به گزارش«نماینده»، تردیدی نیست که لبنان دوران سرنوشت سازی را پشت سر می گذارد و در مرحله ای قرار دارد که شرایط در دو عرصه اجتماعی و اقتصادی بسیار خطرناک است و نخبگان حاکم همچنان براساس منافع سیاسی و حساب و کتاب های تنگ نظرانه که اهمیتی برای شهروندان قائل نیست و هیچ یک از مشکلات معیشتی آنها را حل نمی کند با بحران در تعامل هستند.
در واقع در شرایط کنونی لبنان، نبود حس مسئولیت پذیری از سوی احزاب و گروه های سیاسی ملموس است؛ به ویژه آنکه این کشور تحمل تشدید بیشتر اوضاع و اتلاف وقت را ندارد. چه کسی در این شرایط مسئولیت می پذیرد؟
مخاطرات کنونی آنگونه که به نظر می رسد چالش جدیدی برای همه و نه فقط گروه نخبگان حاکم به شمار می رود؛ به گونه ای که هر روز شکاف میان شهروندان و احزاب و جریان های سیاسی حاکم بیشتر شده و به طور خلاصه نتایج اتفاقات اخیر نشان می دهد همه گروه ها در یافتن راهی برای پایان بحران ناموفق بوده اند و مسئولیت این اتفاق نه فقط متوجه نخبگان سیاسی بلکه متوجه نخبگان علمی، مدنی و رسانه ای نیز هست و تا به امروز فردی نبوده که بتواند طرحی متناسب با حجم بحران ارائه کند. بنابراین معضل اصلی و حقیقی در بحران لبنان چیست؟
«محمد علی جعفر» کارشناس مسائل سیاسی لبنان در مقاله ای می نویسد: در ارتباط با حکومت باید به رابطه میان شهروندان و دولت توجه داشت و این رابطه باید بر پایه احساس مسئولیت متقابل باشد. براین اساس حقوق شهروندان از وظایف اصلی دولت و یکی از وظایف شهروندان رعایت حقوق دولت است که بدون شناخت دقیق و درست مستلزمات آن، این رابطه برقرار و عملیاتی نمی شود. چگونه می توان در کشوری زندگی کرد که مفاهیم شهروندی در آن دیده نمی شود و مفاهیم طائفه ای بر شیوه حکمرانی و اندیشه نخبگان سیاسی حاکم است؟
آیا اگر نخبه های علمی، رسانه ای و مدنی نقش مطلوب خود را ایفا می کردند، این روش می توانست ادامه یابد؟ آیا نبود عمدی این پتانسیل ها بخشی از توجیهاتی است که می توان آن را در سایه واقعیت های کشور و خطر فروپاشی آن را پذیرفت؟ اگر فاجعه ای رخ دهد مقصر کیست؟
به طور خلاصه، لبنان امروز از فقدان مسئولیت اجتماعی رنج می برد که دلایل آن بسیار است؛ اولین مورد ذهنیت نخبگان سیاسی و سوء مدیریت آنها در اداره امور کشور است. دوم اندیشه مردم لبنان که در نتیجه نبود مفاهیم دولت گرایش به فساد دارد. و سوم در بین این دو دلیل، نخبگان علمی و رسانه ای نیز نقش مورد انتظار خود در حق شهروندان را ایفا نکرده اند.
براین اساس چگونه می توان نخبگان سیاسی که صلاحیت و شایستگی حکومت را ندارند سرزنش کرد؟ راه حل مشکلات موجود چیست؟
این مساله نیازمند آن است که همگی از چارچوب های سنتی در تعامل با مشکلات خارج شوند؛ روی این سخن متوجه تمام نخبگان اعم از نخبگان سیاسی، علمی، مدنی و رسانه ای که بر آزادسازی جامعه از فشار واقعیت فاسد سیاسی توانمندترند، بوده و بر اهمیت نقش نخبگان در اداره کشورها تاکید می کند.
در بیشتر کشورها منافع آن براساس گزینه های استراتژیک برآمده از شرایط شهروندان مشخص می شود و این چیزی است که به طور علمی نحوه تعامل عملی با شهروندان را ارائه می کند. نخبه های علمی و رسانه ای در این راستا نقش اساسی را ایفا می کنند.
در نتیجه لبنان امروز، قربانی فقدان مسئولیت پذیری اجتماعی از سوی نخبگان است و درست نیست که تنها نخبگان سیاسی که همگان برعدم صلاحیت و شایستگی آنها تاکید دارند، سرزنش شوند. سوال اینجاست: چرا دیگر نخبگان از ادای مسئولیت خود شانه خالی می کنند؟
نظر شما