«نماینده»/سید محمد بحرینیان: هرچند بلای کرونا دامان صاحبان قدرت و ثروت را هم می‌گیرد، اما گلوی نحیف ضعفا را شدیدتر می‌فشارد. از وزیر و نماینده مجلس و پزشک و پرستار گرفته تا دست‌فروش و کارگر و راننده، همه با کرونا درگیرند، اما یک تفاوت عمده دارند. ویروس منحوس، سلامت جسمی دسته اول را به چالش می‌کشد، اما در دسته دوم، علاوه بر جسم، امنیت مالی و روانی را هم هدف می‌گیرد و به زندگی یک خانواده حمله می‌کند. دراین‌باره گفتنی‌هایی هست:یک. ماجرای کرونا که به روایت مسئولان در صدسال اخیر نمونه نداشته، تک‌تک آحاد ملت ما و برخی از ملل دیگر دنیا را هدف گرفته و زمانی که یک ملت مورد خطر باشد، یک ملت هم باید دفاع کند. فعالیت‌های متعدد داوطلبانه، خیریه‌ها، جوانان معتقد و فداکار و همه‌کسانی که این روزها خود را سپر جان دیگران کرده و به فعالیت‌های امدادی و بهداشتی مشغول‌اند، در ردیف کسانی قرار می‌گیرند که برای دفاع از هم‌وطنان، جان خود را فدا کردند. مدیریت مسئله کرونا نیاز به یک بسیج ملی دارد که با توجه به ظرفیت‌ها و ویژگی‌های برجسته کشورمان در این حوزه، نمونه‌های خوبی از آن تاکنون به وقوع پیوسته است.
دو. دولت باید در این برهه، نقش پررنگ‌تری ایفا کند. در کنار پیشبرد امور ستادها و قرارگاه‌هایی که کارشان پیشگیری از ابتلا به بیماری و درمان آن است، باید کارگروه‌های تخصصی اصناف و مشاغل تشکیل شود و با حضور فعالان هر حوزه، راه‌حل‌های جایگزین و روش‌های به حداقل رساندن خسارت اصناف بررسی و فورا اجرا شود. به‌ویژه آن‌که مشاغل خرد و شبه مشاغلی که در شرایط عادی هم به‌سختی روزگار می‌گذراندند، بیشتر آسیب‌دیده‌اند. در این حوزه تاکنون اقدام مؤثری از سوی دولت شاهد نبوده‌ایم، مسئولان ارشد دولتی باید بدانند که کرونا مسئله‌ای ملی است که عبور کم‌هزینه از آن‌هم عزم و ابتکارات ویژه می‌طلبد، ضمن آن‌که بحران کرونا فقط مربوط به وزارت بهداشت و درمان نیست، بلکه در حوزه فعالیت بسیاری از وزارتخانه‌ها به‌ویژه کار، تعاون و رفاه است.
یک پیشنهاد می‌تواند این باشد که دولت در هماهنگی با سایر دستگاه‌ها و با جلب حمایت رسانه‌ها، از همه مردم بخواهد تمام فعالیت‌های شب عید خود را به زمان عبور از کرونا موکول کنند، مثلا دو هفته را به این حوزه اختصاص دهد و با تبلیغات مؤثر، رفت‌وآمدها، دیدوبازدیدها، خریدهای شب عید و مواردی ازاین‌دست، ایامی همچون اواخر اسفند را برای بسیاری از مشاغل بازسازی کند و با این حساب، رونق بازار شب عید و مشاغل وابسته به آن همچون صنایع حمل‌ونقلی، با یک تصمیم هماهنگ ملی تنها چند ماه به تعویق بیفتد. چنین کاری شدنی است، اما تلاش همه‌جانبه دولت و جلب همکاری عمومی را می‌طلبد که آن‌هم اگر مردم شاهد باشند که دولت با تمام توان درصحنه حاضرشده، به‌راحتی تحصیل خواهد شد.
سه. شاید شما هم از خیل کسانی باشید که به توصیه‌های بهداشتی عمل کرده و در خانه‌مانده‌اید و مرتب دست و صورت را می‌شویید. در همین تهران، مناطق و خانه‌هایی وجود دارد که شاید بهترین توصیه به ساکنان آن در دوره شیوع ویروس کرونا، این باشد که اگر هم مجبورند شب‌ها خانه باشند، روزها از محیط زندگی خود فاصله بگیرند. کوره‌پز خانه‌های جنوب تهران که مشابه آن در بسیاری از شهرهای کشور هست، چنین وضعیتی دارند. خانه‌های سست و گلی با اتاق‌های تنگ و تاریکی که محل زندگی چند خانواده است و گاهی جمعیت‌شان به بیش از پنجاه نفر می‌رسد، با امکانات محدود و مشترک بهداشتی، وضعیتی ندارند که بتوان از ساکنان آن‌ها خواست برای بیمار نشدن در خانه بمانند.
تأسف‌بارتر آن‌که به روایت شاهدان عینی و مشاهدات شخصی نگارنده، برخی از این مناطق در هفته تنها یک روز و آن‌هم برای چند ساعت آب‌لوله‌کشی دارند و مجبورند حتی آب آشامیدنی موردنیاز خود را در ظرف‌های بزرگی که اغلب خود آلوده‌اند ذخیره کنند. در چنین شرایطی چگونه می‌توان انتظار داشت مرتب دست‌ها را بشویند و مراقب سلامتی خود باشند؟
بسیاری از حاشیه‌نشینان شغل‌های ساده‌ای دارند که اغلب در تعاریف رسمی، حتی شغل محسوب نمی‌شود. چنین کسانی که تعدادشان کم هم نیست، پس‌اندازی ندارند و درآمد روزشان را شب بر سر سفره خود و خانواده می‌گذارند. معلوم نیست که در وضعیت فعلی جامعه و بحران کرونا، چقدر در تنگنا قرارگرفته‌ و چه بر سر آن‌ها آمده است.
جای گلایه از مسئولان نیست، اما برخی از این بزرگواران که مرتب از مردم می‌خواهند در خانه بمانند، از شلوغ بودن بازارچه‌ها و رونق بساط دست‌فروش‌ها می‌نالند و حتی گاهی به‌طور ضمنی، چنین رفتارهایی را به بی‌مبالاتی و بی‌فرهنگی نسبت می‌دهند، آیا از اوضاع زندگی و معاش طبقات ضعیف جامعه خبردارند؟ مردی که شب نتواند نان بر سر سفره فرزندان خود بگذارد، معلوم است که در خانه نخواهد ماند و به هر زحمتی، به دنبال درآمدی حداقلی خواهد بود.
دولت باید برای این موارد تدبیر کند، کرونا تنها یک ویروس نیست که مسئولان بهداشت و درمان برای آن تمهیداتی بیندیشند، بلکه همه دستگاه‌ها باید در حوزه کاری خود، ستادی ویژه برای مقابله با تبعات کرونا دایر کرده و با رصد کامل مشکلات مردم، بهترین راه‌حل‌های ممکن را پیاده کنند.