نماینده - اما مساله ای که از سوی نمایندگان بیان میشود اینکه دولت یازدهم به اندازه ای که تبلیغ میکند درامر اشتغال جدی نیست و انگونه که تبلیغ میشود رشد اقتصادی باعث ایجاد اشتغال نشده است حتی برخی پارا فراتر نهاده وسیاستهای ضدتورمی دولت را باعث رکود بیشتر و رشد بیکاری میدانند ؛ این گروه اختصاص تنها هزار میلیارد تومان به ایجاد اشتغال رادر بودجه ۹۴ تداوم این بی توجهی ارزیابی کرده و به نقد خود از دولت ادامه میدهند.

این درحالی است که محمدرضا خباز معاون امور تقنینی معاونت امور مجلس رئیس جمهور در خصوص اختصاص ۱۰۰۰ میلیارد تومان به اشتغال در بودجه ۹۴ اظهار داشت: این هزار میلیاردی که دولت یه اشتغال اختصاص می‌دهد جدای از بودجه‌های عمرانی است و با توجه به اینکه بودجه‌های عمرانی خواص فراوانی دارد و یکی از آنها اشتغال زایی است پس فقط هزار میلیارد نیست بلکه هر اعتبار عمرانی به اشتغال می‌انجامد.

وی افزود: کلیه اعتباراتی که به سد، بیمارستان، جاده‌سازی و ... اختصاص می‌دهند، همه‌ به اشتغال‌زایی منجر می‌شود که هر واحد ساخت و ساز  بیش از صد شغل را به وجود می‌آورد. 

وزارت کار با مقایسه وضعیت بازار کار در ایران با اهداف سند چشم انداز ۱۴۰۴، نرخ بیکاری جوانان را ۲ برابر نرخ عمومی اعلام و عنوان کرد: ایران نسبت به کشورهای حاشیه خلیج فارس وضعیت بیکاری بدتری دارد.

***زنگ خطر بحران بیکاری

بررسی تحلیل های جدید وزارت کار درباره شاخص های منتخب بازار کار و نگاهی به پیش بینی های انجام شده در سند چشم انداز ۱۴۰۴ نشان می دهد هنوز فاصله زیادی بین شاخص های تعریف شده و وضع موجود وجود دارد. در عین حال، ۱۰ سال زمان باقی مانده تا کشور بتواند به پیش بینی های صورت گرفته در این سند حیاتی دست پیدا کند.

بنابر این گزارش  بیکاری از سال ۸۴ تا ۸۷ در ایران رو به بهبود داشته اما پس از آن تا سال ۹۱، کشور شاهد افزایش جمعیت بیکار بوده است؛ در عین حال این امیدواری وجود دارد که نرخ بیکاری ایران تا سال ۱۴۰۴ تک رقمی شود.

تحقیقات نشان می دهد عرضه نیروی کار در ایران به دلایلی مانند عدم تمایل و یا عدم وجود پتانسیل لازم در بازار کار به ویژه در مورد زنان کاهش یافته و از سویی خروج زودهنگام از بازار کار در سنین بالا نیز بر منفی شدن نرخ مشارکت اقتصادی تاثیر داشته است.

طبق اعلام وزارت کار نرخ بیکاری جوانان در حال حاضر ۲ برابر نرخ بیکاری کل است به نحوی که در فاصله سال های ۸۴ تا ۹۲، به استثنای سال ۸۶ در تمامی دوره ها نرخ بیکاری جوانان روندی افزایشی را در ایران طی کرده است. این مسئله می تواند زنگ خطری برای مسئولان کشور در خصوص رسیدگی به وضعیت مهارت انجام کار و اتخاذ سیاست های اثربخش در این زمینه باشد.

به دلایل اقتصادی سهم شاغلانی که در ایران تمایل به انجام اضافه کاری دارند از ۷.۴ درصد سال ۸۴ به ۹.۲ درصد در سال ۹۲ افزایش یافته است. در این بین سهم مردان در جستجوی اضافه کاری، ۳ برابر زنان است.

 نرخ بیکاری در ایران نسبت به کشورهای حاشیه خلیج فارس و برخی دیگر از همسایگان بالا است و کشورهایی مانند آذربایجان، قزاقستان، سوریه، ترکیه و قزاقستان دارای نرخ بیکاری تک رقمی بوده و در این میان ایران در رتبه ۲۱ کشورهای منطقه از لحاظ بیکاری قرار دارد. در عین حال، در بخش بیکاری جوانان ایران دارای رتبه ۱۹ است.

بار تکفل به عنوان شاخصی نشان دهنده فشار وارده بر جمعیت شاغل برای تامین معاش افراد تحت تکفل در ایران وضعیت مناسبی ندارد و هر شاغل ایرانی هزینه های بیش از ۳ نفر را تامین می کند که این وضعیت در برخی کشورها مانند قطر و امارات بهتر است.

به صورت کلی نگاهی به شاخص های بازار کار در ۲۵ کشور نشان می دهد که ایران بعد ار ۵ کشور فلسطین، ارمنستان، یمن، عراق و گرجستان؛ دارای بالاترین نرخ بیکاری در بین کشورهای حوزه سند چشم انداز است.

