به گزارش نماینده از مهر، آزادسازی سهام عدالت باز این بار به سال ۹۴ موکول شد؛ پیش از این قرار بود اجرای این برنامه تا پایان سال ۹۲ رقم بخورد اما به دلیل مشکلاتی که بر سر راه عملیاتی کردن این طرح وجود داشت، تنها بخشی از مقدمات آن صورت گرفت تا پرونده بی‌سرانجام سهام عدالت ۹ ساله شود.

آزادسازی سهام عدالت یکی از طرح‌های اقتصادی جنجالی رئیس جمهور سابق کشورمان بود که به عنوان پرونده و طرحی ناتمام به دولت فعلی رسید. پیش از این هم قرار بود که زمان بسته شدن این پرونده سال ۹۲ باشد اما این اتفاق نیافتاد و به سال ۹۳ موکول شد، اما همچنان بسته شدن آن ناکام ماند.

پرونده سهام عدالت همچنان باز است

مسئولان سازمان خصوصی سازی بارها وعده دادند که پرونده آزادسازی سهام عدالت نهایی خواهد شد، اما این پرونده همچنان باز است و از وعده های عملیاتی نشده مدیران و دولتمردان است تا آنجا که مجلسیان هم برای نهایی شدن آن راهکار ارائه کردند.

این در حالی است که رئیس سازمان خصوصی سازی پیش از دی ماه سال ۹۲ اعلام کرده بود که آزادسازی سهام عدالت تا سه ماه آینده عملیاتی خواهد شد، پس از آن در نیمه بهمن ماه همان سال مطرح کرد که قرار بود در دو ماه اخیر تعیین تکلیف شود، اما این کار صورت نگرفت و در نهایت به سال ۹۳ موکول شد.

این سخنان در حالی مطرح شد که رئیس سازمان خصوصی سازی در اوایل فروردین ماه جاری اعلام کرد که تا سال ۹۵ برای آزادسازی سهام عدالت مهلت قانونی داریم، آغاز طرح سهام عدالت در کشور از سال ۸۵ است و بر اساس این طرح درصدی از سهام شرکتهای سودده تحت عنوان شرکتهای سرمایه‌پذیر به سبد سهام عدالت اختصاص یافته و این سهام به مشمولین تعلق گرفته است.

معاون وزیر اقتصاد افزود: بر اساس این طرح، سهام عدالت به صورت قسطی به مشمولین داده شده است که اقساط آن در مدت ۱۰ سال به صورت سالانه از محل سود این سهام کسر و به حساب خزانه واریز می‌شود.

وی اضافه کرد: بر اساس قانون پس از یک دوره ۱۰ ساله، آن بخش از سهام عدالت که اقساط آن تسویه شده است باید قابلیت خرید و فروش پیدا کند و در صورتی که سال ۹۴ سال رونق بورس باشد و شرکتها از سود‌دهی خوبی برخوردار شوند می توان امیدوار بود که درصد زیادی از اقساط سهام عدالت تسویه شود.

لایحه دولت به زودی به مجلس می رود؟

هم اکنون دولت در لایحه ای که در دست بررسی دارد و به زودی تقدیم مجلس خواهد شد، به دنبال فراهم کردن بستر لازم برای آزادسازی خرید و فروش سهام عدالت در بازار سرمایه است. به اعتقاد مسئولان سازمان خصوصی سازی، ساز و کار آزادسازی سهام عدالت بسیار پیچیده و سخت است که ابهامات آن مورد بررسی قرار گرفته و پس از تصویب توسط هیات وزیران به مجلس ارائه خواهد شد.

آخرین وضعیت مشمولین سهام عدالت

مدیرکل دفتر امور سهام عدالت سازمان خصوصی سازی هم در اواخر سال گذشته با اعلام اینکه در خردادماه سال ۱۳۹۴ پرونده سهام عدالت را با حدود ۴۸ میلیون نفر می‌بندیم، گفت: ثبت نام کارگران تا اواسط اردیبهشت به اتمام می رسد؛ ضمن آنکه طرح توزیع سهام عدالت با تکمیل ثبت نام کارگران ساختمانی و فصلی به مراحل پایانی نزدیک می شود.

اسماعیل مختاری دولت آبادی با ذکر این مطلب که تاکنون ۴۶ میلیون و ۱۳۶ هزار و ۹۳۰ نفر سهامدار عدالت شده اند، افزود: مواردی از کارگران ساختمانی و همچنین بازنشستگان بانک ها برای توزیع سهام عدالت مانده که در حال انجام است.

همچنین پوری حسینی رئیس سازمان خصوصی سازی درباره تعداد مشمولین سهام عدالت گفت: کار ثبت نام از مشمولین این سهام از ۹ سال پیش آغاز شده است و با احتساب کارگران فصلی و ساختمانی حدود ۴۸ میلیون سهامدار عدالت خواهیم داشت.

پیش از این هم سازمان خصوصی سازی طرحی را آماده و به وزیر اقتصاد ارائه کرد تا مقدمات کار نهایی شود، به همین دلیل مطالعات مربوط به آزادسازی سهام عدالت در این سازمان انجام و طی آن طرحی آماده گردید و در خاتمه طرح آزادسازی سهام عدالت در کمیسیون های اقتصادی هیئت وزیران آغاز شد.

