نماینده/ «دولت اسلامی عراق و شام»، موسوم به «داعش»، سازمانی با تفکر افراط‌گرایانه است که در اوایل اشغال عراق توسط ایالات‌متحده و بریتانیا تاسیس شد. این گروه در سال ۲۰۰۴ متعهد به وفاداری و حمایت از القاعده شده و به عنوان القاعده عراق مشهور شد. در ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶ این گروه به یک سازمان فراگیر برای گروه‌های شورشی عراق تحت عنوان حکومت اسلامی‌ عراق تبدیل شد. این گروه متشکل از گروه‌های شورشی متعددی است که البته بخشی از آن از گروه‌های آموزش دیده گارد ریاست جمهوری سابق و فدائیان صدام هستند. هدف این گروه تاسیس خلافت اسلامی در مناطق سنی‌نشین عراق و سپس گسترش آن به سوریه بود. تعداد نیروهای این گروه را ۵ الی ۶ هزار نفر برآورد کرده‌اند که عمدتا از اتباع عراق، لیبی و تونس هستند.

این گروه پس از شروع ناآرامی‌های سوریه، در سال ۲۰۱۱ وارد این کشور شد و به تدریج به عنوان قوی ترین گروه مسلح مخالف دولت شناخته شد. امکانات گسترده «داعش» از ابتدا اذهان را به سمت اینکه چه کشورهایی حامی تسلیحاتی و لجستیکی این گروه است، می‌برد.

روش‌های خشونت آمیز این گروه به قدری شدید است که بعضا از سوی دیگر گروههای تکفیری مورد انتقاد قرار گرفته اند. یکی از رهبران «جبهة النصرة» دیگر گروه تکفیری حاضر در سوریه در گفت‌و گو با خبرنگار روزنامه السفیر، لب به انتقاد از روش‌های خشونت آمیز داعش گشوده است.

در حالیکه قریب به اتفاق علمای اسلام چه اهل سنت و اهل تشیع، روش‌ها و عقاید این گروه را محکوم کرده‌اند؛ شبکه خبری «بی بی سی» از این گروه به عنوان «شبه نظامیان اسلامگرا» یاد می‌کند.

گروه داعش در حالیکه می‌رفت به قوی‌ترین گروه معارض در سوریه تبدیل شود، از سویی درگیری با دیگر گروههای معارض از جمله «ارتش آزاد» و در برهه‌ای درگیری با «جبهة النصرة» و همچنین متحمل شدن شکست‌های سنگین از ارتش سوریه، سرانجام خود را در شهر «الرقة» محدود کرد و در حال حاضر تقریبا در این منطقه به حالت محاصره درآمده است.

در همین هنگام که بیش از  ۷۰درصد سوریه در سیطره ارتش قرار داشت، انتخابات ریاست‌جمهوری سوریه با شرکت بیش از ۷۲ درصد واجدین شرایط برگزار شد و بشاراسد ماحصل این انتخابات بود که توانست ضربه کاری را به تمامی مخالفین از جمله داعش فرود آورد. در این نقطه زمانی، داعش که اساسا از عراق پا گرفته بود، ماندن بیش از این در سوریه را بی فایده دانسته و سعی کرد مبارزه دو ساله و بی‌سرانجام خود در سوریه را در عراق جبران کند.

عدم همراهی عشایر استان «الانبار» با گروهک داعش و ضربه‌های سنگین چند ماهه ارتش عراق به این گروه، داعش را مجبور ساخت به جای مبارزه در بیابان‌ها، درگیری را به داخل شهرها بکشاند.

در این‌جا باید به نکته قابل توجهی اشاره کرد: در طول درگیری ارتش عراق با داعش در استان الانبار، رسانه‌های معاند، مدام این درگیری را به عنوان جنگ بین نوری‌مالکی با اهل تسنن استان الانبار، توصیف می‌کردند. اشتباه استراتژیک داعش، در اینجا بود که از الانبار خارج شده و به طور واضح موجودیت خود را از اهل تسنن عراق جدا کرد که این کاملا به نفع عراق و به زیان داعش و رسانه‌های تکفیری و وهابی تمام خواهد شد. برخی در عراق در اثر تبلیغات مسموم رسانه‌ها بر این باورند که نوری مالکی با اهل تسنن مبارزه می‌کند و گروهی موسوم به «داعش» ساخته رسانه‌های دولت است؛ که با این اشتباه داعش، مردم بیش از پیش بیدارتر شدند. نمونه این موضوع را در سامرا، شاهد بودیم، در حالیکه اکثریت این شهر را اهل تسنن تشکیل داده‌اند ولی به هنگام حمله داعش به این شهر، مردم حاضر به همکاری با این گروه نشدند تا اینکه ارتش از راه رسید و آن‌ها را سرکوب کرد.

مسأله مهم دیگری که باید بدان اشاره داشت، لزوم پاکسازی هرچه بیشتر ارتش عراق از نفوذی‌های رژیم سابق و برخی عناصر خودفروخته است، موضوع مهمی که باعث شده در برخی مواقع ارتش از سرکوب گروه‌های تروریستی ناکام بماند.

جولان این روزهای داعش در عراق، بنا بر دهها دلیل داخلی و منطقه‌ای محکوم به شکست است، اما آن چیزی که ماحصل این بحران حاضر می‌ماند، بیداری بیش از پیش مردم عراق است.

منبع: فارس