***گزارش جدید دولت از بیکاری فارغ‌التحصیلان

آخرین گزارش مرکز آمار ایران نشان می دهد تعداد بیکاران مطلق کشور ۲ میلیون و ۵۰۰ هزارنفر و تعداد افرادی که در معرض بیکاری قرار دارند یک میلیون و ۸۰۰ هزارنفر است. همچنین بیشترین تعداد بیکاران مربوط به گروه سنی زیر ۳۰ سال می شود و طبق اعلام مقامات دولتی، حدودا یک میلیون و ۲۰۰ هزارنفر از کل بیکاران کشور را فارغ التحصیلان دانشگاهی تشیکل می دهد.

نرخ بیکاری جوانان ۲ برابر نرخ عمومی کشور و بیکاری زنان متقاضی شغل کشور نیز تا ۴۰ درصد است؛ از اینرو بیکاری و تقاضا برای شغل به عنوان یکی از مهم ترین خواسته ها و نیازهای خانوارهای ایرانی شناخته می شود؛ موضوعی که دولت تدبیر و امید در دوره فعالیت یک و نیم ساله خود قادر به حل آن نبوده است.

بنابراین بیکاری در طول دو دهه گذشته به یک مسئله جدی و دغدغه برای خانواده ها تبدیل شد و با ناتوانی دولت ها در حل کامل آن، امروز کشور با انباشت تقاضا برای کار مواجه است و فارغ التحصیلان دانشگاهی برای ورود به بازار کار با دشواری ها و مسائل فراوانی روبرو هستند.

مسئولان وزارت کار می گویند در صورتی که کشور بخواهد از بیکاری خارج شود و به نیازهای شغلی جوانان پاسخ مناسبی بدهیم، سالیانه بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون شغل باید ایجاد شود؛ اما مقامات دولت تدبیر و امید معتقدند در ۱۰ سال گذشته تقریبا هیچ شغل موثری به اقتصاد کشور اضافه نشده است.

تنها در دو دولت سابق کشور، آمارهای فراوانی از ایجاد سالیانه ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار شغل جدید در کشور ارائه شد، اما کارشناسان اقتصادی و بازار کار معتقدند در شرایطی که کشور دچار رکود شدید بوده و نرخ رشد اقتصادی منفی بوده است، چگونه دولت می توانست میلیون ها فرصت شغلی ایجاد کند؟

حال اسحاق جهانگیری؛ معاون اول رئیس جمهور درباره بیکاری گفت: طی ۱۰ سال گذشته میزان اشتغال زایی خالص در کشور نزدیک به صفر بوده، متاسفانه وضعیت بیکاری نیروهای تحصیل کرده در کشور نگران کننده است.

وی با بیان اینکه اقتصاد ایران مستعد تولید شغل است افزود: این ظرفیت در اقتصاد کشور وجود دارد که سالانه بین ۸۰۰ هزار تا یک میلیون شغل ایجاد شود و لازمه اشتغال زایی سرمایه گذاری است.

جهانگیری موتور حرکت تولید و اشتغال زایی را بخش خصوصی برشمرد و بیان داشت: با ابلاغ سیاست های اصل ۴۴ توسط مقام معظم رهبری و تاکید بر حضور پُر رنگ بخش خصوصی، دیگر به مصلحت نیست که بر سر این موضوع که صنایع دولتی باشد یا خصوصی بحث شود؛ بلکه باید با حمایت از حضور بخش خصوصی به فکر تولید بود.

مسئولان دولت تدبیر و امید در واکنش به ناتوانی این دولت در حل مسئله بیکاری و وعده های داده شده در این زمینه، اعلام کرده با مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی کشور، باید زمانی سپری شود تا اثرات آن بتواند خود را در عرصه اقتصادی نشان دهد؛ از اینرو اشتغال زایی های صورت گرفته نیز با فاصله خود را نشان خواهد داد.

آنها همچنین اعلام کرده اند در سال جاری ۴۰۰ هزار فرصت شغلی جدید ایجاد شده است. در عین حال، نرخ بیکاری تک رقمی اعلام شده در تابستان امسال در فصل پاییز دوباره افزایش یافت و هنوز هم صدها هزار درخواست برای اشتغال از سوی جوانان و به ویژه فارغ التحصیلان دانشگاهی وجود دارد.

یکی از معضلات مربوط به بیکاری فارغ التحصیلان دانشگاهی، عدم مهارت برای پذیرش تصدی های بازار کار و منطبق نبودن آموزش های دانشگاهی با نیازهای بنگاه ها است. در اینباره رئیس جمهور به تازگی خواستار بازنگری در رشته های دانشگاهی شده و بر این موضوع تاکید می شود که باید از ادامه پذیرش دانشجو در برخی رشته هایی که بازار کار ممکن است تا سال ها نیازی به آن نداشته باشد، جلوگیری شود.

