فرا رسیدن ماه مبارک رمضان و توجه به سلامتی جسم با روزه داری و پرهیز از خوردن و آشامیدن فرصتی مغتنم است تا مروری داشته باشیم بر نگاه اسلام و آموزه های روایی درباره تغذیه و آداب غذا خوردن.
یکی از اصلی ترین آداب پیش از غذا خوردن در اسلام توجه به بهداشت است از این رو است که امام صادق (ع) می فرمایند: شست و شوی دستان پیش از غذا و پس از آن روزی را بیفزاید. (الکافی، ج ۶، ص ۲۹۰)
دیگر آداب غذا خوردن در اسلام آغاز کردن آن با نام خدا است و پیامبر اکرم (ص) در این باره می فرمایند: با جماعت بخورید و بسم الله الرحمن الرحیم بگویید تا برکت غذا زیاد شود. (مکارم الاخلاق، ص ۱۴۹)
شکرگذاری به درگاه الهی پس از اتمام غذا دیگر آداب غذا خوردن در اسلام است که در این باره نیز پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: پاداش کسی که می خورد و سپاس آن را می گذارد همانند کسی است که برای خدا روزه می گیرد. (الکافی، ج ۲، ص ۳۶۵)
ممکن است روزه داری و پرهیز از خوردن و آشامیدن در ساعات طولانی این باور را ایجاد کند که باید در ساعات غیر از روزه تا حد امکان با خوردن و آشامیدن ذخیره لازم را فراهم کرد در حالی که این باوری غلط است. امام رضا (ع) درباره رعایت تناسب و اندازه غذا می فرمایند: به اندازه ای غذا بخور که متناسب با بدنت باشد و بیشتر از آن ارزش غذایی ندارد و هر کس به اندازه بخورد او را سود ببخشد و همچنین است آشامیدن آب. (مستدرک الوسائل، ج ۱۶، ص ۲۲۰)
همچنین ایشان در تاکید به اهتمام به وعده غذایی شام و عدم اجتناب از آن فرموده اند: در جسم انسان رگی به نام عشاء وجود دارد چنانچه شخصی شام نخورد آن رگ تا صبح وی را نفرین کند و گوید: خدا تو را گرسنه و تشنه کند چنانکه مرا گرسنه و تشنه کردی، پس هیچ یک از شما شام خوردن را ترک نکند هر چند لقمه ای از نان یا جرعه ای از آب باشد. (الکافی، ج ۶، ص ۲۸۹)
یکی از آداب و رسوم زیبای ماه مبارک رمضان برگزار میهمانی های افطاری و جمع شدن اقوام و خانواده دور یکدیگر است که دلنشینی و شیرینی ضیافت الله را در جمع صمیمی خانواده ها بیشتر می کند؛ رسول خدا (ص) می فرمایند: محبوب ترین غذا نزد خدا آن است که دست ها بسیار بر آن باشد. جمعی غذا بخورید و پراکنده نباشید چراکه برکت در اجتماع است. (طب النبی، ص ۱۹)
همچنین، آن حضرت (ص) می فرمایند: هر گاه غذا خوردن با چهار ویژگی همراه باشد کامل خواهد بود: از حلال باشد، دست بر آن بسیار باشد و با بسم الله آغاز شود و با الحمدالله پایان پذیرد. (الکافی، ج ۶، ص ۲۹۲)
اسلام همچنین به پذیرش دعوت به سفره نیز نگاهی خاص دارد و از این رو است که رسول خدا (ص) می فرمایند: سه کار از مصادیق و موارد جفا است:... اینکه کسی به غذایی فرا خوانده شود ولی نپذیرد یا بپذیرد ولی نخورد...
همچنین، ایشان می فرمایند: هر گاه بر برادر مسلمانی وارد شدید و شما را به غذا یا نوشیدنی فرا خواند بخورید و بنوشید و از آن نپرسید. (مفاتیح الحیات، ص ۱۴۸)
از این رو، امید است هیچ یک از ما به بهانه مشغله و کار دعوت اطعام افطاری ماه مبارک رمضان را رد نکنیم و با توجه به آنکه پرهیز از خوردن و آشامیدن در این ماه در کنار توجه به سلامت جسم نظر به سلامت روح و نفس نیز دارد به تغذیه خود اهمیت بیشتری دهیم و سعی کنیم با رعایت آداب اسلامی در تغذیه بهره های جسمی و روحی ناشی از آن را ببریم.

منبع:قدس