به گزارش «نماینده» فرناز علوی مدیر برنامه ریزی و توسعه شرکت ملی صنایع پتروشیمی ضمن گرامیداشت سالروز ملی شدن صنعت نفت به تشریح اقدامات انجام شده در این شرکت به منظور تحقق شعار سال ۹۶، "اقتصاد مقاومتی –تولید و اشتغال "، موفقیت ها و چالش های این حوزه و برنامه های در دست اقدام و در اولویت سال ۹۷ پرداخت.

افتتاح  ۱۱ طرح پتروشیمی با ظرفیت بیش از ۵/۶ میلیون تن در سال، نماد بارز اقتصاد مقاومتی است
*برای تحقق شعار امسال "اقتصاد مقاومتی –تولید و اشتغال " چه اقداماتی انجام داده اید؟ و به چه اندازه موفق بوده اید؟

علوی:در این رابطه طی دو سال گذشته طرحهایی با عنوان طرحهای اقتصاد مقاومتی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی، تعریف و در دست اجرا قرار گرفته است. بطوریکه در راستای اتمام ساخت پروژه ها و به بهره برداری رسیدن آنها  توسط بخش خصوصی بعنوان مجری و شرکت ملی صنایع پتروشیمی بعنوان نهاد دولتی، به طور جدی هماهنگی و نظارت لازم بعمل آمده و در خصوص چالش های مربوط تا مرحله رفع، مورد پیگیری قرار گرفته است.

در این خصوص تاکنون ۱۱ طرح با ظرفیت بیش از ۵/۶ میلیون تن در سال افتتاح و راه اندازی شده است و ۳ طرح با ظرفیت ۱/۸ میلیون تن نیز تا نیمه سال آتی به بهره برداری خواهند رسید. در خصوص تامین پایدار خوراک نیز طرح های NGL-۳۲۰۰,۲۳۰۰,۱۸۰۰ & ۲۴۰۰ به متقاضیان واگذار و در مرحله اجراست.

در ارتباط با اشتغال نیز پیش بینی شده است با افزایش تولید محصولات نهایی زنجیره پتروشیمی بالاخص گروه پلیمر، نسبت به تامین خوراک مورد نیاز صنایع پائین دست، رفع موانع موجود در بخش صنایع پائین دستی، با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، نسبت به افزایش اشتغال در این زمینه گام های موثرتری برداشته شود.

احداث دو مجموعه بزرگ پتروشیمی در کشور
* با چه موفقیت ها و چالش هایی در طول سال مواجه بوده اید و برای آنها چه راهکاری در نظر دارید؟

علوی:شرکت ملی صنایع پتروشیمی در قالب موقعیت جدید خود به عنوان یک شرکت توسعه ای در راستای ایجاد توسعه متوازن در کشور تلاش می کند. در سال جاری با توجه به فضای ایجاد شده در روابط بین الملل، مذاکرات خوبی با شرکتهای خارجی و داخلی داشته ایم که منجر به امضای تفاهم نامه های همکاری شده است. با دو شرکت مطرح و بزرگ خارجی مذاکرات به صورت جدی تر پیش رفته و مقرر شده است با مشارکت هلدینگ خلیج فارس دو مجموعه بزرگ پتروشیمی در کشور ایجاد کنند. همچنین در منطقه پارسیان، در سال جاری جهت ایجاد زیرساخت های لازم و تخصیص زمین به طرح های پتروشیمی اقدامات خوبی صورت پذیرفته است.

با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از علل کاهش تولید در صنعت پتروشیمی به دلیل کمبود خوراک از منابع بالادست است در سال ۱۳۹۶، اقدامات و پیگیری های انجام شده در شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همکاری وزارت نفت و بررسی مشکلات کمبود خوراک در منطقه ماهشهر نهایتاً منجر به تعیین تکلیف طرح های NGL شد. در این راستا NGL-۲۳۰۰ جهت رفع کمبود خوراک پتروشیمی امیرکبیر به آن شرکت و NGL-۱۸۰۰&۲۴۰۰ نیز در راستای جبران کمبود خوراک مجتمع های هلدینگ خلیج فارس در منطقه ماهشهر به هلدینگ مربوطه واگذار شد.