البته رئیس سازمان خصوصی سازی نسبت به اینکه موضوع آزادسازی سهام عدالت در متن لایحه بودجه سال ۹۳ به تصویب نرسید، انتقاد کرد و گفت که اگر موضوع مربوط به آزادسازی سهام عدالت در متن لایحه بودجه ۹۳ به تصویب مجلس می رسید می توانستیم پیش از پایان سال ۹۲ اجرای این طرح را آغاز کنیم اما مجلسیان مطرح می کنند که این موضوع در قالب قانون یکساله و بودجه نمی گنجد و علاقه مند هستند که لایحه ای جداگانه از سوی دولت به آنها ارائه شود.

برخی کارشناسان اقتصادی می گویند که برای آزادسازی سهام عدالت، لازم است که به ایرادات و ابهامات فراوان، کلان و کلیدی آن پاسخ داده شود تا در نهایت شاهد آزادسازی بخشی از سهام عدالت که اقساط آنها وصول شده و یا قابل تخصیص هستند، باشیم.

شرایط بورس برای آزادسازی سهام عدالت

از سوی دیگر شرایط بورس هم باید برای آزادسازی سهام عدالت فراهم باشد و بازار سرمایه باید مقدمات لازم را چیده باشد. در این زمینه مسئولان سازمان بورس بارها اعلام کرده اند که بازار سرمایه از آمادگی لازم برای ورود سهام عدالت برخوردار است. حال با ورود به سال ۹۴ امید است که اقدامات اصلی و نهایی برای آزادسازی سهام عدالت اجرایی شود.

دو سال پیش سازمان بورس تشکیل صندوق سرمایه گذاری سهام عدالت برای آزادسازی این سهام را پیشنهاد کرده بود. یکی از مشکلاتی که بورسی ها را در بحث آزادسازی سهام عدالت نگران کرده است، موضوع عدم دسترسی بسیاری از افراد به بورس برای فروش سهام عدالت خود است که در این بین واسطه ها شکل می گیرند و دلالان معاملات سهام عدالت را به دست خواهند گرفت و این موضوع خود معضلی برای دارندگان سهام عدالت ایجاد خواهد کرد.

برخی ها برای رفع این مشکل ارائه خدمات به سهامداران توسط شرکتهای تعاونی شهرستانی را پیشنهاد می کنند. همچنین برخی دیگر پیشنهاد می کنند سهام عدالت به همان ترتیبی که واگذار شده، آزادسازی شود.

سازمان خصوصی سازی در این زمینه اعلام کرده است: فقط کسانی را صاحب سهام عدالت می شناسیم که نام آنها در پایگاه اطلاعاتی سازمان خصوصی سازی ثبت شده لذا هرگونه خرید و فروش احتمالی غیرقانونی است و هیچگونه مسئولیتی در قبال آنها نداریم.

اولین واگذاری سهام عدالت حدود ۹ سال پیش انجام شد، زمانیکه سهام برخی از شرکت های دولتی که در لیست واگذاری بودند، به سبد سهام عدالت اختصاص یافت. بخشی از سهام شرکت های گروه دو به سهام عدالت تخصیص یافته که از این بخش، برخی از آنها قیمت گذاری و قطعی شده و برخی هنوز تخصیص نیافتند و وارد بورس نشده‌اند، بنابراین قیمت قطعی آن نیز مشخص نیست و برای اینکه قیمت قطعی این شرکت ها مشخص شود، باید حتما وارد بورس شوند.

طبق قانون اگر پیش از ۱۰ سال از محل سود سهام، اقساط سهام عدالت تسویه شود دولت ملزم به آزادسازی سهام عدالت خواهد بود اما اگر بخشی از این سهام تسویه نشده باقی بماند، در لایحه آزادسازی سهام عدالت که توسط دولت تهیه شده پیش بینی‌هایی در این زمینه درنظر گرفته شده است، مثلا مردم می توانند از طریق آورده نقدی خود، اقساط باقی مانده را تسویه کنند و پس از آن سهام عدالت آنها قابلیت خرید و فروش پیدا می کند و اگر این اتفاق نیفتاد آن قسمتی از سهام عدالت که اقساطش پرداخت شده است آزاد و بقیه به عنوان وثیقه در دست دولت باقی خواهد ماند.

 بر اساس تخمين ها، آزاد شدن ۱۰۰ درصد سهام عدالت مشمولين، به طور ميانگين ۱۵ سال به طول مي انجامد، اما از آنجا كه قانون مصوب مجلس شوراي اسلامي، سقف مقرر را ۱۰ سال تعيين كرده است، مشمولين مي توانند مابه التفاوت اقساط سهام خود را در پايان این زمان خريداري كنند.

از سوی دیگر زمان آغاز به كار طرح سهام عدالت، سال ۱۳۸۵بوده ولي سهام بعضي از شركت ها در سال ۱۳۸۸ به مردم واگذار شد و با اين تفاسير، سقف ۱۰ سال در قانون در خصوص سهام اين شركت ها، با تاخير نسبت به بقيه شركت ها سررسيد خواهد شد.

کسانی که برگه سهام عدالت را گم کرده اند نگران نباشند

حال با ورود به سال ۹۴ و ۱۰ ساله شدن آزادسازی سهام عدالت، سهامداران سهام عدالت در انتظار آزادسازی سهام هستند و انتظار دارند که این کار سریعتر انجام شود، این موضوع هم یکیاز وعده های سازمان خصوصی سازی در اوایل آغاز به کار دولت یازدهم بود.

سازمان خصوصی سازی در این زمینه اعلام کرد: کسانیکه احتمالاً برگه های سهام عدالت را گم کرده اند به هیچ وجه نگران نباشند چون اطلاعات آنها در پایگاه اطلاعاتی سازمان خصوصی سازی ثبت شده و در صورت آزادسازی خرید و فروش سهام عدالت در اختیار سازمان بورس و اوراق بهادار قرار خواهد گرفت.