تا سال ۲۰۱۴ اعتبار داشت، مسئولان این شرکت فرانسوی ها حق نداشتند در هیچ تحریمی علیه ایران شرکت کنند، اما آنها در تحریم ها علیه ایران شرکت کردند و با زیر پا گذاردن مفاد این قرارداد، کشورمان را ترک کردند.
در ادامه این گزارش آمده بود: شرکت پژو از ابتدای سال ۱۳۹۱ همکاری خود را با ایران قطع و به دنبال آن، شرکت ایران خودرو از ناحیه توقف ارسال قطعات متحمل خسارتهای سنگینی شد و عرضه خودرو به بازار توسط این شرکت به شکل قابل توجهی کاهش یافت. ایران در این سال از نظر حجم پس از فرانسه، دومین بازار بزرگ پژو بوده است. پس از اینکه پژو در فوریه سال ۲۰۱۲ ارسال محموله های خود را به ایران متوقف کرد، فروش این خودروساز در ایران ۶۸ درصد کاهش یافت و به ۱۴۵ هزار دستگاه خودرو رسید.
تهیه کنندگان گزارش تحقیق و تفحص از خودروسازان تأکید کردند: پیگیری تعیین میزان واقعی و نحوه جبران خسارت های وارده ناشی از عدم اجرای تعهدات توسط شرکت پژو فرانسه از مطالبات جدی هیأت تحقیق و تفحص است. لازم به ذکر است که مدیر عامل وقت شرکت ایران خودرو اعلام کرده که این خسارت ممکن است از طریق امتیازاتی که ما از پژو خواهیم گرفت، خود به خود جبران شود!
به این ترتیب در تفاهم جدید با پژو موضوع مورد تأکید هیأت تحقیق و تفحص از صنعت خودرو مورد توجه واقع نشده و به نظر می رسد قرارداد زیانبار دیگری بین دو شرکت خودروساز ایرانی و فرانسوی در حال انعقاد است.
در چنین شرایطی این سوال مطرح است که چرا باید بعد از اینکه نمایندگان پژو، ایران را ترک کردند بدون طلب خسارت، دوباره سراغ آنها برویم، برایشان فرش قرمز پهن کنیم و از آنها بخواهیم که برگردند؟
از طرفی عدم اجرای تعهداتی مانند صادرات محصولات تولیدی مشترک با پژو، عدم داخلی سازی در تولیدات مشترک و همچنین تحویل پَک قطعات پژو با قیمت بالا و حتی گرانتر از خودروی صادر شده از ایران نیز مواردی برای وارد شدن زیان مالی به کشورمان است.
در وضعیتی که مسائلی مانند خسارت مالی وارد شده به ایران از طرف شرکت پژو، فروش پَک قطعات محصولات پژو با قیمت بسیار بالا به طرف ایرانی و سنگ اندازی در ایجاد خودکفایی در تولید محصولات پژو در کشور هنوز تعیین تکلیف نشده‌اند، شاهد تلاش فراوان برخی مدیران خودروساز ایرانی و فرانسوی برای امضای سریع قرارداد جدید بین خودروسازان دو کشور هستیم که این مسئله، نظارت دقیق مسئولان دولت و مجلس را ضروری می‌سازد تا شاهد تکرار تجربیات تلخ گذشته و تاراج اموال ملی نباشیم.