به گزارش«نماینده»،در انتخابات روز ۲۴ ژوئن(سوم تیرماه ۹۷) ترکیه، اردوغان به عنوان رئیس جمهوری جدید این کشور برگزیده شد و بر اساس تغییراتی که در همه پرسی سال گذشته این کشور مصوب شد، نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاستی تغییر یافته است.از روز دوشنبه هفته آینده نیز با سوگند اردوغان این تغییر نظام سیاسی شکل رسمی به خود می گیرد و پست نخست وزیری ترکیه حذف می شود.
با این حال وظایف و اختیارات پیش بینی شده در وضعیت فوق العاده ترکیه که تا روز ۲۸ تیرماه ادامه خواهد داشت، بر عهده نخست وزیر و هیئت دولت این کشور است که با صدور این بخشنامه در حکم قانون، با حذف پست نخست وزیر، به رئیس جمهوری این کشور منتقل می شود.
این امر نقطه عطف بسیار مهمی در تاریخ ترکیه به حساب می آید و اهمیتی در حد و اندازه تغییر نظام خلافت عثمانی به جمهوری دارد و می تواند قدرت اردوغان را تا حد و اندازه های پایه گذار ترکیه مدرن فرا ببرد. منتقدان اردوغان نیز میگویند با همه پرسی که اردوغان و حزب وی در آن پیروز شد توانست راه را برای ریاستجمهوری خود هموار کند. راهی بدون مانع. این عده بر این باورند در این سیستم قوه قانونگذاری عملا تبدیل به یک قوه بیکار میشود که حتی برای تایید کابینه خود نیازی به آن ها ندارد و هر زمان که صلاح دانست رای به انحلال پارلمان دهد.
همچنین منتقدان بر این باورند که سیستم جدید استقلال قوه قضاییه این کشور را بیش از پیش از بین خواهد برد. فقط کافی است برای این که بدانید رئیسجمهوری آینده ترکیه دارای چه قدرتی خواهد بود، به این موارد توجه کنید: رئیسجمهور ی میتواند وابستگی و روابط حزبی داشته باشد (پیشتر رئیسجمهوری باید از حزب خود استعفا می کرد)، رئیسجمهوری اختیار منحل کردن مجلس ملی ترکیه را خواهد داشت، رئیسجمهوری میتواند به طور مستقیم معاونان ریاستجمهوری و وزیران را عزل و نصب کند، عزل و نصب مدیران ارشد کشوری از اختیارات رئیسجمهوری خواهد بود، رئیسجمهوری اختیار اعلام وضعیت اضطراری و بسیج عمومی در کشور را به شرط کمتر از شش ماه خواهد داشت، شرط متولد ترکیه بودن برای ریاستجمهوری حذف و داشتن تابعیت ترکیهای برای رئیسجمهوری بودن کافی خواهد بود، نامزدی نظامیان در انتخابات مجلس ممنوع خواهد شد، تعداد نمایندگان مجلس ترکیه از ۵۵۰ به ۶۰۰ نفر افزایش خواهد یافت،حداقل سن برای نمایندگی مجلس از ۲۵ سال به ۱۸ سال کاهش خواهد یافت. اما این تنها روی ظاهری تغییرات است.
در واقع مهمترین تغییرات قانون اساسی ترکیه حذف سمت نخستوزیری و تمام سازمان های وابسته به آن و دادن اختیارات بسیار وسیعتر به رئیسجمهوری است. رئیسجمهوری ترکیه به تنهایی مامور تشکیل کابینه میشود و طبق قانون جدید، وی نیازی به ارائه برنامههای دولتش به مجلس ندارد. عجیبتر این که، وزرای انتخابی رئیسجمهوری دیگر بدون نیاز به رایاعتماد از مجلس این کشور بهطور مستقیم روی کار خواهند آمد. به این ترتیب دیگر چیزی به نام رای اعتماد وجود نخواهد داشت.
منتقدان و احزاب اپوزیسیون میگویند اردوغان با پیروزی که به دست آورد،دارای قدرتی سلطانی شد که هیچ قانونی نخواهد توانست مانع وی شود.
روزنامه واشنگتنپست مینویسد: در سه سال گذشته ترکیه با مدیریت اردوغان سوار بر یک ترن هوایی شده است که مدام با سرعت زیاد بالا و پایین میشود یا به پیچهای خطرناک میرسد. حالا اردوغان دارای قدرتی وسیع خواهد شد که آن هم ناشی از تغییراتی است که از طریق همه پرسی سال ۲۰۱۷ بهدست آمده است. اکنون پس از مصطفی کمال ملقب به آتاتورک، اردوغان تبدیل به موثرترین چهره ترکیه مدرن در ۱۰۰ سال اخیر شده است. اما مخالفانش ترس از این دارند که با قدرت گرفتن اردوغان باید به سوگ دموکراسی بنشینند.
نظر شما