دکتر یحیی آل اسحاق از چهره های شناخته شده عرصه اقتصادی است که در طول تاریخ انقلاب دارای سمتهای وزارت بازرگانی و معاون وزیر و سالها در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن مشغول به فعالیت بوده است. با وی در باره تولید ملی و حمایت از کالای ایرانی گفت و گو کردیم.

به گزارش نماینده از افکارنیوز، یکی از مسائلی که مقام معظم رهبری بارها بر روی ان تاکید کردند تولید در کشور و تولید ملی است. اخیرا ایشان بار دیگر در جمع کارگران به این موضوع اشاره کردند. چرا تولید در کشور و حمایت از تولید به شکل مطلوبی صورت نگرفته است؟

مساله حمایت از تولید یک مجموعه ای است که یکی از مولفه های در این مجموعه دولت و یک مولفه دیگر تولید کنندگان و مولفه دیگر آن مصرف کنندگان هستند و همچنین فضایی که این سه مولفه در آن استنشاق می کنند و نفس می کشند.

ما فضایی داریم که بازیگرانی در ان حضور دارند. اینکه تولید ملی ضرورت دارد و اینکه حمایت شود، هم بحث عقلی است و هم امنیتی و هم اعتقادات دینی و هم ضرورتی ملی و از هر زاویه ای به آن نگاه کنیم هیچ کسی با تولید در کشور مخالف نیست بلکه بر ضرورت آن نیز تاکید می کند.

هیچ کس نمی تواند از این موضوع عدول کند که حمایت از تولید ضرورت دارد و اگر به درآمد سرانه هر فردی نگاه کنیم و یا توسعه و شاخص آن نگاه کنیم می بینیم که باید تولید رشد پیدا کند و راه دیگری نداریم.

چرا تولید رونق نمی گیرد با اینکه یک فهم عمومی وجود دارد؟ چرا هنوز کالای خارجی در بازارهای ما فراوان است؟
ما نیازهایی در کشور داریم اینکه این نیازها از خارج تامین شود موجب وابستگی به خارجی ها می شود و مهمتر از وابستگی اینکه الان که در شرایط سخت اشتغال هستیم و با بیکاری زیادی در جامعه که با فاصله ای که ممکن است اتفاق بیفتند ۵ میلیون فارغ التحصیل خواهیم داشت که بیکار خواهند ماند و در هر خانواده ای نگاه می کنیم از برادر و خواهر و فرزند و حتی پدر بیکار دیده می شود. بیکاری هم تبعات زیادی دارد که مشخص است.

اگر قرار است که نیازهای بسیاری وجود دارد از خارج از کشور تامین کنیم یعنی می خواهیم یکی از اعضای خانواده و یا یکی از هم وطنان خود را بیکار کنیم.
باید دست به دست هم داد تا تولید ملی را حمایت کرد و هزار و یک دلیل برای حمایت از تولید وجود دارد که همه آن را می دانند.

چرا این مساله ای که اینقدر روشن است اما باز هم مقام معظم رهبری بر روی آن تاکید می کنند، چرا این موضوع در کشور با مشکل مواجه است و می بینیم واردات کالاهای مصرفی اینقدر زیاد صورت می گیرد؟

حمایت از تولید ملی یک مجموعه است که همه باید دست در دست هم دهند تا شکل بگید. در این مجموعه دولت و ملت هر دو وظایفی بر عهده دارند.

وظیفه دولت در حمایت از تولید چیست؟ آیا دولت سیاستهای حمایتی کافی برای افزایش تولیدات با کیفیت دارد؟
دولت سیاست های مختلفی را می تواند در موضوع فضای کسب و کار و سیاستگذاری برای حمایت از تولید به کار برد. دولت می تواند پشتیبانی مالی و و پشتیبانی های مختلفی حتی در زمینه بانکی از تولید کنندگان داشته باشد و در کل قوانین و مقررات و سیاستگذاری ها با دولت است.

در اولین قدم دولت باید فضای کسب و کار برای تولید را اماده کند و فضای کسب و کار باید بهبود یابد و با فضای فعلی رشد تولید امکان پذیر نیست. دولت اول باید فضای کسب و کار را به صورت مطلوب آماده کند.

آماده کردن فضای کسب و کار به چه معناست؟
یعنی هزینه تمام شده تولید کاهش یابد تا بتوانیم با رقبای دیگر رقابت کنیم. دولت باید از تولید کننده در زمینه اطلاعات و فناوری پشتیبانی کند و امنیت تولید، تولید کننده را در نظر بگیرد و تامین کند.
دولت باید به عنوان مصرف کننده عمده در کشور است و اگر خود دولت کالای ایرانی را مصرف می کرد، فرهنگسازی می شد. مصرف دولت آنقدر بالا است که در حمایت از تولید تاثیر گذار است. به همین دلیل مقام معظم رهبری استفاده از کالای خارجی توسط دولت را حرام اعلام می کنند. چیزی بالاتر از این مساله وجود ندارد.

