به گزارش «نماینده»- سحر سموات: سهمیه‌بندی و افزایش قیمت بنزین در اواخر آبان‌ماه سال جاری منجر به بروز برخی واکنش‌ها در جامعه شد. اثرات این افزایش قیمت بر زندگی مردم شهرهای مختلف متفاوت است و دلایلی همچون وسعت برخی استان‌ها، دسترسی راحت یا سخت مردم برای تأمین نیازهای ضروری‌شان و عوامل دیگر، تعیین‌کنندۀ میزان اثرپذیری مردم هر شهر و روستایی است.

یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور سیستان و بلوچستان است که از یک طرف وسعت بسیار زیادی دارد و مردم به دلیل کمبود زیرساخت‌های مورد نیاز، حتی برای تأمین حداقل نیازهای درمانی خود باید مسافت‌های طولانی بپیمایند؛ از طرف دیگر هم‌مرز بودنش با کشورهای پاکستان و افغانستان موجب سوءاستفادۀ قاچاقچیان بنزین می‌شود.

همین دلایل باعث شد به­سراغ «محمدنعیم امینی‌فرد» نمایندۀ مردم ایرانشهر، سرباز، فنوج در مجلس شورای اسلامی برویم تا ما را از تبعات افزایش قیمت بنزین در این استان محروم و پهناور مطلع سازد.

* استان سیستان و بلوچستان چقدر از زیرساخت‌های حمل‌ونقل عمومی ارزان‌قیمت مثل قطار برخوردار است؟

استان سیستان و بلوچستان پهناورترین استان کشور است و از نظر شاخص حمل‌ونقل عمومی در ضعیف‌ترین رده‌ها قرار دارد. فاصله و پراکندگی بیش از حد مراکز جمعیتی، فقدان راه‌آهن، ضعف شدید ناوگان حمل‌ونقل بار درون‌ شهری و حومه‌ای و نبود مترو در مرکز استان، از مجموعه فاکتورهایی است که استان سیستان و بلوچستان را تبدیل به یکی از استان‌های فقیر از لحاظ شاخص‌های حمل‌ونقل عمومی کرده است.

* ناوگان حمل‌ونقل عمومی درون شهری در حوزۀ انتخابیه شما و سایر شهرهای استان چگونه است و آیا پاسخگوی نیازها است؟

به­دلیل آنکه من رئیس مجمع نمایندگان استان‌ سیستان و بلوچستان هستم، از بقیۀ نقاط استان اطلاعاتی دارم. حدود 8 فرمانداری در حوزۀ انتخابیۀ ایرانشهر، سرباز، دلگان، فنوج و بمپور که دارای وسعت زیادی است، در این مجموعه قرار می‌گیرند و ناوگان حمل‌ونقل عمومی داخل شهری به‌طور مؤثر دیده نمی‌شود.

متأسفانه در مرکز حوزۀ انتخابیۀ ایرانشهر، ناوگان حمل‌ونقل از هم پاشیده، تعدادی اتوبوس به مزایده گذاشته شده و تعداد انگشت‌شماری وسیلۀ حمل‌ونقل عمومی وجود دارد.

 بنابراین آثاری از حمل‌ونقل عمومی در ایرانشهر وجود ندارد؛ حتی سازمان تاکسیرانی هم در این شهر عملکرد پایینی دارد. طبق آمار فرمانداری ایرانشهر، حداقل 20 تاکسی در این شهر 140 هزار نفری، آن‌هم تاکسی فرسوده و کهنه که عملاً کسی برای سوار شدن رغبت نمی‌کند، وجود دارد و به‌هیچ ‌عنوان پاسخگوی نیاز شهرها نخواهد بود؛ چراکه اثری از ناوگان حمل‌ونقل عمومی دیده نمی‌شود.

زمانی ناوگان حمل‌ونقل عمومی پاسخگوی نیازهای شهر خواهد بود که تعدادی ناوگان وجود داشته باشد، درحالی‌که در این حوزۀ انتخابیه اثری از ناوگان حمل‌ونقل عمومی برون‌شهری نیست.

* اگر کسی بخواهد خودروی خود را گازسوز کند، آیا جایگاه سوخت در استان سیستان و بلوچستان به‌اندازۀ کافی وجود دارد؟

با گذشت بیش از 10 سال از ورود گاز در استان سیستان و بلوچستان، دو جایگاه CNG در کل استان وجود دارد؛ یکی در ایرانشهر و دیگری در زاهدان و بقیۀ شهرهای این استان عملاً فاقد جایگاه CNG است؛ البته این دو جایگاه هم مجهز نیستند و به­دلیل برودت هوا در ساعات ابتدایی صبح، امکان سوخت‌گیری وجود ندارد؛ چون تجهیزات حمل‌ونقلی قدیمی بوده و مشکلات قابل‌توجهی را ایجاد کرده است.

وسایل حمل‌ونقل عمومی و حتی جایگاه‌ پمپ‌ بنزین به‌اندازۀ کافی وجود ندارد. ممکن است فردی در روستاها حدود 50 یا 100 کیلومتر طی طریق کند که بتواند 60 لیتر بنزین سهمیه‌ای بزند!

