به گزارش نماینده به نقل از خبرگزاری ایسنا، در مراسم این منتقد، مستندساز و مدرس فقید سینما که عصر ۱۰ اسفند ماه با حضور جمعی از منتقدان، فیلمسازان و دوست‌داران‌اش در تالار "سیف‌الله داد "خانهٔ سینما برگزار شد، برخی از فیلمسازان و دوستان و همکاران زاون قوکاسیان دربارهٔ او سخنرانی کرده و یاد او را گرامی داشتند.

محمد مهدی عسگرپور در سخنانی گفت: کسانی مثل زاون قوکاسیان که چند کارکرد داشته باشند در سینمای ایران کم داریم؛ او یک معلم بود که به بسیاری از جوانان کمک کرد که وارد سینما شوند و امروز همان جوانان گواهی می‌دهند که معلم بزرگی را از دست داده‌اند. او محققی بزرگ، مستندسازی خوب، نویسنده‌ای قابل و بالاتر از همه انسان شریفی بود، امیدواریم کسانی که به کمک او وارد سینما شدند بتوانند جای خالی او را پر کنند.

بهمن فرمان‌آرا نیز که دوستی دیرینه‌ای با زاون قوکاسیان داشته است با وجود مشکلات جسمی که تحرک را برای او دشوار کرده است، به احترام آن مرحوم در این جمع حاضر شد و دربارهٔ قوکاسیان صحبت کرد.

زاون قوکاسیان سالها پیش کتابی با نام «بوی کافور، عطر یاس، مروری بر آثار بهمن فرمان آرا»، دربارهٔ فیلمهای سینمایی این دوست قدیمی خود منتشر کرده بود.

فرمان‌آرا که قادر به ایستادن نبود روی صندلی‌ای که روی صحنه برای او تدارک دیده شده بود نشست و با بیان اینکه اگر کس دیگری بود نمی‌توانست مرا با این حال اینجا بکشاند، گفت: خوشحالم که زاون را در روزهای آخر ندیدم و تصویر آن آدم سر حال و شوخ طبع در ذهن من ماند. او فیلمساز و نویسنده بود اما هنر اصلی او خودش بود و این را نمی‌شود، فراموش کرد.

این کارگردان سینما در سخنانی گلایه‌آمیز گفت: در ظاهر گفته می‌شود که تبعیض و تفرقه‌ای وجود ندارد، اما هست و گاهی از سوی مسئولان هم اتفاق می‌افتد و ما با سیستمی که ساخته‌ایم سینما را از لذت اصلی‌اش جدا کرده‌ایم. زاون یکی از موفقترین جشنواره‌های فیلم کوتاه را راه‌اندازی کرده بود اما او را برکنار کردند چون موفق عمل کرده بود. هرکه جای او بود گلایه می‌کرد اما او سکوت کرد و دنبال کارهای دیگر رفت؛ این متانت را در کمتر کسی می‌بینیم.

فرمان‌آرا سپس با نقل چند خاطره از دوستی خود با زاون قوکاسیان که موجب خندهٔ حضار شد با عذرخواهی، به خاطر وضع جسمانی نامساعدش سالن را ترک کرد.

ابراهیم مختاری، رئیس انجمن مستندسازان ایران نیز ضمن تمجید از فعالیتهای حرفه‌ای قوکاسیان به عنوان مستندساز، ابراز امیدواری کرد کارهای متنوع زاون قوکاسیان که نیمه کاره مانده توسط کسانی که به او نزدیکی فکری دارند و با همکاری تهیه‌کنندگان آن آثار به زودی تکمیل و عرضه شوند.

احمد طالبی‌نژاد نیز به روی صحنه حاضر شد و صحبت‌هایش دربارهٔ دوست قدیمی خود را خطاب به حاضران اینگونه مطرح کرد: ارامنه رسم ندارند برای عزیزانشان سوگواری کنند، خانوادهٔ زاون هم تأکید داشتند که کسی در مراسم او گریه نکند، بنابراین فکر نکنید اگر دست بزنید، حرمت شکنی می‌شود.

این منتقد باسابقه ضمن نقل چگونگی آشنایی‌اش با قوکاسیان در دانشگاه اصفهان بخشهایی از کتاب خاطرات خود را که مربوط به او بود خواند و گفت: زاون قبل از انقلاب در سینما مسوولیت اجرایی داشت اما به خاطر سابقهٔ خوبش مغضوب نشد و بعد از انقلاب نیز فعالیت خود را ادامه داد. او مدیر حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی اصفهان بود، روزی به شوخی به او گفتم در این شهر یک مسلمان پیدا نکرده‌اند که به جای تو مسئولیت به او بدهند! زاون قسمی که می‌خورد به حضرت عباس بود و این یعنی مرزهای دینی برای او معنایی نداشت.

