به گزارش «نماینده»، جمشید پژویان اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه در گفتگو با «نسیم» در خصوص افزایش قیمت ارز اظهار کرد: اصولا قیمت ارز بعد از تحریمها با جهش رو به رو بوده و دائما بین ۳۲۰۰ تا ۳۳۰۰ تومان در نوسان بوده است، این نوسانات هم بیشتر تحت تاثیر شرایط فصلی بوده، چون بخشی از تقاضای ارز در بازار آزاد، به ارزهای مسافرتی مربوط است و بخشی هم تحت تاثیر وارداتی که از طریق نظام بانکی سهمیه ندارند مربوط میشود.
وی افزود: این عوامل چیزی در حدود ۷ یا ۸ درصد در قیمت ارز نوسان ایجاد می کند و نمی توان آن را به وقایع مهمی ربط داد.
این اقتصاددان به نقش انتظارات تورمی مردم بر نوسانات قیمت ارز اشاره و به نسیم تاکید کرد: البته این انتظارات همیشگی نیست و به این بستگی دارد که چه مقدار عقلایی باشد، زیرا یکی از مسائل تاثیر گذار بر قیمت ارز از زمان آغاز مذاکرات بحث انتظارات مثبت است.
پژویان گفت: این انتظارات در ابتدا خیلی مثبت بود، چرا که این تفکر در جامعه وجود داشت که با رفع تحریمها ارزش ریال بالا می رود و قیمت دلار کاهش پیدا می کند، اما بعد از مدتی اظهارنظرهای اقتصاددانان نشان داد که این انتظارات بیهوده است.
عرضه و تقاضا بیشترین اثر را بر قیمت ارز می گذارد
وی با تاکید بر اینکه عرضه و تقاضا تاثیر گذار ترین عنصر بر قیمت ارز است، بیان کرد: عرضه و تقاضا مانند همه بازارها بر بازار ارز هم موثر است و در اینجا نقش بانک مرکزی غیر قابل انکار است زیرا بانک مرکزی در عرضه ارز موثر است و تقاضا هم در شرایط مختلف متغیر است، مثلا تقاضای مردم برای کالاهای وارداتی و یا مسافرتی می تواند در تقاضا برای ارز تاثیر گذار باشد، این عامل هم در حد همان ۷ یا ۸ درصد بر قیمت ارز اثر می گذارد.
بهبود شرایط سیاست خارجی نتوانست اثر زیادی بر قیمت ارز بگذارد
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در تشریح نقش بانک مرکزی بر نوسانات قیمت ارز عنوان کرد: میزان ارزی که در اختیار بانک مرکزی است بسیار تعیین کننده است، اما بعد از جهش قیمت ارز و کاهش ارزش ریال تغییر عمده ای در درآمدهای نفتی ما ایجاد نشد و اگر ما توانستیم مقداری نفت، مشتقات نفتی و یا مواد پتروشیمی بیشتری بفروشیم در عوض قیمت نفت در بازار سقوط کرد و اجازخ نداد که ما یک افزایش قابل توجه در درآمدهای ارزی داشته باشیم، به همین دلیل قیمت ارز در همان حول حول در حال نوسان است و هرکدام از عواملی چند درصدی قیمت ان را پایین و یا بالا می آورد.
ممکن است دولت برای جبران کسری بودجه قیمت ارز را افزایش داده باشد
پژویان در خصوص احتمال تاثیر دولت بر افزایش قیمت ارز به دلیل جبران کسری بودجه خود به نسیم بیان کرد: در طی چندین دهه گذشته بانکهای مرکزی و دولتها این کار را کرده اند و این کار تنها مختص این دولت و این بانک مرکزی نیست، در این روش بانک مرکزی قبل از این که بخواهد دلار را در بازار بفروشد و کسری بودجه دولت را جبران کند قدری با بازار بازی می کند تا قیمت افزایش پیدا کند، بعد که ارز را به بازار آورد و فروخت بعد از مدتی قیمت ارز به حالت اول باز می گردد، البته دولت هم سود مورد نظرش را از این مسئله می برد.
وی خاطرنشان کرد: برای این که متوجه شویم بانک مرکزی در حال حاضر هم همین کار را انجام داده است، باید ببینیم که بانک مرکزی قصد فروش چه مقدار دلار را دارد یا اینکه ممکن است بانک مرکزی انتظار داشته باشد که طی دو ماه آینده با برداشته شدن تحریمها بخشی از طلبهای ارزی خود را دریافت کند که در این صورت نیازی به دستکاری بازار ارز ندارد و چه بسا با وارد کردن مقدار بیشتری ارز در بازار، قیمت را هم تا حدودی کاهش دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص تاثیر افزایش تقاضا برای واردات بر قیمت ارز گفت: دلیل توزیع نابرابری که در جامعه وجود دارد بازارهای ما حتی برای کالاهای خیلی مشابه تا حد زیادی به صورت تفکیک شده هستند، یعنی دسترسی به کالاهای وارداتی در مقابل کالاهای جانشین داخلی برای همه مقدور نیست یعنی کسانی که صاحب درآمدهای بالا هستند می توانند هم متقاضی این نوع کالاهای خارجی باشند و یا برخی از مسافرتهای خارجی باشند.
پژویان افزود: بخشی از نهادهای تولید از سهمیه ارزی وزارت صنعت خارج هستند و بانک مرکزی به آنها ارز مستقیم نمی دهد بنابراین به بازار آزاد مراجعه می کنند که همین عامل هم بر قیمت ارز موثر است، اما این تقاضا هم نمی تواند اثر زیادی بر قیمت ارز بگذارد.
تاثیر کمپین نخریدن خودرو بر افزایش قیمت ارز
وی کمپین نخریدن خودروی داخلی را هم یکی از عوامل تاثیر گذار بر افزایش قیمت ارز دانست و تاکید کرد: البته این عامل هم تاثیرب زیادی ندارد زیرا همه کسانی که در بازار خودروی داخلی حضور فعال داشتند توانایی حوضر در بازار خودروی خارجی را ندارند، اما ممکن است درصدی از آنها به سمت خرید خودروی خارجی ارزان قیمت سوق داده شوند، که ممکن است بر قیمت ارز اثر گذار باشد.