به گزارش نماینده به نقل از تسنیم، ۱۳ آذر ماه سال ۹۰، خبری حیرت انگیز در رسانه‌های ایرانی منتشر شد. "یگان‌هایی از ایران موفق شدند یک فروند پهپاد پیشرفته را سالم به زمین بنشانند. " این خبر به‌ سرعت در رسانه‌های مطرح جهان بازنشر یافت و به خبر اول تمام رسانه‌های جهان تبدیل شد.

اگرچه در ساعات اولیه انتشار این خبر، مشخص نبود که پهپاد شکارشده، از کدام کشور به داخل خاک ایران فرستاده شده و علت این کار چه بوده است اما یک نکته را همه می‌دانستند که چنین پهپادی فقط در اختیار کشورهای قدرتمند و پیشرفته در حوزه ساخت پهپادهاست. از آنجایی که افغانستان و عراق از چندین سال قبل توسط نظامیان آمریکایی و ناتو تحت اشغال بود، پس قطعاً این پهپاد توسط یکی از این کشورها به داخل خاک ایران اعزام شده است.

با گذشت چند روز، اطلاعات بیشتری از این پهپاد منتشر شد. پهپاد شکارشده، RQ۱۷۰ یا همان "جانور قندهار" نام داشت که کشور سازنده آن آمریکاست و هم‌اکنون در پایگاه هوایی آمریکا در افغانستان توسط این کشور، به‌کارگیری می‌شود.

*** ویژگی‌های پهپاد شکارشده

آرکیو۱۷۰ توسط کمپانی لاکهید مارتین (Lockheed Martin)‏ ساخته شده در ارتش آمریکا، به‌خصوص در جنگ افغانستان به‌عنوان یکی از بازوان جاسوسی این کشور استفاده می‌شود.

اطلاعات موجود نشان می‌دهد که این پرنده‌های بدون سرنشین توسط رادارهای معمولی برد بلند (حتی انواع بسیار پیشرفته آن) قابل رهگیری نیستند و با شرایطی خاص که تقریباً نزدیک به محال است، فقط رادارهای خاص و برد کوتاه توان شناسایی و رهگیری این پهپادها را دارند.

نکته دیگر در مورد این پهپاد این است که فناوری به‌کار رفته در این پهپاد که توسط سپاه شکار شده است، بسیار نزدیک به فناوری و تکنولوژی به‌کار رفته در جنگنده‌های فوق‌ پیشرفته F-۳۵ است، جنگنده‌هایی که با ورودشان به نیروی هوایی آمریکا، سر و صدای زیادی به پا کردند.

فناوری بسیاری از تجهیزات RQ۱۷۰، همان فناوری به‌کار رفته در جنگنده F-۳۵ است

نوع آلیاژ به‌ کار رفته در بدنه، دوربین‌های تصویربرداری و فیلم‌برداری فوق‌حساس و پیشرفته، سیستم‌های راداری و مخابراتی منحصر به فرد، تجهیزات شناسایی و ...، همگی از دیگر امکانات بسیار حساس به‌کار رفته در این پهپاد است که برخی از آنها، همچون دوربین‌های آن، فقط در اختیار آمریکا و چند کشور معدود است.

از دیگر ویژگی‌های این پرنده بدون سرنشین، موتور بسیار حساس و پیچیده‌ای است که روی آن نصب شده است؛ این موتورها قابلیت پرواز پهپاد از چند ساعت را به چند روز افزایش داده و شاید دومین ویژگی‌ برتری‌بخش این پهپادها در کنار رادارگریز بودن آنها، محسوب شود.

** موضع آمریکایی‌ها

مقامات آمریکایی ساعتی پس از انتشار این خبر، ابتدا اصل موضوع را تکذیب و اعلام کردند که ایالات متحده چنین پهپادی را گم نکرده است. ساعتی بعد اما، نیروی هوایی آمریکا از گم‌شدن یک فروند پرنده بی‌سرنشین خود از اسکادران پهپادهای RQ۱۷۰ خبر داد و اعلام کرد که این پهپاد دچار نقص فنی در سیستم موقعیت‌یابی خود شده و در جایی سقوط کرده است اما نیروی هوایی قادر به یافتن آن نیست.

تأیید و تکذیب‌ها ادامه داشت و اکثر رسانه‌های مطرح جهان درباره شکار بزرگ ایران صحبت می‌کردند، اما مقامات آمریکایی همچنان از تأیید شکار این پرنده بدون سرنشین توسط ایران طفره می‌رفتند تا اینکه تصاویر و فیلم آن توسط سپاه پاسداران منتشر شد.

با اثبات آمریکایی بودن این پهپاد و موفقیت بی‌نظیر ایران در شکار آن، باراک اوباما رسماً اعلام کرد که از ایران خواسته که آن را به آمریکا بازگرداند اما مقامات ایران در پاسخ به این درخواست، صراحتاً گفتند که هرگز این پهپاد متجاوز را به آمریکا پس نمی‌دهند.

نمونه شکار شده، نمونه بومی بزرگ و نمونه کوچک پهپاد آرکیو ۱۷۰ در تصویر دیده می‌شود

بعد از اینکه برای آمریکایی‌ها محرز شد که ایران این پهپاد را پس نخواهد داد، برخی رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند که ارتش آمریکا به‌خاطر از دست دادن این پهپاد، مجبور شده که بسیاری از راهبردهای دفاعی خود را به‌ علت اینکه کشور دیگری به فناوری‌های آن دست یافته، تغییر دهد.