همچنین سازمان فنی و حرفه ای کشور نیز طرحی را برای مهارت آموزی فارغ التحصیلان دانشگاهی ارائه کرده و مسئولان این سازمان می گویند از طریق این آموزش ها که برای اولین بار به فارغ التحصیلان دانشگاهی ارائه می شود، به دنبال پُر کردن خلاء بین عدم مهارت کارجویان و نیازهای واقعی بازار کار هستند

 ***اشتغال؛ دستاویز تبلیغاتی برای رسیدن به قدرت

اما نمایندگان مجلس با چنین اظهاراتی قانع نمیشوند و انها که به طور مستقیم با مردم و مشکلاتشان رو در روهستند شعار اشتغال زایی دولت را برای جمع اوری ارای مردم عنوان میکنند و بس.

یک عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس٬ با انتقاد از حرف‌های دور از عمل و شعاری دولت‌ها در مقابله با معضل بیکاری٬ گفت: رشد کنونی بیکاری نتیجه برهم خوردن توازن ورودی افراد به دانشگاه با شغل‌های موجود در بازار است.

حسین گروسی ٬ با انتقاد از رشد آمار بیکاری در کشور٬ گفت: بیکاری قشر جوان و تحصیلکرده نتیجه تکیه بر واردات و دور شدن از اصل حمایت از تولید ملی است.

نماینده مردم شهریار٬ قدس و ملارد در مجلس شورای اسلامی٬ با تاکید بر ضرورت شفاف‌سازی در خصوص آمار و ارقام دقیق بیکاران در کشور٬ افزود: متاسفانه ایجاد اشغال و ریشه‌کن کردن بیکاری در سال‌های اخیر تنها دستاویزی برای دولتمردان جهت رسیدن به قدرت بوده است.

این نماینده مردم در مجلس نهم٬ با بیان اینکه بی‌توجهی مسئولان به قشر جوان و تحصیل‌کرده جویای کار کشور تبعات بدی به همراه خواهد داشت٬‌ تصریح کرد: لازم است برای ریشه‌کن کردن معضل بیکاری از اظهارنظرهای دور از عمل و شعاری فاصله گرفته و با ایجاد شرایط لازم در راستای فعالیت کارخانجات و واحدهای تولیدی گام برداریم.

گروسی با بیان اینکه رشد آمار بیکاری به تمایل جوانان برای اقدام به انواع ناهنجاری‌های اجتماعی منجر می‌شود٬ گفت: دولت‌‌ها تاکنون توجه جدی به بحث بیکاری نداشته‌اند که این دلیل ماندگاری٬ برقراری و همچنین رشد آمار بیکاری در کشور است.

***ادعای ایجاد ۴۰۰ هزار شغل با رشد بیکاری همخوانی ندارد

در این راستا همچنین یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس٬ از رشد روز‌افزون آمار بیکاری آن هم در بین افراد تحصیل‌کرده اظهار نگرانی کرد و نخستین قدم برای ایجاد اشتغال در کشور را متناسب کردن میزان ورودی افراد به دانشگاه با فرصت‌های شغلی موجود در کشور دانست.

عباس صلاحی با اظهار نگرانی از رشد روز‌افزون آمار بیکاری به ویژه در قشر تحصیلکرده، گفت: دولت‌ها در زمینه ریشه‌کن کردن بیکاری تاکنون هیچ اقدام عملی انجام نداده‌اند.

نماینده مردم آشتیان و فراهان در مجلس شورای اسلامی٬ با بیان اینکه ادعای ایجاد فرصت‌های شغلی باید نمود عملی داشته باشد٬ افزود: ادعای ایجاد ۴۰۰ هزار فرصت شغلی با رشد روز‌افزون بیکاری همخوانی ندارد.

این نماینده مردم در مجلس نهم٬ با تاکید بر اینکه در ایجاد اشتغال باید موضوع جلوگیری از تعطیلی واحدهای تولیدی مدنظر مسئولان قرار بگیرد٬ تصریح کرد: با شرایط کنونی اقتصاد دولت‌ها باید بیش از هر موضوعی به جلوگیری از تعطیلی کارخانجات توجه داشته باشد چرا که توقف فعالیت این نوع واحدها بر سیل بیکاران کشور می‌افزاید.

وی با بیان اینکه در واقع تاکنون اقدام عملی و مثمرثمری برای کاهش آمار بیکاری انجام نشده است٬ گفت: متاسفانه در سال‌های‌ اخیر به علت نبود تناسب بین جذب دانشجو در مقاطع مختلف تحصیلی از سوی دانشگاه‌ها با ایجاد فرصت‌های شغلی شاهد بیکاری قشر تحصیلکرده در حجم وسیع هستیم.

صلاحی با تاکید بر اینکه هیچ اقدام قابل پذیرشی برای کاهش آمار بیکاری در کشور در دولت یازدهم و دولت‌های قبل آن انجام نشده است٬ افزود: نمی‌توان انتظار داشت دولت یازدهم در عرض یک سال ریشه بیکاری را بخشکاند اما می‌توان به رشد اشتغال با بهبود شرایط اقتصادی کشور امیدوار بود.

منبع: قدس آنلاین