در ادامهٔ برنامه نیز پیامی از طرف مسعود کیمیایی که به علت بیماری نتواسنت در مراسم حاضر شود، توسط شاپور عظیمی خوانده شد.

مسعود کیمیایی در این پیام نوشته بود: «زاون دوست همه بود و دوست من هم بود. اولین کتاب ارزشمندی که از زندگی و فیلمهای من منتشر شد، به قلم او بود. زحمت زاون بود. تصویری از نقد فیلم را در آن سالها دوباره زنده کرد. وقتی مرگ هست آن را باور می‌کنیم. و چه باورهایی از این هیولا، سرطان، که می‌آید و چه واهمه‌ها داریم. وسعت رفاقت‌ را من هنوز نتوانستم بگویم که این هم از آن دست».

زاون قوکاسیان کتابی نیز به نام «مجموعه مقالات در نقد و معرفی مسعود کیمیایی» را دربارهٔ این کارگردان منتشر کرده بود.

در ادامه مراسم کلیپی دربارهٔ زاون قوکاسیان در زمان حیاتش برای نکوداشت او ساخته شده بود، نیز پخش شد.

در این کلیپ خسرو سینایی و کیانوش عیاری نیز صحبت کردند.

مرتضی شاملی (مستندساز) به روی صحنه آمد و پس از بیان اینکه زاون قوکاسیان یک فیلم ۳۵میلی‌متری مرا که اجازهٔ پخش به آن نمی‌دادند به بهترین وجه در اصفهان اکران کرد، دلنوشته‌ای بلند به یاد او خواند که موجب تأثر حاضران مراسم شد.

مدیر عامل مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز از دیگر افرادی بود که در بزرگداشت این مستندساز سخن گفت.

سید محمد مهدی طباطبایی‌نژاد دربارهٔ قوکاسیان گفت: او پدری مهربان بود اگرچه فرزندی نداشت؛ اما فرزندان زیادی برای سینما تربیت کرد و درست همان روزی که او از دنیا رفت، شاگردان او در جشنوارهٔ اروند همهٔ جایزه‌ها را گرفتند.

طباطبایی‌نژاد افزود: مهمترین کتاب در زمینهٔ سینمای عاشورایی ما را زاون قوکاسیان منتشر کرده و از این بابت هم می‌توان گفت او عملکردی بین‌ الادیانی داشته است.

عزیزالله حاجی مشهدی، (منتقد فیلم) نیز دربارهٔ همکار فقید خود گفت: او بانی اولین جشنوارهٔ جلوه‌های آب در اصفهان بود. پیشنهاد من برای مدیریت این جشنواره نیز خود زاون بود. حالا که دومین دورهٔ این جشنواره برگزار خواهد شد پیشنها می‌کنم جایزه‌ای به نام زاون قوکاسیان برای جوانهایی که او عاشق تدرس و آموزش آنها بود در نظر گرفته شود.

این منتقد سینمایی ادامه داد: تک نگاریهای زاون در سینمای ایران کم‌نظیر است و او با کارنامهٔ درخشانی که از خود برجای گذاشت به منتقدان همنسل خود آموخت که از عمر خود بیش از آنچه بوده بهره برده است.

در پایان این مراسم که به همت انجمن منتقدان و نویسندگان، انجمن تهیه‌کنندگان سینمای مستند و انجمن مستندسازان سینمای ایران با همکاری خانه سینما در سالن «سیف‌الله داد» این نهاد سینمایی برگزار شد، با نمایش عکسی از زاون قوکاسیان که در حال گرفتن جایزهٔ بهترین کتاب سال سینمای ایران در همین سالن بود، حاضران سالن به تشویق این نویسندهٔ فقید پرداختند و در ادامه آخرین ساختهٔ زاون قوکاسیان، مستندی با نام «هنر ادیان توحیدی» که به سفارش موزهٔ امام علی(ع) ساخته شده است، برای حاضران به نمایش درآمد.

در این مراسم هنرمندانی چون رضا میرکریمی، ابوالحسن داودی، کمال تبریزی، منوچهر شاهسواری، فرشته طائرپور، فرهاد توحیدی، جعفر صانعی‌مقدم، کامبوزیا پرتویی، غلامرضا موسوی، محمدرضا مقدسیان، عباس گنجوی و... و. حضور داشتند.

زاوان قوکاسیان سرانجام در اول اسفند ۱۳۹۳ براثر بیماری سرطان در اصفهان درگذشت.