به گزارش نماینده از مهر، در سالهای اخیر بافت تاریخی شیراز به بهانه های مختلف تخریب شد. یکی از این خانه های تاریخی «خانه پورنواب» بود. حتی سال گذشته  محمد جواد عباباف، مدیرکل حراست سازمان میراث فرهنگی گفت که این سازمان در موضوع تخریب خودسرانه خانه پورنواب از شهرداری و سازمان راه و شهرسازی شکایت کرده است که این شکایت هم اکنون در شعبه ۲۱ بازپرسی عمومی و انقلاب شیراز در حال پیگیری است اما همان زمان فعالان میراث فرهنگی بر این باور بودند که این خانه زندیه نیز سرنوشتی مانند سرنوشت ۱۰۰ خانه تاریخی ثبتی و غیر ثبتی که دو سال پیش در طرح بین الحرمین قرار گرفت و تخریب شده بودند، داشته باشد.

بازهم ۱۶ سال پیش، در طرح بین‌الحرمین با هدف اتصال شاهچراخ به آستانه علا‌ءالدین حسین هفت هکتار از بافت تاریخی شیراز توسط شهرداری تخریب شد. در این بافت، حدود ۸۷ خانه تاریخی و چند حمام، مدرسه و مسجد تاریخی از بین رفتند. پس از گذشت چند سال، باز هم برای توسعه بیشتر بین‌الحرمین به فکر افزایش محدوده شاهچراخ افتادند که ۵۷ هکتار از بافت تاریخی شیراز در این محدوده قرار داشت. این طرح دقیقا در قلب بافت تاریخی شیراز اجرا می‌شود.

اما امسال همزمان با مراسم بزرگداشت سعدی  در استان فارس بود که سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد توافق نامه ای میان این سازمان و مسئولان شهری شیراز درباره احیای خانه های تاریخی این شهر صورت گرفته است. در این جلسه صحبت از احیای ۴۴ خانه تاریخی و فرهنگی در بافت تاریخی شیراز شد که سالها قبل سازمان میراث فرهنگی آنها را خریده بود تا مرمت و  احیا کند اما بودجه ها و مدیریت ناصحیح این کار را ابتر گذاشت.

در صورت جلسه آن مقرر شد تا این خانه ها با نظارت عالی معاونت میراث فرهنگی کشور و صندوق احیا و بهره برداری از بافت ها و بناهای تاریخی و اداره کل میراث فرهنگی استان فارس با هدف حفاظت، مرمت، احیاء، معرفی و بهره برداری شایسته با کاربری مناسب، با همکاری و  سرمایه گذاری در اختیار شهرداری شیراز برای مدت معین و رعایت قوانین و مقررات جاری و حفظ مالکیت میراث فرهنگی در اختیار شهرداری شیراز قرار گیرد.

در این باره، محمد حسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور به خبرنگار مهر گفت: شهرداری شیراز اعلام می کرد که شما نمی توانید به این خانه های تاریخی رسیدگی کنید ولی ما آمادگی داریم در این زمینه سرمایه گذاری کنیم ما هم اعلام کردیم با نظارت ما مشکلی در این زمینه وجود ندارد. در بافت شیراز ۴۴ خانه تاریخی در مالکیت سازمان میراث فرهنگی است.

وی درباره اینکه چطور شهرداری شیراز تا کنون موافق تخریب بناهای تاریخی بوده ولی اکنون توافق کرده که ۴۴ خانه را مرمت کند بیان کرد: اکنون رویه ای پیش آمده که همه می خواهند حافظ میراث فرهنگی باشند. در این زمینه همگرایی نسبت به گذشته بیشتر شده است. امیدواریم این اتفاق بیفتد به همین دلیل این موضوع توسط کارشناسان درحال بررسی است و با همکاری نیروهای صندوق حفظ و احیای آثار تاریخی میزان هزینه کرد در این خانه ها را مورد ارزیابی قرار می دهیم.

قرار است که کارشناسان صندوق حفظ و احیا مالکیت این ۴۴ خانه تاریخی را نیز بررسی کنند چرا که تا کنون ثابت شده سازمان میراث فرهنگی مالکیت ۷۰ درصد از این بناهاست. از سوی دیگر ۴۴ باب خانه تاریخی در محله سنگ سیاه و پیرامون حرم شاهچراغ قرار دارد که پس از اعلام هزینه‌ها، مدت زمان حق بهره‌برداری شهرداری از آنها مشخص می‌شود. در این باره، احسان ایروانی، مدیرعامل صندوق حفظ و احیای بناهای تاریخی کشور به خبرنگار مهر گفت: هیچ یک از این خانه های تاریخی در فهرست خانه های متعلق به صندوق نیست. برای آنکه امتیاز بهره‌برداری از این اماکن به صندوق واگذار شود لازم است در هیات وزیران طرح و تصویب شود. صندوق درباره فرایند انعقاد قرارداد برآورد انجام می دهد ولی برای معاونت میراث فرهنگی. به همین علت تیم تخصصی فرستادیم و حداقل ۷۰ درصد این خانه های تاریخی را بررسی اجمالی کردند ۳۰ درصد مابقی نیز خانه هایی بودند که یا درشان بسته بوده و یا سند قطعی برای مالکیت سازمان میراث فرهنگی وجود نداشته است.  

به گفته ایروانی؛ فهرست بندی خانه ها باید انجام شود و پس از آن مراحل واگذاری به شهرداری برای احیای خانه ها صورت بگیرد. اما مهمتر از همه این است که سند مالکیت هر ۴۴ خانه به دست آید.

به این ترتیب اگر قرار باشد تا احیای ۴۴ خانه تاریخی شیراز روند واگذاری به صندوق حفظ و احیا را در پیش بگیرد و از این طریق مرمت و احیا به دست شهرداری شیراز سپرده شود، باید انتظار طولانی برای سر و سامان دادن به وضعیت این خانه ها را کشید.