به گزارش «نماینده»، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در مصاحبه با خبرگزاری صدا و سیما رئیس سازمان انرژی اتمی از بهره برداری از مرحله نخست طرحی هسته‌ای در تاسیسات فردو تا چند روز آینده خبر داد.
وی گفت: این طرح مرتبط با ایزوتوپ‌های پایدار و مجموعه‌ای از مراکز تحقیقاتی در فردوست که مرحله اولیه آن تا یکی دو هفته آینده به بهره برداری می‌رسد و افتتاحیه اصلی در ۲۰ فروردین آینده خواهد بود.
رئیس سازمان انرژی اتمی طرح ایزوتوپ‌های پایدار با مشارکت ایران و روسیه را رو به پیش دانست و با رد وقفه در اجرای این طرح افزود: قراردادهای این طرح امضا شده است و برای امضای آن گفت‌وگوهای فنی باید انجام می‌شد و اینگونه نبود که فوری به امضا برسد؛ اینها ابعاد مختلف فنی دارد و کارشناسان ما همه ابعاد آن را درنظر گرفته‌اند.
صالحی اضافه کرد: کارشناسان ما و روسیه بارها به دو کشور سفر کرده‌اند و پس از بررسی موضوع در نهایت قرارداد، نهایی و امضا شد و اکنون کارها در این بخش به خوبی پیش می‌رود و حتی در مقایسه با اقداماتی که باید می‌کردیم جلوتر هستیم.
وی گفت: تاسیسات فردو در مقایسه با یکی دو سال پیش بسیار تغییر کرده و بخش قابل توجهش مربوط به ایزوتوپ‌های پایدار است که باید انجام می‌دادیم. بخشی از این طرح را باید روس‌ها انجام دهند و بخش قابل توجهش را خودمان باید انجام می‌دادیم که به خوبی پیش رفته‌ایم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تبیین فنی ایزوتوپ‌های پایدار و نقش آن در صنعت هسته‌ای کشورمان افزود: تولید ایزوتوپ‌های پایدار مانند غنی سازی است با این تفاوت که در غنی سازی اورانیوم ۲۳۵ از ۲۳۸ جدا می‌شود چون اینها باهمند، اما علاوه بر اورانیوم ایزوتوپ‌های دیگری نیز وجود دارد که می‌خواهیم آنها را از هم جدا کنیم.
صالحی گفت: برای جداسازی ایزوتوپ ایکس یک از ایکس دو، ماده اولیه باید تبدیل به گاز شود تا بتوانیم آن را به سانتریفیوژها تزریق کنیم.
وی افزود: به این منظور ابتدا درباره مراحل تبدیل کردن ایزوتوپ‌های مدنظر به گاز تحقیق کردیم که کارشناسان ما موفق شدند که این مرحله مهم اجرای این طرح است و در مرحله بعد در تزریق گاز به سانتریفیوژها با روس‌ها همکاری می‌کنیم که آنان در دو بخش به ما کمک می‌کنند.
معاون رئیس جمهور اضافه کرد: بخش نخست همکاری با روس‌ها در تغییر سانتریفیوژهاست که دیگر از اورانیوم در آن استفاده نمی‌کنیم بلکه از عناصر سبکتر استفاده می‌شود و طراحی سانتریفیوژها باید متناسب با آن اصلاح شود و بخش دیگر در چینش سانتریفیوژهاست تا با راندمان بالا بتوانیم ایزوتوپ‌های پایدار را تولید کنیم، البته این برنامه چندساله است که به خوبی پیش می‌رود.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره تاخیر در بازطراحی رآکتور اراک گفت: هنگامی که برجام را تنظیم می‌کردیم از جنبه فنی ملاحظات لازم را مدنظر داشتیم و بنابر تقاضای خودمان ایران، سه کشور چین، آمریکا و ایران متولی مدرن سازی این رآکتور شدند.