انتظار می رود که با اجرایی شدن طرح های NGL، بخش عمده ای از مشکلات مربوط به کمبود خوراک منطقه ماهشهر مرتفع شود و شرکت های تولیدی جهت دستیابی به ظرفیت اسمی تولید توانمندتر شوند.

علاوه بر این، در ابتدای اولین سال برنامه ششم توسعه در صنعت پتروشیمی، برنامه این صنعت بر اساس نقشه راه و درخواست های متقاضیان سرمایه گذاری مورد بازنگری قرار گرفته است.

از مهمترین چالش های موجود در صنعت پتروشیمی که تا حدودی منجر به ناهماهنگی هایی در بخش تولید، فروش، حضور در بازارهای بین المللی و... و. شده است فقدان  وجود اهرم قانونی در خصوص رگولاتوری صنعت پتروشیمی در شرکت ملی صنایع پتروشیمی است. در حال حاضر بایستی مراجع قانون گذاری به این خلاء قانونی توجه کنند و جهت توسعه متوازن و عادلانه صنعت ارزش آفرین پتروشیمی، مواد قانونی لازم برای نهاد رگولاتوری پتروشیمی که بهترین مرجع آن از نظر وجود تجربه و تخصص ۵۰ ساله، شرکت ملی صنایع پتروشیمی است را تدوین و ابلاغ کنند.

تولید محصولات پتروشیمی در سال ۹۷ به  ۶۳ میلیون تن در روز خواهد رسید
* سال آینده چه برنامه هایی برای توسعه صنعت پتروشیمی در اولویت قرار گرفته است؟

علوی :از مهمترین برنامه های سال آینده در خصوص سازمان توسعه ای پتروشیمی، پیگیری تصویب اساسنامه جدید، تدوین رگولاتوری در صنعت پتروشیمی و بر اساس آن تدوین استراتژی های لازم است. لزوم و اهمیت تعیین تکلیف رگولاتوری صنعت پتروشیمی بگونه ایست که تسریع در آن، موجب افزایش چشمگیر در سرعت فعالیت های مربوط در این بخش خواهد شد.

برای تمرکز بر طرح هایی که پیشرفت فیزیکی مناسبی دارند، در قالب طرح های اقتصاد مقاومتی چند طرح انتخاب شده اند که شرکت ملی صنایع پتروشیمی تلاش خواهد کرد مشکلات این چند طرح با اولویت بیشتری حل و فصل شده تا ان شاءالله در سال ۹۷ شاهد به بهره برداری رسیدن این طرح ها باشیم.

همچنین، در بخش تولید بر اساس ویرایش اول برنامه تولید تدوین شده برای سال ۱۳۹۷، حدود ۶۳ میلیون تن محصول تولید خواهد شد که ۴۷ میلیون تن آن قابل فروش خواهد بود. البته بایستی جهت تحقق این برنامه و دریافت خوراک های لازم از بالادست، اقدامات و هماهنگی های لازم بعمل آید.

در بخش طرح ها تلاش خواهد شد موانع اصلی که باعث فقدان پیشرفت فیزیکی طرح ها شده است مورد توجه قرار گرفته و جهت رفع آنها اقدام شود.

تعلل در راه اندازی رگولاتوری به معنای  مغفول ماندن اصل ۴۴ است
* ضرورت تشکیل رگولاتوری در صنعت پتروشیمی چیست و این موضوع در چه مرحله ای قرار دارد؟

علوی:همانگونه که در پاسخ سوالات قبل نیز به آن اشاره شد، نقش رگولاتوری در صنعت پتروشیمی بسیار استراتژیک و کلیدی است، چراکه تعیین کننده مسیر توسعه و همچنین سرعت توسعه خواهد بود. تا قبل از واگذاری شرکت های صنعت پتروشیمی به بخش خصوصی، تمامی تعاملات و مسیر توسعه توسط شرکت ملی صنایع پتروشیمی هدایت و انجام شده است و همانگونه که شاهد بوده ایم نتایج درخشان آن بیانگر میزان موفقیت این امر مهم بوده است. از اهم این دستاوردها، ایجاد دو منطقه عظیم پتروشیمیایی در سواحل جنوبی کشور و همچنین ایجاد صنایع پتروشیمی در سایر مناطق مستعد کشور با ظرفیت بالغ بر ۵۷ میلیون تن تا سال ۱۳۹۲ بوده است.

