نماینده - خاطرات سیاسی شخصیت های تاثیر گذار یکی از اصلی ترین منابع پژوهشگران تاریخ می تواند باشد ولی هر خاطره ای در تطبیق با خاطرات مشترک و مشابه می تواند مورد راستی آزمایی قرار گیرد . طبیعی است که در یک موضوع خاص تنها یک شخصیت نیست که خاطرات و گفتنی ها دارد و دیگرانی نیز هستند که می توانند سخن بگویند و خاطرات خود را منتشر سازند.

این سوال که روش های راستی آزمایی یک خاطره چیست سوالی است که تاریخ پژوهان می توانند به آن پاسخ دهند ولی نکته ای که همواره پس از انتشار بخشی از خاطرات جدید آیت الله هاشمی رفسنجانی در رسانه ها از آن سخن گفته می شود ولی پاسخی از سوی هاشمی و یا حامیان وی شنیده نمی شود آن است که تکلیف پژوهشگران با خاطرات معارض با خاطرات هاشمی چیست ؟ و تکلیف با سخنان صریح حضرت امام خمینی که در صحیفه امام وجود دارد چیست ؟

به عنوان نمونه هاشمی از آن سخن می گوید که امام خمینی درمیانه دهه ۶۰ از لزوم ترک شعار مرگ بر آمریکا سخن گفته اند و از سوی دیگر می بینیم که حضرت روح الله در پیام پذیرش قطعنامه می خواهند ندای ملکوتی مرگ بر آمریکا از مسجد تا کلیسا طنین افکن شود .

کدام یک از این دو یعنی خاطره هاشمی و سخن صریح امام در معارضه با هم می توانند حجیت داشته باشند؟!

عقل سلیم می گوید سخن امام خمینی که در صحت آن شکی نیست پیش از خاطرات هاشمی اعتبار و حجیت دارد.

از سوی دیگر و عطف به خاطرات اخیر هاشمی وی می گوید همسر امام خمینی به ایشان گفته بودند در سال ۸۴ در انتخابات شرکت کنند چرا که امام خمینی انقلاب را به هاشمی سپرده بودند !

خاطره جدید هاشمی از منظرهای مختلفی قابل تشکیک است ؛

۱- این خاطره مربوط به شخصیتی است که اکنون در قید حیات نیست و سخن از وی نقل می شود و در نتیجه نه قدرت اثبات آن هست و نه توان ابطالش و تنها می توان با توجه به خاطرات پیشین هاشمی و این که برخی از این خاطرات با واضحات مباین بوده و هستند در خاطره جدید وی نیز از قاعده عدم ثقه بودن راوی بهره گرفت .

۲- احترام به رای مردم و قانون اساسی که خونبهای میلیون ها شهید و جانباز است را می توان یکی از مهم ترین آموزه های امام دانست که اتفاقا هاشمی نیز در آن شکی ندارد و آیا می توان از این سخن گفت که امام خمینی از مردم خواسته اند پس از ایشان در همه انتخابات ها به هاشمی رای دهند و با این سخن فلسفه برگزاری انتخابات و حضور نامزدها و ...را منتفی سازند و جمهوری اسلامی را تبدیل به نظامی کنند که رئیس قوه مجریه آن مادام العمر و از پیش تعیین شده است ؟! در ثانی هاشمی در سال ۱۳۸۴ در انتخابات شرکت کرده و نتوانست رای مردم را کسب کند و حال چگونه هاشمی با خاطراتی که تنها خود در آن ها حضور دارد و شخصی که در قید حیات نیست امام خمینی را در مقابل رای مردم قرار می دهد سوالی است که پاسخی به آن داده نمی شود ‍!

و نکته پایانی ؛ طبیعتا هر فردی می تواند برای دستیابی به ساختار سیاسی کشور تلاش کند و خود را به رای و نظر مردم بسپارد ولی زمانی که اغراض و منافع شخصی در نوشتن خاطرات و بیان آن ها دخیل می شود علاوه بر آن که گوینده از امام خمینی و احترام مردم به ایشان برای رسیدن خود به قدرت سوء استفاده می کند به تاریخ خیانتی بزرگ صورت می گیرد و آن این که آیندگان در رسیدن به آن چه در گذشته روی داده است و نیز شناخت شخصیت های عظیمی چون امام خمینی دچار آشفتگی می شود و آیا شایسته است که فردی برای رسیدن به مطامع و منافعیش به تاریخ چنین خیانتی عظیم کند؟