وی افزود: البته ما خودمان می‌توانستیم این کار را انجام دهیم، اما می‌خواستیم با استفاده از این فرصت از توانمندی کشورهای پیشرفته در استاندارد سازی طراحی این رآکتور استفاده کنیم زیرا اگر قبلاً می‌خواستیم این کار را بکنیم کسی نبود طراحی ما را تایید کند؛ این فرصتی طلایی بود.
صالحی گفت: رآکتور جدید اراک باید از تایید استاندارد کشورهای پیشرفته در صنعت هسته‌ای برخوردار می‌شد که در این زمینه چین و آمریکا مسئولیت داشتند. با این حال اعلام کردیم که طراحی را خودمان انجام می‌دهیم نه آنان، زیرا صاحب طرح و کارفرما خودمان هستیم و این در برجام نیز درج شده است.
وی افزود: بر این اساس به فرض اینکه این دو کشور نیز نباشند، طراحی را خودمان به عهده گرفتیم و شرکتی تاسیس کردیم که حدود ۹۰۰ مهندس و کارشناس در آن کار می‌کنند، شرکت قدرتمندی که اکنون طراحی‌های رآکتور را انجام می‌دهند.
صالحی اضافه کرد: از لحظه‌ای که مقرر شد رآکتور اراک مدرن سازی شود و طبق برجام درباره کلیات آن اعم از میزان قدرت، جمعیت نوترونی، میزان پلوتونیوم و زمان تحویل سوختش توافق کردیم، اقدامات خود را آغاز کردیم و منتظر قرداد نشدیم.
وی گفت: در این چارچوب طراحی مفهومی را پیش بردیم سپس طراحی پایه به اتمام رسید و اکنون طراحی جزئی رآکتور در دستور کار است و پس از آن ساخت و ساز و اجرای نقشه‌های ساخت آغاز می‌شود.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: در این فاصله که می‌خواستیم قرارداد بازطراحی رآکتور اراک را با چین امضا کنیم، اختلافاتی میان ما و این کشور وجود داشت به نحوی که من قبول نمی‌کردم و تاکید داشتم که ما به عنوان پیمانکار باید تعیین کنیم که چه می‌خواهیم که این اختلافات یک سال طول کشید تا توانستیم آن را برطرف کنیم.
صالحی اضافه کرد: در این مدت کارمان را انجام می‌دادیم و زمانی که قرارداد امضا شد کارمان را به اتمام رسانده بودیم و به محض امضای قرارداد طراحی مفهومی را که مجموعه عظیمی دارد برای بررسی به طرف مقابل دادیم که آن را تایید کردند و اکنون این طراحی از تاییدیه کشور پیشرفته‌ای در صنعت هسته‌ای برخوردار است.
وی ادامه داد: در ادامه طراحی پایه را نیز انجام و تحویل دادیم و از جدول زمانبندی پیشتریم و آنها نیز بخش قابل توجه آن را مرور کرده‌اند و به زودی تحویل می‌دهند تا وارد اجرا شویم.
صالحی گفت: در موضوع اختلافی با چینی‌ها ما بر اصول خودمان ایستادیم زیرا در امضای قرارداد اصولی برای خودمان داریم و طرف مقابل نمی‌تواند هر شرطی را بر ما تحمیل کند؛ برای اینکه اصول مدنظرمان عملی شود مدتی طول کشید.
رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: البته مذاکرات یک ساله در این قرارداد حوصله می‌خواست و طرف مقابل اعلام می‌کرد که صبر ایرانیان زیاد است، مسئولان نیز دائم درباره فرجام این قرارداد سوال می‌کردند و تصورشان این بود که تعلل و کندی در کار ایجاد شده است، اما وقتی مسائل را توضیح دادیم و اعلام کردیم که اصولمان را در تامین منافع ملی رعایت کرده‌ایم و مطابق با خواسته‌هایمان قرارداد امضا شد مسئولان نظام هم بسیار خوشحال و راضی هستند.
تعهدات ۱+۵ در بازطراحی رآکتور اراک دائمی است
رئیس سازمان انرژی اتمی تعهدات ۱+۵ در قبال بازطراحی و مدرن سازی رآکتور اراک را دائمی دانست.
