"علیکم بالمتون لا بالحواشی و البته این بار علیکم بالحواشی"! کلید کنایه­های رئیس جمهور در اولین همایش اقتصاد ایران است. روز یکشنبه در مراسم افتتاحیه این همایش رییس جمهور به سخنرانی پرداخت و با یادآوری مثَل مرسوم طلبه­ها و البته تأکید بر "علیکم بالحواشی"، ناگفته پیدا بود که رییس دولت قصد دارد تیترهای جنجالی ویژه­ای را برای رسانه­ها فراهم سازد.

دکتر روحانی در سخنرانی­اش بر یکسری توصیه­ها و بایدهای بدیهی اشاره داشت که به نظر اجرایی کردنش با دولت است و به حسب اتفاق به همین دلیل دولت، قوه­مجریه نام گذاری شده است! البته این مسئولیت پذیری شاید به آن دلیل که عزم رییس جمهور برای پرداختن به حواشی جزم بود، در سخنرانی­اش مغفول ماند و سایر دولتی­ها نیز به تأسی از رییس دولت همین رویه را در سخنرانی­هایشان پیش گرفتند و ترجیح دادند میزبانانی در لوای کارشناس و مدعو برای این همایش باقی بمانند.

رییس جمهور تأکید داشت: «گاهی اوقات می‌بینیم نظرها همان نظرات یا راه‌حل‌‌های سنتی دهه ۴۰ هستند...در یک اقتصاد سالم نمی‌شود از کارشناس استفاده نکرد» و پریزیدنت وار اشاره داشت که «باید روی میز دولت راه‌حل‌های مختلف بیاید»

بااینحال اکثر سخنرانان را دولتی ها تشکیل می­دادند و با توجه به بایدهای مورد اشاره­شان، جای سوال است که چرا این بحث­ها در هیئت دولت مطرح نشده و راه حلی برای باز کردن کلاف سردرگم اقتصاد اتخاذ نشده است؟

• رکود تورمی گویاترین تیتر برای وضعیت اقتصاد کشور

رییس دولت یازدهم همچنین اشاره داشت که کار خود را در یک شرایط خاص اقتصادی آغاز کرده که به نظرش تیتر آن شرایط، رکود تورمی است.

دکتر روحانی معتقد بود تورم باید به صورت مستمر کاهنده باشد تا به نقطه قابل قبول برسد. در عین حال تأکید داشت که دولتش توانسته تورم را مهار کند.

وی بعد از اعلام این فتح الفتوح دولت (مهار تورم) ظاهراً سرگیجه­های ناشی از "شیب ملایم" به نظرش آمد، لذا توصیه کرد که اقتصاددانان باید کاهش تورم را برای مردم توضیح دهند. دکتر روحانی بر این اساس توضیح داد: کاهش تورم با ارزان شدن، دو مقوله متفاوت است ولی تا ما می‌گوییم تورم کاهش پیدا کرده برخی‌ها می‌گویند چیزی ارزان نشده است!

از این سخنان رییس دولت تدبیر هم دیری نگذشته بود که دکتر آخوندی وزیر مسکن دولت تدبیر در سخنرانی اش از چگونگی مهار تورم پرده برداشت و تصریح کرد: در سه سال گذشته تورم را با واردات بی ‌رویه و ثابت نگه داشتن نرخ ارز کنترل کردند، که این موضوع به قیمت فرسایش توان تولید داخل تمام شد...

• اگر مبنای اقتصاد ما بر پول نفت باشد مشکلات همچنان ادامه پیدا خواهد کرد

رییس جمهور در میان سخنانش همچنین به درستی تأکید کرد: اگر قرار باشد مبنای اقتصاد ما بر پول نفت باشد مشکلات همچنان ادامه پیدا خواهد کرد. تولید نیز نباید متکی به دلار و نفت باشد.

دکتر روحانی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه اقتصاد ما بیشتر سیاسی است تا اقتصاد محض، کنایه وار تصریح کرد: «نمی شود یک نهاد، کار اقتصادی کند و مالیات ندهد اما متأسفانه تا می‌گوییم فلان نهاد هم باید مالیات بدهد می‌بینید که چه بساطی درست می‌کنند، البته این دولت واهمه‌ای ندارد و کار خود را انجام خواهد داد» .

رییس جمهور در بخشی دیگر از سخنانش بدون اینکه ظاهراً سخنان سخنگو و معاون اولش را در خصوص بزرگترین برداشت غیرقانونی از صندوق توسعه ملی حتی شنیده باشد، بار دیگر اظهار داشت: همه دستگاه‌ها باید فعالیت‌های اقتصادی خود را شفاف اعلام کنند و همه مردم باید از اعداد و ارقام و آمار اقتصادی با اطلاع باشند.

