به گزارش "نماینده"، پیامک های تبلیغاتی و ضد تبلیغات اکنون به لحاظ ماهیت و تعداد ابعاد زیادی پیداد کرده است و با توجه به اینکه بیش از 4 میلیارد نفر از جمعیت حدود 8 میلیارد نفری جهان تلفن همراه دارند، استفاده از این روش در بعد منفی به یکی از چالش های مهم جهانی تبدیل شده است.

شایعه موبایلی، اینترنتی و ... که از آن به عنوان کلاغ دیجیتالی یاد می شود ضریب گسترش بالایی دارد و باید راهکارهای فرهنگی، حقوقی و حتی اقتصادی برای مقابله با خطرات ضد اجتماعی آن به کار بست.

کارشناسان حوزه امنیت سایبر می گویند کلاغ های دیجیتالی بسیار متنوع هستند. علاوه براین شایعات در گستره ای از اعتقادات مذهبی تا مسائل اجتماعی، بهداشتی و پزشکی یا جلب کمک به منظور امور به ظاهر خیریه در تلفن های همراه و یا ایمیل ها و... دست به دست می شود.

برای نمونه در روزهای اخیر شاهد تبادل حجم گسترده ای از پیامک های کذب درباره فعالیت یک گروه بودیم که ادعا می شد از خارج کشور به برخی استان ها وارد شده و دختران و زنان را مورد شکنجه قرار می دهند؛ هرچند پلیس فتا پس از ریشه یابی این موضوع، منشا ساخت و پرداخت این پیامکها را دریکی از استانها شناسایی و عوامل آن را دستگیر کرد و آنها نیز به واهی بودن ادعاهای خود اعتراف کردند اما این گونه پیامکهای دروغ و بی پایه و اساس، درصدد ضربه زدن به انسجام و امنیت روانی جامعه هستند.

یکی دیگر از پیامک های کذب که در هفته اخیر در تلفن های همراه شهروندان تهرانی راه یافت، مربوط به حوزه سلامت جامعه است که در آن به نقل از رییس یکی از بیمارستان های معتبر کشور از مردم خواسته می شود از نوشیدن نوشابه پپسی خودداری کنند چرا که این نوشابه بر روی سیستم نخاعی افراد تاثیر گذاشته و آنها را فلج می کند؛ درحالیکه این مطلب هیچ مبنای علمی و ثابت شده ای ندارد.

کلاغ های دیجیتالی مشابهی در این زمینه در ماههای اخیر در پیامک های موبایلی راه یافته بود که هریک از آنها با پاسخ مسوولان ذیربط روبه شد.

در پیامک هدف دار دیگری موضوع مصرف داروی ˈدگزامتازونˈ به عنوان قاتل خاموش جامعه مطرح شد. در این پیامک ادعا شده است این دارو در واقع یک کورتون قوی با قدرت سرکوب شدید سیستم ایمنی است و مصرف آن پایداری بیماری ها می شود.

علاوه براین اکنون تنوع پیامک های نادرست در حوزه سلامت عمومی زیادتر و فاصله ارسال آنها نیز کوتاهتر شده است .

این پیامک ها و بسیاری از پیامک های غیر واقعی دیگر در زمینه های مختلف در حالی در تلفن های همراه افراد به راحتی مبادله می شود که بسیاری از مردم به دلیل نداشتن آگاهی لازم، آنها را باور کرده و به توصیه های سازندگان این پیامکها عمل می کنند که این موضوع، در برخی موارد پیامدهایی سخت و ناگوار به دنبال دارد.

برخی کارشناسان رسانه می گویند در ایران مانند بسیاری از کشورها از شایعه به عنوان ابزاری برای تبلیغ و ضد تبلیغ استفاده می شود. آنها علت این امر در محدودیت های رسانه ای، نپرداختن رسانه های جمعی به برخی از شایعات و نیز ˈتقابل برندهاˈ می دانند.

شاهین آرپناهی کارشناس رسانه در این زمینه به خبرنگار علمی ایرنا گفت: بخشی از حجم و برد شایعات به دلیل محدودیت های رسانه ای وخبری است. علاوه براین کانال های رسمی خبری و رسانه ای باید جذابیت و اعتبار لازم را در افکار عمومی کسب کرده باشند.

وی با تاکید بر اینکه این اصل به عنوان یک بحث نظری مورد قبول اکثریت است گفت: یکی از روش های مقابله با این شایعات پرداختن رسانه های رسمی به این شایعه هاست زیرا بعد از چند مورد پرداختن رسانه ها به این موارد، مردم به این شایعات توجه خاصی نشان نمی دهند.

وی مقابله با شایعات را ضروری و البته پروسه ای زمان بر توصیف کرد و گفت: شایعات چه گفتاری چه دیجیتالی علاوه بر آسیب های روانی، بی اعتمادی به تریبون های رسمی را نیز دامن می زند بنابراین با این پدیده شوم باید آگاهانه مقابله کرد.

به گفته وی ˈ از طرفی بستر برخی از این شایعات را می توان در تقابل برندها دانست که اگر این امور ریشه یابی شوند به نتایج صحیحی دراین زمینه می رسیم.ˈ

امیرعباس تقی پور، مدرس دانشگاه درحوزه رسانه نیز معتقد است با توجه به گسترش رسانه ها و توسعه رسانه ها شایعه ها زمینه گسترش فراوان دارند و زمان کمتری برای انتشار شایعه در قالب پیامکها وجود دارد.

وی در گفت وگو با ایرنا روش به حداقل رساندن اثرات شایعه را اطلاع رسانی به موقع عنوان کرد و گفت: اگر نهادهای خبری و روابط عمومی سازمان ها و ارگان های مختلف موضوعات را به خوبی پیگیری کنند در کوتاهترین زمان ممکن می توان انواع شایعه از جمله نوع دیجیتالی آن را بی اثر کرد.اما باید دقت کرد که باید سرعت مقابله با شایعه دیجیتالی را افزایش داد.



*** توصیه های کارشناسی در برخورد با کلاغ های دیجیتالی

کارشناسان رسانه ای توصیه می کنند:

- بهترین اقدامی که می توان انجام داد این است که در صورت دریافت این گونه مطالب بلافاصله دلیت یا پاک شوند .

-وقت خود را برای خواندن آن مطلب تلف نکنید و با ارسال آن برای افراد دیگر، وقت آنها را نیز نگیرید .اگر نسبت به حقیقت آن مشکوک هستید، کمی فکر کنید و صحت آن را بررسی کنید .اگر اطلاعات موجود در آن را می توانید در یک وب سایت پیدا کنید، به آن سایت سربزنید .اگر مطلب مربوطه فاقد آدرس یا وب سایت است، بررسی کنید که آیا اصلا چنین چیزی وجود دارد یا خیر.

منبع:بولتن