دولت باید همین الان مساله استفاده از کالای ایرانی را در دستور کار قرار دهد. متاسفانه در آگهی روزنامه ای دیدم که یک بخش دولتی در یکی از استانها آگهی داده برای مناقصه و می توان آگهی را ببینید. برای سنگ قبر آگهی داده که کسی که می خواهد پیروز مناقصه باشد باید دارای مجورز واردات سنگ خارجی باشد. عنوان کرده سنگ چینی باشد. سنگ قبر را به صراحت اعلام می کند چینی باشد. چرا باید سنگ قبر از چین وارد کرد؟ ایراد کار همین جاست.

از سوی دیگر وقتی وارد ساختمان دولتی می شویم از ابتدای ورود می بینیم همه کالاهای آن ساختمان از سنگ و شیشه و شیر آلات و فلز خارجی است. دولت جلوی این مساله را بگیرد. دولت که واقعا می توان اینکار را انجام داهد. دولت می تواند قوانین و مقررات را درست اش بگیرد و همچنین نظام بانکی را اصلاح کند.

یکی از مشکلات در کشور که همواره مطرح شده موضوع نظام بانکی است که با سودهای خود مانع تولید در کشور می باشد، چرا دولت نظام بانکی را اصلاح نمی کند؟
در حال حاضر تولید کننده و سرمایه گذار برای تولید و سرمایه در گردش و ثابت خود و هم در معوقات خود دچار مشکل هستند زیرا هرچه دست می آورند دو دستی به بانکها می دهند. روابط بانکی و تولید کننده باید به شکلی باشد که تولید رونق گیرد و قیمت تمام شده برای تولید کننده پائین باشد. الان بخش تولید کننده هر چه تلاش می کنند برای نظام بانکی است.

تولید کننده اگر ۱۰ درصد سود ببرد در حال حاضر تامین کننده سود ۴۰ درصدی بانکها است و این یکی از مشکلاتی است که دولت باید آن را بر طرف کند.
حتی در یارانه ها هم قرار بود بخشی از آن برای حمایت از تولید مصرف شود که چنین اتفاقی توسط دولت نیفتاده است.

موضوعاتی مانند این و قوانین و مقررات باید توسط دولت درست شود. یکی از مشکلات تولید کنندگان مساله اطلاعات است که باید دولت این اطلاعات به روز را به تولید کنندگان در حرفه های مختلف بدهد.
به روز شدن اطلاعات و فناوری با نظام جهانی مساله بسیار مهمی است که دولت باید آن را انجام دهد. دولت باید زمینه ارتباط با بازارهای جهانی را فراهم کند یعنی زمینه ارتباط به شکلی باشد که بازار ایران در خارج از کشور رونق بگیرد، دولت باید اینکار را انجام دهد.

وظیفه تولید کننده در کشور چیست؟
تولید کننده هم باید توجه کند اگر می خواهد حمایت از تولید صورت گیرد محصو اش باید با کیفیت و قیمت تمام شده اش پائین باشد و خدمات پس از فروش اش کامل و کالای تولید شده اش قابل رقابت باشد یعنی در جنگ بین کالا ها برنده شود و ذهنیت تولید کننده نباید استفاده سود سودایی و زیاد و کوتاه مدت باشد.
تولید کننده نباید جنس بی کیفیت تولید کند و از نظامی که دولت و ملت در اختیاراش قرار داده سوء استفاده نکند و اگر فضایی آماده برای تولید کننده آماده است نباید از آن سوء استفاده کند. بلکه کیفیت کالای خود را بالا برده و قیمت محصول خود را پایین آورد. اگر می خواهد پایدار بماند و روز به روز پایدار بماند نباید به فکر سود کوتاه مدت باشد و بتواند تولید خود را پایدار در کشور دنبال کند و تولید با کیفیت و مرغوب ارائه دهد.
تولید با کیفیت در کشور شدنی است زیرا ماشین آلاتی و تجهیزاتی که در کشور وجود دارد به روز است و تکنولوژی نسل جدید را در اختیار داریم. من در سفر به برخی از کشور ها می بینم که ماشین آلات انها چند مرحله پایین تر از ماشین آلات ما است، باید در تولید خود دقت کنیم که جنس با کیفیت باشد.

متاسفانه یکی از مشکلات بخش تولید و موانعی که بر سر راه تولید در کشور است موضوع واردات است، چرا دولت جلوی واردات بی رویه را نمی گیرد؟
مدیریت واردات بسیار مهم است زیرا واردات باید باید بر اساس یک خط مشی و استراتژی باشد یعنی واردات برای تولید و در جهت صادرات باشد اما واردات برای مصرف ضربه اساسی می زند.

