به گزارش نماینده، سینمای ایران از حیث سنت شکنی و شکستن تابوهای مختلف همواره پر حرف و حدیث بوده است. درواقع شاید باید اینگونه گفت که سینمای ایران حیات و گاها بالندگی خود را در چالش و برهم زدن عرف‌ جامعه دیده و می بیند. « دختر ایرونی» هنجار خواستگاری آقایان از خانم‌ها را می شکست، یکی از همین موارد بود که به سبب سوژه چالش‌برانگیزش تا حدودی مورد توجه قرار گرفت. جدال سینماگران با مسائل عرف جامعه به خلق آثار مختلفی انجامیده است. اما همواره یکی از این جدال ها ایفای نقش زنانه توسط مردان سینمای ایران یا همان «مبدل پوشی» بوده است.

زن پوشي در سينماي اين روزها، گاهي با نوعي سطحي نگري و لودگي همراه است و تنها براي خنداندن تماشاگر به کار مي رود که اتفاقا نمونه اش در سينما زياد است. زن پوشي مجيد صالحي در شاخه گلي براي عروس، جواد رضويان در کلاهي براي باران، سپند اميرسليماني در کلاه گيس و نادر سليماني در پسر تهراني ازجمله موارد سطحي نگر هستند که تنها براي خلق تصويري لوده گونه شکل گرفته اند. البته در مواردي نيز نقش آفريني هايي را شاهديم که با توجه به ضرورت هاي موقعيتي درام، بازيگران مرد را در هيبتي زنانه مي نشاند. اين کارکرد را در سينماي ايران فقط اکبر عبدي و در فيلم آدم برفي نشان داده است.

 شاید جنجالی ترین این موارد فیلم « آدم برفی» بود. فیلمی که در آن اکبر عبدی در دو نقش متفاوت ظاهر شد و همین مساله سبب شد تا اکران این فیلم با فروش بالایی همراه شود.

 

داود میر باقری و اکبر عبدی در پشت صحنه فیلم «آدم برفی»

این رویه و انتخاب اکبر عبدی به عنوان ایفا کننده یک کاراکتر زن ادامه یافت و اینبار رضا عطاران نقش مادر خود را در فیلم «خوابم میاد»‌به اکبر عبدی داد. این موضوع بازهم در فیلم فریدون جیرانی با نام « خواب زده‌ها » تکرار شد و عبدی در نقش یک زن فرنگی در این فیلم به ایفای نقش پرداخت. اما به نظر می‌رسد این مساله به عنوان یک اپیدمی در سینمای ایران بدل شده است و کم کم زنان جای خود را به مردان می‌دهند. محسن تنابنده، بازیگر طنزپرداز سینما و تلویزیون اخیرا از بازی خود در نقش یک پیرزن در سریال «‌ابله»‌ خبر داده است.
 

گریم محسن تنابده در سریال «ابله»

 

البته بایدگفت که مبدل پوشی به عنوان پوشیدن لباس جنس مخالف چیز تازه‌ای نیست. مساله اساسی در این زمینه رواج آن است. گرچه بیشتر این موارد در سریال‌ها و فیلم‌های طنز صورت گرفته است اما در همین موارد نیز مخاطب به خوبی متوجه مبدل پوشی در سینمای ایران شده است. درواقع چالش بازیگر در مبدل پوشی با نقش خود این نیست که بازی خود را در راستای تاثیرگذارتر کردن اثر ارائه دهد بلکه بازیگر در تلاش است که خود را هر چه بیشتر به کاراکتر زنانه شبیه کند. همین شباهت بیشتر بازیگر را به سمت ادا و اطوارهای زنانه سوق می دهد تا ارائه یک بازی حرفه‌ای. از این رو به نظر می‌رسد که تسری بیشتر چنین روندی سینمای ایران را بیشتر به سمت سینمای ادا و اطوارها سوق دهد؛ سینمایی که سینمای هند به آن معروف است. درواقع خطر هندی شدن سینمای ایران در این زمینه نیز وجود دارد.
 

اکبر عبدی و فرهاد اصلانی در نمایی از فیلم «خواب‌زده‌ها»
 

شاید در این روند برخی بگویند که مبدل پوشی به نوعی انتقاد و اعتراض سینمای ایران است که سعی می کند محدودیت‌های خود را بازگو کند اما با نگاهی به بازی بازیگران در فیلم‌هایی که نام برده شد به خوبی می‌توان این مساله را نفی کرد. نوع شخصیت و تحرکات بازیگران در فیلم‌ها به صورتی نبوده است که بازیگر مرد به جای بازیگر زن کاربرد داشته باشد. بلکه هدف بیشتر در اعطای نقش‌های زنانه به مردان متفاوت بودن و اهداف تجاری بوده است.
 

اکبر عبدی در نمایی از فیلم «خوابم میاد»
 

مبدل پوشی هر چه باشد در ذات خود یک ماهیت مردانه دارد که مخاطب نمی‌تواند آنرا از خود دور کند. همین ماهیت مردانه سبب می شود که مخاطب نیز به طور جدی به این نوع آثار ننگرد. با توجه به این موارد کاربرد مبدل پوشی هم در سینمای ایران همواره باید حفظ شود.

رواج مبدل پوشی در سینمای ایران حکایت از مسائل مختلفی دارد. مبدل پوشی در وجه اصلی خود یک اتفاق است مثل اتفاقی که در فیلم عطاران افتاد اما روند شدن این اتفاق حکایت از سینمایی دارد که جنجال محور است و برای جلب توجه مخاطب نه با استفاده از سناریو قوی و محکم و نه با استفاده از بازی و کارگردانی حرفه‌ای بلکه با جنجال‌سازی و گاها عوض کردن پوسته خود سعی می کند به این مهم دست یابد.

منبع: فردا