به گزارش نماینده متن گفتگوی مهدی محمدی کارشناس هسته‌ای با «نسیم»، در خصوص شرایط پذیرش پروتکل الحاقی توسط ایران بدین شرح است:
دیروز آقای کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در خصوص ادعای آمانو مبنی بر ناتوانی در اظهار نظر درباره فعالیت‌های اظهار نشده ایران گفتند؛ این موضوع در چارچوب پروتکل الحاقی است و اگر روزی پروتکل را اجرا کنیم به آژانس دسترسی می‌دهیم این در حالی است که در طرف مقابل آقای عراقچی نیز در مصاحبه دیگر با تاکید براینکه بحث مصاحبه با دانشمندان و بازرسی از مراکز نظامی به طور کامل منتفی است اظهار داشتند؛ در چارچوب رویه‌های پیش‌بینی شده پروتکل‌الحاقی گفتگوها ادامه دارد؛ با جمع‌بندی این دو اظهارنظر این تناقض ایجاد می‌شود که در نهایت بعد از پذیرش پروتکل دسترسی‌ها داده خواهد شد خیر؟
محمدی: موضوع ارزیابی آژانس درباره استفاده صلح آمیز از مواد هسته‌ای اعلام شده در ایران هیچ ربطی به پروتکل الحاقی ندارد و آن چیزی را که آژانس الان از نوشتن آن خودداری می‌کند اعلام صلح‌آمیز بودن کاربرد مواد، تجهیزات و تأسیسات اعلام شده در ایران است و آقای آمانو از زمانی که بر روی کار آمده این کار را انجام نمی‌دهد و فقط می‌نویسد که راستی آزمایی درباره اظهارات ایران درباره کاربرد صلح آمیز مواد و تجهیزات ادامه دارد این در حالی است که آقای البرادعی پیش از این و بدون اینکه پروتکل الحاق اجرا شود اعلام می‌کرد مواد اعلام شده صلح آمیز است و در مورد مواد اعلام نشده هم به دلیل عدم اجرای پروتکل آژانس در موقعیتی نیست که بتواند اظهار نظر کند.
بنابراین بحث الآن درباره نوع قضاوت آژانس درباره مواد اعلام شده در ایران است که هیچ ربطی به پروتکل ندارد و قبلاً هم که پروتکل در ایران اجرا نمی‌شد آژانس در این باره گزارش مثبت ارائه می‌کرد و از زمانی که آقای آمانو آمده تحت فشار آمریکا و اسرائیل این روند تغییر کرده است.
نکته دیگر این است که بله در پروتکل الحاقی، دسترسی به مکان های مورد درخواست آژانس چه دسترسی مدیریت شده و چه دسترسی تکمیلی پیش بینی شده و تأسیسات نظامی، افراد، مکان‌ها، تجهیزات، اسناد و تأسیسات نظامی هم استثنا نشده پس دقیقاً بحث در همین جا است که تیم مذاکره کننده حتی اگر درباره پروتکل الحاقی نیز مذاکره می‌کند باید در متن برجام (متن توافق نهایی) استثناءهایی را درج کند که آن استثناها از درخواست آژانس برای دسترسی به حریم نظامی ایران جلوگیری کند.
بنابراین ما درباره پروتکل الحاقی بحث نمی‌کنیم ما در این باره بحث می‌کنیم که دسترسی‌های فراتر از پروتکل الحاقی باید حذف شود و مهمتر از آن در متن توافق سیاسی باید بندهایی نوشته شود که ملاحظات امنیتی ایران که از جمله آنها ممنوعیت دسترسی به افراد، مکان‌ها، تجهیزات و تأسیسات نظامی است قید شده باشد.
در نهایت این تناقض چگونه حل می‌شود که از طرفی آقای عراقچی می‌فرمایند بحث مصاحبه با دانشمندان و بازرسی‌ها منتفی است و از طرف دیگر آقای کمالوندی می‌گویند ما بر اساس رویه موجود ادامه می‌دهیم آیا رویه موجود پروتکل می‌تواند بحث بازرسی‌هارا منتفی کند؟
محمدی: نه رویه موجود پروتکل نمی‌تواند این کار را انجام دهد و اگر آقای عراقچی مدعی است که این موضوع منتفی است این به این معنا است که شروطی اضافه بر پروتکل بین ایران و ۵+۱ توافق خواهد شد که امیدواریم اتفاق بیفتد.
ما اگر بخواهیم پروتکل را اجرا کنیم می‌توانیم در مورد بحث بازرسی‌ها حق شرط قائل شویم و آنها را استثناء کنیم؟
محمدی: من نمی‌گویم که می‌توانیم یا نمی‌توانیم بلکه من می‌گویم اگر می‌خواهیم پروتکل را اجرا کنیم حتماً باید این اتفاق بیفتد و اگر این اتفاق نمی‌تواند بیفتد هم ما نباید پروتکل را اجرا کنیم.
و توصیه شما به تیم هسته‌ای چیست؟
محمدی: بازرسی‌های فراتر از پروتکل را حذف کنند، درباره شروطی امنیتی با ۵+۱ توافق کنند و به جای اینکه پروتکل الحاقی را اجرا کنند به سمت تدوین مدلاتیه با آژانس با حمایت سیاسی ۵+۱ بروند تا ما به ازاء اقدامات ایران مشخص‌تر شود.
نظر شما