سردار حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه هم در مصاحبه‌ای که همان زمان از تلویزیون ایران پخش شد، به تشریح عملیات شکار این پهپاد پرداخته و اعلام می‌کند که این پهپاد در حوالی کاشمر و در داخل خاک جمهوری اسلامی ایران توسط یگان‌های جنگ الکترونیک شناسایی شده است.

** رمزگشایی و مهندسی معکوس

اما ماجرا به همین جا ختم نشد و یک سال بعد فرمانده نیروی هوافضای سپاه پاسداران از انجام کاری بزرگ در مجموعه سپاه خبر داد: "تمام اطلاعات آرکیو ۱۷۰ رمزگشایی شد".

وی، این خبر را در همایشی با عنوان "روز پیروزی" که در دانشکده هوافضای دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شده بود، اعلام کرد.

سردار حاجی‌زاده در تشریح ویژگی‌های این پهپاد به‌ خصوص موتور آن گفته بود: موتور این پهپاد، اختلاف دما با محیط ایجاد نمی‌کند و به همین خاطر با حسگر حرارتی قابل ردگیری نیست. صدای موتور از مسافتی خاص به بعد، قابل شنیدن نیست و ابر سفید نیز به جا نمی‌گذارد. همچنین رنگ پهپاد به‌گونه‌ای است که از فاصله‌ای خاص به بعد قابل رؤیت نیست.

بنا بر اطلاعات اعلام‌شده توسط فرمانده نیروی هوافضای سپاه، سنسورهای پهپاد آرکیو۱۷۰ می‌تواند جنس مواد، سفتی خاک، تا حدودی از عمق آب و حتی زیر تور استتار را هم شناسایی کند و ببیند. وی نوع این سنسورها را "فراطیفی" توصیف کرده و گفته بود: این نسل سنسورها با گرفتن بازتاب نور اجسام، جنس آنها را تشخیص می‌دهد.

اما رمزگشایی از حافظه این پهپاد و بیرون آوردن حتی فیلم‌ها و تصاویری که این پرنده در پایگاه خود در افغانستان گرفته است، پایان ماجرا نبود و سپاه پاسداران تلاش برای "مهندسی معکوس" این پهپاد را پس از رمزگشایی تمام حافظه‌های آن، آغاز کرد، چیزی که سردار سلامی، جانشین فرمانده کل سپاه در مهرماه سال ۹۲  درباره آن اعلام کرد که، تمام حافظه‌ها و کامپیوترهای آرکیو۱۷۰ رمزگشایی شده و در آینده نزدیک اخبار خوشی از آرکیو۱۷۰ و بهینه سازی‌هایی که نیروهای ما روی "مدل معکوس‌شده" آن انجام داده‌اند، اعلام خواهد شد.

مهندسی معکوس به اقداماتی در تغییر کدهای پروازی و سیستم‌های هدایت کننده گفته می‌شود که هرگونه ارتباط با هدایت‌گران قبلی را قطع و هدایت‌گران جدید را در هارد (حافظه) و سیستم‌های راداری و مخابراتی کارگذاری می‌کند. مهندسی معکوس از نظر کارشناسان نظامی، به‌مراتب کاری دشوارتر از شکار آن پرنده است.

" آرکیو۱۷۰ هواپیمای بدون سرنشین عادی نیست و با به دست آوردن آن، اسناد محرمانه زیادی از آمریکا به‌یک‌باره به دست ایران افتاد. یکی از مجموعه این پروژه‌ها، ساخت و مهندسی معکوس خود هواپیما بود که بعد از فاز شناسایی کار آن آغاز شده و خوب هم پیش رفته و ما مایلیم هر زمان که توانستیم آن را به پرواز درآوریم و اطلاعات تکمیلی را ارائه کنیم. البته زمان‌بندی برای به پرواز درآوردن آرکیو۱۷۰ نزدیک است ولی ما مقداری احتیاط می‌کنیم. "؛ این جمله را که سردار حاجی زاده اندکی بعد از اعلام مهندسی معکوس جانور قندهار توسط جانشین فرمانده کل سپاه، اعلام کرد، بسیاری متوجه شدند که احتمالا کار مهندسی معکوس این پهپاد رو به پایان است.

خبرهای ضد و نقیض ادامه داشت تا اینکه، ۲۱ اردیبهشت‌ ماه سال جاری، امام خامنه‌ای، فرماندهی معظم کل قوا از نمایشگاه دستاوردهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازدید کردند.

در این نمایشگاه "دستاوردی بسیار بزرگ" در کنار "دستاوردی بزرگ"، قرار داشت. آرکیو ۱۷۰ ایرانی سرانجام پس از حدود ۳۰ ماه رونمایی شد.

امام خامنه‌ای در این بازدید از هواپیمای بدون سرنشین شکار شده به عنوان دستاورد بزرگ سپاه و همچنین هواپیماهی مهندسی معکوس شده آرکیو ۱۷۰ به عنوان دستاورد بسیار بزرگتر نیروی هوافضای سپاه بازدید کردند، تا نمونه ایرانی این هواپیمای بدون سرنشین رسماً رونمایی شود.

حالا با گذشت  حدود ۶ ماه از آن رونمایی، نمونه تماما بومی آرکیو ۱۷۰ که طبق اعلام مسئولان نیروی هوافضا قرار است که تهاجمی هم باشد، به پرواز درآمده است و این یعنی جانور تماما بومی قندهار، حالا دیگر "تبعه ایران" شده است.