«جعفر حق پناه»، کارشناس مسائل ترکیه و استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران در خصوص تمدید مجوز مأموریت نظامی ترکیه در سوریه و عراق از سوی پارلمان این کشور، با اشاره به اینکه ترکیه در قبال اربیل پلهای پشت سر خود را خراب نمیکند، بیان داشت: مصوبه اخیر پارلمان ترکیه بسط دادن مقررات و مصوباتی بود که ارتش ترکیه قبلاً بر اساس آن مجوز ورود به سوریه را پیدا کرده بود.
وی با توجه به پیامدهای مصوبه اخیر پارلمان ترکیه گفت: این مسئله الآن دست ارتش ترکیه را برای دخالت احتمالی در شمال عراق باز میگذارد. البته مداخلات ترکیه در عراق قبلاً نیز به بهانه مبارزه و سرکوب چریکهای کرد پ. ک.ک سابقه داشته است. در واقع این اقدام در حال حاضر بیشتر معطوف به ابراز مخالفت با همهپرسی کردستان عراق صورت گرفته است؛ اما در تحلیل و پیامدشناسی این امر به نظر میرسد که اتفاق تازهای قرار نیست رخ بدهد. البته ترکیه آنجایی که احساس نیاز کند و منافع خود را در خطر ببیند، شاید مداخله کند. این امر در مورد عراق جای تأمل و محل پرسش است.
کارشناس مسائل ترکیه با تأکید بر موضع حقیقی آنکارا در قبال همه پرسی اشاره داشت: نیروهای ترکیه در سوریه به طور محدود مداخله کردند و در حال حاضر نیز در نوار مرزی خود در حمایت از گروههای وابسته به ترکیه حضور فعالی دارند که جزء مخالفان کم و بیش میانه روتر دولت بشار اسد هستند، اما در مورد کردستان عراق باید اعلام مواضع دولت ترکیه را مدنظر قرار داد و این مصوبه را نیز ذیل آن طرح کرد. اگر این نگاه را داشته باشیم، بعید به نظر میرسد که ترکیه از مواضع کنونی خود یعنی تهدیدهای پر سروصدا و رسانهای فراتر برود.
وی با اشاره به اینکه مقامات سیاسی ترکیه تهدیدهای بسیار جدی علیه اربیل ابراز کردهاند، افزود: با این حال بسیار کمتر شاهد بودهایم که این موارد اجرایی شوند. این تهدیدها از جمله تهدید به بستن مرزهای زمینی و هوایی، انسداد خطوط لوله و توقف صادرات نفت اقلیم کردستان معطوف به آینده هستند؛ اما فعلاً اتفاق ویژهای غیر از برخی محدودیتها در مرز خابور و یا توقف برخی خطوط کم اهمیت رخ نداده است.
حق پناه با توجه به اینکه ترکیه در مرحله کنونی در قبال اقلیم کردستان عراق ترجیح میدهد پلهای پشت سر خود را خراب نکند، گفت: آنکارا به نوعی به دنبال سواری مجانی است و ترجیح داده که سایر دولتها از جمله ایران و دولت مرکزی عراق هزینه این کار را بپردازند. ترکها منتظر هستند که ببینند وضعیت در روزهای آتی چگونه است و متناسب با آن تصمیماتی که منافع آنها را بیشتر تضمین میکند، اتخاذ کنند.
وی با تأکید بر اینکه ترکیه برخلاف وعدههای خود در مقایسه با ایران مواضع چندان جدی در ممانعت از برگزاری همهپرسی اتخاذ نکرد، اشاره داشت: ترکها بیشتر به مخالفت روی آوردند در حالیکه آنها قادر بودند ممانعتهای مؤثری داشته باشند؛ اما عملاً مشاهده شد که این اتفاق روی نداد. بعید به نظر میرسد که در آینده نزدیک نیز اتفاق ویژهای رخ بدهد؛ مگر اینکه یکسری شگفتی سازهایی در سوریه یا حوزههای دیگر رخ دهد که بر رفتار ترکیه تأثیرگذار باشد و رفتار این کشور را تغییر دهد.
نظر شما