با توجه به اینکه کشمکش ها در خصوص یارانه به چالشی جدی تبدیل شده است. یارانه نیز در همایش اقتصاد ایران در سخنان دکتر روحانی مغفول نماند. وی ضمن اشاره به اینکه آن افرادی که یارانه را نیاز ندارند نباید یارانه بگیرند، تأکید کرد البته به راحتی می‌شود ۵۰ درصد کسانی که نیازمند نیستند را کشف کرد. در این فراز نیز رییس دولت بیان نکرد که با توجه به موظف بودن دولت به اجرای قانون هدفمندی و حذف افراد مرفه از دایره یارانه بگیران، چرا دولت حداقل این ۵۰ درصدی را که به راحتی قابل شناسایی هستند را تا کنون شناسایی نکرده است.

• دلم می‌خواهد تا به این اصل قانون عمل کنیم...

از بحث­های اقتصادی که بگذریم کنایه ها در سخنرانی دکتر روحانی در همایش اقتصاد ایران حواشی خاص دیگری را رقم زد که نمی­توان از آن چشم پوشی کرد

رییس جمهور در لابه لای نسخه های مجهول المجری اش برای اقتصاد ایران به یکی از بخش‌های قانون اساسی که پیرامون همه‌پرسی از مردم است اشاره کرد و افزود:‌ من به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی دلم می‌خواهد شرایطی فراهم شود تا به این اصل قانون عمل کنیم و یک بار هم که شده آن چیزی را که برای همه مهم است و اهمیت دارد را از مردم بپرسیم.

وی افزود: البته مجلس جای خودش مهم و محترم است ولی خوب بود سالی یک بار یا حداقل چند سالی یک بار این کار انجام می‌شد ولی الان ۳۶ سال گذشته و این قانون عملی نشده است.

فارغ از اینکه این بحث از بنیان غلط و یا صحیح است و اینکه مشابه این سخن را چه کسانی با این ادبیات مطرح کردند و چه هدفی در پس پرده این حرف به ظاهر قانونی داشتند؛ شاید آنچه در نگاه اول و در خوشبینانه­ترین حالت به ذهن برسد این است که دولت در این بخش خود را مسئول می داند اما در بحث­های دیگر مثلا همین اقتصاد تأکید می‌کند مگر دولت به تنهایی می تواند تصمیم بگیرد!؟

رییس جمهور در بخشی دیگر از سخنانش بار دیگر به انتخابات مجلس اشاره داشت و تصریح کرد: کارهای سیاسی و حزبی اشکال ندارد سال آینده هم سال انتخابات است و از الان نسیم آن می‌وزد.

• فلان غنی سازی که به آن نیاز نداریم متوقف کنیم یعنی آرمان ما رفت؟

یکی دیگر از شاه بیت های سخنان حاشیه ای و غالب بر متن رییس جمهور در نخستین همایش اقتصاد ایران در مورد مذاکرات بود: «تجربه سیاسی ما می‌گوید کشور با انزوا نمی‌تواند رشد مستمر داشته باشد این بدین معنی نیست که ما دست از اصول و آرمان‌ها برداریم مگر کسی در میز مذاکره بر اصول و آرمان‌ها صحبت می‌کند، یک عده در توهمات زندگی می‌کنند، دنیای امروز بحث منافع است.»

رییس دولت در ادامه همچنین تصریح کرد: آرمان ما به سانتریفیوژ وصل نیست بلکه به قلب و اراده ما وصل است؛ اگر از آن طرف ما شفافیت بیشتری نشان دهیم و فلان غنی سازی که به آن نیاز نداریم متوقف کنیم یعنی آرمان ما رفت؟

اینکه دنیای امروز چه منافعی را دنبال می­کند و متوهمان مورد کنایه رییس جمهور کدام آرمان برایشان عین منفعت تعریف می­شود، جای بحث بسیار دارد و در این مختصر که فقط غرضش بازخوانی گفتارهای رییس دولت تدبیر است، نمی‌گنجد.

سوال اینجاست این سخنان در بحبوحه مذاکرات، چه مفهومی را می­تواند به طرفهای مذاکره کننده مخابره کند؟

این فلان غنی سازی که به آن نیاز نداریم آیا همان نیاز به انرژی هسته­ ای برای رهایی از وابستگی نیست؟ این فلان غنی سازی غیر ضرور رئیس جمهور را به یاد مایع سیاه بدبویی که به دردتان نمی­خورد و باید خارجی­ها اجازه برداشت آن را داشته باشند نمی­اندازد؟

سخن در مورد همایش دولتی اقتصاد ایران و حواشی که تنها به سخنرانی رییس دولت رقم زد بسیار است و شاید بهترین جواب به حاشیه سازی ­های رییس جمهور را بتوان از کلام وی در قسمتی از همین سخنرانی داد:   «اگر مشکلات اقتصادی ما حل شود، توانمندتر شویم و اقتصاد مقاومتی ما موفق شود می‌توانیم در مذاکرات هم موفق باشیم.»

به نظر می رسد رییس دولت باید برای این تناقض های گفتاری راه حلی جدی تدبیر نماید!