به گزارش «نماینده» استفاده از ظرفیت مجلس شورای اسلامی در عرصۀ سیاست خارجی، به‌خصوص در شرایطی که موضوع مقابله با اقدامات آمریکا مطرح است، علاوه بر تدابیر هوشمندانه، نیازمند وحدت رویه‌ای است که به‌نظر می‌رسد در حال حاضر مجلس از آن بی‌بهره و یا کم‌بهره است. ادعایی که می‌توان در اظهارنظر حشمت‌اله فلاحت‌پیشه آن را جستجو کرد. وی که معتقد بود برخی از همتایانش در خانه ملت در طرح‌های مقابله با آمریکا به‌دنبال افزایش تنش و بزرگنمایی هستند، تصریح کرد: «متأسفانه در مجلس کانال‌های متعددی برای تصمیم‌گیری در سیاست خارجی وجود دارد و در این کانال‌ها هم‌افزایی به چشم نمی‌خورد.»
آنچه در زیر می‌آید ماحصل گفت‌وگوی ما با این نمایندۀ مردم اسلام‌آباد غرب و رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در مجلس دهم است:
*اقدامات کمیسیون امنیت ملی در زمینۀ تدوین طرح‌هایی در راستای مقابله با آمریکا، تاکنون خروجی داشته است؟
بله. این کمیسیون تلاش می‌کند طرح‌هایی متناسب با اقدامات آمریکا تدوین و به صحن علنی ارائه کند. در حال حاضر نیز حدود 17 طرح در دست بررسی است. البته گزارش‌هایی هم آماده کرده‌ایم که باید در صحن قرائت شود.
*آیا در تدوین این طرح‌ها از ظرفیت‌های خارج از مجلس نیز استفاده شده است؟
بله. ما جلسات متعددی با کارشناسان -چه از بدنۀ دولت و چه از مرکز پژوهش‌های مجلس- برگزار کرده‌ایم و خروجی این خرد جمعی، طرح‌هایی است که به‌زودی به هیئت‌رئیسه تقدیم می‌شود. به‌خصوص از ظرفیت مرکز پژوهش‌ها به‌خوبی استفاده می‌شود تا طرح‌های تدوین شده در قالب آیین‌نامۀ مجلس توان اجرایی و نفوذ لازم را داشته باشند. در حال حاضر هم منتظر اعلام نظر کارشناسان این مرکز دربارۀ برخی از آن‌ها هستیم.
*مهم‌ترین عناوین طرح‌های یاد شده کدام هستند؟
الزام دولت به پیگیری نقش آمریکا در بیوتروریسم، پیگیری نقش آمریکا در تروریسم سایبر، پیگیری نقش آمریکا در کشتار مردم یمن و ... ازجمله مهم‌ترین عناوین طرح‌های در دست بررسی است.
*برخی معتقدند کمیسیون امنیت ملی در تدوین طرح‌ها، منفعلانه برخورد می‌کند. این انتقاد را وارد می‌دانید؟
خیر. در هیچ‌کدام از طرح‌هایی که نام بردم و هم‌اکنون در دست بررسی دقیق و کارشناسانه است، انفعالی ندیدم. برای مثال در خصوص گزارش نقض حقوق بشر در آمریکا که گزارش آماده و تقدیم هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی شده است، می‌توان به کنشگری فعالانۀ جمهوری اسلامی پی برد. ما تنها کشوری در دنیا هستیم که دراین‌باره اقدام و چنین گزارشی را ارائه می‌دهیم.
*گزارش‌های دیگری هم تهیه شده که تاکنون در صحن قرائت نشده باشد؟
بله. کمیسیون امنیت ملی دومین گزارش خود دربارۀ برجام و همین‌طور نخستین گزارش خود با عنوان نقض حقوق بشر در آمریکا را تقدیم هیئت‌رئیسه کرده که در نوبت قرائت است.
*لزوم اعمال سیاست «پیش‌دستانه» به‌جای «سیاست هوشمندانه» در مقابل آمریکا، ضرورتی است که برخی همکاران شما در مجلس از آن یاد می‌کنند؛ نظر شما چیست؟
بنده پیش‌تر هم به‌هنگام بررسی طرح دوفوریتی مقابله‌به‌مثل با آمریکا دربارۀ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، اشاره کرده بودم که برخی با بزرگنمایی به‌دنبال افزایش تنش هستند؛ قرار نیست مملکت نظامی شده یا تنگه هرمز بسته شود. پیشنهادهای افراطی و احساسی رأی نمی‌آورند. هنوز هم بر این باور هستم. اقدامات پیش‌دستانه البته که یک موضع‌گیری فعال است؛ ولی مشروط بر اینکه قوانین و قواعد نظام بین‌الملل را نقض نکند.
ما در تهیه و تدوین طرح‌ها این نکته را در نظر داشته‌ایم و به همین دلیل با کمک و هماهنگی و نظر مشورتی کارشناسان مراکز مختلف چه در داخل و چه در خارج مجلس و بدنۀ دولت و نظام، نسبت به این امر اقدام میکنیم. باز هم تأکید می‌کنم که طرح‌ها باید توان و نفوذ لازم برای اجرا را داشته باشند. طرح‌های تدوین شده هم با در نظر گرفتن بایدها و نبایدهای حقوق بین‌الملل نگاشته شده که جنبۀ پیش‌دستانه هم می‌تواند داشته باشد.
*در مجلس گروه‌های دوستی پارلمانی متفاوتی وجود دارد. آیا از این ظرفیت برای کمک به دستگاه دیپلماسی در راستای نیل به اهدافی همچون مقابله با آمریکا استفاده شده است؟
خیر. تاکنون استفاده نشده و چنین امکانی هم وجود ندارد.
*چرا؟
گروه‌های دوستی در مجلس بیشتر تابع نظرات وزارت امور خارجه هستند. به‌طور واضح‌تر و دقیق‌تر باید بگویم مجلس راهبردی در این خصوص تعریف نکرده است.
*این نقص از کجا نشئت می‌گیرد؟
درواقع ازآنجاکه در مجلس شورای اسلامی کانال‌های متعددی برای تصمیم‌گیری در عرصۀ سیاست خارجی وجود دارد که یک‌کاسه، همسو و هم‌راستا نیستند؛ بنابراین تاکنون موفق نشده‌ایم از ظرفیت گروه‌های دوستی پارلمانی برای بهبود عملکرد دیپلماسی خارجی استفاده کنیم.
نظر شما