صالحی با تبیین روند همکاری‌های چین و آمریکا در پیشبرد طرح بازطراحی رآکتور اراک گفت: عملکرد آمریکایی‌ها در زمینه فنی تا قبل از روی کار آمدن آقای ترامپ خیلی خوب بود زیرا گروه فنی در این زمینه مسئولیت داشتند و سیاسیون نیستند که بخواهند عملکرد سیاسی داشته باشند.
وی افزود: از زمانی که آقای ترامپ روی کار آمده است خوب کار می‌کنند اما متوجه شده‌ایم که سایه ترس رئیس جمهور روی سرشان است با این حال همکاری می‌کنند.
صالحی بازطراحی رآکتور اراک را در مقایسه با سایر توافقات مندرج در برجام استثنا دانست و گفت: طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد اگر فرض کنیم برجام به هم بخورد، همه چیز حتی تحریم‌ها به حالت سابق بازگردد آنان متعهد شده‌اند که به مسئولیتشان در بازطراحی این رآکتور ادامه دهند.
وی درباره اینکه اگر با وجود تعهدات آنان در این قطعنامه، به تعهداتشان عمل نکنند خودمان می‌توانیم رآکتور را بازطراحی کنیم، اظهار داشت: البته می‌توانیم کار را پیش ببریم اما هدف ما این بود که با استفاده از فرصت برجام از تجارب کشورهای پیشرفته استفاده کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تاکید بر رعایت ملاحظات ایمنی در طراحی و بهره برداری از رآکتور اراک به عنوان تاسیساتی حساس افزود: رآکتور کارخانه‌ای عادی نیست که اگر اشتباهی روی دهد و آتش بگیرد آثار آن منحصر به محدوده آن باشد بلکه صنعتی است که اگر آسیب ببیند آثار آن مرز نمی‌شناسد.
صالحی اضافه کرد: برخی که مدعی تخصصند می‌گویند رآکتور اراک، رآکتوری کوچک است در حالی که رآکتوری ۲۵ مگاواتی است که سوخت بزرگی مانند نیروگاه‌های قدرت دارد و اگر شکافتی در سوخت آن روی دهد و وارد آب و فضا شود بحران ایجاد می‌شود.
وی گفت: به این علت نکات ایمنی را در ساخت و بهره برداری از این رآکتور باید بسیار جدی بگیریم و پاسخگوی اعتماد مردم باشیم زیرا آنان با اعتماد به ما مسئولیت‌ها را واگذار کرده‌اند و اگر اتفاقی بیفتد می‌پرسند چرا دقت نکردیم.
صالحی افزود: البته با وجود رعایت کردن همه ملاحظات ایمنی باز ممکن است اتفاق روی دهد همچنانکه در رآکتورهایی در ژاپن، آمریکا و اوکراین با وجود رعایت همه نکات ایمنی چنین اتفاقی روی داد، اما باید نهایت ایمنی را به کار برد که اتفاقی نیفتد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با تبیین اقدامات این سازمان برای ارتقای ایمنی هسته‌ای در کشورمان پس از برجام گفت: ما با اعضای اتحادیه اروپا، ژاپنی‌ها، روس‌ها، سوئیس و همه کشورهای صنعتی در خصوص ایمنی هسته‌ای همکاری داریم تا ایمنی تاسیسات هسته‌ای کشورمان را در حد نهایت ارتقا دهیم.
وی افزود: با آنکه به هنگام ساخت نیروگاه اتمی بوشهر همه ابعاد و ملاحظات ایمنی را در همکاری آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای روسیه و کشورمان مدنظر داشتیم پس از برجام با کشورهای اروپایی قراردادهایی در زمینه ایمنی امضا کردیم و آنان متعهد شدند که تا ۲۰ میلیون دلار برای این کار تامین مالی کنند.