ما سه نوع واردات داریم، اول واردات کالای سرمایه ای مانند ماشین آلات، کالاهای واسطه ای و کالاهای مصرفی. آنچه خطرناک است واردات کالاهای مصرفی به خصوص کالاهای لوکس است، بیشترین واردات ما ما در بخش کالاهای واسطه ای و ماشین آلات است اما در کالاهای واسطه ای هم باید دقت کرد زیرا همین کالاهای واسطه ای را می شود در کشور تولید کرد منتها باید کیفیت اینها خوب باشد. اگر کیفیت و قیمت محصول خوب باشد دیگر نیازی به واردات حتی کالای واسطه ای هم نداریم.

فرهنگ تولید، دقت، انضباط تعهد بسیار مهم است زیرا اگر کسی ملی و یا اسلامی فکر می کند و یا هر فکری دارد می داند که ما نیاز به تولید در داخل کشور داریم. امروز سرمایه اجتماعی بزرگترین سرمایه تولید کننده است و باید به فکر اجتماع بود زیرا اگر تولید با کیفیت رخ دهد دیگر حتی کالای قاچاق هم ارزشی نخواهد داشت. مثلا در لوازم خانگی در داخل تولیدات ما با بی دقتی همراه است و بی انضباطی داریم در صورتی که واقعا می توانیم کالای قابل رقابت با دنیا تولید کنیم و در آن زمان می بینیم دیگر لوازم قاچاق فروش نخواهد رفت.

وظیفه مصرف کننده چیست؟ آیا مردم نیز می توانند با خرید کالای ایرانی از تولید داخلی حمایت کنند تا واردات کالاهای مصرفی پائین بیاید؟
مصرف کننده هم وظایفی دارد، مصرف کننده باید فرهنگ مصرف را در زوایای مختلف نگاه کند. باید بداند با مصرف کالای غیر ایرانی به دست خوداش خانواده و هم وطنان اش را بیکار می کند، به جای کالای خارجی ایرانی بخرد، هر قلم خرید خارجی یعنی تعطیلی یک کارخانه و بیکاری عده ای از هموطنان. متاسفانه این مساله هنوز در کشور لمس نشده است. حتی به داشتن محصول خارجی فخر می فروشند.
مقام معظم رهبری به همین دلیل فخر فروشی را در جامعه مذموم دانستند. الان می بینیم عده ای به مارک و برند خارجی فخر فروشی می کنند.

متاسفانه تفاخر به جنس خارجی وجود دارد و این مشمئز کننده است، طرف به کفش خود اشاره می کند می گوید این ایتالیایی است، برند روی آستین کت خود را نشان می دهد و به آن فخر می فروشد، این متاسفانه فرهگ شده است. متاسفانه یکی از واردات عمده در کشور مارک است، حتی عده ای مارک خارجی می خرند و بر روی کالای خود می زنند، زیرا فرهنگ فخر فروشی در کشور به برند خارجی باب شده است.

وارد یک خانه می شویم می بینیم دلال می گوید در این خانه هیچ وسیله ایرانی کار نشده است، از کاشی و سرامیک و وسایل بهداشتی را خارجی اعلام می کند، الان که اینها را به بهترین شکل و با کیفیت ترین محصول در داخل تولید می کنیم، چرا این محصولات خارجی وارد می شود و مصرف می شود، متاسفانه به خریدار تفاخر می کند و خریدار هم به همسر و دوست و فامیل خود تفاخر می کند. این فرهنگ خیلی بد است.

خدا را خوش نمی آید وقتی بهترین کاشی ها را در اختیار داریم از اسپانیا کاشی وارد کنیم و کاشی ساز ما بیکار بماند. فرهنگ فخر فروشی را باید عوض کرد. باید به کسانی که فخر فروشی می کنند ترش رویی کرد تا بدانند با این کار خود چه زیانی به کشور می رسانند.

نکته بعدی اینکه مصرف کننده به دنبال کالای خوب و با دوام است و حق او مصرف کالای با کیفیت است اما اگر کالای ایرانی که مشابه خارجی وجود دارد اما ۵ درصد کیفیت کمتر دارد محصول ایرانی را بخرد و با این حمایت خود به تولید کننده کمک کند تا تولید کننده بتواند جنس و محصول اش را با کیفیت تر کند. مجموعه کل کشور باید دست به دست هم دهند تا رشد تولید ملی را بالا ببریم.

ایران شرایط بسیار خوبی از لحاظ موقعیت و نیروی انسانی و ماشین آلات دارد و فقط نیاز به عزمی ملی است تا تولید در کشور رونق بگیرد. باید با عزمی ملی فرهنگ فخر فروشی را در کشورعوض کرد.