متاسفانه در اجرایی شدن اصل ۴۴ و انجام واگذاری ها، مسئولیت تعاملات این صنعت و حفظ و هدایت آن در مسیر توسعه تا حدودی مغفول مانده است  و این امر موجب ایجاد پاره ای از آشفتگی ها و عدم اجرایی شدن تعهدات از قبل تعیین شده در مسیر افزایش ارزش افزوده و ادامه زنجیره ارزش شده است که آثار آن پس از چند سال در بخش سرمایه گذاری، تولید، طرح، فروش، HSE و غیره در حال بروزرسانی است.

پس از خصوصی سازی شرکت های تولیدی صنعت پتروشیمی، لازم است یک نهاد که دارای دانش، تجربه و مهارت تخصصی و فنی لازم است تعاملات این صنعت را مدیریت کند. در حال حاضر شرکت ملی صنایع پتروشیمی در حال تدوین پیشنهاد کارشناسی خود در این زمینه است.

 ۶۰ طرح پتروشیمی با سرمایه گذاری ۸/۴۲ میلیارد دلار در حال اجراست
* چند طرح نیمه تمام پتروشیمی در کشور وجود دارد؟ میزان سرمایه گذاری لازم برای اتمام آنها چقدر است؟ علت تاخیر و تعلل در اتمام آنها چیست؟

علوی:در حال حاضر ۶۰ طرح پتروشیمی (شامل ۵۵ طرح باقیمانده از برنامه های توسعه ای قبلی و ۳ طرح تامین کننده خوراک بید بلند ۲، بازیابی اتان فاز ۱۲ و NGL-۳۲۰۰ و دو طرح پیشتاز برنامه ششم فاز دو کرمانشاه و فاز اول GTPP فاتح کیمیا) در سطح کشور با ظرفیت اسمی ۴/۶۵ میلیون تن در سال با سرمایه گذاری ۸/۴۲ میلیارد دلار در حال اجراست. از طرح های مذکور۴۱ طرح پیشرفت فیزیکی زیر ۵۰ درصد، ۱۶ طرح با پیشرفت فیزیکی بین ۵۰ تا ۹۰ درصد و۳ طرح متانول کاوه، متانول مرجان و فاز اول الفین و متانول بوشهر با ظرفیت اسمی ۱/۸ میلیون تن در سال پیشرفت فیزیکی بالای ۹۰ درصد دارند که طبق برنامه ریزی انجام شده در نیمه نخست سال ۹۷ به بهره برداری خواهند رسید. مهمترین علت تاخیر در اجرای این طرح ها، مشکلات تامین منابع مالی آنهاست.

تأمین تکنولوژی های جدید تنها راه رسیدن به تولید  محصولاتی با ارزش افزوده
* با توجه به نقش ارز آوری صنعت پتروشیمی در دوران تحریم ها، برای تولید محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده بالاتر چه برنامه ای دارید؟

علوی:همانگونه که در بالا اشاره شد به منظور ادامه مسیر توسعه و بالاخص ادامه زنجیره ارزش با هدف افزایش ارزش افزوده محصولات، نیاز اساسی به تعاملات مثبت و بیشتر در بین فعالان این صنعت از جمله تولید کنندگان فعلی و سرمایه گذاران آتی است. بدین معنا که ایجاد واحدهای جدید با هدف ادامه زنجیره ارزش یا بایستی توسط تولیدکنندگان فعلی صنعت انجام شود و یا با ورود سرمایه گذاران جدید به این حوزه اتفاق بیافتد. از سوی دیگر، تأمین تکنولوژی های جدید و ایجاد تنوع بیشتر در محصولات تولیدی صنعت، می تواند تأثیر قابل ملاحظه ای در افزایش ارزش افزوده صنعت داشته باشد.