صالحی اضافه کرد: بر اساس این قراردادها مقرر شد که در مرحله نخست ۵ میلیون دلار، در مرحله بعد ۱۰ میلیون دلار و بقیه در ادامه تامین مالی شود تا هر قدر می‌توانیم ایمنی تاسیسات هسته‌ای را ارتقا دهیم زیرا ایمنی در صنعت هسته‌ای حرف اول و آخر است.
وی گفت: بازطراحی رآکتور اراک فرصتی پیش آورد تا بتوانیم از آن استفاده کنیم و سوختش را تحت نظارت کشورهای پیشرفته بسازیم زیرا پیشتر از آن کسی نبود و باید خودمان سوختی را که طراحی می‌کردیم و می‌ساختیم در رآکتور قرار می‌دادیم اما ممکن بود اتفاقی بیفتد.
صالحی افزود: ممکن است این پرسش مطرح شود که رآکتور تهران هم ۲۰ درصدی است و همین کار را در آن رآکتور هم کرده‌ایم در حالی که این بسیار متفاوت است زیرا رآکتور تهران دارای استخری با ۶ متر عمق و سوخت آن نیز ۴۰ تا ۶۰ سانتیمتر است که اگر دچار شکافت شود همان جا در آب می‌ماند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌شود.
وی اضافه کرد: این در حالی است که رآکتور اراک و رآکتورهای قدرت اینگونه نیست و شرایطش متفاوت است به این علت فرصتی طلایی برای ما پیش آمد تا از تجارب کشورهای پیشرفته در صنعت هسته‌ای استفاده کنیم.
صالحی ادامه داد: اگر رآکتور اراک مطابق بازطراحی آن به نتیجه برسد از پیشرفته‌ترین رآکتورهای تحقیقاتی جهان خواهد بود و کشورمان در شرایطی قرار می‌گیرد که بتواند مشابه آن را با تاییدیه بین‌المللی به کشورهای دیگر بفروشد و این افتخار آمیز است.
رئیس سازمان انرژی اتمی درباره زمان بهره برداری رسمی از رآکتور بازطراحی شده اراک گفت: طبق قرارداد بنا بود که از زمان اجرایی شدن برجام ۵ سال طول می‌کشد که هنوز هم همان برآورد را داریم و اکنون بیش از یک سال از آن گذشته است.
وی همچنین درباره تولید آب سنگین در کشورمان گفت: یکی از قوت‌های برجام تولید آب سنگین است، اینکه می‌گوییم در ابعاد فنی هسته‌ای مشکل نداریم به علت همین است که رآکتور اراک، تولید آب سنگین، اکتشاف و استخراج، غنی سازی و تحقیق و توسعه به خوبی پیش می‌رود.
صالحی افزود: تاسیسات فردو نیز سر جای خود فعال است و اگر بخواهیم می‌توانیم حداکثر ۵ روزه غنی سازی ۲۰ درصدی را آغاز کنیم؛ کسانی که می‌گویند صنعت هسته‌ای کشورمان متوقف یا نابود شده است چگونه می‌خواهند پاسخ دهند.
وی با بیان اینکه غنی سازی اکنون در کشورمان منطقی شده است گفت: پیش از این همینطور غنی سازی می‌کردیم در حالی که طبق فتوای رهبر معظم انقلاب قصد ساخت سلاح هسته‌ای نداشتیم و با وجود نداشتن چنین قصدی، اورانیوم را غنی سازی و انباشت می‌کردیم اما آخرش برای چه؟
صالحی افزود: ما باید به صنعت ساخت سوخت می‌رسیدیم و آن را تبدیل به سوخت می‌کردیم، اکنون آن شرایط متناسب با تحولات ماست و در حال غنی سازی هستیم و متناسب با شرایط، اورانیوم غنی شده را در زمان مقرر و طبق نقشه راهی که داریم تبدیل به سوخت می‌کنیم.
رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره بازاریابی برای فروش آب سنگین تولید کشورمان گفت: اکنون چند شرکت اروپایی تمایل به خرید این محصول دارند و رسماً به ما نامه نوشته‌اند و کارشناسان ما در این باره در حال مذاکره‌اند.
نظر شما