«نماینده»/علیرضا رحمانی: با پیروزی انقلاب اسلامی و شکل‌گیری روحیه تظلم‌خواهی در میان آزادی‌خواهان جهان بر مبنای استکبارستیزی، جبهه‌ای با عنوان محور مقاومت تشکیل و روزبه‌روز بر کیفیت آن افزوده شد. آنچه بدیهی است ارتباط میان قدرت محور مقاومت و قدرت انقلاب اسلامی است. چگونگی شکل‌گیری ارتباط میان جریان مقاومت و انقلاب اسلامی موضوع گفت‌وگوی ما با حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل منطقه است. وی در این گفت‌وگو مختصات تحقق جبهه مقاومت را تشریح کرد و از نگاه‌های بعضاً غلطی که در داخل نسبت به حمایت از محور مقاومت از سوی جمهوری اسلامی با مشکلات اقتصادی و معیشتی مطرح می‌شود نیز سخن گفت.
* دلایل شکل‌گیری محور مقاومت و ارتباط آن با جمهوری اسلامی چیست؟
آنچه مشخص است پیروزی انقلاب اسلامی ایران به شکل‌گیری ادبیات مقاومتی جدیدی در سطح منطقه و جهان منجر شد. این مقاومت در غرب آسیا تحت تأثیر ادبیات ارزشمند انقلاب اسلامی قرار گرفت و موجب شکل‌گیری جنبش‌های مبارزاتی برای مقابله با هژمونی قدرت‌های استکباری برگرفته از تأثیر انقلاب اسلامی بر ملت‌های عربی و اسلامی در منطقه شد.
لذا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، جهان شاهد تغییر موازنه در محیط مبارزاتی غرب آسیا شد. به همین دلیل در چهار دهه گذشته تغییراتی کاملاً دینامیکی در فلسطین اشغالی، لبنان، عراق، یمن، بحرین و عربستان به وجود آمده است. اساساً تشکیل حماس و تأسیس جهاد اسلامی در فلسطین و همچنین مبارزه احزاب اسلامی در عراق بر علیه حزب بحث و شکل‌گیری حزب‌الله و تأسیس این حزب شاکله هژمونیک منطقه را تحت تأثیر خود قرار داد. شکل‌گیری حزب الله که با حمله رژیم صهیونیستی به لبنان مصادف بود، شاکله منطقه را دگرگون کرد و شرایطی را بر غرب آسیا حاکم کرد که تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نمونه‌ای از آن وجود نداشت. هرچند جنبش‌های اسلامی نیز در گذشته و پیش از پیروزی انقلاب در منطقه و جهان اسلام و به‌ویژه در الجزایر و مصر و فلسطین وجود داشت، ولی انقلاب اسلامی تأثیر خود را بر منطقه باقی گذاشت و جنبش‌هایی که از انقلاب اسلامی الگو گرفته بودند موفق به تغییر معادله به نفع کشورهای اسلامی و عربی منطقه شدند. بنابراین، حزب‌الله به‌عنوان شاخص‌ترین جنبش در مبارزه بر علیه رژیم صهیونیستی و همچنین حماس در فلسطین اشغالی به‌عنوان دو نمونه موفق از شکل‌گیری جنبش‌های جهادی اسلامی منطقه تلقی می‌شوند که این دو جنبش به صورتی خودجوش از انقلاب اسلامی تأثیر پذیرفته‌اند.
* بعضاً در میان افکار عمومی جامعه ایرانی دیده می‌شود که برخی حمایت از محور مقاومت را مانع از تحقق منافع داخلی و رفع مشکلات معیشتی و اقتصادی می‌دانند و چنین نگاه غلطی در برخی از برش‌های جامعه و افکار عمومی دیده می‌شود. این نگاه را چطور ارزیابی می‌کنید؟
این تفکر بدون تردید برآمده از تبلیغات رسانه‌ای جهان استکبار است. متأسفانه برخی از افراد به دلیل تأثیرپذیری از رسانه‌های خارجی و به دلیل نداشتن قدرت تحلیل مسائل جهانی و منطقه‌ای، مشکلات و مسائل داخلی را به مسائل محور مقاومت مرتبط می‌کنند. این نگاه به‌خودی‌خود تهدید تلقی نمی‌شود، مادامی‌که استراتژی رسانه‌ای درست و کارآمدی برای اقناع افکار عمومی داشته باشیم. باید در این راستا تاکتیک‌های متناسب با وضعیت موجود ترسیم شود تا در این مسیر جامعه با حقایق و مبانی استدلالی حمایت جمهوری اسلامی از محور مقاومت آگاه شود. آگاهی‌بخشی یکی از استوانه‌های اصلی در مسیر تقویت امنیت ملی است؛ اینکه مردم و جامعه بدانند این حمایت معنوی بسترساز تقویت مرزهای جغرافیایی در برابر گزند دشمنان و متخاصمین خواهد بود و اینکه اساساً اگر هزینه‌ای هم در این مسیر صورت پذیرد، سرمایه‌گذاری بلندمدت برای حفظ امنیت مردم و کشور خواهد بود. متأسفانه در این خصوص اقدامات مقتضی در دستور کار رسانه‌های ما به شکل گسترده قرار نداشته و تلاشی برای آگاه کردن جامعه وجود نداشته است. این مهم را نباید از یاد برد نفوذی که جمهوری اسلامی ایران در منطقه دارد نفوذی کاملاً معنوی است که جایگاه ایران را در سطح منطقه برای تقابل با هژمونی آمریکا و نفوذ صهیونیست جهانی در منطقه مستحکم می‌کند.