* با توجه به بُعد مسافت، میزان سهمیۀ سوخت چقدر از نیاز مردم را می‌تواند در حوزۀ انتخابیۀ ایرانشهر برطرف کند؟

میزان سهمیۀ سوخت فوق‌العاده کم است، نمی‌تواند نیاز مردم را برطرف کند؛ چراکه 60 لیتر بنزین به‌هیچ‌عنوان کفاف نخواهد داد، بقیۀ سهمیۀ بنزین لیتری 3000 تومان است. چنین مسائلی از دو سال پیش در استان سیستان و بلوچستان وجود داشت و به‌جز سهمیۀ 200 لیتری که تبدیل به 60 لیتر شده، مردم مجبور بودند باقی‌ماندۀ بنزین را با ارقام لیتری 2000 تا 3000 تهیه کنند، به­همین دلیل شرایط برای مردم این استان در جریان اعتراضات اخیر عجیب به نظر نمی‌رسید.

* بعد از گرانی بنزین، مهم‌ترین گلایۀ مردم که جنسش متفاوت از دغدغه‌های مردم سایر مناطق باشد چه بوده است؟

بیشترین گلایۀ مردم، فقدان وسایل حمل‌ونقل عمومی است. با توجه به اینکه در حال حاضر قیمت بنزین افزایش یافته، بالاترین گلایه، وسایل نقلیۀ شخصی است. در نتیجه ما از لحاظ پاسخگویی، جواب دیگری نداریم که برای ناوگان حمل‌ونقل عمومی بدهیم؛ چراکه ناوگان حمل‌ونقل عمومی وجود ندارد که بخواهیم آن را بازسازی کنیم.

به نظر می‌رسد باید فکر عاجلی برای وسایل حمل‌ونقل عمومی داخل شهری کرد و بخش خصوصی را به مشارکت طلبید. ضمن اینکه چنین اقداماتی باید به‌طور عادی انجام شود. استان پهناور سیستان و بلوچستان، مدیریت متمرکزی در زاهدان و شعاع 1200 کیلومتری در اقصی نقاط استان دارد. مدیریت‌های متمرکز استان، از خلاقیت و کارآیی لازم برخوردار نیستند. استان سیستان و بلوچستان نه‌تنها به لحاظ مسائل حمل‌ونقل عمومی و بنزین، بلکه در بقیۀ وسایل حمل‌ونقلی که مربوط به اعمال حاکمیت اداری دولت است، عملکرد ضعیفی دارد.

* با وجود فقدان در زیرساخت‌های درمانی مناطق محروم و استان سیستان و بلوچستان، مردم باید با توجه به نیازهای درمانی سادۀ خودشان، به شهرهای بزرگتر بروند. افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل چه تأثیری می‌تواند در این موضوع داشته باشد؟

طبیعی به نظر می‌رسد که در چنین شرایطی هزینه‌ها افزایش خواهد یافت. تعداد قابل‌توجهی از مردم استان سیستان و بلوچستان به کرمان و یزد مراجعه می‌کنند، مسافت‌های طولانی طی می­کنند و هزینه‌هایشان بالاست. علاوه بر این، با توجه به تورم موجود، بقیۀ هزینه‌ها هم افزایش خواهد یافت؛ بنابراین فشارها مضاعف خواهد شد.

 تلاش جدی ما برای تقویت زیرساخت‌های بهداشت و درمان است. دانشگاه علوم پزشکی ایرانشهر واقع در جنوب استان سیستان و بلوچستان، مرکز و جنوب استان را پوشش می‌دهد. راه‌حل بنیادی آن است که دولت باید برای دو پروژۀ بیمارستانی 540 تختخوابی که در چابهار و ایرانشهر در حال اجراست، به‌طور جدی سرمایه‌گذاری کرده و سیستم ارائۀ خدمات بهداشتی و درمانی که در قسمت مرکزی و جنوبی از شاخص‌های پایین‌تری برخوردار است را تقویت کند.

* آیا پیشنهاد یا راهکاری وجود دارد که بتوان آن را به مسئولان اجرایی منعکس کرد و به­کار گرفتن آن راهکار، باعث کاهش تبعات منفی این طرح برای مردم محروم استان سیستان و بلوچستان شود؟

باید در رابطه با سهمیه‌بندی و قیمت بنزین در لایحۀ بودجۀ سال 1399 کل کشور تصمیم جدی گرفت. تصمیم سران قوا عجولانه به­نظر می‌رسد و تبعات ناگواری برای مردم، کشور و نظام در پی خواهد داشت. باید برای استان سیستان و بلوچستان تقویت ناوگان حمل‌ونقل عمومی را مدنظر قرار داد و در رابطه با سهمیه‌بندی بنزین در این استان تجدیدنظر کرد؛ چراکه فاصلۀ مرکز استان با شهرها، بیش از 250 تا 750 کیلومتر و حتی ممکن است تا 1200 کیلومتر برسد. به‌طور مثال نمی‌توان همان نسخه‌ای که در شهرهای شمالی پیچیده می‌شود، که فاصلۀ مراکز شهرستان‌ها و استان به کمتر از 50 کیلومتر می‌رسد، پیچیده شود. برای افزایش سهمیۀ بنزین حداقل به دو برابر سهمیۀ فعلی و امکان ارائۀ یک سهمیۀ فراتر با قیمت متعادل‌تر برای بقیۀ کشور باید به ناوگان حمل‌ونقل عمومی توجه جدی شود. با توجه به ورود گاز به استان سیستان و بلوچستان، باید جایگاه‌های CNG افزایش یابد؛ درحالی‌که پس از گذشت 10 سال از ورود گاز به استانی با وسعت 186 هزار کیلومتر مربع، تنها دو جایگاه CNG وجود دارد.