به گزارش «نماینده» به نقل از روزنامه الاخبار، عربستان با مشاهده ناکامی در سطوح مختلف خارجی و نیز تهدیدهای داخلی در صدد بازکردن بندهایی است که به دور آن حلقه زده است و در این راه گام اول را با حرکت در مسیر بهبود روابط با عراق برداشت.

حرکت شتابان عربستان برای مهار بحران ها

به عبار دیگر ریاض پس از مشاهده اینکه گرفتاری در بحران های متعدد منطقه ای به سمتی می رود که چه بسا دامن آن در در داخل کشور نیز بگیرد، به سرعت در صدد مهار این بحران ها در سطوح مختلف برآمد و در این خصوص بر این باور است که برقراری روابط با بغداد به مثابه گام اول برای گشودن طنابی است که برگردنش حلقه شده است.

در همین راستا ریاض بازوهای سیاسی و متحدان خود را به تکاپو انداخت تا با مغتنم شمردن فرصت روابط خود را با بغداد بهبود بخشند در نتیجه امارات و بحرین نیز در همین مسیر به حرکت در آمدند اما ریاض در این خصوص فعال تر عمل کرد.

سفر اسماعیل ولد الشیخ احمد فرستاده سازمان ملل در یمن به تهران در راستای همین تکاپو صورت گرفت. ولد الشیخ در این سفر که سومین مورد از این نوع بود، نقش ایران در یمن را مثبت ارزیابی کرد و آن را ستود.

اظهارات وزیر کشور عراق درباره درخواست عربستان برای میانجی گری با تهران

همچنین وزیر کشور عراق هفته گذشته در جریان سفر به تهران اعلام کرد، در سفر ماه گذشه به ریاض با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی دیدار کرد و او از کشورش به طور رسمی درخواست کرد که به منظور کاهش تنش بین ریاض و تهران میانجیگری کند.

تکذیب اظهارات وزیر کشور عراق از سوی ریاض

این در حالی است که خبرگزاری رسمی عربستان روز گذشته به نقل از یک منبع که به نام او اشاره ای نکرد، اظهارات وزیر کشور عراق را تکذیب و اعلام کرد عربستان به هیچ وجه درخواست میانجی گری با تهران را مطرح نکرده است.

به هر حال چه این میانجی گری تایید شود چه نشود، تکاپوی دیپلماتیک و سیاسی عربستان در منطقه حاکی از این است که این کشور به دنبال سروسامان دادن به اوضاع خود در پرتو تغییرات ژئو سیاسی آینده است؛ تغییراتی که حاصل دستاورهای محور مقاومت در سوریه و عراق  بود.

همچنین این تغییرات به رکود نقش آمریکا در منطقه مربوط می شود زیرا طرح های واشنگتن در سوریه با ناکامی روبه رو شد و علاوه بر این ریاض نیز نتوانست اهداف خود در جنگ علیه یمن را محقق سازد.

مشروح تکاپوی عربستان و متحدانش برای موضع گیری جدید

بنابراین تکاپوی عربستان و متحدانش در چارچوب تلاش برای کاهش خسارت های وارده و موضع گیری جدید بر اساس تغییرات کنونی است از همین رو می توان این تکاپو را به شرح زیر عنوان کرد:

اول: موافقت عربستان با بقای بشار اسد در دوران انتقالی و حق نامزدی او برای دوره جدید و تضمین سلامت و مشارکت اقلیت ها در دولت آینده و نیز پایان نشانه های حضور مسلحانه در نقاط مختلف سوریه به ویژه ادلب به اضافه همکاری با گروههای مخالف و نیروهای مسلح سوریه برای مبارزه با تروریسم.

این مواضع از جمله مواردی است که عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در دیدار با اعضای هیئت عالی گفت وگوی مخالفان سوریه اعلام کرد.

دوم: حل و فصل موضوع حج با ایران

در این خصوص اظهارات مسئولان ایرانی بیانگر رضایت آنان از توافق با طرف سعودی است و اینکه ریاض به خواسته های آنان از جمله مسائلی که قبلا خط قرمز بود از جمله موضوع زیارت قبور در قبرستان بقیع در مدینه منوره پاسخ مثبت داد.

این در حالی است که حجاج ایرانی به دلیل عدم توافق ریاض و تهران سال گذشته نتوانستند فریضه حج را به جا آورند.

سوم: شتاب عربستان در بهبود بخشیدن به روابط خود با عراق و اجرای توافقنامه های مشترک و گشودن گذرگاههای مرزی.

تلاش عربستان برای جذب رهبران شیعه عراق

همچنین عربستان در این خصوص به سمت برقراری روابط با برخی رهبران شیعه عراق حرکت کرد و در این مورد باید در نظر داشت که مسئولان عرب منطقه خلیج فارس امیدوارند بتوانند رهبران شیعه عراق را از ایران دور کنند.

تمایل بن سلمان برای پایان جنگ در یمن

چهارم: برملا شدن اخبار مربوط به مکاتبات محرمانه یوسف العتیبه سفیر امارات در واشنگتن مبنی بر اینکه محمد بن سلمان به مسئولان سابق آمریکا اعلام کرده است که مایل است جنگ در یمن پایان یابد و از نظر او مانعی برای تماس مستقیم آمریکا با ایران در این خصوص وجود ندارد.

همچنین در مکاتبات محرمانه یوسف العتیبه با مارتن اندیک سفیر سابق آمریکا در اسرائیل به مضمون نشست ولیعهد عربستان با مشاور امنیت ملی سابق آمریکا اشاره شده است.

خطر برملا شدن ضعف و ناکامی‌های عربستان

پنجم: بحران عربستان با قطر همچنان ادامه دارد که این وضعیت به مثابه ناکامی دیپلماسی ریاض است و علاوه بر این نافرمانی دوحه از عربستان می تواند عاملی برای آغاز نافرمانی های مشابه سایر کشورهای عربی از عربستان در آینده باشد و به این ترتیب ناتوانی قدرت نظامی و دیپلماسی عربستان و کاهش نقش منطقه ای آن و رهبری اش بر کشورهای اسلامی برملا خواهد شد.

باید یادآور شد که با وجود ادامه تلاش ها برای حل و فصل بحران محور سعودی با قطر این تلاش ها همه به بن بست رسیده است و هر دو طرف شاهدند این بحران  به درازا خواهد کشید و این چیزی است که محمد بن عبدالرحمن آل ثانی وزیر خارجه قطر به آن اشاره کرده و اظهار داشت به دلیل بحران دیپلماتیک در منطقه، اعتماد سازی مجدد بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس به وقت زیادی نیاز دارد.