این نفوذ طبیعی و معنوی است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل محاصره اقتصادی و تحریم‌ها کمک چندانی به جنبش‌های جهادی نمی‌کند و اساساً این هزینه‌ها آن‌قدر ناچیز است که در برابر آورده‌ای که برای کشور به ارمغان می‌آورد به‌حساب نمی‌آید. آنچه حائز اهمیت است اینکه جنبش‌های مقاومت بر اثر تأثیر روحیه انقلاب اسلامی شکل گرفته‌اند و با اعتماد بر امکانات داخلی حرکت انقلابی خود را آغاز کرده‌اند و به‌عنوان پایگاه معنوی جمهوری اسلامی در سطح منطقه تلقی می‌شوند، مانند گروه‌های مقاومت مردمی در عراق (حشد الشعبی) افغانستان (فاطمیون)، پاکستان (زینبیون)، سوریه (گروه‌های داوطلب مردمی) و یمن (انصارالله) و خروج نیروهای رژیم صهیونیستی از لبنان در ۲۰۰۰ میلادی، جنگ سی‌وسه‌روزه لبنان در سال ۲۰۰۶، جنگ بیست‌ودوروزه در غزه ۲۰۰۹، جنگ پنجاه‌ویک‌روزه در غزه ۲۰۱۴، شکست داعش در عراق، پیروزی‌های پی‌درپی مقاومت در سوریه و پیروزی‌های انصارالله در یمن ازجمله دستاوردهای مهم مقاومت در منطقه است.
در تجزیه و تحلیل منطقی جایگاه جمهوری اسلامی می‌توان به این پی برد که ایران از محبوبیت و جایگاه فوق‌العاده‌ای در سطح منطقه و جهان برخوردار است. هیچ‌گاه جمهوری اسلامی ایران نخواسته است با استفاده از ابزارهای خشونت‌آمیز انقلاب را صادر کند. افراد و جنبش‌هایی که تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار گرفته‌اند نگاهی کاملاً عاطفی به ایران دارند. افراد و بخشی از طیف‌های سیاسی که گمان می‌کنند ایران هزینه بالایی برای شکل‌گیری جنبش‌های جهادی پرداخت می‌کند کاملاً در اشتباه هستند. این جنبش‌ها به‌عنوان بازوان انقلاب اسلامی تلقی می‌شوند. آمریکا و کشورهای غربی که مترصد فرصتی برای تقابل فیزیکی با جمهوری اسلامی هستند، به دلیل این نفوذ و با وجود این بازوان قدرتمند ایران نتوانسته‌اند به اهداف خود برسند.
* چشم‌انداز محور مقاومت با شهادت حاج قاسم سلیمانی را در بلندمدت چگونه ارزیابی می‌کنید؟ به اعتقاد شما با این ترور حفره‌ای در عملکرد محور مقاومت خواهیم دید؟
ترورهایی که آمریکا در منطقه در گذشته و امروز صورت داده، به خصوص ترور سردار بزرگ اسلام حاج قاسم سلیمانی، ناشی از خشم آمریکا نسبت به نفوذ جمهوری اسلامی است؛ زیرا آمریکا در دو دهه گذشته بیش از هفت‌تریلیون دلار برای نفوذ در بین افکار عمومی و گسترده کردن مبانی استکباری خود در منطقه هزینه کرده و بیش از شش‌هزار نفر از سربازان خود را در عراق و افغانستان از دست داده است و بااین‌وجود نتوانسته نفوذ معنوی خود را در منطقه تثبیت کند.
