به گزارش نماینده به نقل از ایسنا، علی لاریجانی در نطق پیش از دستور خود در جلسه علنی امروز مجلس با اشاره به سالروز کودتای ۲۸ مرداد گفت: رئیس جمهور آمریکا با ارسال دلارها و طراحی سرویس اطلاعاتی ایالات متحده کودتای ننگینی را در ایران سامان داد و چند دهه حکومت دیکتاتوری وابسته‌ی پهلوی فقیر را بر ملت ایران تحمیل کرد. بررسی کل این حادثه چند نکته اساسی را نشان می‌دهد که چه عواملی در بروز کودتا موثر بودند.
وی ادامه داد: اختلافات زیاد سیاسیون و مخالفت دکتر مصدق با آیت‌الله کاشانی یکی از عوامل جدایی دولت مصدق از بدنه‌ی مردم بود به طوری که در شرایط کودتا حیرت و آشفتگی در جامعه وجود داشت. این در حالی است کها ز مجلس دوره‌ی پانزدهم همکاری سیاسیون ملی با استیضاحی شروع شد که دکتر بقایی و دو نفر از همکاران او حسین مکی و ابوالحسن حائری زاده از دولت ساعد به عمل آوردند و حرکت بعدی آنها با همکاری در جهت مخالفت با قرارداد امپریالیستی نفت گسگل شاهیان صورت پذیرفت.
رئیس مجلس همچنین بیان کرد: نتیجه‌ی این همکاری‌ها موجب شد تا در دوره‌ی شانزدهم ۸ نفر از وکلای طرفدار نهضت ملی با محوریت مصدق و آیت‌الله کاشانی ملی شدن صنعت نفت را به ثمر برساند و همین هماهنگی سیاسی رجال برجسته ملی باعث شد که دولت مصدق در ماجرای ۳۰ تیر سال ۱۳۳۱ موفق شود.
لاریجانی خاطر نشان کرد: در آن ماجرا همه عناصر استعماری و سلطنت طلب در داخل تلاش کردند با روی کارآمدن مجدد قوام‌السلطنه جریان مترقی آزادی‌خواهی را سرکوب کند.
وی در ادامه گفت: در فاصله‌ی ۲۶ تیر تا ۳۰ تیر مبارزه‌ی بی‌امانی علیه قوام شکل دادند که نقش آیت‌الله کاشانی در کشاندن مردم به صحنه بسیار زیاد بود و بیانیه‌ی مهم او علیه قوام به نحوی بود که مردم به میدان حفظ و صیانت از دستاوردهای خود و جنبش ملی شدن صنعت نفت آمدند. اما درست یک سال بعد در ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به دلیل اختلاف برخی ملیون با آیت‌الله کاشانی و مصدق عملا مردم از صحنه خارج شدند.
لاریجانی با بیان این که آمریکا و شاه با کمک عده‌ای اوباش توانستند در تهران میدان‌داری کنند خاطر نشان کرد: درگیری مصدق با مجلس به دلیل اختیارات همه جانبه موضوع دیگری در ماجرای کودتاست. مصدق پس از ۳۰ تیر تمام اختیارات قانونی مجلس را برای تمام امور کشور اعم از اداری، قضایی، نظامی در اختیار خود گرفت در حالی که خود مصدق پیش از آن با اخذ اختیارات توسط دولت‌ها برای اصلاح دادگستری و گمرکات کشور مخالفت داشت و آن را نه قانونی و نه به مصلحت کشور می‌پنداشت.
نماینده‌ی مردم قم در مجلس همچنین اظهار کرد: در شرایط جدید مصدق اصرار داشت که لایحه اختیارات دولت تمدید شود که مخالفین مثل آیت‌الله کاشانی و ملیون مثل بقایی تصور می‌کردند مصدق می‌خواهد با تمدید اختیاراتش مجلس را به آلت معطله‌ای تبدیل کند و با لایحه امنیت مخالفان خود را مرعوب و سرکوب نماید.
وی افزود: همین اختلاف نظر باعث جدایی و درگیری بین همان کسانی شد که چه در مجلس پانزدهم و چه مجلس شانزدهم همکاری آنها باعث رفع ماجرای ۳۰ تیر شد.
لاریجانی با اشاره به نکته‌ی دیگری در موضوع کودتا گفت: نکته مهم دیگر طرح رفراندوم غیر قانونی انحلال مجلس هفدهم توسط مصدق بود که زمینه را برای کودتا فراهم کرد. چون مصدق از تمدید همه‌ی اختیارات مجلس عبور نمی‌کرد اختلاف را به سوی حذف رقبای سیاسی خود کشاند و تئوری رفراندوم برای انحلال مجلس را مطرح کرد.
رئیس مجلس یاد آور شد: دکتر صدیقی وزیر کشور مصدق با نظر مصدق به سه دلیل مخالف نمود. اول این که به مصدق گفت این مجلسی است که خود شما در دولت خود فراهم کردید و گفتید ۸۰ درصد نمایندگان منتخب واقعی مردم هستند و همین مجلس تمام لوایح و نظرات شما را تاکنون تصویب کرده و شما نباید اخلاقا آن را منحل کنید. دوم این که از سال ۱۲۸۵ تا ۱۳۳۲ یعنی ۴۷ سال غیر از شاه کس دیگری نخست وزیران را معین نکرده بنابراین پس از رفراندوم و انحلال مجلس شاه شما را عزل خواهد کرد که جواب مصدق این بود که شاه جرات این کار را ندارد و سوم این که من به عنوان وزیر کشور قادر به انجام چنین رفراندومی نیستم لذا شما این را به کس دیگری بسپارید.
لاریجانی در ادامه اظهار کرد: مصدق در این جا اصرار کرد که صدیقی تا پس فردا مخالفت خود را بیان نکند تا مجددا درباره‌ی آن صحبت کنم. در این فاصله مصدق دستور داد وکلای طرفدارش استعفا دهند که حدود ۵۸ نفر شدند و روز شنبه به صدیقی گفت ما نمی‌خواهیم مجلس را منحل کنیم. وکلا خودشان استعفا دادند و مملکت هم بدون مجلس نمی‌شود. بنابراین این وضع را از مردم می‌پرسیم که مجلس بماند یا برود و دولت دو هفته بعد از این اقدام شاه در مجلس مصدق را عزل و زاهدی را مامور تشکییل کابینه نمود.
وی با بیان این که مجلس که رکن اراده‌ی ملت بود با تصمیم غلط مصدق در انحلال آن و رفراندوم غیر معقول از صحنه خارج شد و دولت ملی دیگر مدافعی نداشت افزود: در واقع به دلیل اختلافات با آیت‌الله کاشانی و ملیون، توده‌ها را از دست داد و با این رفراندوم و انحلال مجلس که پشتوانه‌ی قدرتمندی بود از خود او را دور کرد. لذا فضا برای کودتای آمریکایی فراهم شد.
نماینده مردم قم در مجلس خاطر نشان کرد: آمریکا در کودتای سیاه ۲۸ مرداد در نهایت وقاهت عمل کرد حتی سفیر آمریکا در ۲۷ مرداد ماه به ملاقات مصدق رفت و با فریبکاری، کاری کرد که مصدق اعلام نمود و از رادیو منعکس شد که مردم از هر گونه تظاهرات خودداری کنند و این همان چیزی بود که کودتاگران نیاز داشتند تا در حرکت اوباش آمریکایی که از جنوب شهر آغاز شد حداقل مقاومت مردمی وجود نداشته باشد.
وی ادامه داد: دکتر فاطمی در ۲۸ مرداد اصرار داشت که مردم را به کمک بطلبیم و توطئه را شکست دهیم اما مصدق مخالف می‌کرد که فاطمی با عصبانیت فریاد زد این پیرمرد همه ما را به کشتن می‌دهد.
لاریجانی همچنین با بیان این که اعتماد بلاوجه مصدق به آمریکا و بی‌توجهی به مولفه‌های امنیت ملی فرصت برای شاه ایجاد کرد تا با کمک آمریکا کودتا را به سرانجام برساند تصریح کرد: مهمترین مسائل امنیت ملی کشور در شرایط بحرانی ۲۵ تا ۲۸ مرداد ماه سال ۳۲ با سهل انگاری و تشدید اختلافات و عدم اتکا به مردم و بی تصمیمی به سقوط دولت مصدق منجر شد و آمریکا توانست چند دهه سلطه مطلق بر ایران پیدا کند و منابع ایران را به غارت ببرد و مبارزان را به سلاخی بکشاند و امروز آمریکا با بی‌حیایی این دوران سیاه چپاول و استسمار ایران را نمی‌خواهد ببیند و با تبلیغات اغواگر پرستیژی در حمایت از دموکراسی و حقوق بشر برای خود دست و پا می‌کند.
رئیس مجلس در ادامه گفت: کودتای ۲۸ مرداد هم برای ملت ایران و سیاست مداران داخلی باید پند آموز باشد و هم برای ملل مسلمان منطقه که امروز به دنبال احیای هویت خود و استقرار دموکراسی هستند که فریب مکر جدید آمریکا را نخورند چرا که آمریکا از هر مجالی بهره می‌جوید تا نقش خود را در منطقه با رنگ و لعاب دیگر تثبیت نماید کما این که برخی کشورهایی که در چند سال اخیر در آنها انقلاب شد با انواع ماجراجویی‌های آمریکا مواجه شدند.
وی خاطر نشان کرد: آمریکا و انگلیس در ملی شدن صنعت نفت از دروازه‌ی ایران بیرون رانده شدند و آمریکا در کودتای ۲۸ مرداد از پنجره وارد شد. لذا بررسی حادثه ۲۸ مرداد ماه باید از ابعاد مختلف مورد توجه ملت ایران بخصوص جوانان قرار گیرد.
لاریجانی همچنین با اشاره به زلزله روز گذشته در ایلام گفت: این زلزله باعث تاسف شد، حجم خرابی‌ها به حدی است که دستگاه‌های اجرایی باید با جدیت به خدمت مردم بشتابند و کمک‌های وسیع‌تری را ساماندهی کنند تا مردم در این شرایط در عسرت نباشند.
وی افزود: لازم است کمیسیون عمران هیاتی را برای رسیدگی به وضع مردم عزیز منطقه اعزام و گزارش آن را به مجلس تقدیم کند.
رئیس مجلس در پایان به میرمراد زهی نماینده‌ی سراوان به دلیل فوت برادرش تسلیت گفت.