تشییع جنازه‌ای که در تهران برای سپهبد قاسم سلیمانی دیدیم نزدیک به هفت میلیون ایرانی را فقط در تهران شرکت داد و پیامی مهم برای آمریکا و دشمنان و دوستان ایران داشت. ایران پشتوانه محکمی برای جنبش‌های مبارز منطقه‌ای و محور مقاومت ایجاد خواهد کرد؛ به همین دلیل بااینکه شهادت حاج قاسم سلیمانی برای ملت‌های اسلامی منطقه دردناک است، ولی انسجام بالایی در محور مقاومت ایجاد خواهد کرد و توازن در محور مقاومت را تشدید خواهد کرد. محور مقاومت و ملت‌های اسلامی به این نتیجه رسیده‌اند که با ترور شخصیت‌های تأثیرگذار، پایه‌های اصلی محور مقاومت متزلزل نمی‌شود و نتیجه‌ای معکوس به همراه دارد. از سوی دیگر، آنچه بر اساس گزاره‌های موجود قابل پیش‌بینی است، شکل‌گیری و تقویت هسته‌های مقاومت در اقصی نقاط جهان به‌ویژه ملل اسلامی است. با فرو ریختن هرچه بیشتر هیمنه آمریکا و ضربه‌پذیری آن و آگاه شدن جوامع اسلامی از شاخصه‌های تروریستی دولت ایالات متحده، روحیه مبارزه با زورگویی و ظلم‌ناپذیری در بین آحاد ملت‌های آزادی‌خواه نسج و رشد پیدا خواهد کرد. شهادت حاج‌قاسم زمینه رخدادهای بسیار ارزشمند و بابرکتی برای محور مقاومت ایجاد خواهد کرد که یکی از نتایج درخشان آن خروج آمریکا از منطقه خواهد بود.
* طی چهار دهه اخیر محور مقاومت با شکل‌گیری انقلاب اسلامی روحی تازه در کالبد خویش احساس کرد. به اعتقاد شما این محور چقدر توانسته در طی فعالیت خود مسیر حرکت استکبار و تئوریسین‌های غربی را با چالش روبه‌رو کند؟
محور مقاومت طی این سال‌ها هزینه‌های بسیاری برای جریان استکبار ایجاد کرده است. درحالی‌که پس از پیروزی انقلاب اسلامی آمریکا به شکل علنی در صدد ضربه‌زنی به جمهوری اسلامی برآمده بود، حضرت امام خمینی (ره) بنیان‌گذار انقلاب اسلامی در سخنانی هوشمندانه فرمودند: «باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چراکه بسیج منحصر به ایران اسلامی نیست. باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد.» این مهم تا حدود زیادی محقق شده، هرچند تا رسیدن به مرحله نهایی راه بسیار است. از ثمرات این مهم عدم تحقق نقشه یانکی‌ها برای تغییر جغرافیای غرب آسیا بود. طرح‌هایی همچون خاورمیانه بزرگ، طرح جو بایدن برای تکه‌تکه کردن عراق و تبدیل به کشورهای بی‌اثر در منطقه و یا عدم توفیق در اشغال نظامی عراق است. هرچند که استکبار با رسانه و جریان‌سازی بر علیه محور مقاومت سعی بر مدیریت و مهندسی افکار عمومی دارد، اما حضور فعال رهبران جمهوری اسلامی توطئه‌های آمریکا را خنثی کرد و موجب شد غرب و آمریکا به اهداف خود نرسند.
محور مقاومت در چند عرصه ازجمله عرصه‌های امنیتی و نظامی توفیقات عیانی کسب کرده و با تجربه‌ای که در چهار دهه گذشته به دست آورده است، خواهد توانست در برابر آمریکا ایستادگی کند و تمام نقشه‌های آمریکا را در منطقه خنثی کند؛ همچنانکه آمریکا تلاش داشت در منطقه و در سوریه و عراق و یمن شرایط را به نفع خود تغییر دهد اما با حضور رهبران محور مقاومت با شکست روبه‌رو شد. پارلمان عراق با مصوبه اخیر خود دولت عراق را مجبور کرد نیروهای آمریکایی را بعد از شانزده سال حضور در عراق اخراج کند و این شکست نظامی بزرگی برای آمریکا تلقی می‌شود. این موضوع می‌تواند در سایر کشورهای منطقه رخ بدهد؛ لذا آمریکا در انزوای منطقه‌ای نخواهد توانست به اهداف خود در جهت تغییر نظامی و سیاسی شطرنج منطقه دست پیدا کند.
نظر شما